Bước tới nội dung

Neo Geo

Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
Neo Geo

Máy chơi game Neo Geo AES (trên) và tủ trò chơi arcade 4 khe MVS (dưới)
Nhà chế tạoSNK Corporation
Dòng sản phẩmNeo Geo
LoạiHệ thống arcade
Máy chơi trò chơi điện tử tại nhà
Thế hệThứ tư
Ngày ra mắt
  • JP: 26 tháng 4, 1990
  • NA: 22 tháng 8, 1990 (MVS)[1]
  • AU: tháng 8 năm 1990 (MVS)[2]
  • NA: 1 tháng 7, 1991 (AES)
  • EU: 1991
Giá giới thiệu649,99 đô la Mỹ
Ngừng sản xuất1997[3]
Số lượng bán118 triệu[a]
Truyền thôngBăng ROM
CPUMotorola 68000 @ 12MHz, Zilog Z80A @ 4MHz
Bộ nhớ64KB RAM, 84KB VRAM, 2KB Bộ nhớ âm thanh
Lưu trữThẻ nhớ
Màn hìnhĐộ phân giải 320×224, 3840 màu hiển thị trên màn hình từ bảng màu 65536
Âm thanhYamaha YM2610
Năng lượngW hệ thống cũ
5 W hệ thống mới
Kích thước325 × 237 × 60 mm
Sản phẩm sauNeo Geo CD
Hyper Neo Geo 64

Neo Geo (Nhật: ネオジオ Hepburn: Neojio?), cách điệu thành NEO•GEO hoặc NEOGEO, là một hệ máy chơi game sử dụng băng ROM do công ty SNK của Nhật Bản phát hành vào ngày 26 tháng 4 năm 1990. Hệ máy này có cả phiên bản máy thùng đặt ở các khu vui chơi và phiên bản máy chơi game tại nhà.

Mặc dù được quảng cáo là máy 24-bit, nhưng thực ra Neo Geo chỉ có chip xử lý hình ảnh 24-bit thôi, còn chip xử lý chính thì chỉ 16/32-bit. Dù vậy, khi được phát hành, Neo Geo vẫn là máy chơi game mạnh nhất, mạnh hơn cả các máy chơi game khác và máy thùng của hãng Capcom. Phải 3 năm sau, năm 1993, mới có máy khác mạnh hơn Neo Geo.[6] Dòng máy Neo Geo đã được sản xuất trong 7 năm trước khi nhường chỗ cho Hyper Neo Geo 64.

Máy thùng Neo Geo MVS cho phép chủ sở hữu lắp đặt nhiều băng game khác nhau trong cùng một tủ máy, giúp tiết kiệm không gian và chi phí.[7] Ban đầu, Neo Geo AES chỉ được cho thuê tại các cửa hàng game ở Nhật Bản do chi phí sản xuất cao. Tuy nhiên, nhờ nhu cầu tăng cao, nó đã được bán ra thị trường với mức giá 649,99 đô la Mỹ (tương đương 139.653 đô la Mỹ vào năm 2022), trở thành máy chơi game gia đình đắt nhất từng được phát hành.[8] Phần cứng của AES giống hệt MVS, cho phép người chơi trải nghiệm game arcade ngay tại nhà.[9] Tuy nhiên, băng game của hai hệ máy này không dùng chung với nhau được do kích thước khác biệt. Năm 1994, SNK ra mắt Neo Geo CD, sử dụng đĩa CD rẻ hơn thay cho băng game.

Neo Geo MVS thành công rực rỡ trong thập niên 90 nhờ giá tủ máy rẻ, nhiều khe cắm băng và kích thước nhỏ gọn. Hệ máy này sở hữu nhiều tựa game đình đám như Fatal Fury, Art of Fighting, Samurai Shodown, World Heroes, The King of Fighters, Twinkle Star SpritesMetal Slug. Các nhà phát triển tiếp tục cho ra mắt game cho Neo Geo MVS đến tận năm 2004.[10] Nhờ vậy, Neo Geo trở thành máy chơi game thùng có thời gian hỗ trợ lâu nhất mọi thời đại.[11] AES không phổ biến lắm ở Nhật Bản và bán rất chậm ở Mỹ do giá máy và băng game đều cao. Tuy nhiên, nó dần trở thành món đồ được giới sưu tầm săn đón. Trên toàn c���u, đã có 1 triệu máy Neo Geo MVS[b][12] và 980.000 máy Neo Geo AES và CD được bán ra.[c][13]

Lịch sử

[sửa | sửa mã nguồn]

Phát triển

[sửa | sửa mã nguồn]
MVS (Multi Video System) logo
Logo được sử dụng cho MVS (Multi Video System)

Neo Geo được phát triển dựa trên nền tảng máy thùng SNK/Alpha Denshi M68000 cũ hơn, từng được dùng trong game Time Soldiers (1987) và P.O.W.: Prisoners of War (1988).[14] Khác với các máy thùng khác thời đó, SNK/Alpha Denshi sử dụng công nghệ đồ họa tiên tiến hơn. Eiji Fukatsu của Alpha Denshi đã phát triển thêm cho Neo Geo khả năng xử lý hình ảnh mượt mà, dung lượng băng game lớn và âm thanh chất lượng cao.[15][16][17] Thông số kỹ thuật cuối cùng của Neo Geo được chốt vào tháng 12 năm 1989.[1]

Cha đẻ của Street Fighter rời Capcom để đến SNK và góp phần tạo ra Neo Geo. Ông đề xuất ý tưởng dùng băng ROM cho máy thùng để giảm giá thành, giúp bán máy ở những thị trường như Trung Quốc, Đông Nam Á... vốn tràn lan game lậu. Nishiyama cũng chính là người tạo ra Fatal Fury, Art of Fighting, The King of FightersMetal Slug.[18]

Phát hành

[sửa | sửa mã nguồn]

Ngày 31 tháng 1 năm 1990, Neo Geo lần đầu tiên được giới thiệu tại Osaka, Nhật Bản.[19][20][21] SNK đã trưng bày một số trò chơi Neo Geo tại triển lãm Hiệp hội các nhà khai thác máy giải trí Nhật Bản (AOU) vào tháng 2 năm 1990, bao gồm NAM-1975, Magician Lord, Baseball Stars Professional, Top Player's Golf và Riding Hero.[22] Neo Geo sau đó ra mắt thị trường nước ngoài tại Triển lãm Máy Xu Hoa Kỳ (ACME) ở Chicago vào tháng 3 năm 1990, với một số trò chơi được trình diễn.[23][24][21] Hệ máy này sau đó được phát hành tại Nhật Bản vào ngày 26 tháng 4 năm 1990.[25] Ban đầu, hệ máy gia đình AES chỉ có sẵn để cho thuê cho các cơ sở thương mại,[26] chẳng hạn như chuỗi khách sạn, quán bar và nhà hàng. Khi phản hồi của khách hàng cho thấy một số game thủ sẵn sàng mua một máy chơi game 650 đô la Mỹ, SNK đã mở rộng bán hàng và tiếp thị sang thị trường máy chơi game gia đình vào năm 1991.

Đi kèm với Neo Geo AES là những chiếc tay cầm to bản, giống như tay cầm của máy thùng arcade.

Neo Geo AES ra đời với mục tiêu tái hiện hoàn hảo chất lượng hình ảnh và âm thanh của hệ máy thùng MVS, vốn là một trong những hệ máy mạnh mẽ nhất thời bấy giờ. So với các máy chơi game gia đình và máy tính cùng thời, Neo Geo AES sở hữu đồ họa và âm thanh vượt trội hơn hẳn. Một điểm đặc biệt của MVS là cho phép người chơi thay đổi băng game để chơi các trò chơi khác nhau, thay vì phải dùng máy thùng chuyên dụng cho từng game.[27]

Ban đầu, Neo Geo định giá 599 đô la Mỹ tại thị trường Mỹ, bao gồm hai tay cầm và một trong hai game: Baseball Stars Professional hoặc NAM-1975. Tuy nhiên, khi chính thức ra mắt, Neo Geo phiên bản Gold System có giá lên đến 649,99 đô la Mỹ (tương đương 139.653 đô la Mỹ năm 2022), kèm theo hai game Magician Lord và Fatal Fury. Ngoài ra còn có phiên bản Silver System giá 399,99 đô la Mỹ, chỉ có một tay cầm và không kèm game. Các game khác được bán với giá từ 200 đô la Mỹ. Mức giá cao ngất ngưởng khiến Neo Geo chỉ tiếp cận được một nhóm nhỏ khách hàng.[28] Bù lại, SNK không tốn thêm chi phí để chuyển đổi game từ MVS sang AES, nhờ đó vẫn thu được lợi nhuận.

Thời gian tồn tại và kết thúc sản xuất

[sửa | sửa mã nguồn]

Vào tháng 1 năm 1991, Romstar đã phát hành một bộ chuyển đổi arcade cho Neo Geo tại Mỹ, cho phép chuyển đổi tủ arcade thành hệ thống Neo Geo.[29] Cùng tháng đó, phiên bản máy chơi game gia đình Neo Geo đã ra mắt Bắc Mỹ tại Hội chợ Điện tử Tiêu dùng (CES). SNK cũng thông báo rằng nhìn chung sẽ có khoảng cách khoảng sáu tháng giữa các bản phát hành arcade và gia đình của trò chơi Neo Geo.[30]

Neo Geo dần mất đi sức hút khi công nghệ đồ họa 3D lên ngôi. Dù vậy, các game Neo Geo vẫn mang lại lợi nhuận cho đến giữa thập niên 90[31] và hệ máy này là một trong ba cái tên nhận được giải thưởng Kim cương năm 1995 của Hiệp hội Máy giải trí Hoa Kỳ (dựa trên doanh số).[32] Năm 1994, SNK ra mắt máy chơi game gia đình Neo Geo CD. Năm 1997, hãng tiếp tục giới thiệu hệ máy arcade Hyper Neo Geo 64. Tuy nhiên, cả hai hệ máy này đều không thành công và có rất ít game được phát hành.

Dù đã dừng sản xuất máy chơi game vào cuối năm 1997, SNK vẫn tiếp tục làm game cho Neo Geo 2D. Dù đã lỗi thời vào cuối thập kỷ, Neo Geo vẫn đón nhận những tựa game nổi tiếng như The King of Fighters 2002. Game cuối cùng mà SNK phát hành cho Neo Geo là Samurai Shodown V Special (2004), 14 năm sau khi hệ máy này ra đời. Vào ngày 31 tháng 8 năm 2007, SNK đã ngừng cung cấp dịch vụ bảo trì và sửa chữa cho máy chơi game gia đình, máy cầm tay và trò chơi Neo Geo.[3][33]

Đón nhận

[sửa | sửa mã nguồn]

Ngay khi ra mắt, Neo Geo MVS đã thành công rực rỡ trên toàn cầu, trở thành một trong những máy thùng hái ra tiền tại các thị trường như Bắc Mỹ và Úc năm 1990.[2] Tại Bắc Mỹ, ba game Neo Geo là Art of Fighting, World Heroes và King of the Monsters 2 đã lọt vào top 10 game arcade có doanh thu cao nhất vào tháng 12 năm 1992.[34][35] Neo Geo MVS cũng nhận được giải thưởng Kim cương từ Hiệp hội Máy giải trí Hoa Kỳ (AAMA) trong hai năm liên tiếp (1992 và 1993) nhờ nằm trong top 4 máy thùng bán chạy nhất nước Mỹ, cùng với Street Fighter II: Champion Edition, Mortal Kombat và Terminator 2.[36][37] Năm 1994, Neo Geo MVS trở thành bảng mạch in (PCB) arcade bán chạy nhất thế giới.[38]

Neo Geo đã giành được Giải thưởng Đặc biệt tại Gamest Awards 1990.[39] Năm 1991, hệ máy này tiếp tục được vinh danh là "Công nghệ mới sáng tạo nhất" tại lễ trao giải AMOA Awards.[40]

Năm 1993, tạp chí GamePro đã có bài đánh giá tích cực về Neo Geo. Dù chỉ ra một số điểm hạn chế như cấu hình không mạnh bằng 3DO sắp ra mắt và ít game thuộc thể loại khác ngoài game đối kháng, GamePro vẫn dành lời khen cho phần cứng và kho game của Neo Geo. Tạp chí này cũng khuyên những người không đủ tiền mua máy (với giá bán vẫn ở mức 649,99 đô la Mỹ) có thể chơi các game Neo Geo tại các tiệm arcade.[41]

Neo Geo là hệ máy chơi game console tại gia đầu tiên sử dụng thẻ nhớ rời cho phép người chơi lưu lại tiến trình game.[42]

Dịch vụ trò chơi theo yêu cầu GameTap đã bao gồm trình giả lập Neo Geo và một thư viện nhỏ các trò chơi Neo Geo. Năm 2007, Nintendo thông báo rằng các trò chơi Neo Geo sẽ xuất hiện trên Virtual Console của Wii,[43][44][45][46] bắt đầu với Fatal Fury: King of Fighters, Art of Fighting, The King of Fighters '94 và World Heroes. Các trò chơi Neo Geo đã được phát hành thông qua Xbox Live ArcadePlayStation Network (Đối với PlayStation 3 / PlayStation Network, dịch vụ này được gọi là NEOGEO Station), bao gồm Fatal Fury Special, Samurai Shodown II, Metal Slug 3, Garou: Mark of the Wolves và The King of Fighters '98. Nhiều trò chơi Neo Geo đã được phát hành trên PlayStation 4, Xbox One, WindowsNintendo Switch thông qua dịch vụ Arcade Archives.

Dù Neo Geo đã ngừng sản xuất, những người yêu thích hệ máy này vẫn tiếp tục phát triển phần mềm cho nó, cả với mục đích phi lợi nhuận lẫn thương mại.

Hiện nay vẫn có nhiều người sưu tầm Neo Geo. Vì số lượng băng game phát hành hạn chế nên một số game Neo Geo hiếm có giá bán lên đến hơn 1.000 đô la. Game đắt nhất là Kizuna Encounter: Super Tag Battle phiên bản AES châu Âu. Các băng game MVS thường có giá rẻ hơn băng game gia đình, trong khi đó các bộ máy arcade hoàn chỉnh lại có giá rất cao.[47] Người chơi có thể dùng bộ chuyển đổi để chơi băng MVS trên máy AES tại nhà.

Năm 2009, trang web game IGN đã xếp Neo Geo ở vị trí thứ 19 trong danh sách 25 máy chơi game console hay nhất mọi thời đại.[48]

Phần cứng được phục dựng

[sửa | sửa mã nguồn]

Từ những năm 2010, SNK đã làm sống lại Neo Geo với nhiều phiên bản mới, tích hợp sẵn các game do chính SNK và các đối tác phát triển.

Năm 2012, TOMMO Inc. ra mắt Neo Geo X, thiết bị được cấp phép chính thức, tích hợp sẵn một số game Neo Geo.[49] Tuy nhiên, do giá bán cao và chất lượng giả lập kém, Neo Geo X không được đón nhận. Ngày 2 tháng 10 năm 2013, SNK Playmore chấm dứt hợp đồng với TOMMO Inc. và yêu cầu dừng phân phối, kinh doanh sản phẩm này.[50][51][52]

Neo Geo Mini

[sửa | sửa mã nguồn]
Neo Geo Mini bản Nhật

Ngày 9 tháng 6 năm 2018, SNK giới thiệu Neo Geo Mini, phiên bản thu nhỏ của máy thùng Neo Geo MVS với 40 game được cài đặt sẵn.[53][54] Neo Geo Mini ra mắt tại Nhật Bản vào ngày 24 tháng 7 năm 2018 nhân dịp kỷ niệm 40 năm thành lập SNK. Các game trên Neo Geo Mini là phiên bản dành cho máy chơi game gia đình AES với số lượt chơi tiếp tục giới hạn. Tuy nhiên, máy hỗ trợ tính năng lưu/tải game, cho phép người chơi lưu tối đa 4 điểm dừng cho mỗi game. Ngoài màn hình 320x224 pixel, Neo Geo Mini có thể kết nối với TV qua cáp HDMI và có hai cổng kết nối tay cầm giống như tay cầm của Neo Geo CD[55]

Neo Geo Mini bản quốc tế

Ngoài ra, SNK còn phát hành phiên bản quốc tế của Neo Geo Mini. Phiên bản này ra mắt thị trường quốc tế vào ngày 15 tháng 10 năm 2018 và sau đó được bán tại Nhật Bản vào ngày 15 tháng 11 năm 2018. Phiên bản quốc tế có chức năng tương tự bản Nhật nhưng khác biệt về giao diện và danh sách game. Cụ thể, 14 trong số 40 game có trong máy là khác so với bản Nhật (bao gồm toàn bộ các game Metal Slug). Như vậy, tổng cộng có 54 game SNK khác nhau trong cả hai phiên bản Neo Geo Mini.[55] Ngày 19 tháng 7 năm 2019, SNK thông báo ngừng sản xuất Neo Geo Mini bản gốc và bản quốc tế.[5]

Tháng 12 năm 2018, SNK ra mắt phiên bản Neo Geo Mini giới hạn chủ đề Giáng sinh với 9 game mới.[56] Ngày 27 tháng 6 năm 2019, phiên bản giới hạn "Samurai Shodown" với ba màu trắng, đỏ, xanh được ra mắt, sau đó có thêm phiên bản màu đen. Phiên bản này chứa 40 game, bao gồm toàn bộ các game Samurai Shodown và 3 game mới. Một phiên bản giới hạn khác, "Samurai Spirits Kuroko" với 48 game, được bán độc quyền tại Nhật Bản vào ngày 30 tháng 9 năm 2019.[57]

Danh sách trò chơi trên Neo Geo Mini
Trò chơi Phiên bản
Quốc tế
Phiên bản
Nhật Bản
Phiên bản
Giáng Sinh
Phiên bản
Samurai Shodown
Phiên bản
Samurai Spirits Kuroko
3 Count Bout Yes No No No No
Aggressors of Dark Kombat No Yes Yes Yes Yes
Alpha Mission II No Yes Yes Yes Yes
Art of Fighting Yes Yes Yes Yes Yes
Blazing Star Yes Yes Yes Yes Yes
Blue's Journey Yes No Yes Yes Yes
Burning Fight No Yes Yes Yes Yes
Crossed Swords Yes No No No No
Cyber-Lip No Yes Yes Yes Yes
Fatal Fury: King of Fighters No No Yes Yes Yes
Fatal Fury 2 No No Yes Yes Yes
Fatal Fury Special Yes Yes No No No
Fatal Fury 3: Road to the Final Victory No No Yes No No
Real Bout Fatal Fury Yes Yes No No No
Real Bout Fatal Fury Special No No Yes Yes Yes
Real Bout Fatal Fury 2: The Newcomers No Yes Yes Yes Yes
Garou: Mark of the Wolves Yes Yes Yes Yes Yes
Football Frenzy Yes No No No No
Ghost Pilots Yes No No No No
The King of Fighters '94 No Yes No No No
The King of Fighters '95 Yes Yes No No No
The King of Fighters '96 No Yes No No No
The King of Fighters '97 Yes Yes Yes Yes Yes
The King of Fighters '98 Yes Yes Yes Yes Yes
The King of Fighters '99 No Yes Yes Yes Yes
The King of Fighters 2000 Yes Yes No No No
The King of Fighters 2001 No Yes Yes No Yes
The King of Fighters 2002 Yes Yes Yes No Yes
The King of Fighters 2003 No Yes No No No
King of the Monsters Yes No Yes No Yes
King of the Monsters 2 Yes Yes Yes Yes Yes
Kizuna Encounter: Super Tag Battle Yes Yes Yes Yes Yes
The Last Blade No Yes No No No
The Last Blade 2 Yes Yes Yes Yes Yes
Last Resort Yes No No No No
League Bowling No No Yes Yes Yes
Magician Lord Yes No Yes Yes Yes
Metal Slug (1996) Yes Yes Yes Yes Yes
Metal Slug 2 Yes Yes Yes Yes Yes
Metal Slug X Yes No Yes No Yes
Metal Slug 3 Yes Yes Yes Yes Yes
Metal Slug 4 Yes No Yes No Yes
Metal Slug 5 Yes No Yes No Yes
Mutation Nation Yes No No No Yes
Ninja Combat No No Yes No No
Ninja Commando No Yes Yes Yes Yes
Ninja Master's Yes Yes Yes Yes Yes
Puzzled Yes Yes No No No
Robo Army Yes No Yes Yes Yes
Samurai Shodown (1993) No No No Yes Yes
Samurai Shodown II Yes Yes Yes Yes Yes
Samurai Shodown III No No No Yes Yes
Samurai Shodown IV Yes Yes Yes Yes Yes
Samurai Shodown V No No No Yes Yes
Samurai Shodown V Special Yes Yes Yes Yes Yes
Savage Reign No No Yes No No
Sengoku 3 Yes Yes Yes Yes Yes
Shock Troopers Yes No Yes No Yes
Shock Troopers: 2nd Squad Yes Yes Yes Yes Yes
Soccer Brawl No No Yes Yes Yes
Super Sidekicks Yes Yes Yes Yes Yes
The Super Spy No No Yes No No
Top Hunter: Roddy & Cathy No Yes Yes Yes Yes
Top Player's Golf Yes Yes Yes Yes Yes
Twinkle Star Sprites No Yes Yes Yes Yes
World Heroes Perfect Yes Yes Yes Yes Yes
Số lượng trò chơi đi kèm 40 40 48 40 48
Trò chơi Phiên bản
Quốc tế
Phiên bản
Nhật Bản
Phiên bản
Giáng Sinh
Phiên bản
Samurai Shodown
Phiên bản
Samurai Spirits Kuroko

Neo Geo Arcade Stick Pro

[sửa | sửa mã nguồn]

Vào tháng 9 năm 2019, SNK giới thiệu Neo Geo Arcade Stick Pro, một thiết bị giống như cần điều khiển arcade với cần gạt và 8 nút bấm. Thiết bị này có màu trắng, tích hợp 20 game, có cổng HDMI để kết nối với TV và tương thích với các máy Neo Geo Mini thông qua bộ chuyển đổi đi kèm. Người dùng cũng có thể dùng tay cầm của Neo Geo Mini để chơi game trên Arcade Stick Pro.[58][59] Ban đầu, 20 game được tích hợp sẵn đều thuộc thể loại game đối kháng,[60] nhưng sau đó SNK đã cập nhật thêm nhiều game khác, nâng tổng số lên 40 game.

Vào tháng 11 năm 2020, SNK ra mắt phiên bản giới hạn Neo Geo Arcade Stick Pro chủ đề Giáng sinh. Bộ sản phẩm bao gồm một tay cầm giống tay cầm Neo Geo CD, một nắp đậy cho cần điều khiển, một nắp che cần gạt, một bộ nhãn dán và một cuốn artbook kỷ niệm 30 năm Neo Geo. 40 game có sẵn trong máy đều được mở khóa sẵn.[61]

Danh sách các trò chơi trên Neo Geo Arcade Stick Pro
Trò chơi ban đầu Các trò chơi bổ sung phát hành trong suốt năm 2020

Vào tháng 8 năm 2020, Unico giới thiệu Neo Geo MVSX, máy thùng để bàn có thể chơi các game MVS và AES. Máy có màn hình 17 inch, hỗ trợ 2 người chơi và được cài đặt sẵn 50 game. Người dùng có thể mua thêm chân đế 32 inch để biến máy thành một tủ arcade giống như tủ MVS ngày xưa. Neo Geo MVSX ra mắt tại Bắc Mỹ vào tháng 11 năm 2020.[62][63]

Vào cuối năm 2023, Unico phát hành thêm một phiên bản Neo Geo Mini khác, mô phỏng theo kiểu dáng tủ arcade MVS. Khách hàng có thể chọn mua máy kèm hoặc không kèm tay cầm màu đỏ do Unico sản xuất (với thiết kế tương tự tay cầm của các máy Neo Geo Mini trước đây) và cáp HDMI. Neo Geo Mini phiên bản này được cài đặt sẵn 45 game, phần lớn giống với các game trên MVSX, chỉ khác là thiếu 5 game.[64]

  1. ^ 1 triệu ở Nhật Bản.[4] 180,000 ở nước ngoài.[5]
  2. ^ Tính đến tháng 4 năm 1997
  3. ^ Tính đến tháng 3 năm 1997

Chú thích

[sửa | sửa mã nguồn]
  1. ^ a b NEO•GEO Hardware Specification. 18 tháng 6 năm 1991. Truy cập ngày 22 tháng 7 năm 2014.
  2. ^ a b “American operators vote for Neo-Geo”. Leisure Line. Australia: Leisure & Allied Industries: 27. tháng 8 năm 1990.
  3. ^ a b “ネオジオ修理のお問い合わせ” (bằng tiếng Nhật). SNK Playmore. Bản gốc lưu trữ ngày 17 tháng 7 năm 2007. Truy cập ngày 24 tháng 4 năm 2024.
  4. ^ “Hardware Totals”. Game Data Library. Truy cập ngày 13 tháng 10 năm 2016.
  5. ^ a b “SNKブランド40周年を記念したゲーム機 「NEOGEO mini」、「NEOGEO mini INTERNATIONAL Ver.」を生産終了。|ニュース|株式会社SNK”. www.snk-corp.co.jp. 19 tháng 7 năm 2019. Lưu trữ bản gốc ngày 10 tháng 8 năm 2021. Truy cập ngày 24 tháng 8 năm 2019.
  6. ^ “Neo Geo History”. Neo Geo, Arcade & Retro Games. Bản gốc lưu trữ ngày 31 tháng 12 năm 2012. Truy cập ngày 25 tháng 1 năm 2016.
  7. ^ “SNK Neo-Geo 101: A Beginner's Guide - RetroGaming with Racketboy”. 20 tháng 5 năm 2011.
  8. ^ Plunkett, Luke (17 tháng 12 năm 2013). “36 Years of Console Prices, Adjusted for Inflation”. Kotaku. Truy cập ngày 24 tháng 6 năm 2021.
  9. ^ Slaven, Andy (2002). Video Game Bible, 1985-2002. Trafford Publishing. tr. 338–. ISBN 978-1-55369-731-2.
  10. ^ Hirohiko Niizumi, [1], GameSpot, July 23, 2004, Accessed June 8, 2008.
  11. ^ “Longest support for an arcade system”. Guinness World Records.
  12. ^ “Overseas Readers Column - SNK To Intro "NEO•GEO 64" In Summer”. Game Machine (bằng tiếng Nhật). Amusement Press, Inc. (539): 22. 15 tháng 4 năm 1997.
  13. ^ “Japon Previews: Tokyorama - Les Ventes De L'année”. Consoles + (bằng tiếng Pháp). M.E.R.7 (73): 47. tháng 2 năm 1998.
  14. ^ “MAME - BryanMcPhail.com”. www.bryanmcphail.com.
  15. ^ “ADK会社案内”. 3 tháng 8 năm 2001. Bản gốc lưu trữ ngày 3 tháng 8 năm 2001.
  16. ^ “ADK”. www.neo-geo.com.
  17. ^ “100,000 + 1 things you never new about neo - Page 9”. www.neo-geo.com.
  18. ^ “The Man Who Created Street Fighter from 1UP.com”. 3 tháng 1 năm 2012. Bản gốc lưu trữ ngày 3 tháng 1 năm 2012. Truy cập ngày 8 tháng 1 năm 2019.
  19. ^ “Mortal Shang - Neo-Geo”. Mortal Shang. Bản gốc lưu trữ ngày 26 tháng 2 năm 2018. Truy cập ngày 26 tháng 1 năm 2012.
  20. ^ “News Digest: SNK Smiling With 2 Fine Dedicated Games; Multi-Game System Coming at ACME”. RePlay. 15 (5): 14. tháng 2 năm 1990.
  21. ^ a b “Cover story: SNK Corp. Readies Multi-Game Neo-Geo Video System For World Release; Stateside Debut Slated for ACME”. RePlay. 15 (6): 83–6. tháng 3 năm 1990.
  22. ^ “Overseas Readers Column: Many Videos Unveiled At AOU Expo '90 Chiba” (PDF). Game Machine (bằng tiếng Nhật). Amusement Press, Inc. (377): 26. 1 tháng 4 năm 1990.
  23. ^ “ACME: New Product Review”. RePlay. 15 (7): 50–84. tháng 4 năm 1990.
  24. ^ “Sneak Preview: sizzling new equipment of all stripes will be on display at ACME”. RePlay. 15 (6): 30–8. tháng 3 năm 1990.
  25. ^ “Arcade Gear - Neo Geo”. MArcade Gear. Bản gốc lưu trữ ngày 7 tháng 10 năm 2016. Truy cập ngày 11 tháng 7 năm 2015.
  26. ^ “SNK's Neo-Geo Vidgame System is Cooking”. RePlay. 16 (1): 18. tháng 10 năm 1990.
  27. ^ Nicoll, Benjamin (2015). “Bridging the Gap: The Neo Geo, the Media Imaginary, and the Domestication of Arcade Games”. Games and Culture. doi:10.1177/1555412015590048. S2CID 147981978.
  28. ^ “Which Game System is the Best!?”. Next Generation (12): 75. tháng 12 năm 1995. The original Neo-Geo home system basically brought the exact same arcade experience home. Cartridges, however, cost upward of $200, which relegated the system to a very select market.
  29. ^ “News Digest: Romstar Set To Ship One-Slot Neo-Geo Hardware Kits”. RePlay. 16 (4): 20, 88. tháng 1 năm 1991.
  30. ^ “Kawasaki Puts Coin-Op First In New Neo-Geo Scheme”. RePlay. 16 (5): 23. tháng 2 năm 1991.
  31. ^ Webb, Marcus (tháng 11 năm 1995). “Arcadia”. Next Generation (11): 26. Basically, SNK's Neo Geo system has proved the existence of a die-hard market for lower-cost videogames in arcades ...
  32. ^ “And the Winner Is...”. Next Generation (17): 21. tháng 5 năm 1996.
  33. ^ “No Love: SNK Stop Neo Geo Support”. Bản gốc lưu trữ ngày 17 tháng 7 năm 2012.
  34. ^ “SNK's First Mega Shock Game Goes Right to #1”. RePlay. 18 (4): 21–2. tháng 1 năm 1993.
  35. ^ “RePlay: The Players' Choice”. RePlay. 18 (3): 13. tháng 12 năm 1992.
  36. ^ “ACME '93: Play Meter, AAMA present awards”. Play Meter. 19 (5): 74–6. tháng 4 năm 1993.
  37. ^ “ACME '94: Play Meter, AAMA salute best games”. Play Meter. 20 (5): ACME 73-4. tháng 4 năm 1994.
  38. ^ “Letter From Europe”. RePlay. 20 (7): 36, 38. tháng 4 năm 1995.
  39. ^ “第4回ゲーメスト大賞” [4th Gamest Awards]. Gamest (bằng tiếng Nhật). 54 (February 1991): 6–24. 27 tháng 12 năm 1990. alternate url
  40. ^ “Are the Stars Out Tonight?”. RePlay. 17 (1): 128. tháng 10 năm 1991.
  41. ^ “System Shopper”. GamePro. IDG (63): 46–49. tháng 12 năm 1993.
  42. ^ Nicoll, Benjamin (2015). “Bridging the Gap: The Neo Geo, the Media Imaginary, and the Domestication of Arcade Games”. Games and Culture. 12 (2): 1–22. doi:10.1177/1555412015590048. S2CID 147981978.
  43. ^ “The Return of the NeoGeo”. Wii.ign.com. Bản gốc lưu trữ ngày 5 tháng 5 năm 2007. Truy cập ngày 26 tháng 1 năm 2012.
  44. ^ “Virtual Console: NeoGeo Games Coming To Virtual Console”. Kotaku.
  45. ^ “Neo Geo Comes to European Virtual Console”. Nintendo of Europe. 1 tháng 10 năm 2007. Truy cập ngày 15 tháng 12 năm 2009. Alt URL
  46. ^ “Wii-kly Update: Three New Classic Games Added to Wii Shop Channel”. Nintendo of America. 8 tháng 10 năm 2007. Bản gốc lưu trữ ngày 11 tháng 10 năm 2007. Truy cập ngày 15 tháng 12 năm 2009.
  47. ^ “Neo Geo AES price guide”. Neo-geo.com. Truy cập ngày 26 tháng 1 năm 2012.
  48. ^ “NeoGeo is number 19”. IGN. Truy cập ngày 26 tháng 1 năm 2012.
  49. ^ “New console out today as NEO GEO X hits EU/US”. Games Radar. Future Publishing. 18 tháng 12 năm 2012. Lưu trữ bản gốc ngày 10 tháng 8 năm 2021. Truy cập ngày 28 tháng 1 năm 2013.
  50. ^ “SNK terminates Neo Geo X Gold licensing, Tommo required to cease production”. Engadget.
  51. ^ “SNK Terminates License Agreement With Tommo; All Neo Geo X Consoles & Software Discontinued”. Retro Game Network | The One-Stop Retro Gaming Community. 5 tháng 10 năm 2013. Bản gốc lưu trữ ngày 25 tháng 1 năm 2020. Truy cập ngày 26 tháng 3 năm 2017.
  52. ^ Good, Owen. “SNK Orders NeoGeo X Maker to End Production and Stop Selling It”. Kotaku (bằng tiếng Anh). Truy cập ngày 26 tháng 3 năm 2017.
  53. ^ “SNK Officially Announces The Neo Geo Mini, An Adorable Arcade Throwback”. Nintendo Life. Dom Reseigh-Lincoln. 10 tháng 5 năm 2018. Lưu trữ bản gốc ngày 10 tháng 8 năm 2021. Truy cập ngày 11 tháng 5 năm 2018.
  54. ^ Gilyadov, Alex (10 tháng 5 năm 2018). “SNK Neo Geo Mini Officially Announced”. IGN (bằng tiếng Anh). Truy cập ngày 10 tháng 10 năm 2024.
  55. ^ a b Extension, Time (28 tháng 11 năm 2018). “Review: SNK Neo Geo Mini International Edition - Different Design, Different Games, Same Problems?”. Time Extension (bằng tiếng Anh). Truy cập ngày 10 tháng 10 năm 2024.
  56. ^ Life, Nintendo (13 tháng 11 năm 2018). “A Garish Neo Geo Mini Christmas Edition Is On The Way With More Games Included”. Nintendo Life (bằng tiếng Anh). Truy cập ngày 10 tháng 10 năm 2024.
  57. ^ Wong, Alistair (10 tháng 8 năm 2019). “NeoGeo Mini To Get Special Version Themed After Samurai Shodown's Kuroko”. Siliconera (bằng tiếng Anh). Truy cập ngày 10 tháng 10 năm 2024.
  58. ^ “Introducing, the NEOGEO Arcade Stick Pro! A fighting stick with 20 classic SNK fighters pre-installed!|PRESS RELEASE|SNK Corporation”. SNK Corporation (bằng tiếng Anh). 10 tháng 9 năm 2019. Truy cập ngày 10 tháng 10 năm 2024.
  59. ^ Byford, Sam (10 tháng 9 năm 2019). “SNK announces Neo Geo Arcade Stick Pro with 20 pre-loaded games”. The Verge (bằng tiếng Anh). Truy cập ngày 10 tháng 10 năm 2024.
  60. ^ "NEOGEO Arcade Stick Pro" pre-installed titles and product features announced! Check it out!|NEWS RELEASE|SNK USA”. www.snk-corp.co.jp. 20 tháng 9 năm 2019. Lưu trữ bản gốc ngày 10 tháng 8 năm 2021. Truy cập ngày 10 tháng 8 năm 2021.
  61. ^ “The Special Christmas Edition of the NEOGEO Arcade Stick Pro is almost here!”. PressReleaseJapan.net (bằng tiếng Anh). 19 tháng 10 năm 2020. Lưu trữ bản gốc ngày 10 tháng 8 năm 2021. Truy cập ngày 10 tháng 8 năm 2021.
  62. ^ “NeoGeo MVSX Home Arcade review”. Stuff (bằng tiếng Anh). 22 tháng 12 năm 2021. Truy cập ngày 10 tháng 10 năm 2024.
  63. ^ “Neo Geo MVS Arcade Cabinet Is Returning With an Updated $499 Model”. PCMAG (bằng tiếng Anh). Truy cập ngày 10 tháng 10 năm 2024.
  64. ^ “Official MVS Mini website”. Truy cập ngày 11 tháng 4 năm 2024.

Liên kết ngoài

[sửa | sửa mã nguồn]