Sterlitamak

Sterlitamak
Стерлитамак (ven.)
Стәрлетамаҡ (bašk.)

Lidnanznam	Flag
Valdkund	Venäma
Eläjiden lugu (2021)	277,410 ristitud
Pind	108,52 km²
Pämez'	Rustem Gazizov (reduku 2021—)
Telefonkod	+7−3473-xxx-xxx
Avtokod	02, 102
Aigvö	UTC+5 (MSK+2)

Sterlitamak (ven.: Стерлитамак [stʲɪrlʲɪtɐˈmak], bašk.: Стәрлетамаҡ / Stärletamaq [stær.ˌlɪ̞.tɑ.ˈmɑq] «Sterlin jogensu», tot.: Стәрлетамак, čuv.: Çтерлĕ) om Venäman lidn da lidnümbrik Baškortostanan Tazovaldkundan keskuzpalan suves. Se om tazovaldkundan kahtenz' surtte lidn, mugažo Sterlitamakan rajonan administrativižeks keskuseks vspäi 1930 (ei mülü sihe).

Eländpunktan aluz om pandud Savva Tetüšev-torgovanan taričendan mödhe vodel 1766 kuti Aškadaran valdmad i Sterlitamakan solvaldmad (ven.: Стерлитамакская солеводная пристань) tomha solad Ileckaspäi Keskuzvenämaha. Vl 1781 sai makundan lidnan statusad, mülüi Orenburgan gubernijha. Vozil 1920−1922 oli Baškiran avtonomijan pälidnaks.

Sterlitamakan ižandusen päsarakod oma himine, kivivoihimine, mašiništonsauvomine (tömašinoiden tegim, vagonoiden kohenduz), sauvond da sauvondmaterialiden tehmine (cement), sömtegimišt (spirtkombinat, oludtegim, leibkombinat, kaks' maidkombinatad, lihan edheotandad).

Lidn sijadase Vaugedjogen hural randal, 150 m ü.m.t. keskmäižel korktusel. Matkad Ufahasai om 120 km pohjoižhe orhal, avtotedme vai raudtedme. Sädab aglomeracijad lähižidenke Salavat- i Išimbai-lidnoidenke.

Klimat om ven kontinentaline. Voden keskmäine lämuz om +4,1 C°, kezakun-elokun +18..+20 C°, tal'vkun-uhokun −10..−12 C°. Paneb sadegid 553 mm vodes, enamba heinkus-elokus (59..60 mm kus), vähemba keväz'kus-sulakus (29..32 mm kus).

Sterlitamak om lidnümbrikon üks'jäižeks eländpunktaks. Raudte jagab lidnad päivnouzmaižeks i päivlaskmaižeks palaks, om kahesa mikrorajonad kaikuččes palas, kaik niid om 16.

Vn 2010 kaiken Venäman rahvahanlugemižen mödhe lidnan eläjiden lugu oli 273 486 ristitud, lidnaglomeracijan läz 600 tuhad ristituid. Kaikiš suremb lidnan ristitišt oli 280 233 eläjad vl 2017.

Rahvahad (enamba 1 % vl 2010, ozutadud rahvahudenke): venälaižed — 49,5 %, totarlaižed — 23,9 %, baškiralaižed — 15,8 %, čuvašalaižed — 5,3 %, ukrainalaižed — 1,9 %, mordvinalaižed — 1,5 %, toižed rahvahad — 2,1 %.

Lidnan professionaližen opendusen aluzkundad oma Sterlitamakan äiprofil'ne professionaline^[1], politehnine, sauvondan da proftehnologijoiden, fizkul'turan, ohjandusen da servisan^[2] kolledžad, Ufan tedon da tehnologijoiden universitet, sen Sterlitamakan filial^[3] i kolledž senno.

Edeline lidnümbikon Administracijan pämez' oli Vladimir Kulikov (sügüz'ku 2016 — reduku 2021).

Trolleibusad, avtobusad, maršruttaksid da taksid oma kundaližeks transportaks lidnas. Avtobusad da rel'sobusad ühtenzoittas lähižidenke järedoidenke lidnoidenke.

«Uf — Orenburg»-avtote ümbärdab lidnad da Salavatad päivlaskmaspäi. Sterlitamak-raudtestancii om olmas vspäi 1934.

• 
  Lidnümbrikon Administracijan sauvuz (2004)
• 
  Ristitišton abun socialine keskuz (2003, makundan ohjandusen istorine sauvuz)
• 
  «Halid ibn al'-Valid»-mečet' i Tra-tau-mägi, vn 2009 nägu
• 
  «Kaustik»-tegim vl 2007 (nüg. «Baškiran sodankompanijan pala»)
• 
  Ufan valdkundaline kivivointehnine universitet — Sterlitamakan filial (2010)
• 
  Sterlitamakan dramteatr (2004)
• 
  Lidnan kul'turkeskuz (2017, ende «Kaučuk»-kompanijan kul'turkeskuz)
• 
  Fizkul'turine «Sterlitamak-Arena»-tervehtamižkompleks (2015)
• 
  «SitiMoll»-torguimižbobuštuzkeskuz (2021)
• 
  Sterlitamak-päraudtestancijan sauvuz da torg senno vl 2014

1. ↑ Sterlitamakan äiprofil'žen professionaližen kolledžan sait (mirsmpc.ru). (ven.)
2. ↑ Sterlitamakan fizkul'turan, ohjandusen da servisan kolledžan sait (stfk-rb.ru). (ven.)
3. ↑ Ufan tedon da tehnologijoiden universitet, Sterlitamakan filialan sait (strbsu.ru). (ven.) (angl.) (bašk.)

• Lidnümbrikon Nevondkundan oficialine sait (sovet.sterlitamakadm.ru). (ven.)
• Lidnümbrikon Administracijan oficialine sait (sterlitamakadm.ru). (ven.)

Sterlitamak Vikiaitas