kutiy
Quechua
editNoun
editkutiy
Declension
editdeclension of kutiy
| singular | plural | |
|---|---|---|
| nominative | kutiy | kutiykuna |
| accusative | kutiyta | kutiykunata |
| dative | kutiyman | kutiykunaman |
| genitive | kutiypa | kutiykunap |
| locative | kutiypi | kutiykunapi |
| terminative | kutiykama | kutiykunakama |
| ablative | kutiymanta | kutiykunamanta |
| instrumental | kutiywan | kutiykunawan |
| comitative | kutiynintin | kutiykunantin |
| abessive | kutiyninnaq | kutiykunannaq |
| comparative | kutiyhina | kutiykunahina |
| causative | kutiyrayku | kutiykunarayku |
| benefactive | kutiypaq | kutiykunapaq |
| associative | kutiypura | kutiykunapura |
| distributive | kutiyninka | kutiykunanka |
| exclusive | kutiylla | kutiykunalla |
possessive forms of kutiy
ñuqap - first-person singular
| ñuqap (my) | singular | plural |
|---|---|---|
| nominative | kutiyniy | kutiyniykuna |
| accusative | kutiyniyta | kutiyniykunata |
| dative | kutiyniyman | kutiyniykunaman |
| genitive | kutiyniypa | kutiyniykunap |
| locative | kutiyniypi | kutiyniykunapi |
| terminative | kutiyniykama | kutiyniykunakama |
| ablative | kutiyniymanta | kutiyniykunamanta |
| instrumental | kutiyniywan | kutiyniykunawan |
| comitative | kutiyniynintin | kutiyniykunantin |
| abessive | kutiyniyninnaq | kutiyniykunannaq |
| comparative | kutiyniyhina | kutiyniykunahina |
| causative | kutiyniyrayku | kutiyniykunarayku |
| benefactive | kutiyniypaq | kutiyniykunapaq |
| associative | kutiyniypura | kutiyniykunapura |
| distributive | kutiyniyninka | kutiyniykunanka |
| exclusive | kutiyniylla | kutiyniykunalla |
qampa - second-person singular
| qampa (your) | singular | plural |
|---|---|---|
| nominative | kutiyniyki | kutiyniykikuna |
| accusative | kutiyniykita | kutiyniykikunata |
| dative | kutiyniykiman | kutiyniykikunaman |
| genitive | kutiyniykipa | kutiyniykikunap |
| locative | kutiyniykipi | kutiyniykikunapi |
| terminative | kutiyniykikama | kutiyniykikunakama |
| ablative | kutiyniykimanta | kutiyniykikunamanta |
| instrumental | kutiyniykiwan | kutiyniykikunawan |
| comitative | kutiyniykintin | kutiyniykikunantin |
| abessive | kutiyniykinnaq | kutiyniykikunannaq |
| comparative | kutiyniykihina | kutiyniykikunahina |
| causative | kutiyniykirayku | kutiyniykikunarayku |
| benefactive | kutiyniykipaq | kutiyniykikunapaq |
| associative | kutiyniykipura | kutiyniykikunapura |
| distributive | kutiyniykinka | kutiyniykikunanka |
| exclusive | kutiyniykilla | kutiyniykikunalla |
paypa - third-person singular
| paypa (his/her/its) | singular | plural |
|---|---|---|
| nominative | kutiynin | kutiyninkuna |
| accusative | kutiyninta | kutiyninkunata |
| dative | kutiyninman | kutiyninkunaman |
| genitive | kutiyninpa | kutiyninkunap |
| locative | kutiyninpi | kutiyninkunapi |
| terminative | kutiyninkama | kutiyninkunakama |
| ablative | kutiyninmanta | kutiyninkunamanta |
| instrumental | kutiyninwan | kutiyninkunawan |
| comitative | kutiyninintin | kutiyninkunantin |
| abessive | kutiyninninnaq | kutiyninkunannaq |
| comparative | kutiyninhina | kutiyninkunahina |
| causative | kutiyninrayku | kutiyninkunarayku |
| benefactive | kutiyninpaq | kutiyninkunapaq |
| associative | kutiyninpura | kutiyninkunapura |
| distributive | kutiynininka | kutiyninkunanka |
| exclusive | kutiyninlla | kutiyninkunalla |
ñuqanchikpa - first-person inclusive plural
| ñuqanchikpa (our(incl)) | singular | plural |
|---|---|---|
| nominative | kutiyninchik | kutiyninchikkuna |
| accusative | kutiyninchikta | kutiyninchikkunata |
| dative | kutiyninchikman | kutiyninchikkunaman |
| genitive | kutiyninchikpa | kutiyninchikkunap |
| locative | kutiyninchikpi | kutiyninchikkunapi |
| terminative | kutiyninchikkama | kutiyninchikkunakama |
| ablative | kutiyninchikmanta | kutiyninchikkunamanta |
| instrumental | kutiyninchikwan | kutiyninchikkunawan |
| comitative | kutiyninchiknintin | kutiyninchikkunantin |
| abessive | kutiyninchikninnaq | kutiyninchikkunannaq |
| comparative | kutiyninchikhina | kutiyninchikkunahina |
| causative | kutiyninchikrayku | kutiyninchikkunarayku |
| benefactive | kutiyninchikpaq | kutiyninchikkunapaq |
| associative | kutiyninchikpura | kutiyninchikkunapura |
| distributive | kutiyninchikninka | kutiyninchikkunanka |
| exclusive | kutiyninchiklla | kutiyninchikkunalla |
ñuqaykup - first-person exclusive plural
| ñuqaykup (our(excl)) | singular | plural |
|---|---|---|
| nominative | kutiyniyku | kutiyniykukuna |
| accusative | kutiyniykuta | kutiyniykukunata |
| dative | kutiyniykuman | kutiyniykukunaman |
| genitive | kutiyniykupa | kutiyniykukunap |
| locative | kutiyniykupi | kutiyniykukunapi |
| terminative | kutiyniykukama | kutiyniykukunakama |
| ablative | kutiyniykumanta | kutiyniykukunamanta |
| instrumental | kutiyniykuwan | kutiyniykukunawan |
| comitative | kutiyniykuntin | kutiyniykukunantin |
| abessive | kutiyniykunnaq | kutiyniykukunannaq |
| comparative | kutiyniykuhina | kutiyniykukunahina |
| causative | kutiyniykurayku | kutiyniykukunarayku |
| benefactive | kutiyniykupaq | kutiyniykukunapaq |
| associative | kutiyniykupura | kutiyniykukunapura |
| distributive | kutiyniykunka | kutiyniykukunanka |
| exclusive | kutiyniykulla | kutiyniykukunalla |
qamkunap - second-person plural
| qamkunap (your(pl)) | singular | plural |
|---|---|---|
| nominative | kutiyniykichik | kutiyniykichikkuna |
| accusative | kutiyniykichikta | kutiyniykichikkunata |
| dative | kutiyniykichikman | kutiyniykichikkunaman |
| genitive | kutiyniykichikpa | kutiyniykichikkunap |
| locative | kutiyniykichikpi | kutiyniykichikkunapi |
| terminative | kutiyniykichikkama | kutiyniykichikkunakama |
| ablative | kutiyniykichikmanta | kutiyniykichikkunamanta |
| instrumental | kutiyniykichikwan | kutiyniykichikkunawan |
| comitative | kutiyniykichiknintin | kutiyniykichikkunantin |
| abessive | kutiyniykichikninnaq | kutiyniykichikkunannaq |
| comparative | kutiyniykichikhina | kutiyniykichikkunahina |
| causative | kutiyniykichikrayku | kutiyniykichikkunarayku |
| benefactive | kutiyniykichikpaq | kutiyniykichikkunapaq |
| associative | kutiyniykichikpura | kutiyniykichikkunapura |
| distributive | kutiyniykichikninka | kutiyniykichikkunanka |
| exclusive | kutiyniykichiklla | kutiyniykichikkunalla |
paykunap - third-person plural
| paykunap (their) | singular | plural |
|---|---|---|
| nominative | kutiyninku | kutiyninkukuna |
| accusative | kutiyninkuta | kutiyninkukunata |
| dative | kutiyninkuman | kutiyninkukunaman |
| genitive | kutiyninkupa | kutiyninkukunap |
| locative | kutiyninkupi | kutiyninkukunapi |
| terminative | kutiyninkukama | kutiyninkukunakama |
| ablative | kutiyninkumanta | kutiyninkukunamanta |
| instrumental | kutiyninkuwan | kutiyninkukunawan |
| comitative | kutiyninkuntin | kutiyninkukunantin |
| abessive | kutiyninkunnaq | kutiyninkukunannaq |
| comparative | kutiyninkuhina | kutiyninkukunahina |
| causative | kutiyninkurayku | kutiyninkukunarayku |
| benefactive | kutiyninkupaq | kutiyninkukunapaq |
| associative | kutiyninkupura | kutiyninkukunapura |
| distributive | kutiyninkunka | kutiyninkukunanka |
| exclusive | kutiyninkulla | kutiyninkukunalla |
Verb
editkutiy
- (intransitive) to return, come back
- (transitive) to change, alter
Conjugation
edit Conjugation of kutiy
| infinitive | kutiy | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| agentive | kutiq | |||||||
| present participle | kutispa | |||||||
| past participle | kutisqa | |||||||
| future participle | kutina | |||||||
| singular | plural | |||||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person inclusive |
1st person exclusive |
2nd person | 3rd person | ||
| indicative | ñuqa | qam | pay | ñuqanchik | ñuqayku | qamkuna | paykuna | |
| present | kutini | kutinki | kutin | kutinchik | kutiyku kutiniku1 |
kutinkichik | kutinku | |
| past (experienced) |
kutirqani | kutirqanki | kutirqan | kutirqanchik | kutirqayku kutirqaniku |
kutirqankichik | kutirqanku | |
| past (reported) |
kutisqani | kutisqanki | kutisqan | kutisqanchik | kutisqayku kutisqaniku |
kutisqankichik | kutisqanku | |
| future | kutisaq | kutinki | kutinqa | kutisunchik | kutisaqku | kutinkichik | kutinqaku | |
| imperative | — | qam | pay | ñuqanchik | — | qamkuna | paykuna | |
| affirmative | kutiy | kutichun | kutisun2 kutisunchik |
kutiychik | kutichunku | |||
| negative | ama kutiychu |
ama kutichunchu |
ama kutisunchu ama kutisunchikchu |
ama kutiychikchu |
ama kutichunkuchu | |||
| 1 The conjugation -niku is only for the Ayacucho-Chanca variety. 2 The form -sun refers to "you and I together", while the form -sunchik refers to "you and I and other people". | ||||||||