Lagerstätte

Een Lagerstätte (van 't Duuts, een "upslagplekke") is een sedimentaire geologische lage woardan d' overbluufsels van plantn of bêestn van een uutzounderlike kwaliteit zyn. 't Wôord was vô 't êest gebruukt deur den Duutse paleontoloog Adolf Seilacher, en j' herkende twê sôortn lagerstätten:

Konzentrat-Lagerstätten (concentroatie-Lagerstätten) zyn geologische laagn woarda verschillende overbluufsels zyn t' hope gespoeld, gelik in een kalm dêel van een riviere. Over 't olgemêen is de kwaliteit van concentroatie-Lagerstätten veel minder dan van conservoatie-Lagerstätten. Typische vôorbêldn zyn bêenderbeddn.

Konservat-Lagerstätten (conservoatie-Lagerstätten) zyn geologische laagn woarda de bewoarienge van de fossieln van een vrê hoge kwaliteit zyn, bvb. mè de bewoarienge van zochte lichaamsdêeln die anders over 't olgemêen nie bewoard zyn gebleevn. Dikwils goan zô'n geologische laagn t' hope mè omgeviengn die vry woarn van zeurstoffe, zodoanig dan de zochte dêeln kostn fossiliseern in plekke van te verrottn.

't Belang van conservoatie-Lagerstätten kom vôrol van 't feit dan ze d' ênigste plekkn in de geologische kolomme zyn woarda me bêestn en plantn viendn die anders moeilik fossiliseern, omdan ze gin harte dêeln hèn gelik bêendern of schelpn. De maniere woarup da de fossilisoatie gebeurt verschil nogol van plekke toe plekke:

• in de Orstenschoalie wordn de bêestn in fosfoat bewoard
• in de Bitter Springs in Zuud-Australië zyn de bacterieën in silica (SiO₂) bewoard
• in de Burgess-schoalie zyn de bêestn as kôolstofhoudende films bewoard
• in de Hunsrücklein zyn de bêestn in pyriet (FeS₂) bewoard
• in de Ediacara-zandstêenn zyn de bêestn bewoard as ofgietsels met d' hulpe van microbenmattn