Эган Бонды

Эган Бонды
чэшск.: Zbyněk Fišer
Асабістыя звесткі
Псеўданімы	Egon Bondy
Дата н��раджэння	20 студзеня 1930(1930-01-20)[1][2][…]
Месца нараджэння	Прага, Чэхаславакія[1][3][…]
Дата смерці	9 красавіка 2007(2007-04-09)[4][1][…] (77 гадоў)
Месца смерці	Браціслава, Браціслаўскі край, Славакія[1]
Пахаванне	могілкі Малвазінкі[d][5]
Грамадзянства	Чэхаславакія[6]  Чэхія
Альма-матар	факультэт мастацтваў Карлавага ўніверсітэта ў Празе[d][7]
Прафесійная дзейнасць
Род дзейнасці	пісьменнік, паэт, перакладчык, філосаф, пісьменнік навуковай фантастыкі
Грамадская дзейнасць
Партыя	Камуністычная партыя Чэхаславакіі
Прэміі	Q11722749? (1981)
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Эган Бонды (чэшск.: Egon Bondy, Zbyněk Fišer, 20 студзеня 1930, Прага — 9 красавіка 2007, Браціслава) — чэшскі пісьменнік і філосаф, адзін з асноўных дзеячаў пражскага андэграўнду.

Бацька пісьменніка быў генералам чэшскай арміі. Маці памерла, калі хлопчыку споўнілася 13 гадоў. Дзяцінства прайшло ў Празе. У 1947 годзе будучы пісьменнік кінуў школу і пачаў весці багемны лад жыцця, не маючы пастаяннага месца працы. Спрабаваў сябе ў жабраванні і кантрабандзе, за што быў некалькі разоў затрыманы і арыштаваны.

З 1957 па 1961 ён вывучаў філасофію і псіхалогію ў Карлавым універсітэце ў Празе. З 1960-х Бонды — знакавая фігура Пражскага андэграўнду, аўтар тэкстаў песень для культавага чэшскага гурта The Plastic People of the Universe. Яго нонканфармісцкія погляды прывялі да канфлікту пісьменніка з камуністычнымі ўладамі тагачаснай Чэхаславакіі.

Бонды заўжды цікавіўся вучэннем Карла Маркса і крытыкай як сучаснага капіталізму, так і таталітарнага сацыялізму. Яго філасофскія творы закраналі пытанні анталогіі і этыкі, але праз палітычны ўціск выходзілі толькі самвыдатам да самага 1989 года, калі паў камуністычны рэжым у Чэхаславакіі.

Усяго Эгану Бонды належыць каля трыццаці кніг паэзіі, дваццаці раманаў, асноўная тэма якіх — грамадства ці чалавек падчас крызісу. Але сам Бонды найбольш цаніў свае філасофскія творы.

У 1993 годзе на знак пратэсту супраць падзелу Чэхаславакіі разам са сваёй жонкай Юляй пісьменнік пераехаў у славацкую Браціславу і прыняў славацкае грамадзянства. Ён выкладаў філасофію і гісторыю ў мясцовым універсітэце імя Яна Амоса Каменскага. Вядомы як праціўнік спажывецтва, дома Бонды не меў ні тэлефона, ні тэлевізара. У 2004 годзе выявілася, што ён супрацоўнічаў са спецслужбамі.

Цягам 30 гадоў Бонды пакутаваў на рак кішэчніка. Але памёр ад апёкаў, калі заснуў з цыгарэтай, ад якой загарэлася яго піжама.

• Запрашэнне на вячэру. П’еса. Выява першая Архівавана 2 студзеня 2021.
• Эган Бонды ў перакладзе Макса Шчура
• Сайт, прысвечаны пісьменніку (чэшск.)
• Артыкул у Слоўніку чэшскай літаратуры (чэшск.)