Croze Rosa e Mezałuna Rosa

Croze Rosa e Mezałuna Rosa

Bomò	The power of humanity
Epònemo	croce rossa (it)
Dati
Nome scursà	IRCRCM
Sorte	organizasion internasionałe no governativa organizasion umanitària
Canpo de laoro	juto umanitàrio
Istoria
Creasion	17 de febraro del 1863
Fondador	Henry Dunant (it) , Theodore Maunoir (it) , Gustave Moynier (it) , Guillaume-Henri Dufour (it) e Louis Appia (it)
Atività
Ànbito	mondiałe
Nùmaro de vołontari	80 000 000 (2023)
Governo d'impresa
Inpiegai	300 000
Formà da	Federasion Internasionałe de Socetà de ła Croze Rosa e ła Mezaluna Rosa Comitato internazionale della Croce Rossa (it) società di Croce Rossa e Mezzaluna Rossa Internazionale (it)
Altri
Premi (2014)  Four Freedoms Award – Freedom Medal (en) (1963)  Prèmio Nobel par ła Paze (1944)  Prèmio Nobel par ła Paze (1917)  Prèmio Nobel par ła Paze
Sito web	icrc.org

El Movimento Internasionałe de ła Croze Rosa e de ła Mezałuna Rosa el costituise ła pì granda organizasion umanitària del mondo. L'organizasion ła vien de frecuente indicada coi tèrmani scursai de Croze Rosa e Mezałuna Rosa.

El movimento el ze costituio dal Comità Internasionałe de ła Croze Rosa co sede a Zinevra, da ła Federasion internasionałe de łe società de Croze Rosa e Mezałuna Rosa e da łe 190 società nasionałi individuałi^[1]. I so vołontari łe ze sirca 17 milioni inte el mondo. L'8 de majo de cada ano el se festeja El dì mondiałe de ła Croze Rosa e Mezałuna Rosa.^[2]

Inte el 1863 Jean Henry Dunant, insieme co altri cuatro citadini sviseri (el zurista Gustave Moynier^[3], el zenerałe Guillaume-Henri Dufour e i mèdeghi Louis Appia e Theodore Maunoir) el mete in pie el Comità zinevrin de socorso dei miłitari ferii^[4] comunemente ciamà Comità dei sìncue, predesesor del Comità Internasionałe de ła Croze Rosa. El motivo che el ghea spenzesto Dunant so ła via de fondare el Comità ła ze sta ła terìbiła matansa e ła dezorganizasion col cuało i ze stai portai i socorsi inte el ndar de ła bataja de Solferin e San Martin el 24 de zugno del 1859.

El Comità dei sìncue el promove łe idee de Henry Dunant proponeste inte el libro Un recordo de Solferin e el 26 de otobre 1863 el organiza, a Zinevra, na Confarensa Internasionałe co l'adezion de 18 raprezentanti de 14 Paezi che i firmarà, el 29 de otobre de st'ùltemo an, ła Prima Carta Fondamentałe contegnente dieze resołusion che łe definise łe funsion e i mezi dei Comitai de socorso. El nase in tal-magnera el Movimento Internasionałe de ła Croze Rosa.

Inte el febraio del 1864 ła s-ciopa ła guera intrà ła Danemarca e ła Prùsia. Ła ze ła prima ocazion par łe Società Nasionałi de Socorso par intervegnere in juto dei ferii de tuti e do i s-ceramenti in magnera inparsiałe^[5], ma i se rende suito conto de ła dificoltà de intervegnimento e de ła nesesità de un sèrio inpegno da parte dei stati su ła protesion del personałe e de łe struture inbastie par ła cura dei ferii de guera. Modeło:Premio Nobel Cusita che, l'8 de agosto 1864, el goerno elvètego el cònvoca na confarensa diplomàtega a ła cuała i ghea partesipà i raprezentanti de 12 nasion (I USA i ze l'ùgnoło stato no-eoropeo partesipador inte ła confarensa). La confarensa, concludesta el 22 de agosto 1864, el ghea portà a ła ratìfega de ła prima convension de Zinevra par el mejoramento de ła sorte dei ferii in bataja.

Inte el 1876 ła Turchia ła ghea declarà l’intension da parte de ła so organizasion umanitària de no servirse del sìnboło de ła croze, che el saria dopo sta canbià co na Mezaluna, senpre de cołore roso in canpo bianco. Sto ezénpio el ze sta dopo ciapà anca da altri paezi islàmeghi e inte el 1929 el ze sta reconosesto ufisalmente.^[6]

Inte el 1919 un dirizente de ła società nasionałe de ła Croze Rosa Americana, Henry P. Davidson, vedesta l'inportante cuantità de persone e mezi doparai inte łe atività de Croze Rosa inte el ndar de ła prima guera mondiałe, el ghea proponesto par ła prima volta ła dòpara de ste resorse anca durante el tenpo de paze, ponendo łe bazi par ła costitusion de ła Liga de łe Società de ła Croze Rosa inte el 5 de majo 1919 a Parize che inte el 1991 ła ghea ufisalmente tolto el nome de Federasion Internasionałe de łe Società de Croze Rosa e Mezałuna Rosa.

L'organizasion ła ze stada insignia del Prèmio Nobel par ła Paze in trè difarente ocazion: inte l'ano 1917, inte el 1944 e inte el 1963.^[7]

• Wikimedia Commons el detien imàjini o altri file so Croze Rosa e Mezałuna Rosa
• Scholia el detien schemi gràfeghi so Croze Rosa e Mezałuna Rosa

• (inglezo) Sito ufisałeicrc.org. Sconosesta: inglezo (juto)
• (inglezo) Sito ufisałeifrc.org. Sconosesta: inglezo (juto)
• Croce rossa, in Disionàrio de istòria, Istituto de ła Ençiclopedia Italiana, 2010.
• (IT, DE, FR) Croze Rosa e Mezałuna Rosahls-dhs-dss.ch, Disionàrio stòrego de ła Svìsara.
• (EN) Red Cross and Red CrescentEnçiclopedia Britannica, Encyclopædia Britannica, Inc.