endè
| endè | 
|
è |
Etimolodjeye
[candjî]Tayon-bodje latén « inde » (did la).
Prononçaedje
[candjî]- AFE :
- diferins prononçaedjes : /ɛn.ˈnɛ/ /ɛn.ˈdɛ/ /ɛd.ˈdɛ/ (minme prononçaedje cåzu pattavå)
- prononçaedje zero-cnoxheu : /ɛn.ˈnɛ/
- Ricepeures : en·dè
Prono d’ djin coplemint
[candjî]| endè | ndè | end | nd |
endè omrin et femrin
- prono coplemint del troejhinme djin po des cwantités nén defineyes.
- li plinne alofôme si trouve inte deus cossounes, ou a l' atake et dvant ene cossoune.
- Endè rvouss co ?
- I cwirt on tchamp po-z endè rplanter èn ectåre.
- les ôtes alofômes dins des ôtes evironmints
- Dj' end a pupont.
- I nd a alouwé des banslêyes, di çanses, a målvåt.
- Ripassez, por mi vos ndè rprinde dimwin.
- li plinne alofôme si trouve inte deus cossounes, ou a l' atake et dvant ene cossoune.
Mots d’ aplacaedje
[candjî]- endè raler
- endè va, endè vont, endè våye, endè vonye (Do viebe « endaler » / end aler)
Mots vijhéns
[candjî]| Nombe | Djin | Djinre | Sudjet | Muroetrece | Acuzatif (droet coplemint) | Datif (coplemint nén direk) | Locatif | Djenitif (pårtixhrê) | Tonike (tot seu ou dirî dvancete) |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Singulî | Prumire djin | — | dji, dj’ dju (padrî) |
mi, m’, èm | mi, m’, èm (divant l’ viebe) mu, m’ (dirî l’ viebe) |
mi, m’, èm (divant l’ viebe) mu, m’ (dirî l’ viebe) |
— | — | mi |
| Deujhinme djin | — | vos, vs ti, t’, èt tu, -ss (padrî) |
vos, vs ti, t’, èt |
vos, vis, vs ; ti, t’, èt | — | — | twè, ti, ti-minme, t’-minme, tizôte, etzôte | ||
| Troejhinme djin | Omrin | i, il | si, s’, ès | li, l’, el | lyi | î | è endè, end, ndè, nd |
lu | |
| Feminine | ele, elle | li, l’, el | leye | ||||||
| Neute | on | — | — | — | — | lu | |||
| Pluriyal | Prumire djin | — | nos, ns ; dji, dj’ | nos, ns | — | — | nos, nozôtes | ||
| Deujhinme djin | — | vos, vs | vos, vs | vos, vs | vos, vis, vs | — | — | vos, vozôtes, tizôtes, etzôtes | |
| Troejhinme djin | Omrin | i, il | si, s’ | les, ls ; lzès, lzè, elzès | lezî, elzî, lzî | î | è endè, end, ndè, nd |
zels, yeusses | |
| Feminine | ele, elle | zeles, yeusses | |||||||
Ortografeyes
[candjî]Li cogne plinne est eployeye etur cossounes; li dvant, li drî, ou les deus, ès polnut spotchî s' i gn a-st ene voyale djondant.
Mins dins des pårlers k' i gn a on n' eploye (e)nd(è) ki seulmint pa dvant voyale, ou seulmint pa drî voyale, çou ki fwait ki l' mitan seulmint des cognes d' (e)nd(è) sont-st eployeyes ( - est metou dins l' tåvlea cial pa dzo po les cognes nén eployeyes). Dins on sfwait cotoû po ç' pårler la, c' est l' cogne coûte è (è, in) k' est eployeye el plaece.
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
