Κοσμάς Πολίτης

Κοσμάς Πολίτης
Κοσμάς Πολίτης
Όνομα στη; μητρική γλώσσα	Κοσμάς Πολίτης (Ελληνικά)
Γέννηση	16 Μαρτίου 1888; Αθήνα Αττική Ελλάδα
Θάνατος	23 Φεβρουαρίου 1974 (85 ετών); Αθήνα Αττική Ελλάδα
Αιτία θανάτου	έμφραγμα του μυοκαρδίου
Εθνικότητα	Έλληνας
Χώρα πολιτογράφησης	Ελληνική
Ιδιότητα	μυθιστοριογράφος, συγγραφέας, πεζογράφος και μεταφραστής
Είδος τέχνης	συγγραφέας
Καλλιτεχνικά ρεύματα	Γενιά του ’30
Σημαντικά έργα	Το Λεμονοδάσος (1930), Eroica (1938), Στου Χατζηφράγκου (1962)
Βραβεύσεις	Κρατικά Λογοτεχνικά Βραβεία (1938) και Κρατικά Λογοτεχνικά Βραβεία (1964)
Υπογραφή
	δεδομένα (π • σ • ε )

Ο Κοσμάς Πολίτης (πραγματικό ονοματεπώνυμο: Παρασκευάς Ταβελούδης, 16 Μαρτίου 1888 - 23 Φεβρουαρίου 1974) ήταν Έλληνας συγγραφέας, απ' τους σημαντικότερους πεζογράφους της γενιάς του '30. Τα χαρακτηριστικότερα έργα του είναι τα μυθιστορήματα Eroïca (1938) και Στου Χατζηφράγκου (1962). Ο Πολίτης υπήρξε επίσης σημαντικός μεταφραστής, καθώς απέδωσε στα ελληνικά έργα των Ουίλλιαμ Σαίξπηρ, Χένρι Μίλερ, Έντγκαρ Άλλαν Πόε, Τζέιμς Τζόυς, Περλ Μπακ και άλλων.

Βιογραφία

Γεννήθηκε στις 16 Μαρτίου 1888 στην Αθήνα. Ο έμπορος πατέρας του, Λεωνίδας, καταγόταν από τη Μυτιλήνη και η μητέρα του, Καλλιόπη Χατζημάρκου, από το Αϊβαλί. Η οικογένειά του εγκαταστάθηκε στη Σμύρνη το 1890, έπειτα από οικονομική καταστροφή. Τα παιδικά του χρόνια δεν ήταν ευχάριστα: ο πατέρας του ήταν αυταρχικός και η φιλάσθενη μητέρα του πέθανε όταν εκείνος ήταν 12 χρονών. Τη φροντίδα του ανέλαβε μια Γαλλίδα δασκάλα και η κατά 18 χρόνια μεγαλύτερη αδελφή του Μαρία. Ως γόνος μεσοαστικής οικογένειας, φοίτησε στην περίφημη Ευαγγελική Σχολή (1900-1904) και στο Αμερικάνικο Κολέγιο της Σμύρνης (1904-1905), χωρίς ποτέ να πάρει απολυτήριο: εγκατέλειψε τις σπουδές του και άρχισε να εργάζεται στην Τράπεζα Ανατολής (1905-1911) και στη συνέχεια, 1911-1919, στην "Wiener Bank". Το 1918 ερωτεύτηκε κεραυνοβόλα και νυμφεύτηκε την Κλάρα Κρέσπι, ευγενή αυστροουγγρικής καταγωγής. Ένα χρόνο μετά απέκτησαν μια κόρη, τη Φοίβη (Κνούλη). Από το 1919 ως το 1922 εργαζόταν στην "Crédit Foncier d' Algérie et de Tunisie" της Σμύρνης.

Μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή εγκατέλειψε τη Σμύρνη και εγκαταστάθηκε αρχικά στο Παρίσι (1922-1923, έπειτα στο Λονδίνο, όπου εργαζόταν στο εκεί υποκατάστημα της Ιονικής Τράπεζας, και τελικά το 1924 στην Αθήνα, όπου έγινε και υποδιευθυντής της Τράπεζας, ένα χρόνο μετά).

Στα γράμματα εμφανίστηκε αιφνίδια, το 1930, σε ηλικία 42 ετών, ενώ ήδη είχε αξιόλογη επαγγελματική σταδιοδρομία, με το μυθιστόρημα Λεμονοδάσος. Η επιτυχία του έργου ήταν μεγάλη και προκαλεί ιδιαίτερη εντύπωση το γεγονός ότι ο ίδιος δεν έκανε καμία ενέργεια για να προβληθεί (Αναγνωστάκη 1992, σ. 254).

Το 1934 μετατέθηκε στην Πάτρα, όπου ανέλαβε την υποδιεύθυνση του υποκαταστήματος της τράπεζας, ενώ εν τω μεταξύ είχε συνάψει σχέση με μια άλλη γυναίκα και είχε εγκαταλείψει την οικογένειά του. Κατά την παραμονή του στην Πάτρα έγραψε την Eroica, που εκδόθηκε το 1938 και τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο πεζογραφίας, μαζί με τον Μενέλαο Λουντέμη και την Ειρήνη την Αθηναία, την επόμενη χρονιά, και δημοσίευσε σε συνέχειες στο περιοδικό Νέα Γράμματα την Κυρία Ελεονώρα (1935) και το 1939, στο ίδιο περιοδικό, τη Μαρίνα.

Το 1942 πέθανε η κόρη του κατά τη διάρκεια του τοκετού. Αυτό το γεγονός τον συγκλόνισε και θεώρησε τον εαυτό του υπεύθυνο, καθώς πίστευε ότι αν δεν είχε εγκαταλείψει το σπίτι του, η κοπέλα θα ζούσε ακόμα. Επέστρεψε τότε στη γυναίκα του, με την οποία επανασυνδέθηκε. Εν τω μεταξύ, επειδή κατά τη διάρκεια της ασθένειας της κόρης του είχε παρατείνει αδικαιολόγητα την άδειά του, σύμφωνα με την κρίση της υπηρεσίας του, απολύθηκε. Η Τράπεζα αργότερα τροποποίησε τα επίσημα στοιχεία ώστε να φαίνεται ότι δεν απολύθηκε, αλλά παραιτήθηκε οικειοθελώς. Από τότε ζούσε αποκλειστικά από τις μεταφράσεις του και από την πενιχρή σύνταξη που του πλήρωνε η Τράπεζα μέχρι το 1945. Επιπλέον πούλησε την κατοικία του στο Παλαιό Ψυχικό σε κάποιον μαυραγορίτη, στον οποίον πλήρωνε ενοίκιο για να παραμένει εκεί. (Αργότερα, το 1945 περίπου, το σπίτι του δημεύτηκε και πλήρωνε ενοίκιο στο Δημόσιο).

Το 1944 έγινε μέλος του Κ.Κ.Ε. και το 1945 δημοσίευσε το μυθιστόρημα Το Γυρί, που αντικατοπτρίζει τους κοινωνικούς προβληματισμούς του. Ιδρυτικό μέλος της Ε.Δ.Α., κατήλθε στις εκλογές στην περιφέρεια Πατρών, χωρίς να εκλεγεί, το 1951. Το 1960 τιμήθηκε με το κρατικό βραβείο διηγήματος για την Κορομηλιά (είχε δημοσιευτεί το 1946). Την ίδια χρονιά ο Μιχ. Κακογιάννης μεταφέρει την Eroica στον κινηματογράφο. Το 1961 εξελέγη επίτιμος Πρόεδρος της Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών και ένα χρόνο αργότερα δημοσίευσε το μυθιστόρημα "Στου Χατζηφράγκου", ένα γοητευτικό βιβλίο αναμνήσεων αφιερωμένο στην κοσμοπολίτικη Σμύρνη της εποχής,όπου κυριαρχούσε το ελληνικό στοιχείο πριν από την καταστροφή της το 1922 καί για το οποίο πήρε το Α΄ Κρατικό Βραβείο Μυθιστορήματος το 1964.

Το 1967, την ημέρα του πραξικοπήματος, πέθανε η σύζυγός του κι ο ίδιος συνελήφθη και ανακρίθηκε ως αριστερός. Αφέθηκε τελικά ελεύθερος μετά από παρέμβαση της Τατιάνας Γκρίτση-Μιλιέξ. Ο κλονισμός από το θάνατο της γυναίκας του ήταν μεγάλος^[2], αλλά δεν τον εμπόδισε να αρχίσει να γράφει ένα νέο έργο (Τέρμα), το οποίο δεν ολοκληρώθηκε γραπτώς (ο συγγραφέας όμως είχε συλλάβει όλο το σχέδιο του βιβλίου), αλλά εκδόθηκε μετά το θάνατό του με την επιμέλεια του Ν.Γ. Πεντζίκη.

Το 1973 εισήχθη στον Ευαγγελισμό με αναπνευστική και καρδιακή ανεπάρκεια, και στη συνέχεια μεταφέρθηκε σε οίκο ευγηρίας. Το 1974 νοσηλεύτηκε ξανά στον Ευαγγελισμό, όπου και απεβίωσε στις 23 Φεβρουαρίου.

Το έργο

Η εμφάνιση του Κοσμά Πολίτη στην νεοελληνική πεζογραφία ήταν αιφνίδια και εντυπωσιακή: το πρώτο του μυθιστόρημα, το Λεμονοδάσος, (1930), έγινε δεκτό ενθουσιωδώς από την κριτική. Ο Αντρέας Καραντώνης (Καραντώνης 1977, σελ. 160) αναφέρει σχετικά: «Πρωτοφάνηκε στα γράμματά μας, όχι με τον συνηθισμένο τρόπο, που φανερώνονται οι λογοτέχνες, ακόμα και οι καλύτεροι, προετοιμάζοντας δηλαδή την επιβολή του, αρχίζοντας να γράφει από νέος, να δημοσιεύει δειλά σε περιοδικά και σιγά-σιγά να χρίεται άνθρωπος των γραμμάτων, αλλά με μια εισβολή απροσδόκητη και συναρπαστική.» Το έργο, παρά τον μελοδραματικό χαρακτήρα του, σφύζει από ζωή, νεανικότητα και αγάπη για τη φύση, κάτι που το διαφοροποιούσε από την ατμόσφαιρα των περισσότερων μυθιστορημάτων της εποχής^[1]και που ήταν ο βασικός λόγος για την θετικότατη υποδοχή του.^[2]

Τα τρία πρώτα μυθιστορήματα του Πολίτη — Λεμονοδάσος, Εκάτη και Εroïca — έχουν χαρακτήρα κοσμοπολίτικο.^[3] Το κεντρικό θέμα αυτών των μυθιστορημάτων είναι η αναζήτηση της «αυθεντικής ζωής» (Vitti 1977, σελ. 339). Στα δύο πρώτα έργα οι ήρωες είναι ενήλικοι, ενώ στην Eroïca ο συγγραφέας στράφηκε στον κόσμο της εφηβικής ηλικίας για να αναζητήσει εκεί την αυθεντικότητα. Από το μυθιστόρημα Το Γυρί (1944), παράλληλα με την ιδεολογική μεταστροφή του συγγραφέα, σημειώνεται θεματική μεταβολή και στην πεζογραφία του: το ενδιαφέρον του μετατοπίζεται πλέον στις χαμηλότερες κοινωνικές τάξεις και τους λαϊκούς ανθρώπους και εστιάζει στο καθημερινό και το συνηθισμένο (Σαχίνης 1967, σ.), αντί για το απόλυτο και το ιδανικό. Από την ίδια οπτική γωνία περιγράφει και την Σμύρνη στο τελευταίο του ολοκληρωμένο μυθιστόρημα, Στου Χατζηφράγκου (1962). Πρωταγωνίστρια του έργου αυτού είναι η ίδια η Σμύρνη, και η συγκεκριμένα η λαϊκή συνοικία Χατζηφράγκου. Όλο το έργο διαδραματίζεται στα 1902, με εξαίρεση ένα εμβόλιμο τμήμα στο μέσον του βιβλίου, την «Πάροδο», όπου ένα από τα παιδιά της λαϊκής συνοικίας και πρόσφυγας πια στην Αθήνα του 1962 αφηγείται την καταστροφή της πόλης το 1922. Η «Πάροδος» είναι ένα από τα πιο συγκλονιστικά κείμενα που έχουν γραφτεί για την Μικρασιατική Καταστροφή.

Αυτό που αναγνωρίστηκε αμέσως ως το αξιολογότερο χαρακτηριστικό της πεζογραφίας του Κοσμά Πολίτη ήταν η «ποιητικότητα» και ο «λυρισμός». Ο Μάριο Βίττι (Vitti 1977, σελ. 329-337) ερμηνεύει την ποιητικότητα ως «συγκινησιακή φόρτιση» στην περιγραφή του τοπίου. Το δεύτερο σημαντικότερο χαρακτηριστικό της πεζογραφικής τέχνης του Πολίτη ήταν η συνεχής ανανέωση, όχι μόνο θεματολογικά, όπως αναφέρθηκε παραπάνω, αλλά και μορφολογικά.^[4]

Εργογραφία

Πρωτότυπο έργο

Κορίνθιες, θεατρικό, 1930
Λεμονοδάσος, μυθιστόρημα, 1930
Εκάτη, μυθιστόρημα, 1933
Ελεονόρα, διήγημα, 1935
Εroïca, μυθιστόρημα, 1937
Μαρίνα, διήγημα, 1939
Τρεις γυναίκες, νουβέλα, 1943
Τζούλια, διήγημα, 1943
Το Γυρί, μυθιστόρημα, 1944
Το ρέμα, διήγημα, 1945
Ένα διπλό, διήγημα, 1945
Η κορομηλιά, νουβέλα, 1946
Santa Barbara (απόσπασμα), εφημ. Η Μάχη, 6.11.1949, σελ. 2.
Κωνσταντίνος ο Μέγας, θεατρικό, 1957
Πρώτη Ανάσταση, διήγημα, 1959
Στου Χατζηφράγκου, μυθιστόρημα, 1962
* Τέρμα (ημιτελές), μυθιστόρημα, 1975
Καϊάφας, αφήγημα, 1976
Μάρκο Πόλο. Πρωτότυπη εργασία πάνω στα ταξίδια του, εκδόσεις Ιωλκός, 2001^[3]

Μεταφραστικό έργο

Το μεταφραστικό έργο του Κοσμά Πολίτη ήταν πλούσιο και ιδιαίτερα σημαντικό, καθώς μετέφρασε πολλά από τα σπουδαιότερα έργα της παγκόσμιας λογοτεχνίας. Ενδεικτικά κάποιες από τις κυριότερες μεταφράσεις του:

Axel Munthe, Το χρονικό του Σαν Μικέλε, 1930
John Steinbeck, Ο δρόμος με τις φάμπρικες, Εκδόσεις «Οι φίλοι του βιβλίου», 1946
John Steinbeck, Άνθρωποι και ποντίκια, Εκδόσεις «Οι φίλοι του βιβλίου», 1947
John Steinbeck, Τα σταφύλια της οργής, Εκδόσεις «Οι φίλοι του βιβλίου», 1948
Dale Carnegie, Πώς να αποκτούμε φίλους και να επηρεάζουμε το περιβάλλον μας, Εκδόσεις Κακουλίδη, 1948
Ράντγιαρντ Κίπλινγκ, Το ωραιότερο διήγημα του κόσμου και άλλα διηγήματα, Εκδόσεις Ίκαρος, 1950
A.J. Cronin, Τα άγουρα χρόνια, Εκδόσεις Κακουλίδη, 1952
Θορ Χέιερνταλ, Κον-Τίκι: η καταπληκτικότερη περιπέτεια στις θάλασσες του Νότου, Εκδόσεις Ίκαρος, 1952
Pearl Buck, Ανατολικός άνεμος, δυτικός άνεμος, Εκδόσεις Κ.Μ., 1953
Edgar Allan Poe, Αλλόκοτες ιστορίες, Εκδόσεις Παπαδημητρίου, 1953
Ρομαίν Ρολάν, Νικολά Μπρενιόν (Colas Breugnon), Εκδόσεις Λογοτεχνική, 1953
Λουί Αραγκόν, Σκλαβιά και μεγαλείο. Διηγήματα, Εκδόσεις Σύγχρονα Βιβλία, 1953
A.J. Cronin, Ο ισπανός κηπουρός, Εκδόσεις Κακουλίδη, 1953
A.J. Cronin, Το κάστρο, Εκδόσεις Κακουλίδη, 1953
A.J. Cronin, Η σπάθη της δικαιοσύνης, Εκδόσεις Κακουλίδη, 1953
Ανρί Μπαρμπύς, Φωτιά. Ημερολόγιο ενός ουλαμού, Εκδόσεις Παλμός, 1954
A.J. Cronin, Τα ώριμα χρόνια, Εκδόσεις Κακουλίδη, 1955
John Steinbeck, Ανατολικά της Εδέμ, Εκδόσεις Συρόπουλου, 1956
Αντρέ Ζιντ, Η στενή πύλη, περιοδικό «Ο ταχυδρόμος», τεύχος 151 / 2 Μαρτίου 1957 έως τεύχος 168 / 29 Ιουνίου 1957
Louise de Vilmorin, Το βιολί, περιοδικό «Ο ταχυδρόμος», τεύχος 174 / 10 Αυγούστου 1957 έως 177 / 31 Αυγούστου 1957
E. M. Forster, Η αιώνια στιγμή, περιοδικό «Ο ταχυδρόμος», τεύχος 179 / 14 Σεπτεμβρίου 1957 έως τεύχος 183 / 5 Οκτωβρίου 1957
A.J. Cronin, Ο τάφος του σταυροφόρου, Εκδόσεις Κακουλίδη, 1958
Angus Wilson, Μάλλον φίλος παρά νοικάρης, περιοδικό «Ο ταχυδρόμος», τεύχος 221 / 5 Ιουλίου 1958 έως τεύχος 225 / 2 Αυγούστου 1958
William Golding, Ο έκτακτος απεσταλμένος, περιοδικό «Ο ταχυδρόμος», τεύχος 237 / 25 Οκτωβρίου 1958 έως τεύχος 244 / 13 Δεκεμβρίου 1958
F. Scott Fitzgerald, Ένα διαμάντι μεγάλο σαν το Ριτς, περιοδικό «Ο ταχυδρόμος», τεύχος 245 / 20 Δεκεμβρίου 1958 έως τεύχος 249 / 17 Ιανουαρίου 1959
Φρανσουάζ Σαγκάν, Σας αρέσει ο Μπραμς;, Εκδόσεις Φέξη, 1959
Ζυλ Μπαρμπέ ντ’ Ωρεβιγύ, Η ωραιότερη ερωτική περιπέτεια του Δον Ζουάν, περιοδικό «Ο ταχυδρόμος», τεύχος 250 / 24 Ιανουαρίου 1959 έως τεύχος 252 / 7 Φεβρουαρίου 1959
Robert Sheckley, Άλλος για τον Άρη;, περιοδικό «Ο ταχυδρόμος», τεύχος 253 / 14 Φεβρουαρίου 1959 έως τεύχος 256 / 7 Μαρτίου 1959
J. D. Salinger, Ο άνθρωπος που γελά, περιοδικό «Ο ταχυδρόμος», τεύχος 261 / 11 Απριλίου 1959 έως τεύχος 262 / 18 Απριλίου 1959
J.-H. Rosny aîné, Ο πόλεμος της φωτιάς, περιοδικό «Ο ταχυδρόμος», τεύχος 272 / 27 Ιουνίου 1959 έως τεύχος 293 / 21 Νοεμβρίου 1959
Truman Capote, Μια ταξιδιώτισσα του καιρού μας, περιοδικό «Ο ταχυδρόμος», τεύχος 294 / 28 Νοεμβρίου 1959 έως τεύχος 302 / 23 Ιανουαρίου 1960
Eric Ambler, Ήρθανε μέσα στη νύχτα, περιοδικό «Ο ταχυδρόμος», τεύχος 310 / 19 Μαρτίου 1960 έως τεύχος 319 / 21 Μαΐου 1960
Chinghiz Aitmatov, Τζαμίλια, περιοδικό «Ο ταχυδρόμος», τεύχος 326 / 9 Ιουλίου 1960 έως τεύχος 329 /30 Ιουλίου 1960
Tennessee Williams, Η ρωμαϊκή άνοιξη της κας Στόουν, περιοδικό «Ο Ταχυδρόμος», τεύχος 330 / 6 Αυγούστου 1960 έως τεύχος 334 / 3 Σεπτεμβρίου 1960
Friedrich Dürrenmatt, Υποψία, περιοδικό «Ο Ταχυδρόμος», τεύχος 390 / 30 Σεπτεμβρίου 1961 έως τεύχος 397 / 18 Νοεμβρίου 1961
Ivo Andrić, Το γεφύρι του Ντρίνα, περιοδικό «Ο Ταχυδρόμος», τεύχος 396 / 11 Νοεμβρίου 1961 έως τεύχος 430 / 7 Ιουλίου 1962
Henry James, Τρεις νουβέλες: Τα χαρτιά του Άσπερν / Νταίηζυ Μίλλερ / Το στρίψιμο της βίδας, Εκδόσεις Φέξη, 1964
Mary McCarthy, Η καλή της παρέα, περιοδικό «Ο Ταχυδρόμος», τεύχος 515 / 22 Φεβρουαρίου 1964
E. M. Forster, Ένας αταίριαστος γάμος, περιοδικό «Ο ταχυδρόμος», τεύχος 525 / 2 Μαΐου 1964 έως τεύχος 535 / 11 Ιουλίου 1964
Rachel Carson, Η σιωπηλή άνοιξη, περιοδικό «Ο Ταχυδρόμος», τεύχος 526 / 9 Μαΐου 1964 έως τεύχος 539 / 8 Αυγούστου 1964
Ραϊμόν Ραντιγκέ: Ο χορός του κόμητος Ντ' Ορζέλ, περιοδικό «Ο Ταχυδρόμος», τεύχος 546 / 26 Σεπτεμβρίου 1964 έως τεύχος 553 / 14 Νοεμβρίου 1964
Φεδερίκο Γκαρθία Λόρκα, Ποιήματα, Εκδόσεις Καραβίας, 1964
Τσάρλι Τσάπλιν, Η αυτοβιογραφία μου, Εκδόσεις Παιδεία, 1965
Βαλερί Λαρμπώ, Φερμίνα Μάρκες, περιοδικό «Ο Ταχυδρόμος», τεύχος 653 / 15 Οκτωβρίου 1966 έως τεύχος 664 / 31 Δεκεμβρίου 1966
Giovanni Boccaccio, Το δεκαήμερο, Εκδόσεις Γιοβάνη, 1966
Elia Kazan, Ο συμβιβασμός, Εκδόσεις Μαίανδρος, 1969
Thomas Wolfe, Γύρνα σπίτι άγγελέ μου, Εκδόσεις Καραβία,1969
James Joyce, Οι Δουβλινέζοι, Εκδόσεις Γκοβόστη, 1971
Γουίλιαμ Φώκνερ, Άγρια φοινικόδεντρα, Εκδόσεις Φοντάνα, 1971
Τζουζέππε Τομάζι ντι Λαμπεντούζα, Ο γατόπαρδος, Εκδόσεις Διογένης, 1971
William Shakespeare, Βασιλιάς Ληρ, Εκδόσεις Κέδρος, 2001
William Shakespeare, Άμλετ, (για την παράσταση του «Πειραματικού Θεάτρου» της Μαριέττας Ριάλδη, 1971 - 1972), Εκδόσεις Νεφέλη, 2014

Παραπομπές

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. mub20211123082. Ανακτήθηκε στις 20 Δεκεμβρίου 2022.
↑ Κουμανταρέας, Μένης (1989). «Το μαύρο σκυλί της Πάτρας». Πλανόδιος σαλπιγκτής. Αθήνα: Κέδρος. σελίδες 116–127. Ανακτήθηκε στις 5 Ιουλίου 2022.
↑ Ε., Α. (25 Μαΐου 2001). «Η περιπέτεια του "Μάρκο Πόλο"». Ριζοσπάστης (Αθήνα): 51. https://www.rizospastis.gr/story.do?id=803344. Ανακτήθηκε στις 5 Ιουλίου 2022.

Σημειώσεις

^ Ο Mario Vitti (Vitti 1977 σελ. 325) χαρακτηρίζει το έργο ως "το πιο αντικαρυωτακικό μυθιστόρημα που γράφτηκε τα πρώτα χρόνια δράσης της γενιάς του '30"
^ Ο Φώτος Πολίτης, σε κριτική για το έργο (εφημ. Πρωία, 24.2.1931), ανέφερε χαρακτηριστικά: "Γιατί στο "Λεμονοδάσος δεν υπάρχει φιλολογία. Υπάρχει ζωή. Πληθώρα ζωής." Ο Θεοτοκάς στο περιοδικό Ιδέα έγραψε ότι "όλη η Αθήνα ασχολήθηκε μαζί του και κάποιοι κριτικοί νόμισαν ότι πρόκειται για συγγραφέα είκοσι χρονώ".
^ Για τον κοσμοπολιτισμό στην πεζογραφία της περιόδου βλ. Π. Μουλλά, "Εισαγωγή" στο Η Μεσοπολεμική πεζογραφία, Σοκόλης, Αθήνα 1992
^ Ο Vitti στην Ιστορία της νεοελληνικής λογοτεχνίας (σελ.409-411) παρουσιάζει την εξέλιξη των αφηγηματικών τεχνικών του συγγραφέα

Πηγές

Αφιέρωμα του περιοδικού Διαβάζω τ. 116, 10.04.1985
Απ. Σαχίνης, Πεζογράφοι του καιρού μας, Βιβλιοπωλείον της Εστίας, Αθήνα 1967
Α. Καραντώνη, Πεζογράφοι και πεζογραφήματα της γενιάς του '30, Παπαδήμας, Αθήνα 1977
Mario Vitti, Η γενιά του τριάντα. Ιδεολογία και μορφή, Ερμής, Αθήνα 1977
Mario Vitti, Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας, Οδυσσέας, Αθήνα 2003
Γιώργος Καλλίνης, Σχεδίασμα βιβλιογραφίας Κοσμά Πολίτη, University Studio Press, 2008

Πρόσθετη βιβλιογραφία

Αναγνωστάκη Ν., «Κοσμάς Πολίτης», Η μεσοπολεμική πεζογραφία. Από τον πρώτο ώς τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο (1914-1939), τόμ. Z', Αθήνα, Σοκόλης, 1993, σσ. 252-300.
Γκιόκα Α., Η διακειμενικότητα στο πεζογραφικό έργο του Κοσμά Πολίτη: Λόγος – Εικόνα – Μουσική, Διδακτορική διατριβή, Ε.Κ.Π.Α, Αθήνα, 2012.
Δανέζης Γ., «Δύο Γερμανικές αναμνήσεις στην Eroica» Ελληνικά 54 (2004): 352-9.
Δεκαβάλλες Α., «Σ’ αναζήτηση του ιδανικού στην αγάπη: Εισαγωγή στο έργο του Κοσμά Πολίτη», Αιολικά Γράμματα 4 (1974): 177-91.
Καγκελάρης Ν. Ι., «Παραθέματα από το Requiem (Introitus - Dies Irae - Agnus Dei) και το Confiteor στην Eroica του Κοσμά Πολίτη»: Πρακτικά 9ου Συνεδρίου Μεταπτυχιακών Φοιτητών και Υποψηφίων Διδακτόρων του τμήματος Φιλολογίας ΕΚΠΑ (4-7 Οκτωβρίου 2017): Νεοελληνική Φιλολογία (επιμ. έκδ: Α. Θεοδωράκη, φιλολ. επιμ. – διορθ.: Θ. Γαλανάκης, Π. Γιαλελής), Αθήνα, 2018, σσ. 193-209 [5].
Καλλίνης Γ., «Οι Νεκροί του James Joyce στην Eroica του Κοσμά Πολίτη: Μια πολύπλοκη περίπτωση διακειμενικότητας», Παλίμψηστον 14-15(1994-1995): 231-42.
Καλλίνης Γ., Ο μοντερνισμός ενός κοσμοπολίτη. Στοιχεία και τεχνικές του μοντερνισμού στο μεσοπολεμικό μυθιστόρημα του Κοσμά Πολίτη, University Studio Press, Θεσσαλονίκη 2001.
Καστρινάκη Α., «Από την Eroica (του Κοσμά Πολίτη) στην Απασιονάτα (της Μόνας Μητροπούλου): Η μουσική της αφήγησης», Θέματα Λογοτεχνίας 28 (καλοκαίρι 2005): 132-137.
Λόππα Α., Ψυχοπαθολογία της εφηβείας και λογοτεχνία: Η Eroica του Κοσμά Πολίτη, Διδακτορική διατριβή, Αλεξανδρούπολη, Δ.Π.Θ., 1999.
Mackridge P., «Symbolism and Irony in Three Novels by Kosmas Politis», Byzantine and Modern Greek Studies 5 (1979): 77-93.
Mackridge P., «Συμβολικές και ειρωνικές δομές στην Eroica», K. Πολίτης, Eroïca, Αθήνα, Ερμής, 1982, σσ. κε'- ;δ'.
Mackridge P., «Η ποιητική του χώρου και του χρόνου Στου Χατζηφράγκου», K. Πολίτης, Στου Χατζηφράγκου, Αθήνα, Ερμής, 1988, σσ. 27*-63*.
Mackridge P.,«Παραθέματα, παρωδία, λογοκλοπή και διακειμενικότητα στην Eroica του Κοσμά Πολίτη», Περίπλους 48 (1999): 66-78.
Μαρμαρινού Ι., Κοσμάς Πολίτης. 'Ενας δανδής του πνεύματος, Αλεξάνδρεια, Αθήνα, 1999.
Μητσάκης Κ., «Κοσμάς Πολίτης (1893-1971)», Νεοελληνική Πεζογραφία. Η γενιά του '30, Αθήνα, Ελληνική Παιδεία, 1977, σσ. 45-48.
Μιχαηλίδης, Κώστας Π. «Κοσμά Πολίτη, Eroica, μυθιστόρημα, Αετός, Αθήνα 1944», Ευθύνη 173 (Μάιος 1986), 267-268.
Σταυροπούλου Ε., «Κ. Πολίτης, EROICA: “Επί Του Πιεστηρίου”», Η λέξη 87 (1989): 777-84.

περ. Ελί-τροχος, τεύχ. 11 (Χειμώνας 1996-1997): 45-121. Αφιέρωμα πεζογραφία: Κοσμάς Πολίτης.
περ. Περίπλους, τεύχ. 48 (1999): 55-130. Αφιέρωμα στον Κ. Πολίτη. Επιμέλεια: Κ. Κωστίου.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[c3f094766c00ac0d3cf6c9fadf0d0a1c7adf232e-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. mub20211123082. Ανακτήθηκε στις 20 Δεκεμβρίου 2022.

[2] Κουμανταρέας, Μένης (1989). «Το μαύρο σκυλί της Πάτρας». Πλανόδιος σαλπιγκτής. Αθήνα: Κέδρος. σελίδες 116–127. Ανακτήθηκε στις 5 Ιουλίου 2022.

[3] Ε., Α. (25 Μαΐου 2001). «Η περιπέτεια του "Μάρκο Πόλο"». Ριζοσπάστης (Αθήνα): 51. https://www.rizospastis.gr/story.do?id=803344. Ανακτήθηκε στις 5 Ιουλίου 2022.

[1]

[1]