Evroazija
Evroazija je naziv za zemljinu masu na kojoj se nalaze kontinenti Evropa i Azija. Geografski, Evroazija se može smatrati kontinentom. Nalazi se na sjevernoj polulopti i uglavnom na istočnoj hemisferi. Omeđena je Atlantskim okeanom na zapadu, Tihim okeanom na istoku, Arktičkim okeanom na sjeveru, i Afrikom, Sredozemnim morem, Tihim i Indijskim okeanom na jugu.[1] Prostire se na oko 55.000.000 km2 ili na oko 36,2% od ukupne površine Zemlje. Na kontinentu živi oko 5.0 milijardi ljudi, što je oko 72% od ukupnog broja stanovnika planete. Prvi ljudi su je naselili prije 60.000 do 125.000 godina.
Podjela Evroazije na zasebne kontinente, Evropu i Aziju, potiče od starih Grka. Kroz historiju, granica Evrope i Azije se postavljala na različitim mjestima, ali danas se smatra da ide niz planinsko gorje Ural, rijeku Ural i Kavkaz.
Izraz Eurazija je najviše u upotrebi u Rusiji počev od vremena Sovjetskog saveza, jer se Rusija ne smatra ni posve evropskom, a ni azijskom zemljom.
Pojam
[uredi | uredi izvor]Gledajući fizički, Evroazija je jedan kontinent. Međutim, koncepti Evrope i Azije kao različitih kontinenata datiraju još iz antičkog doba a granice koje ih razdvajaju su geološki proizvoljne iako se planina i rijeka Ural i gorje Kavkaz uzimaju kao glavne granice između ova dva dijela Evroazije. Evroazija je povezana sa Afrikom preko Sueskog kanala pa se ponekad zbog toga Evroazija u kombinaciji sa Afrikom tretira kao superkontinent Afrika-Evroazija.[2]
Historija
[uredi | uredi izvor]Evroazija je bila dom mnogih antičkih civilizacija, uključujući i one sa sjedištem u Mezopotamiji i dolini Inda.
Put svile simbolizira trgovinu i kulturnu razmjenu povezivajući evroazijske kultura kroz historiju. Tokom posljednjih desetljeća razvila se ideja o većoj Evroazijskoj historiji, s ciljem da se istražuju genetske, kulturne i jezičke relacije između evropskih i azijskih antičkih kultura, koja se još odavno smatraju različitim.
Korištenje termina
[uredi | uredi izvor]Antički Grci su klasifikovali Evropu (ime izvedeno od naziva mitološke feničanske princeza Evrope) i Aziju (naziv izveden iz grčke mitologije) kao zasebne "zemlje". Međutim linija razgraničenja između ova dva kontinenta je još uvijek dio rasprave. Da li depresija Kuma-Manych ili planinski lanac Kavkaz čine granicu na jugoistoku je još uvijek sporno, da li je onda Elbrus najviši vrh Evrope a ne Mont Blanc? Pa ipak je većina prihvatila rješenje koje je definisao Philip Johan von Strahlenberg u 18. vijeku po kojem granica između ova dva kontinenta ide duž Egejskog mora, Dardanela, Mramornog mora, Bosfora, Crnog mora, depresije Kuma-Manych, Kaspijskog mora, rijekom Ural i naposljetku planinom Ural.
Termin Evroazija se također ponekad koristi u geopolitičke svrhe, pogotovo kada je riječ o organizacijama ili poslovima vezanim za postsovjetske države, naročito Rusiju, centralnoazijske republike kao i republike Zakavkazja. Istaknuti primjer upotrebe ovog termina je u slučaju Evroazijske ekonomske zajednice, organizacije koja uključuje Kazahstan, Rusiju i neke od njihovih susjeda, sa sjedištem organizacije u Moskvi, i Astani, glavnom gradu Kazahstana.
Riječ Evroazija se npr. često koristi u Kazahstanu kod opisivanja lokacije. Brojne institucije u toj zemlji imaju ovaj termin u svom nazivu poput: L. N. Gumilev evroazijski nacionalni univerzitet,[3] Evroazijski medijski forum,[4] Evroazijska razvojna banka,[5] ili Evroazijska banka.[6]
Također pogledajte
[uredi | uredi izvor]Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ "Šta je Evroazija?". Arhivirano s originala, 18. 11. 2012. Pristupljeno 19. 6. 2015.
- ^ Superkontinent Afrika-Evroazija
- ^ L. N. Gumilev evroazijski nacionalni univerzitet Arhivirano 7. 4. 2013. na Wayback Machine Pristupljeno 22. juna 2015.
- ^ Evroazijski medijski forum Arhivirano 9. 4. 2010. na Wayback Machine Pristupljeno 22. juna 2015.
- ^ Evroazijska razvojna banka Arhivirano 24. 5. 2010. na Wayback Machine Pristupljeno 22. juna 2015.
- ^ Evroazijska banka Arhivirano 24. 11. 2010. na Wayback Machine Pristupljeno 22. juna 2015.
