Thái Anh Văn

Bạn có thể mở rộng bài này bằng cách dịch bài viết tương ứng từ Tiếng Anh. (tháng 6/2024) Nhấn [hiện] để xem các hướng dẫn dịch thuật. Đọc qua bản dịch máy của bài Tiếng Anh. Đừng dịch những nội dung không đáng tin hay chất lượng thấp. Nếu được, bạn hãy tự kiểm chứng các thông tin bằng các nguồn tham khảo có trong bài gốc. Bạn phải ghi công bản quyền bài gốc trong tóm lược sửa đổi bài dịch. Chẳng hạn, bạn có thể ghi như sau, miễn là trong đó có một liên kết đa ngôn ngữ đến bài gốc Dịch từ English bài gốc bên Wikipedia [[:en:Tsai Ing-wen]]; xin hãy xem lịch sử bài đó để biết ai là tác giả. Sau khi dịch, hãy thêm bản mẫu {{Bài dịch|en|Tsai Ing-wen}} vào trang thảo luận để tuân thủ quyền tác giả. Đọc hướng dẫn đầy đủ ở Wikipedia:Biên dịch và Wikipedia:Cẩm nang biên soạn/Dịch thuật.

Bài viết này cần được cập nhật do có chứa các thông tin có thể đã lỗi thời hay không còn chính xác nữa. Bạn có thể giúp Wikipedia bằng cách cập nhật cho bài viết này. (tháng 6/2024)

Thái Anh Văn
蔡英文
Thái Anh Văn, năm 2019
Tổng thống thứ 7 của Trung Hoa Dân Quốc
Nhiệm kỳ 20 tháng 5 năm 2016 – 20 tháng 5 năm 2024 8 năm, 0 ngày
Phó Tổng thống	Trần Kiến Nhân Lại Thanh Đức
Tiền nhiệm	Mã Anh Cửu
Kế nhiệm	Lại Thanh Đức
Chủ tịch Đảng Dân chủ Tiến bộ
Nhiệm kỳ 20 tháng 5 năm 2020 – 26 tháng 11 năm 2022
Tiền nhiệm	Trác Vinh Thái
Kế nhiệm	Trần Kỳ Mại (tạm quyền)
Nhiệm kỳ 28 tháng 5 năm 2014 – 24 tháng 11 năm 2018
Tiền nhiệm	Tô Trinh Xương
Kế nhiệm	Trác Vinh Thái
Nhiệm kỳ 20 tháng 5 năm 2008 – 29 tháng 2 năm 2012
Tiền nhiệm	Trần Kiến Nhân
Kế nhiệm	Tô Trinh Xương
Phó Chủ tịch Hành chính viện
Nhiệm kỳ 25 tháng 1 năm 2006 – 21 tháng 5 năm 2007 1 năm, 116 ngày
Thủ tướng	Tô Trinh Xương
Tiền nhiệm	Ngô Vinh Nghĩa
Kế nhiệm	Khâu Nghĩa Nhân
Bộ trưởng Hội đồng các vấn đề đại lục
Nhiệm kỳ 20 tháng 5 năm 2000 – 20 tháng 5 năm 2004 4 năm, 0 ngày
Thủ tướng	Đường Phi Trương Tuấn Hùng Du Tích Khôn
Cấp phó	Trần Minh Tông
Kế nhiệm	Joseph Wu
Thông tin cá nhân
Sinh	31 tháng 8, 1956 (68 tuổi) Đài Bắc, Đài Loan
Đảng chính trị	Đảng Dân Tiến
Alma mater	Đại học quốc lập Đài Loan Đại học Cornell Đại học London
Tên tiếng Trung
Tiếng Trung	蔡英文
Phiên âm Tiếng Hán tiêu chuẩn Bính âm Hán ngữ Cài Yīngwén Wade–Giles Ts’ai4 Ying1-wen2 IPA [tsʰâi íŋwə̌n] Tiếng Khách Gia Latinh hóa Tshai Yîn-vun Tiếng Mân Nam POJ tiếng Mân Tuyền Chương Chhoà Eng-bûn Tâi-lô Tshuà Ing-bûn

Trung Hoa Dân Quốc
Bài này nằm trong loạt bài về: Chính trị và chính phủ Trung Hoa Dân Quốc
Chính phủ Hiến pháp Tu chính án Tự do Tôn giáo (Điều 13) Luật Thuế(
Tổng thống Tổng thống Trung Hoa Dân Quốc Tsai Ing-wen (DPP) Tổng thống Trung Hoa Dân Quốc Lai Ching-te (DPP) Phủ Tổng thống Hội đồng An ninh Quốc gia
Hành pháp Thủ tướng Su Tseng-chang (DPP) Phó Thủ tướng Shen Jong-chin (DPP) Hành chính Viện Nội các
Lập pháp Lập pháp Viện Viện trưởng Yu Shyi-kun (DPP) Viện trưởng Tsai Chi-chang (DPP) Lập pháp Viện Khóa 10 Quốc Hội (Giải thể) Giám sát viện
Tư pháp Tư pháp Viện Viện Trưởng và Chánh Án Hsu Tzong-li Tòa an Tối cao Tòa án cao cấp Tòa án Quận
Các nhánh khác Khảo thí Viện Viện trưởng Huang Jong-tsun Giám sát viện Viện trưởng Chen Chu Chính quyền địa phương Thị trưởng và Huyện trưởng
Bầu cử Ủy ban Bầu cử Trung ương Bầu cử Tổng Thống Bầu cử Lập pháp Bầu cử địa phương Referendums
Chính đảng Đại diện quốc gia Dân tiến Quốc dân Đảng Đảng Nhân dân Đài Loan Đảng Quyền lực Mới Đảng xây dựng nhà nước Đài Loan Khác People First Party Taiwan Solidarity Union New Party Non-Partisan Solidarity Union Green Party Taiwan
Chủ đề Liên quan Đối ngoại Vị thế chính trị Đài Loan Chính sách một Trung Quốc Phong trào Đài Loan độc lập Trung Hoa Đài Bắc Thống nhất Trung Quốc Chủ nghĩa dân tộc Đài Loan Phong trào Tangwai Quan hệ hai bờ eo biển Đài Loan Mỗi bên một quốc gia Đồng thuận 1992 Đồng thuận Đài Loan Khủng hoảng eo biển Đài Loan lần thứ ba Cuộc gặp Mã–Tập 2015
Quốc gia khác Bản đồ
x t s

Thái Anh Văn (tiếng Trung: 蔡英文; bính âm: Cài Yīngwén; Wade–Giles: Ts’ai Ying-wen, sinh ngày 31 tháng 8 năm 1956 ở huyện Bình Đông, Đài Loan) là cựu Tổng thống Trung Hoa Dân Quốc trong gian đoạn 2016-2024, và là nữ tổng thống đầu tiên của Trung Hoa Dân Quốc.

Bà tốt nghiệp Luật khoa tại Đại học quốc lập Đài Loan (tốt nghiệp năm 1978), Đại học Cornell (thạc sĩ, năm 1980), và Trường Kinh tế và Khoa học Chính trị Luân Đôn (tiến sĩ, năm 1984). Sau khi trở về Đài Loan, bà đã giữ nhiều chức vụ chuyên môn ở nhiều trường đại học cho đến năm 1993, trước khi được bổ nhiệm vào các cơ quan chính quyền.^[1]

Bà Thái Anh Văn đã là một trong những người soạn thảo Đặc thù lưỡng quốc luận của tổng thống Lý Đăng Huy. Bà cũng là Phó Chủ tịch Hành chính viện Trung Hoa Dân Quốc (tương đương phó thủ tướng) dưới thời tổng thống Trần Thủy Biển. Bà được cho là không có sức lôi cuốn hay tài ăn nói nhưng thuyết phục mọi người bằng sự chân thành, trí thông minh và lòng kiên trì.^[2]

s • tl Tóm tắt kết quả bầu cử tổng thống Đài Loan ngày 16 tháng 1 năm 2016

Đảng		Ứng cử viên		Phiếu bầu	Tỷ lệ phần trăm
		Tổng thống	Phó Tổng thống
	Đảng Dân chủ Tiến bộ	Thái Anh Văn	Trần Kiến Nhân	6,894,744	56.12%
	Quốc Dân Đảng	Chu Lập Luân	Vương Như Huyền	3,813,365	31.04%
	Đảng Thân dân	Tống Sở Du	Từ Hân Oánh	1,576,861	12.84%
Tổng cộng				12,284,970	100%

Ngày 16 tháng 1 năm 2016, trong cuộc tổng tuyển cử Đài Loan 2016 bà Thái Anh Văn, ứng viên đảng Dân chủ Tiến bộ (DPP) với 56,1% số phiếu đã đánh bại ứng cử viên Chu Lập Luân của Quốc dân đảng (KMT) chỉ đạt 31%. Với chiến thắng đó bà trở thành nữ tổng thống đầu tiên của Trung Hoa Dân Quốc (Đài Loan).

Đảng DPP cũng đạt được 68 ghế so với 35 ghế của Quốc dân đảng trong tổng cộng 113 ghế tại quốc hội.

Ngày 20 tháng 5 năm 2016, bà chính thức tuyên thệ nhậm chức Tổng thống Trung Hoa Dân Quốc.^[3]

Bà từ chức Chủ tịch đảng Dân Tiến ngày 26 tháng 11 năm 2022.^[4][5]

Trong bài phát biểu sau chiến thắng của cuộc tổng tuyển cử 2016, bà Thái Anh Văn cảnh báo Bắc Kinh: "Hệ thống dân chủ, bản sắc dân tộc và không gian quốc tế của chúng tôi phải được tôn trọng, bất kỳ hình thức đàn áp nào cũng sẽ gây tổn hại mối quan hệ giữa hai bờ eo biển".^[2] Ngoài ra, bà Văn cũng kêu gọi tôn trọng tự do hàng hải ở Biển Đông và cùng tìm kiếm một giải pháp hòa bình cho các tranh chấp trên cơ sở luật pháp quốc tế, bao gồm Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển 1982 (UNCLOS).^[6]

Xem thêm: Hôn nhân đồng giới ở Đài Loan

Bà Thái Anh Văn đã thể hiện sự ủng hộ cho quyền lợi người đồng tình luyến ái và tán thành hôn nhân đồng tính. Ngày 21 tháng 8 năm 2015, ngày Valentine của Trung Quốc, bà đã phát hành một video vận động, trong đó ba cặp vợ chồng diễn viên đồng tính xuất hiện.^[7][8] Vào ngày 31 tháng 10 năm 2015, khi cuộc diễu hành niềm tự hào đồng tính lớn nhất ở châu Á được tổ chức tại Đài Bắc, bà bày tỏ sự ủng hộ hôn nhân đồng tính,^[9] bằng cách đưa một đoạn video dài 15 giây lên trang Facebook của bà, nói "Tôi là Thái Anh Văn, và tôi ủng hộ bình đẳng hôn nhân" và "Hãy để mọi người có thể tự do yêu và theo đuổi hạnh phúc ".^[10][11]

Ông nội của bà Thái là người gốc Khách Gia, đến từ một gia đình nổi tiếng ở Phương Sơn, Bình Đông, trong khi bà của Thái Anh Văn, từ Sư Tử, Bình Đông, là người Paiwan, một trong những thổ dân Đài Loan có tập quán sống mẫu hệ.

Cha của bà Thái, Thái Khiết Sinh (蔡潔生) sở hữu một doanh nghiệp sửa chữa xe. Mẹ của Thái Anh Văn là Trương Kim Phụng (張金鳳), là người tình cuối cùng trong 4 người tình của cha bà. Bà là con út của 11 đứa con của cha mình, có 3 anh chị em ruột trong số đó; bà cũng có một người anh em cùng mẹ khác cha.

Bà chưa từng kết hôn và không có con, hiện đang sinh sống tại một căn hộ chung cư ở Đài Bắc.

Bà Thái được biết đến như một người yêu mèo, hai con mèo của bà là "Think Think" và "Ah Tsai" nổi bật trong chiến dịch tranh cử của bà. Tháng 10 năm 2016, bà nhận nuôi ba con chó hướng dẫn đường nghỉ hưu, tên là Bella, Bunny và Maru.

Wikimedia Commons có thêm hình ảnh và phương tiện truyền tải về Thái Anh Văn.

• Trang mạng chính thức Lưu trữ 2015-12-20 tại Wayback Machine
• Thái Anh Văn trên Facebook
• Thái Anh Văn - nhà lãnh đạo 'Merkel của Đài Loan', VnExpress, 16/1/2016
• Bầu cử Đài Loan: Đảng Dân Tiến thắng, quan hệ Trung-Đài hứa hẹn nhiều biến động, RFI, 15/1/2016
• Tân tổng thống Đài Loan Thái Anh Văn là ai?, BBC, 16/1/2016