Andalouzeye
Apparence
L' Andalouzeye, c' est ene franke contrêye (kiminålté otonome) di l' Espagne.
Grandès veyes: Sevile, Gurnåde, Cordowe, Aldjezirasse, Malaga.
Lingaedje
[candjî | candjî l’ côde wiki]- castiyan (lingaedje oficire, cåzé avou l' accint andalou po les djins do payis).
- lingaedje djupsyin (djupsyins do payis)
- inglès, francès, almand (tourisses et dmorants etrindjirs sol coisse).
- arabe marokin (ovrîs et abagants e stoumuligne).
- arabe classike (intelectuwels arabe-rafiyants; dimorants des payis del Gofe piersike).
Djeyografeye
[candjî | candjî l’ côde wiki]- Rilomêyès montinnes :
- Montaedje al nive (Sierra nevada).
- pegnon d' rotche el mer : Djibraltar
- li coisse del mer : Coisse å solea (Costa del sol).
Istwere
[candjî | candjî l’ côde wiki]- Evayeye pa les Vandales (4inme-5inme sieke) ki lyi dnèt s' no (Vandalouzeye = Wandalouzeye = Andalouzeye).
- Evayeye pa les Arabes (8inme sieke) k' î vont diswalper li pus avanceye des civilizåcions d' adon.
- Revayeye pa les Castiyans-Aragonès, ki prindèt Gurnåde e 1492, et tchessî les djwifs et les muzulmans evoye. Et traker les cis ki dmorît, et pratiker e muchete (loukîz a : Inkizicion, Morisse).
Economeye
[candjî | candjî l’ côde wiki]- Tourisse :
- mer et pladje
- deujhinme dimorance des djins d' veye d' Espagne mîtrinne (Madrid) et bijhrece et des cis des payis d' Urope bijhrece et Urope coûtchantrece.
- monumints do trevén arabe (Sevile, Gurnåde, Cordowe).
- Agricoûteure et aclevaedje :
- åbes ås fruts.
- olivîs et ôle d' olive.
- aclevaedje di robetes.
- (divinltins) vatches ås longuès coines po les coridas.
- gades å laecea (raece Mourciyinne-Gurnådene).