Benjamin Peirce
 
| |
|---|---|
| Moted: | 4 prilul 1809 Salem |
| Deadam: | 6 tobul 1880 Cambridge |
| Cal(s): | himatematan[*], histelavan[*], histatitavan[*] |
| Tatät(s): | Lamerikän |
| Matan(s): | Sarah Hunt Mills[*] |
| Cil(s): | Charles Sanders Peirce[*], Herbert H. D. Peirce[*], James Mills Peirce[*] |
| Pal(s): | Benjamin Peirce[*], Lydia Ropes Peirce[*] |
| Dispenäd: | |
| |
Hiel Benjamin Peirce (pron: [ˈpɜrs][1]; 1809 prilul 4 - 1880 tobul 6) äbinom matematan Lamerikänik, kel ätidom in Niver di Harvard dü yels foldeg. Äkeblünom simufave, numateore, lalgebrade e filosope matemata.
Pos gredätükam okik, äblibon in Harvard as tidayufan (1829), e poso ävedom profäsoran matemata (1831). Älüükom stelavi jäfüdes olik ün 1842, ed äblebon profäsoran in Harvard jü deadam okik. Älabom rouli veütik pö völfam tidodemas nolavik ela Harvard, ävobom as bükemöpan, ed äbinom dilekan ela U.S. National Geodetic Survey de 1867 jü 1874.
Tefü numateor, äblöfom, das no dabinon num nendöfik neteldilovik labü müedians primik läs ka fol.
Tefü lalgebrad, äküpädikom sekü stud okik dö lalgebrads kosädovik. Äjafom vödis: idempotens e nihilpotens ad bepenön binetis lalgebradas at.
Tefü matematafilosop, äsevädikom kodü lesag, das matemat binon „nolav, kel prodon kludis nevitovik“.[2] Äkredom, kobü hiel George Boole, das matemat kanon pagebön ad diletön tikavi - tapladü program hiela Gottlob Frege e hiela Bertrand Russell, kels äviloms stabön matemati sui tikav.
Äbinom jäfüdatemunan pö cödäd dobükama tästuma hiela Howland: cödäd famik, dü kel diletam matematik dispenäda su tästum äsävilupon sümis so vemik ad penät pösoda votik, das mög fäda äbinon statitaviko lepülik.
Pösodiko äbinom Kritan relöfik; äcedom matemati „stud[i] voba Goda fa jafäbs Goda“.
Ämatikom ko jiel Sarah Hunt Mills: daut bolitana Lamerikänik: Elijah Hunt Mills.[3] I son onsik: hiel Charles Peirce ävedom nolavan vemo sevädik.
Munakrater: Peirce penemon stimü om.
Vobotem ela Peirce
[redakön • redakön fonäti]- Physical and Celestial Mathematics, (Boston: Little, Brown and Company, 1855)
- An Elementary Treatise on Plane and Spherical Trigonometry (1861)
- Linear Associative Algebra (1880)
Noets
[redakön • redakön fonäti]- ↑ Nem: „Peirce“, ön jenet ela Bejamin Peirce e sona omik: hiel C. S. Peirce, papronon soäsä vöd Linglänapükik: „purse“ ([ˈpɜrs]). Logolös: „Note on the Pronunciation of 'Peirce'“, The Peirce [Edition] Project Newsletter, toum: 1, Nüms 3/4, dekul yela: 1994, Eprint.
- ↑ Lien balid lebuka omik: Linear Associative Algebra.
- ↑ Adams, Henry. 1911. The Life of George Cabot Lodge. pg. 4-5. Boston e New York: Houghton Mifflin, 1911
Literat
[redakön • redakön fonäti]- S. R. Peterson. 1955. Benjamin Peirce: Mathematician and Philosopher, Journal of the History of Ideas, nüm: 16, pads: 89–112.
- P. Meier and S. Zaibel. 1980. Benjamin Pierce and the Howland Will. Journal of the American Statistical Association, nüm: 75, pads: 497–506.
Yüms plödik
[redakön • redakön fonäti]
In Linglänapük:
- Grattan-Guinness, Ivor e Walsh, Alison. 2005. Benjamin Peirce. In Stanford Encyclopedia of Philosophy, Edward N. Zalta (red.) (vödem).
- O'Connor, John J. e Robertson, Edmund F. 2005. Benjamin Peirce. MacTutor History of Mathematics Archive (vödem).
- Peirce, Benjamin. 1881. Linear Associative Algebra. American Journal of Mathematics, toum:4, nüm: 1/4, pads: 94-229. (JSTOR).