mehmon
Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[tahrirlash]meh-mon
Aytilishi
[tahrirlash]Etimologiyasi
[tahrirlash]MEHMON Bu ot ПРСda [mehman] (546), [mihman] (549) shakadarida ТжРСda mehmon shaklida (227) keltirilgan; oʻzbek tiliga tojik titidagi
Ġoʻtop Oʻt5, 'Ziyofatga kelgan kishi' manosini anglatadi
pt/ tog s!) °T aSLI 'uLuG' maʼnosini anglatadigan \meh] sifati oilan (ПРС, 544) oʻxsha-’ maʼnosini anglatadigan [manestan] felining [man] hozirgi zamon asosidan (ПРС, 448) tuzilgan boʻlsa kerak; shunga koʻra asli ulugʻsifat kishi' maʼnosini anglatgan.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (III-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
f. ^1"a 4 — mehmon, tashrif buyuruvchi
Maʼnoviy xususiyatlari
[tahrirlash]Maʼnosi
[tahrirlash]1 Toʻy, ziyofat va sh. k. munosaba-ti bilan yoʻqlab kelgan (borgan) shaxs. ◆ Meh-mon boʻlmoq. Mehmon qilmoq. Mehmon(ga) aytmoq. m ◆ Qutidor mehmonlarni ixlos va samimiyat bilan kutar, ziyofat quyuq-suyuq-lari bilan toʻla-toʻkis davom etar edi. A. Qodiriy, „Oʻtgan kunlar“ .
2 Majlis, yigʻilish, kengash va shu kabilarga chetdan chaqirilgan shaxs. ◆ Sessiyaga chaqiril-gan deputat va mehmonlar. Qurultoyda meh-mon sifatida qatnashmoq. n ◆ Festivalning qatnashchilari va mehmonlari orasida taniq-li davlat arboblari.. isteʼdodli ijodkor yoshlarbor. Gazetadan .
3 Chetdan tashrif buyurgan, vaqtinchalik qoʻngan shaxs. ◆ Eshikni ochishi bilan: -Otdan qoʻningiz. mehmon. — dedi [usta Alim] otni Otabek qoʻlidan olgach. A. Qodiriy, „Oʻtgan kunlar“ .
- Yangi meumon Yangi tugʻilgan yoki tugʻila-digan chaqaloq. ◆ Mumtoz "yangi mehmon" kuta-yotgan sevimli rafiqasi Amalni ham unutib qoʻyardi. S. Azimova, „O, Laylo“ .
Sinonimlari
[tahrirlash]Antonimlari
[tahrirlash]МЕҲМОН. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.
Tarjimalari
[tahrirlash]OʻTIL
Tillar
[tahrirlash]Ruscha ru
mehmon
гость; гостья; ◆ ~ boʻlmoq быть гостем, быть в гостях; посетить (кого-л.) в качестве гостя; ◆ ~ qilmoq оказывать гостеприимство; угощать; ◆ ~ aytmoq звать гостей; ◆ ~ chaqirmoq или ◆ ~ga aytmoq приглашать гостей; звать в гости; ◆ oʻzi kelgan ~ - atoyi xudo, chaqirib kelgan ~ - baloyi xudo посл. незваный гость - дар божий, званый гость - божье наказание; ◆ ~ kelar eshikdan, rizqi kelar teshikdan посл. гость приходит через дверь, а угощение [для него] - через щель (т. е. угощение всегда найдётся); ◆ ~ otangdan ulugʻ погов. гость превыше отца; ◆ supurilmagan uyga ~ kelar посл. в неприбранный дом приходит гость; * ◆ yangi ~ новорождённый.