Рэйк’явік

Рэйк’явік
ісьл. Reykjavík
Герб Рэйк’явіку Сьцяг Рэйк’явіку
Дата заснаваньня:	1786
Краіна:	Ісьляндыя
Мэр:	Ён Гнар
Плошча:	274,5 км²
Вышыня:	8 м н. у. м.
Насельніцтва (2008)
колькасьць:	120 165 чал.
шчыльнасьць:	437,76 чал./км²
Часавы пас:	UTC+0
Паштовы індэкс:	101–155
Геаграфічныя каардынаты:	64°8′51″ пн. ш. 21°56′6″ з. д. / 64.1475° пн. ш. 21.935° з. д. / 64.1475; -21.935Каардынаты: 64°8′51″ пн. ш. 21°56′6″ з. д. / 64.1475° пн. ш. 21.935° з. д. / 64.1475; -21.935
Рэйк’явік на мапе Ісьляндыі Рэйк’явік
Галерэя здымкаў у Вікісховішчы
www.rvk.is

Рэйк’я́вік (па-ісьляндзку: Reykjavík) — сталіца і найбуйнейшы горад Ісьляндыі. Насельніц��ва складае 120 165 жыхароў (2008). З улікам гарадоў-спадарожнікаў колькасьць насельніцтва сягае да 200 000 чалавек, што складае каля 65% насельніцтва краіны. Горад разьмешчаны на паўднёвым-захадзе Ісьляндыі, зьяўляецца сэрцам культурнай, эканамічнай і дзяржаўнай дзейнасьці краіны. Лічыцца, што Рэйк’явік стаў першым сталым паселішчам у Ісьляндыі каля 870 году. Гэта адзін з самых чыстых і бясьпечных гарадоў у сьвеце^[1][2].

Ісьляндыя была заселеная нарвэскімі і кельцкімі імігрантамі на працягу канца IX і пачатку X стагодзьдзяў. У адпаведнасьці зь сярэднявечнай «Кнігай пра ўзяцьце зямлі» (па-ісьляндзку: Landnamabók), Інгальф Арнарсан, першы ісьляндзкі пасяленец, пабудаваў сваю фэрму на паўвострвве, дзе цяпер знаходзіцца Рэйк’явік.

Шмат стагодзьдзяў пасьля, каля сярэдзіны XIX стагодзьдзя, маленькі гарадок пачаў вырастаць побач з фэрмай Рэйк’явік дзякуючы каралеўскаму казначэю Скулі Магнусану, вядомаму як «бацька Рэйк’явіку», які заснаваў шарсьцяныя майстэрні ў Рэйк’явіку ў межах сваёй дзейнасьці па мадэрнізацыі ісьляндзкай эканомікі. Гэта паслужыла штуршком да пачатку разьвіцьця Рэйк’явіку як гораду. Статус гораду Рэйк’явік атрымаў у 1786 годзе.

Ісьляндзкі парламент альтынг (па-ісьляндзку: Alþingi) упершыню сабраўся ў 930 годзе на Палях тынга (Тынгвелір, па-ісьляндзку: Þingvellir) на паўднёвым захадзе Ісьляндыі. У 1798 годзе альтынг быў скасаваны, але ў 1845 годзе адноўлены ў Рэйк’явіку, дзе знаходзілася кіраўніцтва краіны і адміністрацыя. Калі Ісьляндыя дамаглася самакіраваньня, а потым і назалежнасьці ад Даніі, Рэйк’явік зрабіўся сталіцай краіны.

З паскарэньнем эканамічнага прагрэсу ў XX стагодзьдзі рос і Рэйк’явік, але асабліва хуткае разьвіцьцё ён атрымаў у другой палове XX стагодзьдзя.

Нягледзячы на тое, што Рэйк’явік знаходзіцца на поўначы Атлянтыкі, клімат у горадзе больш мяккі, чым у многіх іншых мясцовасьцях, што знаходзяцца на такой самай шыраце. Сярэднюю тэмпэратуру ўзімку магчыма параўнаць з тэмпэратурай у Нью-Ёрку. Узімку ў сталіцы Ісьляндыі тэмпэратура рэдка апускаецца ніжэй за −10 °C. Усё гэта дзякуючы цёплай плыні Гальфстрыму.

Клімат субарктычны марскі, зіма мяккая, з адлігамі (сярэдняя тэмпэратура студзеня 0,4 °C) дзякуючы цёплым водам плыні Ірмінгера, лета прахалоднае (сярэдняя тэмпэратура ліпеня 11—12 °С). Колькасьць ападкаў складае 800 мм за год. Вада ў заліве зімой не замярзае. Характэрнымі зьяўляюцца частыя зьмены надвор’я.

• Музэй культурнай спадчыны Ісьляндыі
• Нацыянальная галерэя Ісьляндыі
• Ісьляндзкі нацыянальны музэй
• Музэй К’ярваля
• Музэй Асмундара
• Музэй Эйнара Ёнсана
• Збор рукапісаў Арні-Магнусана
• Ісьляндзкі музэй фаласаў (заснаваны ў Рэйк’явіку, пасьля перамешчаны ў Хусавік)
• Нацыянальны парк Тынгвелір
• Рэйк'явіцкі музэй пад адкрытым небам

• Ісьляндскі нацыянальны тэатар

• Ісьляндзкая акадэмія мастацтваў
• Ісьляндзкі ўнівэрсытэт адукацыі
• Унівэрсытэт Ісьляндыі
• Унівэрсытэт Рэйк’явік

У сталіцы знаходзіцца Нацыянальная бібліятэка Ісьляндыі.

• Аляксандра Іварсдотыр — Міс Спорт Сусьвету на конкурсе Міс Сусьвету 2008 ў Ёганэсбургу
• Арнальдур Індрыдасан — дэтэктыўны пісьменьнік
• Б’ёрк — сьпявачка
• Балтасар Кармакур — ісьляндзкі рэжысэр
• Ёхана Вала Ёўнсдоцір — Міс Ісьляндыя 2007
• Гальдаўр Кільян Лякснэс — ісьляндзкі пісьменьнік, ляўрэат Нобэлеўскай прэміі па літаратуры
• Эйнар Карасан — ісьляндзкі пісьменьнік
• Гурт Múm
• Ёўн Сігурдсан — ісьляндзкі навукоўца, лідэр нацыянальнага руху за незалежнасьць Ісьляндыі
• Халгрымур Хельгасан — ісьляндзкі пісьменьнік і мастак
• Хера Б'ёрк — ісьляндзкая сьпявачка

Хальгрымскірк'я — лютэранская царква. Гады будаўніцтва: 1938—1986

• Пэрлан
• У Рэйк’явіку знаходзіцца самы вялікі ў Ісьляндыі батанічны сад — Батанічны сад у Рэйк’явіку.
• Будынак ісьляндзкага парлямэнту (па-ісьляндзку: Alþingishúsið) — альтынга.
• Рэйк’явіцкі двор (па-ісьляндзку: Höfði): дом, у якім сустракаліся на саміце Рональд Рэйган і Міхаіл Гарбачоў у 1986 годзе.
• Катэдральны сабор Рэйк'явіка
• Гатэль «Борг»
• Нацыянальная і ўнівэрсытэцкая бібліятэка Ісьляндыі
• Геатэрмальны гарадок Хвэрагердзі
• Царква Скалхолт
• Рэйк’явіцкая ратуша (па-ісьляндзку: Ráðhús)
• Т’ёрнін (Tjörnin): возера ў Рэйк’явіку
• Ландакоцкірк'я: самы вялікі каталіцкі храм Ісьляндыі
• Вольная царква ў Рэйк'явіку
• Хатайгскірк'я
• Помнік Інгальфу Арнарсану

• Хэльсынкі (Фінляндыя)
• Кінгстан-апон-Гал (Вялікабрытанія)
• Капэнгаген (Данія)
• Нук (Грэнляндыя)
• Осьлё (Нарвэгія)
• Санкт-Пецярбург (Расея)
• Сіетл (ЗША)
• Стакгольм (Швэцыя)
• Торсгаўн (Фарэрскія выспы)
• Вільня (Летува)
• Вініпэг (Канада)

Рэйк’явік — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў

• Афіцыйны сайт
• Блог, прысьвечаны гораду