David Albahari
David Albahari | |
|---|---|
 | |
| Rođenje | 15. mart 1948. Peć, FNRJ |
| Smrt | 30. juli 2023 (75 godina) |
| Zanimanje | Književnik |
David Albahari bio je srpski pisac jevrejskog porijekla. Uglavnom je pisao romane i kratke priče, često autobiografskog karaktera. Također je prevodio engleskog jezika.
Biografija
[uredi | uredi izvor]U Zagrebu je studirao englesku književnost i jezik. Prvu zbirku kratkih priča "Porodično vreme" je objavio 1973. Postao je popularan u književnim krugovima četvrtom knjigom "Opis smrti", za koju je dobio nagradu "Ivo Andrić".
Godine 1991. postao je predsjednik Federacije jevrejskih zajednica Jugoslavije, a radio je i na evakuaciji jevrejskog stanovništva iz Sarajeva za vrijeme opsade grada. Godine 1994. preselio se s porodicom u Calgary, gdje je živio do 2012. Dobitnik je NIN-ove nagrade za roman Mamac 1996. i Nagrade "Zlatni suncokret" za zbirku priča Svake noći u drugom gradu 2008. Bio je član Srpske akademije nauka i umjetnosti van radnog sastava od 2. novembra 2006.[1]
Djelo
[uredi | uredi izvor]Albahari je pisac prilično zatvorenog, na trenutke čak hermetičnog izraza, autor koji zahtijeva ne samo veliki čitalački napor nego i punu saradnju čitaoca u izgrađivanju značenja pojedinih djela. Uprkos tome, on je tokom višedecenijskog postojanja u srpskoj književnosti stekao ne samo nepodijeljenu naklonost kritike nego i prilično veliki broj čitalaca. Zanimljiva je pojava da se među ljubiteljima knjige u Srbiji teško može naći čitalac koji nema jasno izražen vrijednosni stav prema Albaharijevom opusu: s jedne strane je prilično širok sloj ljubitelja njegove proze, među kojima on često predstavlja pravog kultnog pisca, dok je s druge strane nešto uža grupa onih kojima izrazita složenost i naglašena artificijelnost njegovog izraza stvara prilično jak otpor.
Kritika je od samog početka prihvatila Albaharijevo stvaralaštvo uz izuzetno pohvalne ocjene, Od najranijih prikaza prve zbirke, kada je Bogdan A. Popović zaključio u prikazu Porodičnog vremena da je pripovjedačka polazišna pozicija "za darovitog mladog pisca (...) od neprocenjive vrednosti", pa sve do skorašnjeg suda Vase Pavkovića da je samo pitanje vremena" kada će svet prepoznati velikog pisca srpskog jezika. Albaharijeva ostvarenja prevođena su na francuski, njemački, engleski, hebrejski, poljski, italijanski, makedonski, slovenski, albanski, slovački, mađarski.
Krajem 1980-ih Albahari je pokrenuo prvu formalnu peticiju za legalizaciju marihuane u Jugoslaviji.
Umro je nakon duže bolesti 30. jula 2023. u Beogradu.[2]
Bibliografija
[uredi | uredi izvor]Zbirke priča
[uredi | uredi izvor]- Porodično vreme (1973)
- Obične priče (1978)
- Opis smrti (1982)
- Fras u šupi (1984)
- Jednostavnost (1988)
- Pelerina (1993)
- Izabrane priče (1994)
- Neobične priče (1999)
- Drugi jezik (2003)
- Sjene (2006)
- Svake noći u drugom gradu (2008)
- 21 priča o sreći (2017)
Romani
[uredi | uredi izvor]- Sudac Dimitrijević (1978)
- Cink (1988)
- Kratka knjiga (1993)
- Snežni čovek (1995)
- Mamac (1996)
- Mrak (1997, 2008)
- Gec i Majer (1998)
- Svetski putnik (2001)
- Pijavice (2006)
- Ludvig (2007)
- Brat (2008)
- Kći (2010)
- Kontrolni punkt (2011)
Knjige eseja
[uredi | uredi izvor]- Prepisivanje sveta (1997)
- Teret (2004)
- Dijaspora i druge stvari (2008)
Nagrade
[uredi | uredi izvor]- 1982: Andrićeva nagrada;[1]
- 1993: Nagrada "Stanislav Vinaver";[1]
- 1996: NIN-ova nagrada;[1]
- 2008: Nagrada "Zlatni suncokret";[1]
- 2016: Prva nagrada na festivalu "Druga priča" u Skoplju[3]
Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ a b c d e "Biografija na na službenoj stranici SANU". Arhivirano s originala, 4. 3. 2016. Pristupljeno 7. 4. 2013.
- ^ "Preminuo srbijanski pisac i prevodilac David Albahari". klix.ba. Pristupljeno 31. 7. 2023.
- ^ Давид Албахари - добитник на првата награда „Друга приказна“
Vanjski linkovi
[uredi | uredi izvor]- Biografija na službenom sajtu SANU-a
- Službeni sajt
- Djela Davida Albaharija u elektronskom formatu Arhivirano 10. 7. 2017. na Wayback Machine, iBiblioteka