dobe

Tayon-bodje latén « duplus » («deus côps ossu grand»).

• AFE :
  • diferins prononçaedjes : /dɔp/ /dup/ (minme prononçaedje cåzu pattavå) (oyon O.OU)
  • prononçaedje zero-cnoxheu : /dɔp/
• Ricepeures : nén rcepåve

dobe omrin et femrin (come addjectif djondrece, todi metou padrî l’ no)

1. fwait(e) deus côps.
   • Comint fjhoz, so voste éndjole po on dobe sorlinaedje ?
   • I vos fåt fé ene dobe clitche avou vosse sori po moussî dins l’ ridant.
2. foirt (fwait d’ deus bokets, u fwait a deus côps).
   • I lyi fåt dedja des berikes a dobe veule.
   • Del dobe bire.

1. serer l’ ouxh a dobe sere : tourner deus côps l’ clé.
2. dobe muret, dobe carantin, dobe djalofrene : sôre di fleurs des cortis, avou deus fleurs sol minme montant.
3. dobe simele : simele fwaite di deus coûtches.
   • Des solés a dobès smeles.
4. des solés a dobe costeure: ricozous deus côps.
5. aveur, mete on dobe kinet, on dobe couyon, ene dobe coye, ene dobe crole : (cwårdjeu : coyon) èn nén fé on pli, dabôrd k’ on-z aléve ; li ci ki marke radjoute deus royes (deus lenes), sol "ruslî" a 7 royes la k’ on mete les rzultats.
   • Si vs continouwez, vs åroz ene dobe coye.
6. èn ome a dobe vizaedje : ki bawe avou les tchéns et hoûle avou les leus.
7. dobe betchete: (croejhete) deus betchetes ene dirî l’ ôte (disco-, re-, ac-).
8. dobe U : doblu.

dobe omrin

1. li dobe: deus côps ostant.
   • Ût, c' est dobe di cwate.
   • I nd a l' dobe di mi.
   • I m' a fwait payî l' dobe do pris.
   • Dji l' inme dipus k' tot å monde, et dj' vôreu bén k' les eures årént l' dobe di sgondes.
   • I fåreut bén l' dobe d' eployîs asteure po rinde råjhon åzès djins ki nos vegnnut trover (F. Barry).

   rl a: radobe.

   F. le double.

2. coûtche di mousmints metous onk so l' ôte.
   • Bén t' end a des dobes: ti n' pous må d' aveur froed.

   on solea d' deus dobes : on foirt tchôd solea.

   • Enute, el solea lurè d' deus dobes.

   rl a: lure les cwate soleas.

3. onk des fis d' on fi.

   do tchetea di shijh dobes : do fi d' coibjhî avou shijh brantches.

4. sicrijhaedje fwait deus côps.
   • Dji wåde todi l' dobe des akes do notåre.

   F. double, duplicata, copie.

5. (cwårdjeu) fijhaedje di tos les plis.
   • Dj' ans fwait ene dobe.
   • Il ont fwait dobe.
   • Nos avans fwait deus dobes en erote.

   schaper l' dobe :

   a) fé on pli å dierin moumint, po-z espaitchî les ôtes di les fé tos.

   On dit eto: rischeure.

   b) vini djusse a pont po schaper des djins d' on mwais cwårt d' eure. F. intervenir juste à temps, judicieusement.

6. (mot d' verreye) veule di fniesse 4 mm sipès.

   dimey dobe : veule di fniesse, 3&nbps;mm sipès.

7. dobe vôte (pacô fwaite avou del boûkete), avou del makêye å mitan, et k' on magne bén tchôde (especiålité di Nivele, di Bince).
   • Les aclots mindjèt voltî des dobes l' ivier.
   • Dj' a trové des dobes di Bince; dj' els alans sayî.

   rl a: crås froumadje, betchiye.

   Catrene a dobe : dobe di Bince.

8. usteye do coibjhî.

   F. pince à monter.

9. (v.m.)

   a) viye pîce di manoye d' on cinteme.

   • Deus dobes, ça fwait ene çanse, et dijh dobes on gros sô.

   rl a: djigot, djigue.

   b) viye pîce di manoye valant l' cwårt d' on sô.

   • Shijh dobes, c' esteut on sô et dmey.
10. fé les dobes (mot d' sôteuse al coide) potchî hôt assez po leyî passer deus côps l' coide.

• dobmint / doblumint
• dobler, dobleu, doblaedje
• doblet, doblete, doblon
• radobe, radobler
• ridobler, ridoblaedje
• disdobler, disdoblaedje

dodobe