Замежная палітыка Беларусі

Палітыка Беларусі

Сьцяг Беларусі
Гэты артыкул — частка праекту:
Дзяржаўныя інстытуцыі
Герб Беларусі
Дзяржаўны лад
Сьпіс Канстытуцыя Правы чалавека Усебеларускі народны сход
Заканадаўчая ўлада
Сьпіс Савет Рэспублікі Палата прадстаўнікоў Вярхоўны Савет
Выканаўчая ўлада
Сьпіс Прэзыдэнт адміністрацыя Прэм’ер-міністар Савет міністраў Савет бясьпекі
Судовая ўлада
Сьпіс Вярхоўны суд Канстытуцыйны суд Генэральная пракуратура
Адміністрацыйны падзел
Сьпіс Вобласьці Раёны Гарады Сельсаветы Грамадзкае самакіраваньне Стараста
Выбары
Сьпіс Парлямэнцкія: 1990 1995 2000 2004 2008 2012 2016 2019 2024 Прэзыдэнцкія: 1994 1999 2001 2006 2010 2015 2020 2025 Рэфэрэндумы: 1995 1996 2004 2022 Цэнтарвыбаркам
Замежная палітыка
Сьпіс Міністэрства замежных справаў Дыпляматычныя прадстаўніцтвы Візавая палітыка Грамадзянства пашпарт Садружнасьць незалежных дзяржаваў
Катэгорыя
п а р

Замежная палітыка Беларусі — дачыненьні Беларусі зь іншымі дзяржавамі і міжнароднымі арганізацыямі.

Паводле 1-га артыкула Канстытуцыі Рэспублікі Беларусь 1994 году, Рэспубліка Беларусь самастойна ажыцьцяўляе замежную палітыку. Згодна з 18-м артыкулам Канстытуцыі «Рэспубліка Беларусь у сваёй замежнай палітыцы зыходзіць з прынцыпаў роўнасьці дзяржаваў, непрымяненьня сілы або пагрозы сілай(en), непарушнасьці межаў, мірнага ўрэгуляваньня спрэчак, неўмяшаньня(en) ва ўнутраныя справы і іншых агульнапрызнаных прынцыпаў і нормаў міжнароднага права. Рэспубліка Беларусь ставіць за мэту зрабіць сваю тэрыторыю бязьядзернай зонай, а дзяржаву — нэўтральнай»^[1]. 14 лістапада 2005 году А. Лукашэнка падпісаў Закон «Аб зацьвярджэньні Асноўных напрамкаў унутранай і замежнай палітыкі Рэспублікі Беларусь». Паводле 24-га артыкула Закону, «стратэгічнымі мэтамі замежнай палітыкі Рэспублікі Беларусь ёсьць: абарона дзяржаўнага сувэрэнітэту і тэрытарыяльнай цэласнасьці(en) Рэспублікі Беларусь; абарона правоў, свабодаў і законных зацікаўленасьцяў грамадзянаў, грамадзкіх і дзяржаўных зацікаўленасьцяў»^[2]. На верасень 2013 году ўрад Беларусі падтрымліваў дыпляматычныя дачыненьні са 172 дзяржавамі (з 212) і ўдзельнічаў у больш як 3600 міжнародных дамовах^[3].

Паводле 79-га артыкула Канстытуцыі Беларусі 1994 году, прэзыдэнт Беларусі гарантуе ажыцьцяўленьне асноўных напрамкаў замежнай палітыкі, прадстаўляе Рэспубліку Беларусь у дачыненьнях зь іншымі дзяржавамі і міжнароднымі арганізацыямі. Прэзыдэнт прымае захады па ахове сувэрэнітэту Рэспублікі Беларусь, яе нацыянальнай бясьпекі і тэрытарыяльнай цэласнасьці. Згодна з 84-м артыкулам Канстытуцыі прэзыдэнт Беларусі зьвяртаецца з пасланьнем да народу Рэспублікі Беларусь аб асноўных напрамках замежнай палітыкі. Паводле 97-га артыкулу Канстытуцыі, Палата прадстаўнікоў Нацыянальнага сходу Рэспублікі Беларусь разглядае праекты законаў: аб зацьвярджэньні асноўных напрамкаў замежнай палітыкі; аб ваеннай дактрыне; аб ратыфікацыі і дэнансацыі міжнародных дамоваў; аб абвяшчэньні вайны і заключэньні міру. Пагатоў, згодна са 104-м артыкулам «законы аб асноўных напрамках унутранай і замежнай палітыкі Рэспублікі Беларусь, аб ваеннай дактрыне Рэспублікі Беларусь зьяўляюцца праграмнымі і лічацца прынятымі пры ўмове, калі за іх прагаласавала ня менш як 2/3 ад поўнага складу палатаў» (Палаты прадстаўнікоў і Савету Рэспублікі Нацыянальнага сходу). Паводле 104-га артыкула, урад Рэспублікі Беларусь распрацоўвае асноўныя напрамкі замежнай палітыкі і прымае захады па іх ажыцьцяўленьні^[1].

Паводле 25-га артыкула Закону «Аб зацьвярджэньні Асноўных напрамкаў унутранай і замежнай палітыкі Рэспублікі Беларусь» 2005 году, «асноўнымі задачамі замежнай палітыкі Рэспублікі Беларусь ёсьць:

• садзеяньне пабудове стабільнага, справядлівага, дэмакратычнага сьветапарадку, што грунтуецца на агульнапрызнаных прынцыпах міжнароднага права;
• раўнапраўная інтэграцыя Рэспублікі Беларусь у сусьветную палітычную, гаспадарчую, навуковую, культурную і інфармацыйную прастору;
• стварэньне спрыяльных замежнапалітычных і замежнагаспадарчых умоваў для павышэньня ўзроўню дабрабыту народу, разьвіцьця палітычнага, гаспадарчага, інтэлектуальнага і духоўнага патэнцыялу дзяржавы;
• утварэньне добрасуседзкіх дачыненьняў з сумежнымі дзяржавамі;
• забесьпячэ��ьне абароны правоў, свабодаў і законных зацікаўленасьцяў грамадзянаў Рэспублікі Беларусь за межамі Рэспублікі Беларусь;
• садзеяньне ажыцьцяўленьню нацыянальных, культурных і іншых правоў і законных зацікаўленасьцяў беларусаў замежжа;
• садзеяньне ўмацаваньню міжнароднай бясьпекі, нераспаўсюду зброі масавага паражэньня(be) і кантролю над узбраеньнем;
• пашырэньне міжнароднай супрацы ў галіне папярэджаньня і ліквідацыі надзвычаных сытуацыяў, аховы навакольнага асяродзьдзя, у інфармацыйнай і гуманітарнай галінах;
• прыцягненьне замежных інтэлектуальных і навуковых рэсурсаў у зацікаўленасьцях адукацыйнага, навуковага і культурнага разьвіцьця Рэспублікі Беларусь;
• удзел у міжнароднай супрацы ў галіне заахвочваньня і абароны правоў чалавека»^[2].

Пагатоў, згодна з 26-м артыкулам Закону «замежнай палітыка Рэспублікі Беларусь ажыцьцяўляецца ў наступных (11) асноўных галінах: 1) замежнагаспадарчая дзейнасьць; 2) міжнародная гаспадарчая супраца; 3) міжнародная супраца ў галіне касьмічнай дзейнасьці; 4) міжнародная вайсковая супраца; 5) міжнародная супраца па ажыцьцяўленьні дзяржаўнай памежнай палітыкі; 6) міжнародная бясьпека; 7) гуманітарная супраца і правы чалавека; 8) міжнародная супраца ў галіне аховы здароўя, адукацыі, навукі, інфармацыі і інфарматызацыі, культуры, спорту, турызму, аховы навакольнага асяродзьдзя; 9) міжнародная супраца ў галіне папярэджаньня і ліквідацыі надзвычайных сытуацыяў; 10) супраца ў галіне кадыфікаваньня і паступальнага разьвіцьця міжнароднага права; 11) церазьмежная супраца»^[2].

У 2017 годзе ўрад Беларусі падтрымліваў дыпляматычныя дачыненьні са 177 дзяржавамі (з 212) і меў замежныя прадстаўніцтвы ў 59 дзяржавах. У 2014 годзе адчынілі дыпляматычныя прадстаўніцтвы ў Аўстраліі, Катары, Манголіі, Пакістане і Эквадоры. Таксама зьявілася генэральнае консульства ў Міляне (Італія). У 2016 годзе адкрыліся амбасады Беларусі ў Грузіі і Гішпаніі, аднавілася дзейнасьць амбасады ў Швэцыі. Замежныя дзяржавы мелі ў Беларусі 45 амбасадаў, 4 аддзяленьні амбасадаў, 2 гандлёвыя прадстаўніцтвы і 35 консульсткіх установаў, у тым ліку ганаровых консулаў. Па сумяшчальніцтве акрэдытацыю пры ўрадзе Беларусі атрымала 88 замежных дыпляматычных прадстаўніцтваў^[4].

У Беларусі адсутнічае наўпроставы выхад да адкрытага мора(be) для непасрэдных зносінаў зь несумежнымі дзяржавамі. Таму ў замежнай палітыцы Беларусі павышанае значэньне маюць дачыненьні з 5 сумежнымі дзяржавамі, кожная зь якім мае выхад да мора: Латвіяй, Летувой, Польшчай, Расеяй і Ўкраінай. Апасродкавана празь іх землі ўрад Беларусі ажыцьцяўляе стасункі з астатнімі дзяржавамі.

У канцы лістапада 2005 латвійскае выданьне «Весткі сёньня» паведаміла, што амбасадар Латвіі ў Беларусі Майра Мора, выступаючы на паседжаньні камісіі па замежных справах Сойма Латвіі 23 лістапада, заявіла: «…Лукашэнка сядзіць на бомбе з падпаленым запалам: бо ён не даў прыватызаваць прадпрыемствы ні аднаму расейскаму алігарху. Беларусь крала расейскія газ і нафту, Расея наогул перакрыла кран, але чаму цяпер яна гэтага не робіць? Таму што па пэрыфэрыі Расеі мінулі ўзрушэньні, а спадар Лукашэнка як пудзіла ў садзе, якое адпуджвае Захад». «Трэба быць гатовымі да доўгага існаваньня гэтага рэжыму побач з намі». Тым ня менш, амбасадар заклікала латвійскіх дэпутатаў «працягваць любую дапамогу апазыцыі»^[5].

У адрас МЗС Латвіі пасольствам Беларусі была накіраваная нота з патрабаваньнем растлумачэньняў, а ў камісію па замежных справах сойма — ліст з просьбай аб падаваньні стэнаграмы дыскусіі.

Амбасадар Латвіі была адкліканая ў Рыгу для кансультацыяў, а МЗС Беларусі заявіў, што чакае дадатковых растлумачэньняў латвійскага боку пасьля вяртаньня амбасадара ў Менск. 29 лістапада па ініцыятыве латвійскага боку ў Менску адбылася сустрэча амбасадара Латвіі з прадстаўніком беларускага МЗС, на якой Майра Мора адмаўляла, што падчас паседжаньня камісіі яна выказвала крытыку ў адрас Рэспублікі Беларусь і яе прэзыдэнта.

Латвія ўваходзіць у склад працоўнай групы для каардынацыі дзеяньняў у стаўленьні Беларусі, стварэньне якой было ўзгоднена прэм’ер-міністрамі Польшчы, Летувы, Латвіі і Ўкраіны (падрабязьней гл. Замежная палітыка Беларусі#Беларусь і Летува)

3 жніўня 2006 году Латвія адклікала зь Беларусі амбасадара Майру Мора для кансультацыяў пасьля таго, як 2 жніўня латвійскі МЗС «за дзеяньні, несумяшчальныя са статусам дыплямата» абвясьціў пэрсонай нон грата першага сакратара пасольства Беларусі ў Рызе Зьмітра Краюшкіна, загадаўшы яму на працягу сутак пакінуць тэрыторыю краіны.

Дыпляматычны канфлікт пачаўся 25 ліпеня, калі беларуская міліцыя правяла пяротрус у кватэры другога сакратара пасольства Латвіі ў Менску Рэйма Шміца, абвінаваціўшы яго ў гомасэксуалізьме і распаўсюджваньні парнаграфіі. Латвія абвінаваціла Беларусь у парушэньні Вэнскай канвэнцыі 1961 году, якая гарантуе недатыкальнасьць дыпляматаў і іх жыльля, і запатрабавала тлумачэньняў, пасьля чаго 30 ліпеня па беларускім тэлебачаньні была прадэманстраваная відэазапіс палавых зносінаў паміж двума мужчынамі, нібы зробленая ўтоенай камэрай у кватэры дыплямата. Як заявілі прадстаўнікі ГУУС Менску, на момант пяротрусу праваахоўным органам не было вядома, што гаспадар кватэры валодаў дыпляматычнай недатыкальнасьцю.

МЗС Латвіі накіраваў Беларусі ноту пратэсту, у якой патрабуе афіцыйных тлумачэньняў пяротрусу ў кватэры дыплямата. Якое адбылося характарызуюць тут як «чарговую правакацыю ў духу савецкага часу супраць латвійскай дзяржавы і яго дыпляматаў».

Адзначаецца, што Рэйма Шміц у пасольстве Латвіі адказваў за кантакты зь беларускімі апазыцыянэрамі і складаў сьпісы ўдзельнікаў міжнародных канфэрэнцый у Рызе.

Кіраўніцтва Летувы аказвае прыкметную падтрымку беларускім апазыцыйным сілам. Тут дзейнічае Эўрапейскі гуманітарны ўнівэрсытэт у выгнаньні, які перабазаваўся на тэрыторыю Летувы ў ліпені 2004 году і атрымаў афіцыйную рэгістрацыю 15 лютага 2005 году. Ён фінансуецца рознымі амэрыканскімі і заходнеэўрапейскімі фондамі. Менавіта ў Вільні ўвесну 2005 была арганізаваная сустрэча беларускіх апазыцыянэраў зь дзяржсакратаром ЗША Кандалізай Райс, падчас якой яна заявіла, што рэжым Лукашэнка — «апошняя дыктатура Эўропы». У Летуве праводзяцца курсы для беларускіх апазыцыянэраў па аказаньні негвалтоўнага супраціву — масавых акцый, пікетаў і мітынгаў. Тутака ж часта праводзяцца розныя сэмінары і мітынгі. Летува ўваходзіць у склад працоўнай групы для каардынацыі дзеяньняў у стаўленьні Беларусі, стварэньне якой было ўзгоднена прэм’ер-міністрамі Польшчы, Летувы, Латвіі і Ўкраіны. Главы ўрадаў чатырох краінаў падтрымалі таксама ідэю «падрыхтоўкі незалежнай радыёпраграмы на беларускай мове»^[6]. Рыская радыёстанцыя Radio SWH мінула ў наступную частку конкурсу Эўрапейскай камісіі на права стварэньня радыё і тэлепраграмы для вяшчаньня на Беларусь. Пераможца конкурсу будзе абвешчаны да 21 сьнежня 2005 году^[7].

У адказ на гэта Аляксандар Лукашэнка заявіў, што кіроўныя заходнія дзяржавы актыўна выкарыстаюць інфармацыйную інфраструктуру і рэсурсы «як прылады аднабаковага пасоўваньня сваіх геапалітычных інтэрасаў». «Нельга забываць, што ў апошняе дзесяцігодзьдзе ўсе канфлікты, разьвязаныя ў сьвеце ЗША і іх сатэлітамі, пачыналіся менавіта зь інфармацыйных нападаў, з масіраваных прапагандысцкіх кампаній супраць той або іншай краіны, вызначанай для нанясеньня ваеннага ўдару», — падкрэсьліў ён. «Яны спрабуюць з дапамогай СМІ і інтэрнэту маніпуляваць масавай прытомнасьцю, дыскрэдытаваць непажаданыя краіны, штучна ствараць у іх перадумовы да абвастрэньня сацыяльнай напружанасьці, у тым ліку з мэтай зьмены ўлады»^[6].

25 лістапада 2005 прэтэндэнт на пост прэзыдэнта Беларусі ад апазыцыі Аляксандар Мілінкевіч сустрэўся з прэзыдэнтам Летувы Валдасам Адамкусам у Вільні.

Раней, 26 кастрычніка, падчас свайго візыту ў Бэрлін, Адамкус заявіў у інтэрвію нямецкай газэце «Die Welt», што не выняткоўвае магчымасьці «нападу беларускіх войскаў прэзыдэнта Аляксандра Лукашэнкі на Летуву». Беларускі МЗС пракамэнтаваў гэтыя словы так: «Лёгка „бросить у спіну“ які сыходзіць канцлеру Г.Шродэру абвінавачваньня ў грэбаваньні прынцыпамі эўрапейскай салідарнасьці і складана, пры выпадку, пазьбегнуць спакусы выявіць бестактоўнасьць у стаўленьні свайго суцэль шчаснага суседа — Рэспублікі Беларусь». Прадстаўнік МЗС падкрэсьліў, што «Летува павінна быць заклапочаная не ўяўнай пагрозай з боку сваіх суцэль стабільных і прадказальных суседзяў, а рэальнай небясьпекай для насельніцтва ўсяго Балтыйскага рэгіёну, якая ўзьнікае ў сувязі з будаўніцтвам сховішча ядзернага паліва Ігналінскай АЭС».

Зварот беларускага МЗС і рэзка нэгатыўныя адзнакі гэтых выказваньняў у самой Летуве прымусілі Адамкуса тэрмінова ісьці на папятную. Штодзёньнік «Respublika» 31 кастрычніка надрукаваў артыкул пад назвай «В.Адамкус адмаўляецца ад сваіх слоў», у якой цытуе словы прэзыдэнта, якія асуджаюць журналістаў, якія нібы «ператварылі перадумову ў палітычную праблему».

У сьнежні 2005 кіраўніцтва беларускага КДБ заявіла, што імі выяўленыя замежныя базы беларускіх апазыцыянэраў, якія нібы рыхтуюцца выступіць супраць улад у пэрыяд што маюць быць прэзыдэнцкіх выбараў. Гэтыя базы, па словах прадстаўнікоў КДБ, знаходзяцца на тэрыторыі Летувы, аднак ніякіх доказаў прадстаўлена не было.

Яшчэ адной гарачай тэмай у адносінах двух дзяржаваў, як ужо паказана, зьяўляецца намер Летувы стварыць магільнік для ядзерных адыходаў Ігналінскай АЭС у 700 мэтрах ад беларускай мяжы. Гэтая станцыя ў цяперашні час выводзіцца з эксплюатацыі, што было адной з умоваў уступу Летувы ў Эўразьвяз. 31 сьнежня 2004 году быў спынены першы блёк, цалкам яна павінна быць спыненая да 2008. У выпадку прыняцьця такога рашэньня, магільнік будзе разьмешчаны ў непасрэднай блізкасьці ад беларускага Нацыянальнага парка «Браслаўскія азёры». У цяперашні час у непасрэднай блізкасьці ад Беларусі разьмяшчаюцца 4 АЭС — Ігналінская, Чарнобыльская, Ровенская і Смаленская^[8].

Беларускі бок неаднаразова заяўляла, што выступае супраць такога будаўніцтва, паколькі дадзены рэгіён зьяўляецца турыстычным, а ў разьвіцьцё яго інфраструктуры ўкладваюцца значныя матэрыяльныя сродкі^[9].

Летувіскі жа бок сьцьвярджае, што гэта ніяк не закране інтэрасы Беларусі. Так 15 лістапада 2005 на прэс-канфэрэнцыі ў пасольстве Летувы віцэ-міністар гаспадаркі гэтай краіны Артурас Дайнюс заявіў: «Разьмяшчэньне магільніка ядзерных адыходаў на мяжы Летувы і Беларусі не вырабіць шкоды разьвіцьцю турызму»^[10]. Нават старшыня Грамадзкай арганізацыі «Летувіскі рух зялёных» Рымантас Бразуліс у інтэрвію БелаПАН заявіў, што ня лічыць небясьпечным будаўніцтва магільніка для пахаваньня караткажылых мала- і сярэднеактыўных радыяактыўных адыходаў^[11].

Па стане на сьнежань 2005 канчатковае рашэньне па пытаньні будаўніцтва магільніка не прынята, ідуць актыўныя кансультацыі бакоў.

У гэтым разьдзеле няма спасылак на якія-небудзь крыніцы. Вы можаце дапамагчы Вікіпэдыі, дадаўшы спасылкі на аўтарытэтныя крыніцы. Матэрыялы без крыніцаў могуць быць аспрэчаныя й выдаленыя. Шукаць крыніцы: Google (кнігі · навіны · акадэмія · відарысы · ВП крыніцы) · JSTOR (анг.) · БВ · Беларуская Палічка · Slounik.org · Архіў Інтэрнэту (анг.)

Адносіны паміж Беларусьсю і Польшчай у 2005, пасьля «аранжавай рэвалюцыі» ва Ўкраіне і ўлічваючы тую ролю, якую згуляў прэзыдэнт Польшчы Аляксандар Квасьнеўскі, пагоршыліся.

У траўні 2005 Беларусь абвінаваціла аднаго з польскіх дыпляматаў у «актыўных дзеяньнях, накіраваных на дэстабілізацыю беларускага грамадзтва». У адказ Польшча падрыхтавала сьпіс беларускіх службоўцаў, якім будзе забаронены ўезд на тэрыторыю Польшчы.

Чыньнікам канфлікту стала грамадзкае аб’яднаньне «Зьвяз палякаў Беларусі» (ЗПБ), якое аб’ядноўвае каля 20 тысячаў чалавек. У сакавіку 2005 на сходзе ЗПБ яго ранейшы кіраўнік, лаяльны кіраўніцтву Беларусі, быў зрушаны, пасьля чаго Зьвяз палякаў Беларусі падвергнуўся масіраванаму ціску з боку ўлад, якія абвінавацілі кіраўніцтва Польшчы, якое фінансавала правядзеньне зьезду ЗПБ, і пасольства гэтай краіны ў «падрыўной дзейнасьці» супраць Беларусі. Міністэрства юстыцыі Беларусі адмовілася зацьвердзіць вынікі зьезду ЗПБ, які абраў сваім старшынём Анжаліку Борыс. Польскі сойм выказаў сваю незадаволенасьць дзеяньнямі беларускіх уладаў, што было ўспрынята ў Беларусі як спроба ўмяшаньня ва ўнутраныя справы. Наступнае разьвіцьцё падзей і прывяло да дыпляматычнага канфлікту.

22 ліпеня МЗС Беларусі заявіла, што «дзеяньні, прадпрымаемыя …польскім бокам, сьведчаць аб сьвядомым правядзеньні Польшчай лініі, накіраванай на згортваньне беларуска-польскіх адносін… такая лінія польскага боку сьведчыць альбо аб скажоным разуменьні ёю сваёй ролі новага чальца ЭЗ, альбо аб несамастойнасьці яе замежнай палітыкі».

У той жа дзень стала вядома аб зачыненьні беларускага прадстаўніцтва польскага навуковага фонду «Дыялёг».

У жніўні 2005 году новым старшынём беларускага Зьвязу палякаў па патрабаваньні беларускага ўраду быў абраны пэнсіянэр Юзэф Лучнік. Шматлікія актывісты Зьвяза палякаў падвяргаліся адміністрацыйным арыштам па абвінавачваньнях ва ўдзеле ў несанкцыянаваных акцыях пратэсту. Канфліктная сытуацыя са «Зьвязам палякаў Беларусі» стала адной з чыньнікаў беларуска-польскага дыпляматычнага канфлікту. За некалькі месяцаў бакі выслалі па тры дыпляматы, а Польшча нават адклікала свайго амбасадара ў Беларусі для кансультацыяў.

11 сьнежня 2005 дарадніку польскага прэм’ер-міністра Міхалу Дворчыку, які займаецца пытаньнямі сувязяў з суайчыньнікамі за мяжой, было адмоўлена ва ўезьдзе ў Беларусь. Беларускія памежнікі паведамілі Дворчыку, што ён зьяўляецца асобай, непажаданай у Беларусі.

Чарговы шпіёнскі скандал з польскімі дыпляматамі разгарэўся ў перадпачатку рэгістрацыі кандыдатаў у прэзыдэнты Беларусі і пачатку агітацыйнай кампаніі.

7 лютага 2006 у штодзённай праграме Беларускага дзяржаўнага тэлебачаньня «Камэнтар дня» нейкі супрацоўнік кіраваньня контрвыведкі КДБ абвінаваціў пасольства Польшчы ў Беларусі ў тым, што тут доўгі час дзейнічае рэзыдэнтура польскіх спэцслужбаў, якая, выкарыстоўваючы дыпляматычны імунітэт, ажыцьцяўляе легальную выведку, праводзіць збор інфармацыі аб сытуацыі ў арганізацыях этнічных палякаў, падрыхтоўвае крыніцы ўплыву і праводзіць іншыя дзеяньні, накіраваныя на ўмяшаньне ва ўнутраныя справы Рэспублікі Беларусь.

Тутака ж начальнік цэнтру інфармацыі і грамадзкіх сувязяў КДБ Рэспублікі Беларусь Валер Надтачаяў зьвязаў актывізацыю «прадстаўнікоў замежных спэцслужбаў, працаўнікоў дыппрадстаўніцтваў і супрацоўнікаў розных замежных няўрадавых арганізацый і фондаў» з надыходзячымі прэзыдэнцкімі выбарамі.

Па афіцыйных дадзеных, у Беларусі пражывае каля 450 тыс. этнічных палякаў — гэта другая па колькасьці нацыянальная меншасьць Беларусі пасьля расейцаў. Зьвяз палякаў Беларусі ажыцьцяўляе культурныя і адукацыйныя праграмы, якія фінансуюцца Польшчай. У яго вядзеньні, у прыватнасьці, знаходзяцца дзьве польскія школы.

Польшча ўваходзіць у склад працоўнай групы для каардынацыі дзеяньняў у стаўленьні Беларусі, стварэньне якой было ўзгоднена прэм’ер-міністрамі Польшчы, Летувы, Латвіі і Ўкраіны (падрабязьней гл. #Беларусь і Летува)

У гэтым разьдзеле няма спасылак на якія-небудзь крыніцы. Вы можаце дапамагчы Вікіпэдыі, дадаўшы спасылкі на аўтарытэтныя крыніцы. Матэрыялы без крыніцаў могуць быць аспрэчаныя й выдаленыя. Шукаць крыніцы: Google (кнігі · навіны · акадэмія · відарысы · ВП крыніцы) · JSTOR (анг.) · БВ · Беларуская Палічка · Slounik.org · Архіў Інтэрнэту (анг.)

Па заявах украінскіх і беларускіх палітыкаў, Украіну і Беларусь аб’ядноўвае вельмі шматлікае — гісторыя, культура, роднасныя сувязі. Беларусы і ўкраінцы стагодзьдзямі жылі разам у міры і згодзе.

Прэзыдэнт Беларусі Аляксандар Лукашэнка падчас прэзыдэнцкіх выбараў ва Ўкраіне 2004 году доўгі час ніяк не выяўляў сваё адносіны да асноўных кандыдатаў на пост прэзыдэнта. Аднак ён адным зь першых сярод прэзыдэнтаў пост-савецкай прасторы, адразу ж пасьля абвяшчэньня вынікаў галасаваньня, павіншаваў Віктара Януковіча зь перамогай, а пасьля «аранжавай рэвалюцыі», якая зацьвердзіла перамогу Віктара Юшчанкі, выказаўся з пазыцыі падкрэсьлена добразычлівага нэўтралітэту, пракамэнтаваўшы вынікі кампаніі наступным чынам: «Я ня стаў бы драматызаваць падзеі. Украіна абрала праўкраінскага прэзыдэнта… Украіна будзе ісьці ў правільным кірунку і захавае свае традыцыйныя рынкі — Беларусь і Расею». Па словах Лукашэнкі, Віктар Юшчанка пакінуў у яго ўражаньне «разважнага і разумелага» чалавека па яго ранейшай працы ў Нацыянальным банку і ўрадзе Ўкраіны.

У той жа час падзеі ва Ўкраіне выклікалі самую жывую цікавасьць у беларускай апазыцыі, шматлікія прадстаўнікі якое пабывалі ў Кіеве і прынялі ўдзел у «аранжавай рэвалюцыі».

Аднак Віктар Юшчанка практычна адразу пасьля сваёй перамогі стаў адкрыта заяўляць аб тым, што «ўкраінскі досьвед абароны сваіх правоў можа быць актуальным для кожнай краіны, дзе правы чалавека растаптаныя», маючы на ўвазе Беларусь. У пачатку красавіка Віктар Юшчанка ў Вашынгтоне падпісаў супольную ўкраінска-амэрыканскую заяву «Позва новага стагодзьдзя для ўкраінска-амэрыканскага стратэгічнага партнэрства», выказаўшы гатовасьць прасоваць свабоду ў краінах з «недэмакратычнымі рэжымамі»: «Мы пацьвярджаем сваю прыхільнасьць супольнай працы… па падтрымцы пасоўваньня свабоды ў такіх краінах, як Беларусь і Куба».

Аляксандар Лукашэнка неадкладна заявіў у адказ: «Падпісаньне адпаведнай заявы — фактычна ўмяшаньне ва ўнутраныя справы сувэрэннай дзяржавы». Па яго словах, Беларусь мае намер вырашаць свае праблемы самастойна — акрамя таго, ён нагадаў аб «дзяржаўным абавязку Ўкраіны», які ўтварыўся яшчэ ў 1992 годзе ў выніку невыкананьня ўкраінскімі кампаніямі камэрцыйных абавязаньняў і, па розных адзнаках, складальным звыш 100 млн даляраў.

Існуе таксама праблема дэлімітацыі мяжы паміж двума краінамі працягласьцю каля 1000 кілямэтраў, якая была праведзеная паводле савецкага адміністрацыйна-тэрытарыяльнага дзяленьня і пакуль афіцыйна не ўзаконеная. Гэтая праблема мае істотнае значэньне для Ўкраіны, жадаючай уступіць у НАТА. Дамова аб дэлімітацыі беларуска-ўкраінскай мяжы было падпісана яшчэ ў 1997 годзе і ўжо ратыфікавана ўкраінскім бокам. Беларусь адмаўляецца ратыфікаваць гэтую дамову да ўрэгуляваньня запазычанасьці. У сувязі з рознагалосьсямі паміж Украінай і Беларусьсю доўгі час не атрымоўвалася правесьці перамовы прэзыдэнтаў — у прыватнасьці, быў адменены візыт Аляксандра Лукашэнкі ва Ўкраіну, вызначаны на красавік 2006 году.

Міністэрства замежных справаў Украіны сьцьвярджае, што неўрэгуляван��х дзяржаўных абавязкаў Украіны перад Рэспублікай Беларусь не існуе наогул з тых часоў, як у 2001 годзе была праведзеная рэструктурызацыя дзяржаўнага абавязку Ўкраіны перад афіцыйнымі крэдыторамі ў рамках Парыскага клюбу крэдытораў.

Становішча пагаршаецца тым, што, як заяўляў міністар замежных справаў Украіны Барыс Тарасюк, украінскае кіраўніцтва мае намер захоўваць цесныя сувязі зь беларускай апазыцыяй.

Што тычыцца Аляксандра Лукашэнкі, то ён неаднаразова сьцьвярджаў, што ў Беларусі «няма асновы для „оранжевой“ або якой-небудзь іншай рэвалюцыі», а «каляровыя» рэвалюцыі ў краінах СНД зьяўляюцца «бандытызмам пад прычыненьнем дэмакратыі». У адказ на гэта ўкраінская грамадзянская арганізацыя «Пора» заклікала забараніць Лукашэнку ўезд ва Ўкраіну і перагледзець украінска-беларускія адносіны, а моладзевая арганізацыя «Нацыянальны альянс» склала дамову аб супрацоўніцтве з апазыцыйным беларускім «Маладым Фронтам» і ўжо 26 красавіка 2005 яе прадстаўнікі прынялі ўдзел у апазыцыйнай акцыі ў Менску, дзе пяцёра зь іх былі затрыманыя міліцыяй і прысуджаныя да адміністрацыйнага арышту ад 10 да 15 сутак за парушэньне грамадзкага парадку. Спробы ўкраінскага МЗСа дамагчыся іх датэрміновага вызваленьня былі безвыніковымі. Інцыдэнт перарос у сур’ёзны дыпляматычны скандал. Беларусь прыстрашыла зачыніць сваё пасольства ў Кіеве ў сувязі з «рэзкім абвастрэньнем сытуацыі вакол яго дзейнасьці».

7 траўня 2005 прэзыдэнт Лукашэнка яшчэ раз заклікаў Украіну займацца сваімі ўласнымі эканамічнымі праблемамі і не ўмешвацца ва ўнутраныя справы Беларусі.

1 лістапада 2005 украінскі прэм’ер-міністар Юры Еханураў, выступаючы падчас візыту ў ЗША ў Фондзе Карнэгі (Вашынгтон), назваў Лукашэнку «таленавітым прапагандыстам», які «умее працаваць з народнымі масамі». Пры гэтым прэм’ер дадаў, што зараз ён разумее, «чаму ў 30-я гады нямецкія жанчыны крычалі: „Жадаю дзіця ад фюрэра!“»

Аляксандар Лукашэнка ніяк не пракамэнтаваў выказваньні ўкраінскага прэм'ера, аднак МЗС Рэспублікі Беларусь папытаў украінскі бок растлумачыць, ці было такое выказваньне прэм'ер-міністра Ўкраіны і што ён меў на ��вазе. Празь некалькі дзён міністар замежных справаў Украіны Барыс Тарасюк заявіў, што словы ўкраінскага прэм’ер-міністра Юрыя Еханурава аб прэзыдэнце Беларусі былі няслушна вытлумачаныя СМІ. У адпаведнасьці з афіцыйнай пазыцыяй украінскага МЗС, распаўсюджаныя паведамленьні аб параўнаньні Лукашэнка і Гітлера ў выступе Еханурава зьяўляюцца «адвольнай інтэрпрэтацыяй СМІ».

Украіна ўваходзіць у склад працоўнай групы для каардынацыі дзеяньняў у стаўленьні Беларусі, стварэньне якой было ўзгоднена прэм’ер-міністрамі Польшчы, Летувы, Латвіі і Ўкраіны (падрабязьней гл. Замежная палітыка Беларусі#Беларусь і Летува).

Беларусь займае выгодную геапалітычную пазыцыю ва Ўсходняй Эўропе, таму яна стала знаходзіцца ў поле пільнай увагі кіроўных сусьветных палітычных сілаў. На кіраўніцтва краіны апыняецца сталы ціск з боку ЗША, Эўразьвязу і АБСЭ. Галоўная мэта — дамагчыся зьмены ўнутранай палітыкі Беларусі і зрушэньні дыктатара Лукашэнкі.

Першыя спробы ЗША зьмяніць кіраўніцтва Беларусі ставяцца прыкладна да 2000 году, калі амэрыканскім амбасадарам у Беларусі быў прызначаны дасьведчаны дыплямат Майкл Козак. Ён паспрабаваў аб’яднаць канфліктуючую паміж сабой беларускую апазыцыю і пераканаў яе высунуць адзінага кандыдата на прэзыдэнцкіх выбарах.

Аднак увосень 2001 году апазыцыйнаму кандыдату Ўладзімеру Ганчарыку не атрымалася перамагчы Лукашэнку.

У жніўні 2004 году ЗША абвясьцілі аб намеры дамагацца адхіленьня ад улады прэзыдэнта Беларусі Аляксандра Лукашэнкі. Пазыцыю ЗША выказаў сэнатар Джон Маккейн: «Мы будзем змагацца за тое, каб Беларусь вызвалілася ад тыраніі. Зьмена рэжыму прэзыдэнта Лукашэнкі ў Беларусі плянуецца не ўзброеным шляхам, а з дапамогай міжнароднага ціску».

Усьлед за гэтай заявай амэрыканскае міністэрства фінансаў абвінаваціла беларускі Інфобанк у адмываньні грошай Садама Хусэйна. Па дадзеных ЗША, банк займаўся легалізаваньнем сродкаў, выгандлёваных урадам Саддама Хусэйна за рахунак незаконных угод, якія складаліся ў парушэньне праграмы ААН «Нафта ў абмен на харч». Банк і яго даччыныя фірмы, у прыватнасьці «Белмэталэнэрга», таксама выкарыстоўваліся для закупу ўзбраеньняў і фінансаваньні падрыхтоўкі ўзброеных сіл Іраку.

6 кастрычніка 2004 Палата прадстаўнікоў Кангрэса ЗША аднагалосна прагаласавала за ўводзіны эканамічных санкцыяў супраць Беларусі і яе прэзыдэнта асабіста.

Прыняты Кангрэсам «Акт аб дэмакратыі ў Беларусі» утрымоўвае доўгі сьпіс патрабаваньняў Аляксандру Лукашэнка:

• вызваліць асобаў, якія зьмяшчаюцца ў зьняволеньні, зьмешчаных у турмы за палітычныя або рэлігійныя перакананьні;
• адклікаць палітычна матываваныя абвінавачваньні супраць апазыцыянэраў і незалежных журналістаў;
• падаць вычарпальнае тлумачэньне зьнікненьняў дзеячаў апазыцыі і журналістаў;
• спыніць рэпрэсіі супраць незалежных СМІ, незалежных прафзьвязаў, няўрадавых і рэлігійных арганізацыяў, апазыцыі;
• правесьці ў Беларусі вольныя і сумленныя прэзыдэнцкія і парлямэнцкія выбары ў адпаведнасьці са стандартамі АБСЭ.

Пакуль гэтыя патрабаваньні ня будуць выкананыя, адміністрацыі ЗША забароненае падаваць Беларусі якія-небудзь пазыкі, крэдытныя гарантыі, страхавыя выплаты, фінансаваньне і любое іншае фінансавае садзейнічаньне, а прадстаўнікам ЗША ў МВФ, Сусьветным банку і іншых міжнародных арганізацыях загадваецца галасаваць супраць падаваньні любога садзейнічаньня Беларусі.

Кангрэсмэны прапаноўваюць падлучыць да санкцый супраць Беларусі і іншыя дзяржавы, першым чынам эўрапейскія.

«Акт аб дэмакратыі» патрабуе ад прэзыдэнта ЗША не пазьней чым праз 90 дзён пасьля ўступа законапраекта ў сілу накіраваць у Кангрэс адмысловы даклад аб пастаўках узбраеньняў і баявых тэхналёгій зь Бе��арусі ў краіны, якія падтрымліваюць міжнародны тэрарызм.

У дакладзе таксама павінны быць паказаныя памеры асабістага стану і дадзеная адзнака ўласнасьці, якой валодаюць прэзыдэнт Лукашэнка і іншыя беларускія кіраўнікі.

21 кастрычніка Джордж Буш падпісаў «Акт аб дэмакратыі ў Беларусі». Такім чынам, эканамічныя санкцыі супраць Беларусі афіцыйна ўступілі ў сілу. Падпісаньне закона пацьвярджае, што ЗША маюць намер сур’ёзна дамагацца адхіленьні Аляксандра Лукашэнкі ад улады.

МЗС Беларусі заявіў, што амэрыканскі акт парушае Дэклярацыю ААН аб недапушчэньні інтэрвэнцыі і ўмяшаньні ва ўнутраныя справы дзяржаваў. Прадстаўнікі ўрада Беларусі заявілі, што санкцыі іх не палохаюць, паколькі на ЗША прыходзіцца толькі каля 3% аб’ёму экспарту Беларусі.

Назіральнікі адзначаюць, што палітычныя меры, прадпрымаемыя ЗША ў стаўленьні кіраўніцтва Беларусі, аналягічныя іх дзеяньням у стаўленьні ранейшых кіраўнікоў Югаславіі, Аўганістану, Іраку. Адзначаецца таксама, што гэтыя меры маглі быць пралабіяваныя амэрыканскім ВПК і ўладамі Польшчы, якая разьлічвае ў сувязі з гэтым на больш істотную дапамогу ЗША і, у прыватнасьці, перабазаваньне на яе тэрыторыю часткі амэрыканскіх войскаў зь Нямеччыны.

13 сьнежня 2006 прадстаўнік ЗША Ўільям Брэнсык падняў пытаньне аб сытуацыі з правамі чалавека ў Беларусі падчас зачыненага паседжаньня ў РБ ААН. У той жа дзень сэнат ЗША падтрымаў законапраект, у якім заклікаў прэзыдэнта ЗША ўвесьці дадатковыя санкцыі супраць Беларусі.

19 сьнежня 2006 амбасадар ЗША ў Менску Кэрэн Сьцюарт зрабіла заяву аб тым, што ЗША не прызнаюць вынікаў рэфэрэндуму аб стварэньні адзінай дзяржавы Расеі і Беларусі. Гэтая заява было зроблена ў адказ на словы дзяржсакратара Саюзнай дзяржавы Расеі і Беларусі Паўла Барадзіна, які выказаўся за правядзеньне рэфэрэндуму па аб’яднаньні двух краінаў і дадаў, што 2007 год будзе «вырашальным у справе будаўніцтва адзінай дзяржавы».

Па словах амэрыканскага амбасадара, прапанаваны рэфэрэндум быў бы недэмакратычным: «З улікам цяперашняй сытуацыі ў Беларусі ні адзін рэфэрэндум ня можа быць праведзены так, каб пераканаць нас у тым, што ён зьяўляецца вольным выразам волі беларускага народа».

12 студзеня 2007 году Джордж Буш падпісаў закон, які падаўжае яшчэ на два гады санкцыі ў стаўленьні Беларусі паводле «Акту аб дэмакратыі ў Беларусі» 2004 году. Закон, у прыватнасьці, санкыянуе вылучэньне матэрыяльных сродкаў апазыцыйным беларускім палітыкам і незалежным СМІ. У 2007 годзе на гэтыя мэты зь бюджэту ЗША будзе вылучана $27,5 млн.

Паводле сакрэтных перамоваў паміж СССР і ЗША, Беларусь (Беларуская ССР) у 1945 году ўвайшла, нараўне з СССР і Ўкраінскай ССР, у лік першапачатковых сяброў-заснавальнікаў ААН.

Пасьля здабыцьця незалежнасьці ў 1991 годзе ўрад Беларусі стаў удзельнікам наступных сусьветных міжурадавых арганізацыяў:

• Міжнародны валютны фонд,
• Сусьветны банк
• Рух недалучэньня.

На 2017 год міжнародныя арганізацыі мелі ў Беларусі 15 прадстаўніцтваў^[4].

Пасьля здабыцьця незалежнасьці 25 жніўня 1991 году ўрад Беларусі стаў удзельнікам наступных міждзяржаўных утварэньняў у Эўропе:

• Садружнасьць незалежных дзяржаваў (Менск, Беларусь),
• Саюзная дзяржава Расеі і Беларусі,
• Арганізацыя дамовы аб калектыўнай бясьпецы (Масква, Расея),
• Эўразійскі эканамічны зьвяз (Масква, Расея),
• Арганізацыя па бясьпецы й супрацы ў Эўропе (Вена, Аўстрыя),
• Паўночнаатлянтычная рада па супрацоўніцтве (Брусэль, Бэльгія) і Праграма НАТО «Партнэрства дзеля міру»,.

У сьнежні 1991 незалежная Беларусь была прызнаная Эўрапейскімі Супольнасьцямі, і на першых этапах адзначалася ўстойлівае разьвіцьцё адносін паміж Беларусьсю і ЭЗ. У 1995 было падпісана Дамова аб партнэрстве і супрацоўніцтве (Partnership and Cooperation Agreement) у палітычнай, эканамічнай і гандлёвай сфэрах. Беларусь атрымлівала значную дапамогу ў рамках праграмы ТАСІС і па іншых каналах. Разьвіцьцю адносін паміж Беларусьсю і ЭЗь перашкодзілі, аднак, некаторыя меры кіраўніцтва Беларусі, якія былі ўспрынятыя на Захадзе як ушчамленьне дэмакратыі. Эўразьвяз адмовіўся прызнаць зьмены ў Канстытуцыі Беларусі 1994 году, занесеныя ў 1996. У 1997 Рада Міністраў ЭЗ адмовілася падоўжыць Дамову аб партнэрстве і супрацоўніцтве і падтрымаць уступ Беларусі ў Раду Эўропы; былі прыпыненыя двухбаковыя адносіны на міністэрскім узроўні і замарожаныя праграмы тэхнічнай дапамогі ЭЗ.

Беларусь страціла статус адмыслова запрошанага чальца ў Асамблеі Рады Эўропы. Гэтае рашэньне было выклікана тым, што Парлямэнцкая асамблея Рады Эўропы прызнала праведзеныя ў Беларусі ў 1997 годзе выбары недэмакратычнымі, а ціск на апазыцыю — незаконным.

У 1998 годзе меў месца інцыдэнт у Драздах, калі дыпляматычныя прадстаўніцтвы былі выселеныя з сваіх рэзыдэнцый, што таксама згуляла сваю ролю ў пагаршэньні адносін з Эўропай.

У траўні 2005 у Польшчы адбыўся саміт Рады Эўропы, дзе актыўна абмяркоўваўся «беларускае пытаньне», аднак беларуская дэлегацыя — адзіная з усіх дзяржаваў Эўропы — не была запрошаная.

У сакавіку 2005 Эўразьвяз абвясьціў аб намеры напроста фінансаваць «фармаваньне грамадзянскага грамадзтва» ў Беларусі. 10 сакавіка Эўрапарлямэнт заклікаў «асудзіць існы беларускі рэжым як дыктатуру». У рэзалюцыі Эўрапарлямэнта прапаноўваецца выявіць і замарозіць асабістыя актывы прэзыдэнта Аляксандра Лукашэнкі і вышэйшых дзяржаўных службоўцаў, а таксама пашырыць сьпіс прадстаўнікоў беларускіх улад, якім забаронены ўезд у эўрапейскія краіны. Рашэньне Эўрапарлямэнта мяркуе стварэньне тэле- і радыёстанцый для вяшчаньня на Беларусь, у тым жа годзе пачынае вяшчаньне Эўрапейскае радыё для Беларусі.

Гэтая рэзалюцыя аналягічная дакумэнтам, прынятым уладамі ЗША у 2004, аднак можа вырабіць Беларусі больш сур’ёзная шкода, паколькі сярод эўрапейскіх краінаў знаходзяцца яе найбуйныя гандлёвыя партнэры.

26 студзеня 2006 на сэсіі Парлямэнцкай асамблеі Рады Эўропы (ПАРЭ) была прынятая рэзалюцыя, якая асуджае сытуацыю ў Беларусі напярэдадні прэзыдэнцкіх выбараў. Нягледзячы на актыўную падтрымку расейскай дэлегацыі, Беларусь ізноў не атрымала статус адмыслова запрошанай у Раду Эўропы (якога яна была пазбаўленая ў 1997), паколькі ня выкананыя чатыры ўмовы РЭ — пашырэньне паўнамоцтваў парлямэнта, уводзіны інстытуту ўпаўнаважанага па правах чалавека, перагляд Выбарчага кодэкса і закона аб друку.

ПАСЭ заклікала ўвесьці супраць Беларусі рэжым міжнароднай ізаляцыі, які складаецца ў адмове падаваць візы высокапастаўленым беларускім дзяржаўным службоўцам і ў той жа час палегчыць выдачу віз простым грамадзянам. Прапанавана таксама замарозіць усе банкаўскія рахункі і іншыя фінансавыя актывы прэзыдэнта Аляксандра Лукашэнкі і чальцоў яго асяродзьдзя.

З 26 лютага 2006 на тэрыторыі Беларусі ў перадпачатку прэзыдэнцкіх выбараў пачалі працу незалежныя эўрапейскія тэле- і радыёстанцыі, фундаваныя зь бюджэту ЭЗ і, адпаведна, не кантраляваныя мясцовымі ўладамі. Акрамя таго, незалежны расейскі тэлеканал RTVi атрымаў эўрапейскі грант на падрыхтоўку для беларускай аўдыторыі штодзённай 30-хвіліннай палітычнай перадачы. Усе праграмы выходзяць на расейскай і беларускай мовах.

Эўразьвяз вылучыў на незалежнае вяшчаньне ў Беларусі каля 2 млн даляраў. Праграмы, фундаваныя Эўразьвязам, працягнуць выходзіць у этэр і пасьля прэзыдэнцкіх выбараў 19 сакавіка.

22 красавіка 2005 удзельнікі саміту ГУУАМ таксама заявілі аб намеры разьвіваць дэмакратыю ў Беларусі.

Прэзыдэнт Грузіі Міхаіл Саакашвілі панаракаў, што ў Беларусі «няма дэмакратыі і свабоды», і падкрэсьліў, што беларускі народ «мае права на вольны выбар» і эўрапейскае разьвіцьцё.

Зь цьвёрдай заявай выступіў прэзыдэнт Летувы Валдас Адамкус: «Прэзыдэнт Лукашэнка ўсё хутчэй і хутчэй рухаецца да аўтакратыі, самаізаляванасьці як дзяржавы, так і беларускага народу».

Падчас афіцыйнага візыту ў Кітай у сьнежні 2005 прэзыдэнт Беларусі Аляксандар Лукашэнка заявіў, што Рэспубліка Беларусь хуткім часам можа быць прынятая ў Шанхайскую арганізацыю супрацоўніцтва. Аб падтрымцы такога кроку, па словах прэзыдэнта, заявілі ўсе краіны ШАС. 28 красавіка 2010 году ўрад Беларусі атрымаў статус партнэра па дыялёгу ШАС. 15 ліпеня 2015 году ўрад Беларусі атрымаў статус назіральніка ў ШАС. 4 ліпеня 2024 году ў Астане (Казахстан) Рада кіраўнікоў дзяржаваў ШАС ухваліла паўнапраўнае сяброўства ўраду Беларусі ў арганізацыі^[12].

На 2021 год грамадзяне Беларусі маглі падарожнічаць бязь візы ў 45 краінаў, у тым ліку суседнія Расею і Ўкраіну:

• 16 краінаў Азіі — Аб’яднаныя Арабскія Эміраты (90 дзён), Азэрбайджан, Армэнія, Віетнам (15 дзён), Грузія, Ізраіль (90 дзён), Інданэзія (30 дзён), Казахстан, Катар (30 дзён), Кітай (30 дзён), Кыргыстан, Малайзія (30 дзён), Манголія (90 дзён), Таджыкістан, Турэччына (30 дзён) і Ўзбэкістан;
• 3 краіны Акіяніі — Вануату (на 30 дзён), Мікранэзія (30 дзён) і Самоа (60 дзён),
• 3 краіны Афрыкі — Гамбія (90 дзён), Намібія (90 дзён) і Сэйшэлы (90 дзён),
• 5 краінаў Паўднёвай Амэрыкі — Аргентына (90 дзён), Бразылія (90 дзён), Вэнэсуэла (90 дзён), Пэру (183 дні) і Эквадор (30 дзён);
• 11 краінаў Паўночнай Амэрыкі — Антыгуа і Барбуда (30 дзён), Барбадас (28 дзён), Гаіці (90 дзён), Дамініка (21 дзень), Куба (30 дзён), Мэксыка (180 дзён), Нікарагуа (90 дзён), Панама (180 дзён), Сальвадор, Сьвяты Вінцэнт і Грэнадзіны (30 дзён), Сьвяты Кітс і Нэвіс (30 дзён);
• 7 краінаў Эўропы — Альбанія (на 30 дзён), Малдова, Паўночная Македонія (15 дзён), Расея, Сэрбія (30 дзён), Украіна і Чарнагорыя (30 дзён)^[13].

У Беларусь бязь візы маглі прыяжджаць грамадзяне 24-х дзяржаваў, у тым ліку суседніх Расеі і Ўкраіны:

• 14 краінаў Азіі — ААЭ, Азэрбайджан, Армэнія, Грузія, Ізраіль (90 дзён), Казахстан, Катар, Кітай (30 дзён), Куба (30 дзён), Кыргыстан, Манголія (90 дзён), Таджыкістан, Турэччына (30 дзён) і Ўзбэкістан;
• 4-х краінаў Паўднёвай Амэрыкі — Аргентына (90 дзён), Бразылія (90 дзён), Вэнэсуэла (90 дзён) і Эквадор (30 дзён);
• 6 краінаў Эўропы — Малдова, Паўночная Македонія, Расея, Сэрбія (30 дзён), Украіна і Чарнагорыя (30 дзён)^[13].

Таксама бязь візы дапускаўся прылёт у Беларусь на 30 дзён праз Нацыянальны аэрапорт «Менск» зь 74-х дзяржаваў. Пры сабе дастаткова было мець страхоўку на 10 000 эўра і па 2 базавыя велічыні грошай на кожны дзень знаходжаньня. Пры гэтым прылёт меў ажыцьцяўляцца не з Расеі^[14]. Такі бязьвізавы дазвол на ўезд атрымалі грамадзяне 14 дзяржаваў Азіі і 3-х дзяржаваў Акіяніі, 2-х дзяржаваў Афрыкі і 5 дзяржаваў Паўднёвай Амэрыкі, 12 дзяржаваў Паўночнай Амэрыкі і 38 дзяржаваў Эўропы, у тым ліку суседніх Латвіі, Летувы і Польшчы. Сярод іх былі грамадзяне 3-х найбольш населеных дзяржаваў сьвету, якія знаходзіліся ў Азіі, такіх як Кітай, Індыя і Інданэзія. Таксама звыш 100 млн жыхароў мела Японія і каля 100 млн — Віетнам. Іншыя 3 дзяржавы ў дазвольным сьпісе, якія мелі звыш 100 млн жыхароў, былі ў Амэрыцы, такія як ЗША, Мэксыка і Бразылія^[15].

Урэшце бязь візы дапускаўся прыезд замежных падарожнікаў на 15 дзён у Берасьцейскую і Гарадзенскую вобласьці праз:

• лётнішчы і чыгуначныя вакзалы «Берасьце» і «Горадня»;
• 3 пункты спрошчанага пропуску — Перароў, Лясная (Бераставіцкі раён) і Прывалкі (Гарадзенскі раён);
• 7 аўтадарожных пунктаў пропуску — Берасьце, Брузгі (Гарадзенскі раён), Дамачава (Берасьцейскі раён), Беняконі (Вярэнаўскі раён), Бераставіца (Шчучынскі раён), Пясчатка (Камянецкі раён) і Прывалкі^[16].

• Прыярытэтныя кірункі замежнай палітыкі Рэспублікі Беларусь // Міністэрства замежных справаў Рэспублікі Беларусь, 2017 г. Праверана 1 сьнежня 2018 г.