у
Morfologik va sintaktik xususiyatlari
у
Aytilishi
Etimologiyasi
Maʼnoviy xususiyatlari
Maʼnosi
у I межд. ha(h), e, eh (qoʻrqish, choʻchish, tana, ajablanish kabi manolarni bildiradi); у, безобразник! ha(h), beadab!; у, как хорошо! Eh, qanday yaxshi!
у II межд. u-u, u-u-u, u-uv (ovozga taqlidni bildiradi); где-то воют волки: у-у-у qayerdadir boʻrilar uvlashadi, qayerdandir boʻrilarning uvillashi eshitiladi: u-u-u, u-uv.
у III предлог с р.
1 turgan joyni bildiradi: yaqinida, yonida, oldida, labida, ustida, boshida kabi; дом у самого берега uy qirgʻoqning xuddi labida; стоять у ворот darvoza oldida turmoq, darvoza yonida turmoq, darvozada turmoq; сидеть у моря и ждать погоды посл. (л. м. dengiz labida oʻtirib, ob-havo yaxshilanishini kutmoq) boʻlmaydigan narsaga koʻz tutmoq;
2 biror narsani boshqarishni bildiradi: -da]], yonida, tepasida kabi; работать у станка stanokda ishlamoq, stanok yonida ishlamoq; стоять у руля rulda turmoq, rulni boshqarmoq; быть у власти hokimiyat tepasida boʻlmoq (turmoq), hukmronlik qilmoq;
3 biror kimsa huzurida, ixtiyorida boʻlganlikni, birga turganlikni bildiradi; он был у началъника u boshliqning huzurida boʻldi, u boshliqning oldiga kirib chiqdi; жить у родителей ota-ona bilan turmoq; оставить ребёнка у знакомых bolani tanishlarnikida qoldirmoq;
4 ish-harakat, hodisa kimda, kimning ishtirokida (koʻmagida) boʻlishini bildiradi; у нас был спор biz bahslashib qoldik; у ребёнка насморк bola tumov boʻlib qolibdi, bola tumovga chalinibdi; у меня зуб болит mening tishim ogʻriyapti; учиться у знаменитого профессора mashhur professorda oʻqimoq, atoqli professordan talim olmoq; стричься у парикмахера sartaroshga sochini oldirmoq;
5 egalikni, xoslikni bildiradi; у него три сына uning uchta oʻgʻli bor, uning oʻgʻillari uchta; у меня нет свободного времени mening boʻsh vaqtim yoʻq;
6 ish-harakat yoki hodisaning oʻrnini, manbaini koʻrsatadi; спросить у учителя oʻqituvchidan soʻramoq; узнать у товарища oʻrtogʻidan bilmoq (eshitmoq); выиграть у кого-либо birovni yutmoq, birovdan yutib olmoq, купить у букиниста книгу bukinist (sahhof)dan kitob sotib olmoq.