Нацыянальны гістарычны музэй Рэспублікі Беларусь

Нацыянальны гістарычны музэй Рэспублікі Беларусі
Nacyjanalny histaryčny muzej Respubliki Biełarusi
Будынак музэю. Галоўны ўваход
Месцазнаходжаньне	Менск, Беларусь
Адрас	вул. Карла Маркса, 12
Створаны	1908 г.
Адкрыты	1957
Геаграфічныя каардынаты	53°53′48.44″ пн. ш. 27°33′19.86″ у. д. / 53.8967889° пн. ш. 27.5555167° у. д. / 53.8967889; 27.5555167Каардынаты: 53°53′48.44″ пн. ш. 27°33′19.86″ у. д. / 53.8967889° пн. ш. 27.5555167° у. д. / 53.8967889; 27.5555167
Нацыянальны гістарычны музэй Рэспублікі Беларусі на мапе Беларусі ± Нацыянальны гістарычны музэй Рэспублікі Беларусі Нацыянальны гістарычны музэй Рэспублікі Беларусі
histmuseum.by/by/

Нацыянальны гістарычны музэй Рэспублікі Беларусі (да 15 верасьня 2009 — Нацыянальны музэй гісторыі й культуры Беларусі^[1]) — музэй, які месьціцца ў Менску на вуліцы Карла Маркса.

У 1908 годзе ў Менску намаганьнямі гарадзкой інтэлігенцыі пры фінансавай падтрымцы праваслаўнай царквы быў адкрыты музэй Менскага царкоўна-археалягічнага камітэту, накшталт аналягічных музэяў у Магілёве й Віцебску. З 1909 году было выпушчана 4 зборнікі работаў царкоўна-археалягічнага камітэту, прысьвечаных розным гістарычным падзеям, якія адбыліся на тэрыторыі Менскай губэрні.

Для экспазыцыі былі выдзеленыя два пакоі архірэйскага дома. Музэй прымаў наведвальнікаў па панядзелках. Чальцы камітэту дзяжурылі ў музэі, давалі камэнтары да экспазыцыяў падчас агляду, а таксама чыталі наведвальнікам лекцыі па гісторыі.

Падчас Першай сусьветнай вайны музэй быў эвакуяваны ў Разань.

У 1912 годзе пры актыўным садзейнічаньні Менскага таварыства аматараў прыродазнаўства, этнаграфіі й археалёгіі й фінансавай падтрымцы Менскай гарадзкой думы, якая вылучыла 2 тыс. рублёў і асобнае памяшканьне, быў створаны Менскі гарадзкі музэй. Ён складаўся з 5 аддзелаў:

• археалягічны
• прыродазнаўчанавуковы
• гістарычны
• мастацка-прамысловы
• этнаграфічны

Фонды музэю актыўна папаўняліся добраахвотнымі ахвяраваньнямі гараджанаў і чальцоў грамадзтва аматараў прыродазнаўства, этнаграфіі й археалёгіі. У 1913 адкрылася першая выстаўка. У музэі зьявіліся калекцыі мінэралаў і глебы. Выстаўляліся таксама чучалы жывёлаў (пераважна тых, што насялялі тэрыторыю Менскай губэрні), археалягічныя знаходкі (уключаючы асобную нумізматычную калекцыю) і ўзоры народнай творчасьці. У 1916 годзе на базе музэю адкрылася выстаўка жывапісу й дэкаратыўна-прыкладнога мастацтва.

У 1920 годзе быў адкрыты створаны на базе фондаў Менскага гарадзкога музэю і вернутых з Разані фондаў музэю Менскага царкоўна-археалягічнага камітэту Менскі абласны музэй.

У 1923 годзе на базе Менскага абласнога музэю быў ​​створаны Беларускі дзяржаўны музэй. У яго складзе былі створаныя наступныя аддзелы:

• археалягічны
• старажытнабеларускіх войскаў
• жыдоўскі
• нумізматычны
• палеаграфічны
• «стары Менск»
• мастацкі
• царкоўны
• этнаграфічны

Пры музэі была створаная бібліятэка.

У 1924 годзе былі створаныя філіі Беларускага дзяржаўнага музэю ў Віцебску й Магілёве, а ў 1926 — у Гомелі.

Падчас Другой сусьветнай вайны музэй не функцыянаваў, большасьць яго калекцыяў была разрабаваная або зьнішчаная падчас акупацыі.

У 1957 годзе быў створаны Беларускі дзяржаўны гісторыка-краязнаўчы музэй, у 1964 — у Дзяржаўны музэй БССР. 17 сьнежня 1992 музэй атрымаў назву — Нацыянальны музэй гісторыі й культуры Беларусі.

15 верасьня 2009 музэй перайменаваны ў Нацыянальны гістарычны музэй Рэспублікі Беларусь^[2].

Нацыянальнаму гістарычнаму музэю Рэспублікі Беларусь належаць цяпер 3 будынкі. Усе яны ўнесеныя ў сьпіс гісторыка-культурных каштоўнасьцяў Рэспублікі Беларусь.

Асноўны будынак па вул. К. Маркса, 12 узьведзены ў 1903—1905 гг. Спачатку ў ім месьцілася аддзяленьне Дзяржаўнага банку Расеі. Пасьля Кастрычніцкай рэвалюцыі тут месьціліся ў розныя гады ЦК КП (б) Б і ЦК ЛКСМБ, народны камісарыят фінансаў БССР, рэдакцыя часопісу «Работніца і сялянка», выканаўчы камітэт гарсавету й іншыя дзяржаўныя ўстановы. Падчас рэканструкцыі ў 1934 г. быў дабудаваны 3-ці паверх. Дзяржаўны музэй БССР месьціўся ў гэтым будынку з 1967 году.

Будынак філіі «Дом-музэй І зьезду РСДРП» пабудаваны ў 1923 г., разбураны падчас Другой сусьветнай вайны. Адбудаваны ў адпаведнасьці з макетам, якія знаходзіўся ў Музэі рэвалюцыі ў Маскве ў 1948 годзе.

У 2009 годзе музэю перададзены будынак па адрасе вул. Фрунзэ, 19. Ён пабудаваны ў пачатку ХІХ ст. паводле праекту губэрнскага архітэктара К. Хршчановіча. У ім месьціўся шпіталь, потым — штаб тылу Беларускай ваеннай акругі — Міністэрства абароны Рэспублікі Беларусь. Часткова рэканструяваны паводле праекту архітэктара У. Гусева.

Галерэя экспанатаў

У цяперашні час у музэі месьціцца каля 370 тысячаў адзінак захоўваньня, пры гэтым іх колькасьць пастаянна расьце. У сувязі з гэтым у апошні час зьявілася праблема перапаўненьня падвальных памяшканьняў будынка музэю, прызначаных для захоўваньня экспанатаў. Акрамя таго, абмежаваньні экспазыцыйнай плошчы не дазваляюць распрацаваць новыя экспазыцыі з увядзеньнем у абарот шматлікіх незапатрабаваных экспанатаў з музэйных фондаў.

У фондах музэю захоўваюцца наступныя калекцыі:

• археалягічная
• выяўленчага мастацтва
• іканапісу
• керамікі
• кнігадрукаваньня
• народнага мастацтва
• народнага адзеньня
• нумізматычная
• зброі
• пісьмовых крыніцаў
• сфрагістыка
• фарфору й шкла
• фотадакумэнтальных крыніцаў
• этнаграфіі

У музэі на пастаяннай аснове працуюць 10 экспазыцыйных і выставачных заляў. Ужо некалькі гадоў адкрытыя экспазыцыі «Старажытная Беларусь (першабытная эпоха й Сярэднявечча)», «Старадаўняя геральдыка Беларусі», «З гісторыі зброі», «Стары гарадзкі побыт (XIX — пачатак XX стст.)». Рэгулярна праводзяцца розныя выстаўкі, у тым ліку й сумесна з замежнымі музэямі. Таксама вядзецца актыўная навуковая праца.

• Гужалоўскі, А. А. — Нараджэнне беларускага музея. — Менск, 2001.

Аб’ект Дзяржаўнага сьпісу гісторыка-культурных ка��тоўнасьцяў Рэспублікі Беларусь, шыфр  713Г000116

• Нацыянальны гістарычны музэй Рэспублікі Беларусь. Афіцыйны сайт
• Гістарычны музэй прадставіў манэту эпохі князя Вітаўта(недаступная спасылка)

п а р Музэі Менску Краязнаўчыя Музэй гісторыі гораду Менску Этнаграфічныя Музэй старажытнабеларускай культуры Музэй этнаграфіі і фальклёру Акадэміі навук Рэспублікі Беларусь Беларускі дзяржаўны музэй народнай архітэктуры і побыту Музэй гісторыі і культуры жыдоў Беларусі Мастацкія Нацыянальны мастацкі музэй Рэспублікі Беларусь Музэй сучаснага выяўленчага мастацтва Гарадзкая мастацкая галерэя твораў Леаніда Шчамялёва Мэмарыяльны музэй-майстэрня Заіра Ісакавіча Азгура Мастацкая галерэя Міхаіла Савіцкага Музэй-галерэя «Сьвет фота» Вайсковыя Беларускі дзяржаўны музэй гісторыі Вялікай Айчыннай вайны Дзяржаўны музэй ваеннай гісторыі Рэспублікі Беларусь Музэй Міністэрства ўнутраных справаў Рэспублікі Беларусь Літаратурныя Дзяржаўны літаратурны музэй Янкі Купалы Дзяржаўны літаратурна-мэмарыяльны музэй Якуба Коласа Літаратурны музэй Максіма Багдановіча Беларуская хатка Дзяржаўны літаратурны музэй Петруся Броўкі Дзяржаўны музэй гісторыі беларускай літаратуры Беларускі дзяржаўны архіў-музэй літаратуры і мастацтва Музэй кнігі Нацыянальнай бібліятэкі Беларусі Гістарычныя і археалягічныя Нацыянальны гістарычны музэй Рэспублікі Беларусь Дом-музэй Ваньковічаў Музэй гісторыі Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі Дзяржаўны музэй гісторыі тэатральнай і музычнай культуры Рэспублікі Беларусь Музэй гісторыі беларускага кіно Музэй гісторыі дарожнай гаспадаркі Музэй гісторыі мэдыцыны Беларусі Музэй гісторыі пладаводзтва Беларусі Музэй гісторыі прафсаюзнага руху Беларусі Дом-музэй I зьезду РСДРП Прыроды Музэй прыроды і экалёгіі Беларусі Іншыя Музэй валуноў Музэй алімпійскай славы Музэй пажарнай і аварыйна-выратавальнай справы Музэй сувязі Беларусі Гасьцёўня Ўладзіслава Галубка Музэй Уладзімера Мулявіна Музэй сучаснай беларускай дзяржаўнасьці