Απόστολος Νικολαΐδης (μουσικός)

Ως ένα νεαρό παιδί, ο Απόστολος τραγούδησε τα λαϊκά τραγούδια που άκουγε στο ραδιόφωνο και ό,τι τραγούδια του έμαθε η μητέρα του. Αν και η κλίση του προς το τραγούδι ήταν εμφανής από πολύ νεαρή ηλικία, όταν τελείωσε το δημοτικό σχολείο το 1951, πήγε να εργαστεί με τον πατέρα του στις οικοδομές, όπου τραγουδώντας τραγούδια για τον εαυτό του ή για όποιον άκουγε γύρω του, μαζεύοντας καρφιά, καδρόνια ή κουβαλώντας τσιμέντο στα εργοτάξια. (Ήταν η εποχή των οικοδόμων – τραγουδιστών: Γιάννης Τζιβάνης, Στέλιος Καζαντζίδης, Στράτος Κύπριος, Γιάννης Πουλόπουλος.^[2])

Όταν ο Απόστολος άκουσε τα τραγούδια ��το ραδιόφωνο από τον Στέλιο Καζαντζίδη, ερμηνευτής τον οποίο θαύμαζε πολύ, τότε κατάλαβε την κλίση του. Παρά τις αντιρρήσεις των γονιών του, αγόρασε μια κιθάρα, σχημάτισε ένα τρίο και άρχισαν να τραγουδούν τριγύρω στις γειτονιές. Οι νέοι τραγουδούσαν τα γνωστά τραγούδια της εποχής, ως επί το πλείστον επιτυχίες που εκτελούνταν από δημοφιλείς καλλιτέχνες όπως ο Καζαντζίδης και ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης.

Μετά την ολοκλήρωση της στρατιωτικής του θητείας το 1961, ο Απόστολος κυνηγώντας τις μουσικές φιλοδοξίες του ξεκίνησε για την Αθήνα και την Columbia Records. ^[3] Η Κολούμπια ήταν η κατεξοχήν ελληνική δισκογραφική εταιρεία εκείνη την εποχή, όπου οι περισσότεροι από τους μεγάλους ερμηνευτές της χώρας είχαν υπογράψει συμβόλαιο με αυτήν την εταιρία. Μετά την επαφή του με την διεύθυνση της εταιρίας, κατάφερε να πάρει ένα ραντεβού για μια οντισιόν αργότερα εντός της εβδομάδας στα ιστορικά στούντιο στη Ριζούπολη. Κατά την άφιξή του, ο Απόστολος ανακάλυψε ότι ο ίδιος ο Καζαντζίδης ήταν σε μια ηχογράφηση. Αγχωμένος περίμενε για το είδωλό του να τελειώσει την ηχογράφηση. Στη συνέχεια, τραγούδησε μία από τις επιτυχίες του Καζαντζίδη «Δυο πόρτες έχει η ζωή», με τον Καζαντζίδη να είναι ακόμα στο στούντιο. Τόσο ο Καζαντζίδης όσο και η Columbia εντυπωσιάστηκαν και Απόστολος κλήθηκε να υπογράψει τριετές συμβόλαιο με την εταιρία.

Έχοντας η Columbia Records μεγάλους καλλιτέχνες στο "ρόστερ" της, ο Απόστολος ηχογράφησε τραγούδια από πολλούς από τους κορυφαίους συνθέτες της μουσικής βιομηχανίας με τον χρόνο, συμπεριλαμβανομένων των Μανώλη Χιώτη (ένα στενό φίλο ο οποίος τον καθοδήγησε και τον δίδαξε), τον Γιώργο Λαύκα, τον Βασίλη Τσιτσάνη και τον Απόστολο Καλδάρα. Το πρώτο τραγούδι που ηχογράφησε, ήταν το 1962, με τίτλο «Εσύ με πλήγωσες βαριά», το οποίο γράφτηκε από τον Λαύκα, και στο οποίο δεύτερη φωνή έκανε η Βούλα Γκίκα. ^[3] Παράλληλα, τραγούδησε σε ιστορικούς χώρους, όπως στην Ανεμώνα πλάι στους Λαύκα και Καλδάρα, στο Quinta, Το χρυσό βαρέλι και στο Κουλουριώτης, πλάι στον Καζαντζίδη και την Μαρινέλλα, όπου για πρώτη φορά έγινε ευρύτερα γνωστός στο κοινό.

Παρά το γεγονός ότι του δόθηκαν τραγούδια προς ηχογράφηση τα οποία γράφτηκαν από πολλούς κορυφαίους συνθέτες της εποχής, αυτά δεν έγιναν επιτυχίες, γεγονός που τον στενοχώρησε. Λόγω της έλλειψης επιτυχίας των τραγουδιών που είχε στη διάθεσή του, καθώς και μια σειρά από διαφορές ανάμεσα σε αυτόν και τη διεύθυνση της Κολούμπια, ο Απόστολος άφησε την δισκογραφική εταιρεία, όταν η σύμβασή του έληξε το 1965. Το 1967 υπέγραψε με την Βεντέτα, μια μικρή δισκογραφική εταιρεία που σχηματίστηκε από δύο μεγάλους τραγουδιστές, τον Πάνο Γαβαλά και την Πόλυ Πάνου (οι οποίοι επίσης είχαν υπογράψει παλιά με την Κολούμπια). Μεγάλη του επιτυχία στην Βεντέτα ήταν το «Ασυμμόρφωτη» του 1968.

Ο Απόστολος απογοητευμένος με την ελληνική μουσική βιομηχανία και σε αναζήτηση καλύτερης μοίρας, πηγαίνει στη Βόρεια Αμερική το 1968. Εκεί συνεργάστηκε με τον αξιόλογο Κατερινιώτη μπουζουκίστα Χάρη Λεμονόπουλο στον Καναδά για δύο χρόνια. Με την κάθοδό του τις ΗΠΑ, ο Απόστολος τραγουδά σε κλαμπ στο Σικάγο και τη Νέα Υόρκη. Εκεί ηχογράφησε το πρώτο του LP, «Ο Γυάλινος Κόσμος», με τον Λεμονόπουλο στο μπουζούκι το 1969, και συνέχισε να τραγουδά σε κλαμπ, ενώ παράλληλα ετοίμαζε το νέο άλμπουμ του. Το έθιμο της εποχής για τους Έλληνες τραγουδιστές στο εξωτερικό, ήταν να περιλαμβάνουν στα άλμπουμ τις τρέχουσες ελληνικές επιτυχίες, αλλά ο Απόστολος είχε άλλα σχέδια.

Μέσα από τις δεσμεύσεις και τις εμφανίσεις του στην Ελλάδα στη δεκαετία του 1960, ο Απόστολος είχε έρθει σε επαφή και συνεργάστηκε με πολλούς από τους μεγάλους συνθέτες της ρεμπέτικης μουσικής όπως ο Μάρκος Βαμβακάρης, ο Βασίλης Τσιτσάνης, ο Γιώργος Λαύκας και ο Γιάννης Παπαϊωάννου. Οι συνθέτες αυτοί, ήδη είχαν γίνει διάσημοι στη δεκαετία του '40 και στις αρχές της δεκαετίας του '50, αλλά είχαν παραμεληθεί και ακόμα διώκονταν στο πολυαλλαγμένο μουσικό τοπίο της δεκαετίας του 1960. Από αυτούς ο Απόστολος έμαθε τα αυθεντικά, παραδοσιακά ρεμπέτικα τραγούδια, τραγούδια που προερχόταν από τη φτώχεια, τις συγκρούσεις και τα βάσανα από τους πρόσφυγες της Μικράς Ασίας στα μεγάλα ελληνικά αστικά κέντρα του 1920. Η ιδέα του Απόστολου ήταν να ηχογραφήσει έναν δίσκο γεμάτο από αυτά τα κλασικά, παραδοσιακά ρεμπέτικα τραγούδια με τους πρωτότυπους στίχους τους, όπως γράφτηκαν από τους στιχουργούς τους. Μερικά από αυτά τα τραγούδια δεν είχαν ηχογραφηθεί ποτέ με τους πρωτότυπους στίχους τους και είχαν λογοκριθεί και τεθεί εκτός νόμου στην Ελλάδα, όταν έγινε το Πραξικόπημα της 21ης Απριλίου και οι στρατιωτικοί πήραν τον έλεγχο της κυβέρνησης το 1967.

Το αποτέλεσμα ήταν, το "Όταν καπνίζει ο λουλάς" του 1973, να γίνει παγκόσμια επιτυχία ώστε οι Έλληνες του εξωτερικού να κάνουν ουρές σε καταστήματα δίσκων, μέχρι και την Ιαπωνία, για να αγοράσουν το άλμπουμ. Το άλμπουμ αυτό ήταν παράνομο στην Ελλάδα τα πρώτα χρόνια της πτώσης της Χούντας, καθώς και αντίγραφα των 8-track του "Όταν καπνίζει ο λουλάς" κατάσχονταν τακτικά από τις αρχές από τα ραδιόφωνα αυτοκινήτων οδηγών ταξί στην Αθήνα κατά τη διάρκεια του 1973 και του 1974.

Ο Απόστολος Νικολαΐδης θεωρείται ο πρώτος που απέτισε φόρο τιμής στους μεγάλους συνθέτες της ελληνικής μουσικής και των ρεμπέτικων και πιστεύεται ότι έχει ανοίξει την πόρτα για άλλους σύγχρονους Έλληνες τραγουδιστές και ομάδες μουσικών να ξεκινήσουν ηχογραφήσεις αυτών των τύπων των τραγουδιών και την εκτέλεση τους, ως ένα καθιερωμένο μέρος του ρεπερτορίου τους. Σήμερα, το «Όταν καπνίζει ο λουλάς» θεωρείται ένα κλασικό άλμπουμ της ελληνικής μουσικής και έχει πουλήσει πάνω από τρία εκατομμύρια αντίτυπα σε όλο τον κόσμο - χωρίς να υπολογίζονται οι δεκάδες χιλιάδες των πειρατικών αντιγράφων που παράχθηκαν και πωλήθηκαν από την κυκλοφορία του άλμπουμ.

Το 1982, έχοντας την εντύπωση ότι είχε γίνει στερεότυπος ως τραγουδιστής που τραγουδά μόνο "βαριά - παραδοσιακά" ρεμπέτικα τραγούδια, ο Απόστολος ηχογράφησε και κυκλοφόρησε ένα άλμπουμ με τραγούδια αγάπης που ονομάζεται «Δεν χωρίζονται λόγια». Το άλμπουμ δεν έγινε η εμπορική επιτυχία που ο Απόστολος ήλπιζε, αλλά του έδωσε την ευκαιρία να επιστρέψει στο μουσικό χώρο όπου ξεκίνησε 20 χρόνια νωρίτερα.

Το 1983 ακολούθησε το άλμπουμ «��εμπέτικες Στιγμές - Μαγικά Τραγούδια», απο την εταιρία VASCEPA. Πολλά από τα τραγούδια σε αυτό το άλμπουμ έγιναν δημοφιλή και ο κόσμος τα έδινε παραγγελιές κατά τη διάρκεια των μετέπειτα ζωντανών εμφανίσεων και συναυλιών του Απόστολου. Ο Κώστας Παπαδόπουλος, ένας μπουζουκίστας με μεγάλη υπόληψη στην Ελλάδα, συνεργάστηκε με τον Απόστολο σε αυτό το άλμπουμ.

Στις αρχές της δεκαετίας του '80 και μαζί με τις κυκλοφορίες των άλμπουμ του, ο Απόστολος εργάστηκε σε διάφορα γνωστά νυχτερινά κέντρα μέσα και γύρω από την Αθήνα. Ωστόσο, ο ίδιος αισθάνθηκε πως ασφυκτιούσε από την έλλειψη ακεραιότητας και ευκαιριών στο χώρο της μουσικής εκείνης της περιόδου και επέστρεψε στη Νέα Υόρκη στα μέσα της δεκαετίας του '80, συνεχίζοντας τις εμφανίσεις του εκεί, τραγουδώντας και καινούργια τραγούδια εκτός από τα μεγαλύτερα κλασικά του.

Ο Απόστολος συνέχισε τις εμφανίσεις στη Νέα Υόρκη, το Τορόντο, το Χιούστον, το Σαν Φρανσίσκο, το Βανκούβερ και τη Γερμανία στα τέλη της δεκαετίας του '80 και στις αρχές της δεκαετίας του '90. Αγκαλιάστηκε από πολλούς ένθερμους θαυμαστές του, οι οποίοι ήταν παρόντες στα sold-out κέντρα που εμφανιζόταν κάθε βράδυ. Στους θαυμαστές του περιλαμβάνονταν πλέον και πολλοί νεότεροι, οι οποίοι είχαν μεγαλώσει με τον Απόστολο και έκαναν το «Όταν καπνίζει ο λουλάς» αγαπημένο άλμπουμ τους (μεταξύ των άλλων του), όλων των εποχών.

Το 1991, ο Απόστολος κυκλοφόρησε το «Μια βραδιά με τον Αποστόλη» - ένα άλμπουμ ζωντανής ηχογράφησης που περιέχει τραγούδια από τη διάρκεια των θρυλικών εμφανίσεών του στο Αστέρια, ένα γνωστό ελληνικό κλαμπ στην Αστόρια της Νέας Υόρκης, το 1990 και το 1991. Το άλμπουμ αυτό ήταν επιτυχία και ξεχώρισε η επιτυχία «Όταν χορεύεις τσιφτετέλι (χόρεψε, χόρεψε)». Γι' αυτή την επιτυχία, ο Απόστολος τιμήθηκε με το δεύτερο χρυσό του δίσκο στη Νέα Υόρκη το 1993. Το άλμπουμ κυκλοφόρησε στην Ελλάδα το 1995, και το «Όταν χορεύεις το τσιφτετέλι» έγινε ένα από τα πιο πολυπαιγμένα τραγούδια στο ραδιόφωνο και στα νυχτερινά κέντρα διασκέδασης εκείνης της χρονιάς.

Παρακινούμενος από την επιτυχία και πλέον όντας ένας καθιερωμένος και σεβαστός καλλιτέχνης, ο Απόστολος αποφάσισε να επιστρέψει στην Ελλάδα στα μέσα της δεκαετίας του 1990. Παρά το γεγονός ότι το ελληνικό μουσικό τοπίο είχε αλλάξει σημαντικά από τη δεκαετία του '80, ο Απόστολος βρήκε το γενικό περιβάλλον πολύ πιο ευνοϊκό για ηχογραφήσεις, εμφανίσεις και την προώθηση της δουλειάς του γενικότερα. Ο ίδιος συνεργάστηκε με τον Γιώργο Μανίσαλη - έναν από τους μεγάλους συνθέτες λαϊκών τραγουδιών από τη χρυσή εποχή της ελληνικής μουσικής - κυκλοφορώντας δύο άλμπουμ, το 1996 και το 1997.

Μαζί με τις δύο νέες κυκλοφορίες άλμπουμ του, ο Απόστολος τραγούδησε σε κέντρα διασκέδασης και σε συναυλίες στη Θεσσαλονίκη. Μέσα από συνεντεύξεις του στην τηλεόραση και στο ραδιόφωνο, προώθησε τη δουλειά του και απάντησε σε ερωτήσεις σχετικά με το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον του με χαρακτηριστική ειλικρίνεια και αμεσότητα. Ο Απόστολος έδωσε επίσης ξεχωριστές συναυλίες σε όλη την βόρεια Ελλάδα, την Κύπρο και τη Νέα Υόρκη κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου.

Το 1998, ο Απόστολος ηχογράφησε και κυκλοφόρησε το «Μαγκιά μου που 'μαι ΠΑΟΚτσής», ωδή στην ομάδα ποδοσφαίρου της Θεσσαλονίκης, τον ΠΑΟΚ. Τον Απρίλιο του 1999, ο Απόστολος κυκλοφόρησε τον δίσκο «Αλλαγή Φρουράς», μια συλλογή από λαϊκά τραγούδια με μια αναμφισβήτητα ανανεωτική ατμόσφαιρα.

Ο Απόστολος Νικολαΐδης πέθανε απροσδόκητα στις 22 Απριλίου 1999, στην Αθήνα, μετά από επιπλοκές από καρκίνο. Τα σχέδιά του για τη νέα χιλιετία περιελάμβαναν μια νέα, μόνιμη εμφάνιση σε ένα δημοφιλές νυχτερινό κέντρο της Αθήνας, νέα τραγούδια, και μια ζωντανή ηχογράφηση των κλασικών ρεμπέτικων τραγουδιών που τον έκαναν διάσημο. Σύμφωνα με την επιθυμία του, η σορός του μεταφέρθηκε πίσω στις Ηνωμένες Πολιτείες και κηδεύτηκε εκεί.