discovri
Apparence
Etimolodjeye
[candjî]Do viebe « covri », avou l’ betchete « dis- » di disfijhaedje des viebes et l' avou l’ cawete d’ infinitif « -i » des viebes; dedja abocté insi dispu l' tayon-bodje latén « discooperire », adon racuzinåve avou l' espagnol « descubrir », l' occitan « descubrir », li portuguès « descobrir », l' catalan « descobrir », li roumin « descoperi » et l' itålyin « discoprire ».
Prononçaedje
[candjî]- AFE :
- diferins prononçaedjes : /dis.kɔ.vʀi/ /dis.kɔ.vʀy/ /dys.kɔ.vʀi/ /dys.kɔ.vʀy/ /dis.ku.vʀi/ /dis.ku.vʀy/ /dɛs.ku.vʀi/ /dɛs.ku.vʀy/ /dœs.ku.vʀœ/ /di.hɔ.vʀi/ /dy.hɔ.vʀi/ /dy.kɔ.vʀi/ /dɛ.çu.vʀi/ /dis.hɔ.vʀi/ /dis.ku.vjɛ/ /dɛs.ku.vjɛ/ (36 prononçaedjes)
- prononçaedje zero-cnoxheu : /dis.kɔ.vʀi/
- Ricepeures : dis·co·vri
Viebe
[candjî]Djin et tins | Codjowa |
---|---|
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’) | discove / discovere |
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs) | discovroz |
Cåzants Ind. pr. (nos, ns) | discovrans |
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle) | discovnut / discovernut |
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’) | discovrè / discoverrè |
Cåzant D.I.E. (dji, dj’) | discovreut |
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’) | discove / discovere |
pårt. erirece (dj’ a, vos av) | discovrou / discoviet |
discovri (å prono : si discovri)
- (viebe å coplemint) rissaetchî l’ coviete di.
- (Fårè bénvite) discovri li mote di crompires — Motî d’ Bastogne (fråze rifondowe).
- Li ptit est discovrou, racovroz l’ — D.T.W.
- (viebe å coplemint) (mot d’ boskiyon) saetchî l’ tere åtoû di (on stok d’ åbe).
- (I fårè) discovri les sokes — Motî d’ Bastogne (fråze rifondowe).
- (viebe å coplemint) trover (ene sacwè nén cnoxhowe).
- I gn a kékes ans k’ on discovere li pôle Nôr — Motî Toussaint (fråze rifondowe).
- On-z aprins å scolîs tot on tins ki c’ esteut Stanley k’ aveut discovrou l’ Aiwe do Congo — Émile Sullon (fråze rifondowe).
- On a discovrou l’ coupåbe — D.T.W.
- Poqwè-ç’ qu’il a falu
Qu’on discouve leû catchète ?
Poqwè-ç’ qu’il ont tchèyu
Moûdris d’vant l’ mitraliète ?
— Andrée Bacq. - Po l' ci k' dj' a fwait fruzi l' åme,
Lyi discovrant çou k' ele a d' catchî,
K' a sintou tot m' léjhant, ene douce låme,
Ene låme di fré, di s' cour brotchî— Martin Lejeune, Bultén del Societé d' Lidje, "Por zèls !", tome 44, p. 409 (fråze rifondowe).
- (viebe å coplemint) vey pol prumî côp; cweri a cnoxhe et trover.
- Di ci crestea, on discovere on bea payis — Motî Toussaint (fråze rifondowe).
- Li veye, c’ est on mistere, discovroz lu ! — Henri-Thomas Maron, ratournant Mere Tereza (fråze rifondowe).
Ratourneures
[candjî]Parintaedje
[candjî]Sinonimeye
[candjî]- (rissaetchî l’ coviete) : drovi, discatchî
- (saetchî l’ tere åtoû d’ on stok d’ åbe) : disnaivyî
- (cweri a cnoxhe et trover) : trover, edvinter
- (rissaetchî s’ tchapea) : bodjî s’ tchapea, si discwefer
Contråve
[candjî]Ortografeyes
[candjî]Ratournaedjes
[candjî]rissaetchî l’ coviete
cweri a cnoxhe et trover
Categoreyes :
- Mots do walon
- Walon
- Viebes do walon avou l' betchete dis- di disfijhaedje
- Viebes del cénkinme troke do walon avou l' cawete -i
- Mots do walon vinant do latén
- Mots do walon do minme sourdant k' on mot d' l' espagnol
- Mots do walon do minme sourdant k' on mot d' l' occitan
- Mots do walon do minme sourdant k' on mot do portuguès
- Mots do walon do minme sourdant k' on mot do catalan
- Mots do walon do minme sourdant k' on mot do roumin
- Mots do walon do minme sourdant k' on mot d' l' itålyin
- Mots avou 36 prononçaedjes
- Mots do walon di troes pîs
- Viebes do walon
- Viebes do walon pår disrîlés
- Motlî do walon po les boskiyons