Harbiy havo kuchlari maxsus operatsiyalar qoʻmondonligi sahifasining manbasini koʻrish

← Harbiy havo kuchlari maxsus operatsiyalar qoʻmondonligi

Sizda quyidagi sababga koʻra ushbu sahifani tahrirlashga ruxsat mavjud emas:

Your IP address is in a range that has been blocked on all Wikimedia Foundation wikis.

The block was made by ‪EPIC‬. The reason given is Open proxy/Webhost: See the help page if you are affected.

Start of block: 08:48, 2024-yil 2-iyul
Expiry of block: 08:48, 2025-yil 2-iyul

Your current IP address is 206.189.44.186. The blocked range is 206.189.32.0/20.

Arizaga bularni ilova qilishingiz mumkin. If you believe you were blocked by mistake, you can find additional information and instructions in the No open proxies global policy.

Otherwise, to discuss the block please post a request for review on Meta-Wiki. You could also send an email to the stewards VRT queue at stewards@wikimedia.org including all above details.

Siz bu sahifaning ichki kodini koʻrishingiz va undan nusxa olishingiz mumkin:

{{Infobox Harbiy Boʻlinma|unit_name=Harbiy havo kuchlari maxsus operatsiyalar qoʻmondonligi|dates=1983-yil 10-fevral – hozirgacha.|country={{flag|United States of America|23px}}|branch={{air force|USA}}|type=[[Amerika Qo'shma Shtatlari Harbiy-havo kuchlarining asosiy qo'mondonliklari ro'yxati|Yuqori qoʻmondonlik]]|role="Mamlakatimizning ixtisoslashgan havo kuchini taqdim eting, ular mojarolar spektri boʻylab … istalgan joyda, istalgan vaqtda, istalgan joyda"|size=17 967 xodimga ruxsat berilgan:<ref>{{veb manbasi |url=http://www.gao.gov/assets/680/671462.pdf |title=Arxivlangan nusxa |access-date=2-iyun, 2016-yil |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20160322065309/http://www.gao.gov/assets/680/671462.pdf |archive-date=2016-yil 22-mart }}</ref>
* 15 724 harbiy xizmatchi
* 2243 fuqarolik xodimi|command_structure=[[Fayl:United States Special Operations Command Insignia.svg|23px]] [[Amerika Qo'shma Shtatlari Maxsus operatsiyalar qo'mondonligi]]|garrison=[[Hurlburt Field]], [[Florida]], AQSH|garrison_label=Bosh qarorgoh|nickname="Havo qoʻmondonlari"<ref>{{veb manbasi|url=http://www.afsoc.af.mil/About-Us/Fact-Sheets/Display/Article/560215/air-commandos/|title=Havo qo'mondonlari|website=af.mil|access-date=4-may 2018|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20171022032312/http://www.afsoc.af.mil/|archive-date=2017-10-22}}</ref>|motto="Istalgan joy. Istalgan vaqtda. Hamma joyda"<ref>{{veb manbasi|url=https://m.facebook.com/story.php?story_fbid=1438372822949461&id=119105629988&refsrc=http://www.google.com/&_rdr |title=Amerika Qo'shma Shtatlari havo kuchlari|website=m.facebook.com|access-date=4-may 2018-yil|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20180504231502/https: //m.facebook.com/story.php?story_fbid=1438372822949461&id=119105629988&refsrc=http%3A%2F%2Fwww.google.com%2F&_rdr|archive-date=4-may, 2018-yil}</ref>|battles=|decorations=[[Fayl:AFOEA Streamer.jpg|200px]]<br/>[[Air Force Organizational Excellence Award]]<br/>[[Fayl:US Air Force Outstanding Unit Award - Stremer.jpg|200px]]<br/ >[[Havo kuchlarining eng yaxshi birligi mukofoti]]<ref name=AFSOCfacts>{{veb manbasi|url=http://www.afhra.af.mil/About-Us/Fact-Sheets/Display/Article/432605/air -force-special-operations-command-usaf/|last1=Bailey|first1=Karl E.|title=Factsheet Air Force Special Operations Command (USAF)|sana=9-noyabr 2010-yil|nashriyotchi=Havo kuchlari tarixiy tadqiqot agentligi|url- status=live|access-date=30-oktyabr 2017-yil|arxiv-url=https://web.archive.org/web/20171022032831/http://www.afhra.af.mil/About-Us/Fact-Sheets/ Display/Article/432605/air-force-special-operations-command-usaf/|archive-date=22-oktyabr 2017-yil}}</ref>|commander1=[[General-leytenant (AQSh)|General-leytenant]] [[Jeyms C. Slife]]<ref>{{veb manbasi|url=https://www.afsoc.af.mil/News/Article-Display/Article /1891307/slife-takes-command-of-afsoc/|title=Havo kuchlari maxsus operatsiyalari qo'mondonligi > Bosh sahifa > Yangiliklar > Maqolani ko'rsatish|muallif=Staff Sgt. Lynette M. Rolen|date=28-iyun, 2019-yil|website=www.afsoc.af.mil/|access-date=7-iyul, 2019-yil}}</ref>|commander1_label=Komandir|commander2=[[General-mayor (AQSh)|General-mayor]] [[Eric T. Hill]]|commander2_label=Qoʻmondon oʻrinbosari|commander3=[[Bosh Master Serjant|CCM]] Cory M. Olson|commander3_label=Qoʻmondonlik bosh serjanti
<!-- Insignia -->|identification_symbol=[[Fayl:23 Air Force emblem (1983).png|150px]]|identification_symbol_label=Yigirma uchinchi havo kuchlari qalqoni (sobiq) <small>(1983-yil may oyida tasdiqlangan)</small><ref>{{cite book|url=https://catalog.archives.gov/id/6362694|title=Tasdiqlangan nishonlar: 23-havo kuchlari|oxirgi1=Mudofaa bo'limi. Dengiz floti bo'limi. Dengiz tasvirlash qo'mondonligi. 1988-yil taxminan. 1993-yil (oldingi)|oxirgi2=Mudofaa bo'limi. Mudofaa audiovizual agentligi (oldingi)|oxirgi3=Mudofaa vazirligi. Amerika kuchlari axborot xizmati. Mudofaa vizual axborot markazi. 1994–|sana=12-may 1983|kirish-date=4-may 2018-yil|orqali=AQSh Milliy arxivlari tadqiqot katalogi|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20171107025239/https ://catalog.archives.gov/id/6362694|archive-date=7-noyabr, 2017-yil|series=Series: Birlashgan harbiy xizmatdagi raqamli fotosuratlar, 1921 – 2008}} {{Webarxiv|url=https://web.archive.org/web/20171107025239/https://catalog.archives.gov/id/6362694 |date=2017-11-07 }}</ref>
<!-- Samolyot -->|aircraft_attack=[[Lockheed AC-130|AC-130W/J]], [[General Atomics MQ-9 Reaper|MQ-9]]|aircraft_bomber=|aircraft_electronic=|aircraft_fighter=|aircraft_helicopter=|aircraft_helicopter_attack=|aircraft_helicopter_cargo=|aircraft_helicopter_multirole=|aircraft_helicopter_observation=|aircraft_helicopter_trainer=|aircraft_helicopter_utility=|aircraft_interceptor=|aircraft_patrol=|aircraft_recon=[[Pilatus PC-12|U-28A]]|aircraft_trainer=|aircraft_transport=[[PZL M28|C-145A]], [[Dornier 328|C-146A]], [[Bell Boeing V-22 Osprey|CV-22B]]}}
'''Harbiy havo kuchlari maxsus operatsiyalar qoʻmondonligi''' ('''AFSOC'''), shtab-kvartirasi Florida shtatining Hurlburt maydonida joylashgan boʻlib, [[Amerika Qoʻshma Shtatlari havo kuchlari|Amerika Qoʻshma Shtatlari Harbiy-havo kuchlarining]] maxsus operatsiyalar qismidir. Harbiy havo kuchlarining asosiy qoʻmondonligi (MAJCOM), AFSOC, shuningdek, AQSh Harbiy-havo kuchlarining Florida shtatidagi MakDill havo kuchlari bazasida joylashgan Amerika Qoʻshma Shtatlari Maxsus Operatsiyalar Qoʻmondonligi (USSOCOM) tarkibidagi birlashgan jangovar qoʻmondonligidir.

1983-yilgacha havo kuchlarining maxsus operatsiyalar kuchlari asosan Taktik havo qoʻmondonligiga (TAC) tayinlangan va odatda AQShning Yevropadagi havo kuchlari (USAFE) yoki [[Vyetnam urushi|Vetnam urushi]] paytida boʻlgani kabi, Tinch okeani havo kuchlari nazorati ostida joylashtirilgan.

AFSOC dastlab 1983-yil 10-fevralda Yigirma uchinchi havo kuchlari (23 AF) sifatida MACga qarashli havo kuchlari sifatida tashkil etilgan boʻlib, dastlab Illinoys shtatidagi [[Scott AFB|Skott havo kuchlari bazasida]] 23 ta AF shtab-kvartirasi tashkil etilgan. 1987-yil 1-avgustda 23 ta AF shtab-kvartirasi Florida shtatidagi Hurlburt Fieldga koʻchib oʻtdi.

== Avvalgi USAAF va USAF maxsus operatsiyalar boʻlinmalari ==

=== Ikkinchi jahon urushi ===

* 1-havo komando guruhi: 1943-yil oxiri — 1945-yil noyabr.
* Operation Carpetbagger: 1944 yil boshi — 1945-yil iyul<ref>{{Veb manbasi|url=http://801492.org/index.html|sarlavha=The Carpetbagger Photographic Archives|arxivurl=https://web.archive.org/web/20150307110001/http://801492.org/index.html|arxivsana=7 March 2015}}</ref><ref>{{Veb manbasi|url=https://www.youtube.com/watch?v=UhwrAAhGM-A|sarlavha=Operation Carpetbagger: B-24s drop agents and supplies into occupied Europe in WW2|muallif=ZenosWarbirds|sana=29 May 2013|arxivurl=https://web.archive.org/web/20160127045837/https://www.youtube.com/watch?v=UhwrAAhGM-A|arxivsana=27 January 2016}}</ref><ref name="dtic.mil">{{Veb manbasi|url=http://apps.dtic.mil/dtic/tr/fulltext/u2/a234054.pdf|sarlavha=Archived copy|kirish sanasi=8 March 2016|arxivurl=https://web.archive.org/web/20160308225821/http://www.dtic.mil/dtic/tr/fulltext/u2/a234054.pdf|arxivsana=8 March 2016}}</ref>.

=== Koreya urushi ===

* Havo taʼminoti va aloqa xizmati: 1951-yil 23-fevral — 1956-yil-oktyabr,
* Birlashgan qoʻmondonlik razvedka faoliyati, Koreya: 1951-yil dekabr — 1953-yil dekabr,
* B reysi, 6167-operatsion eskadron: 1952-yil 1-aprel — 1953-yil 31-dekabr,
* 6004-Havo razvedkasi xizmati eskadroni: c. 1951-1955-yil mart,
* 6006-havo razvedkasi xizmati eskadroni: c. 1953-1955-yillar,
* 22-Crash-qutqaruv kemasi otryadi: c. 1952-yil iyul — 1954-yil,
* 581-havo taʼminoti va aloqa qanoti: 1951-yil iyul — 1955-yil sentyabr,
* 582-havo taʼminoti va aloqa qanoti,
* 580-havo taʼminoti va aloqa qanoti<ref>Haas, Michael E., „Apolloʻs Warriors: US Air Force Special Operations during the Cold War“, Air University Press, Maxwell AFB, Alabama, 1997, page 36.</ref>.

=== Sovuq urushning dastlabki davri ===

* 129-chi havo taʼminoti guruhi: 1955-yil aprel — c. 1975-yil,
* 130-chi havo taʼminoti guruhi: 1955-yil oktyabr — c. 1960-yil,
* 135-chi havo taʼminoti guruhi: 1955-yil avgust — c. 1971-yil,
* 143-maxsus operatsiyalar guruhi: 1955-yil noyabr — 1975-yil,
* 1045-kuzatish, baholash va oʻqitish guruhi: 1951-yil 23-fevral — 1954-yil 1-yanvar<ref>Haas, ''Apolloʻs Warriors: U.S. Special Operations During the Cold War''</ref>.

=== Vetnam urushi davri ===

* Jungle Jim/4400-chi jangovar ekipaj oʻquv otryadi,
* Ferma darvozasi<ref>{{Veb manbasi|url=http://www.bhabassoc.org/forums/topic/a-26ab-26k-counter-invader-farm-gate-program/|sarlavha=Topic: A-26A/B-26K Counter Invader Farm Gate Program – Bien Hoa AB Association|arxivurl=https://web.archive.org/web/20160308115206/http://www.bhabassoc.org/forums/topic/a-26ab-26k-counter-invader-farm-gate-program/|arxivsana=8 March 2016}}</ref>,
* Suv nasosining ishlashi,
* Raven Forward havo boshqaruvchilari,
* Loyiha 404,
* Palace Dog,
* 56-havo komando qanoti<ref>{{Veb manbasi|url=http://aircommandoman.tripod.com/|sarlavha=Nakhon Phanom During The Secret War 1962–1975|arxivurl=http://archive.wikiwix.com/cache/20110223135133/http://aircommandoman.tripod.com/|arxivsana=23 February 2011}}</ref><ref>{{Veb manbasi|url=http://www.specialoperations.net/1SOWWW-77.htm|sarlavha=The Air Commando Association – Air Commando and Special Operations Combat|arxivurl=https://web.archive.org/web/20151003203405/http://www.specialoperations.net/1SOWWW-77.htm|arxivsana=3 October 2015}}</ref>.

=== Sovuq urushning kech davri ===

* 4400-chi jangovar ekipaj oʻquv guruhi,
* 1-Maxsus operatsiyalar qanoti,
* Yigirma uchinchi havo kuchlari<ref name="ReferenceA">{{Veb manbasi|url=http://www.afsoc.af.mil/AboutUs/FactSheets/Display/tabid/5046/Article/495017/air-force-special-operations-command-brief-history.aspx|sarlavha=Air Force Special Operations Command Brief History > Air Force Special Operations Command > Display|arxivurl=https://web.archive.org/web/20160308061747/http://www.afsoc.af.mil/AboutUs/FactSheets/Display/tabid/5046/Article/495017/air-force-special-operations-command-brief-history.aspx|arxivsana=8 March 2016}}</ref>.

== Faoliyati ==

* 1983-yil 10-fevralda yigirma uchinchi havo kuchlari sifatida tashkil etilgan.

: 1983-yil 1 martda faollashtirilgan.
: Harbiy havo kuchlari maxsus operatsiyalar qoʻmondonligi qayta tayinlandi va 1990-yil 22-mayda asosiy qoʻmondonlik qildi.

=== Topshiriqlar ===

* Harbiy havo koʻtarish qoʻmondonligi, 1983-yil 1-mart
* [[Amerika Qoʻshma Shtatlari havo kuchlari|Amerika Qoʻshma Shtatlari Harbiy havo kuchlari]], 1990-yil 22-may — hozirgacha

=== Stantsiyalar ===

* [[Scott AFB|Skott AFB]], [[Illinoys]], 1983-yil 1-mart
* Hurlburt Field, [[Florida]], 1987-yil 1-avgust — '''hozirgacha'''

=== Komponentlar ===

* Harbiy havo kuchlarining maxsus operatsiyalar markazi (623d havo va kosmik operatsiyalar markazi qayta nomlandi): 2005-yil 13-dekabr — 2008-yil 1-yanvar
* Yigirma uchinchi havo kuchlari (Havo kuchlari maxsus operatsiyalari kuchlari): 2008-yil 1-yanvar — 2013-yil 4-aprel,
* '''AFSOC Operatsion Markazi''': 2013-yil 4-aprel — hozirgacha,
* 2d havo boʻlimi, 1983-yil 1-mart — 1987-yil 1-fevral,
* Aerokosmik qutqarish va tiklash xizmati, 1983-yil 1-mart — 1989-yil 1-avgust,
* Havo qutqaruv xizmati, 1989-yil 1-avgust — 1993-yil,
* '''1-Maxsus operatsiyalar qanoti''', 1987-yil 1 fevral — hozirgi kungacha,
* '''24-Maxsus operatsiyalar qanoti''', 2012-yil 12-iyun — hozirgacha,
* '''27-Maxsus operatsiyalar qanoti''', 2007-yil 1-oktyabr — hozirgacha,
* 41-qutqaruv va ob-havoni aniqlash qanoti, 1983 yil 1 oktyabr — 1989-yil 1-avgust,
* '''352d Maxsus operatsiyalar qanoti''', 1983-yil 1-oktyabr — hozirgi kungacha,
* '''353d Maxsus operatsiyalar guruhi''', 1989-yil 6-aprel — hozirgi kungacha,
* 375-chi aviatibbiy havo koʻtarish qanoti: 1984-yil 1-yanvar — 1990-yil 1-fevral,
* '''492d Maxsus operatsiyalar qanoti''': 2017-yil 10-may — hozirgi kungacha,
* 720-maxsus taktika guruhi: 1987-yil 1-oktyabr — hozirgi kungacha,
* 724-maxsus taktika guruhi: 2011-yil 29-aprel — hozirgi kungacha,
* 1550-chi samolyot ekipajining oʻquv va sinov qanoti (keyinchalik, 1550-jangovar ekipaj oʻquv qanoti): 1983-yil 1-oktyabr — 1990-yil 21-may,
* USAF maxsus operatsiyalar maktabi, 1987-yil 1-fevral — 1990-yil 22-may,
* Harbiy havo kuchlari maxsus operatsiyalarini oʻqitish markazi, 2008-yil 8-oktyabr — 2013-yil 11-fevral,
* Havo kuchlarining maxsus operatsiyalari havo urushi markazi, 2013-yil 11-fevral — 2017-yil 10-may.

[[Fayl:Air_Force_Special_Operations_Command_OrBat.png|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/Air_Force_Special_Operations_Command_OrBat.png/600px-Air_Force_Special_Operations_Command_OrBat.png|center|thumb|600x600px| Harbiy havo kuchlari maxsus operatsiyalar qoʻmondonligi OrBat]]

== Birlashmalar ==

=== Havo kuchlari ===
[[Fayl:6th_Special_Operations_Squadron_and_aircraft.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/52/6th_Special_Operations_Squadron_and_aircraft.jpg/300px-6th_Special_Operations_Squadron_and_aircraft.jpg|thumb|300x300px| AQSh va Rossiyada ishlab chiqarilgan bir nechta samolyotlar<br />Harbiy havo kuchlari maxsus operatsiyalari havo urushi markazi 6-maxsus operatsiyalar eskadroniga tegishli]]
[[Fayl:MH-53J_Pave_Low_Mission_Descent.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/MH-53J_Pave_Low_Mission_Descent.jpg/300px-MH-53J_Pave_Low_Mission_Descent.jpg|thumb|300x300px| Hurlburt maydoni yaqinida MH-53J ''Pave Low III'' vertolyotlari, taxminan 2001-yil; MH-53M ''Pave Low IV'' konfiguratsiyasiga yangilangan, oxirgi misollar 2008-yil oxirida AFSOC xizmatidan isteʼfoga chiqarilgan va oʻrniga CV-22B ''Osprey'']]
[[Fayl:AC-130U_over_Hurlburt_Field.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/30/AC-130U_over_Hurlburt_Field.jpg/300px-AC-130U_over_Hurlburt_Field.jpg|thumb|300x300px| AC- ''130U'' Hurlburt maydonida dahshatli qurol]]
[[Fayl:MC-130_Combat_Talon_II.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3c/MC-130_Combat_Talon_II.jpg/300px-MC-130_Combat_Talon_II.jpg|thumb|300x300px| MC-130H ''Combat Talon II'' infiltratsiya/eksfiltratsiya va havoda yonilgʻi quyish samolyoti]]
[[Fayl:MC-130J_on_the_tarmac_at_Lockheed_Martin_in_Marietta,_GA..jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7c/MC-130J_on_the_tarmac_at_Lockheed_Martin_in_Marietta%2C_GA..jpg/300px-MC-130J_on_the_tarmac_at_Lockheed_Martin_in_Marietta%2C_GA..jpg|thumb|300x300px| MC-130J ''Commando II'' samolyoti Dobbins ARB, Jorjiya, Lockheed Martin / Air Force Plant 6 zavodida asfalt ustida]]
[[Fayl:EC-130J_Commando_Solo.JPG|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a7/EC-130J_Commando_Solo.JPG/300px-EC-130J_Commando_Solo.JPG|thumb|300x300px| EC-130J ''Commando Solo III'' psixologik urush/axborot urushi samolyoti]]
Harbiy havo kuchlari maxsus operatsiyalar qoʻmondonligining maxsus taktik otryadlari mavjud:

* '''1-Maxsus operatsiyalar qanoti'''<ref>{{Yangiliklar manbasi |date=4 March 2015 |title=1st SOW units |language=en-US |publisher=Hurlburt Field Public Affairs |url=http://www.hurlburt.af.mil/About-Us/Fact-Sheets/Fact-Sheets/Article/204524/1st-special-operations-wing.aspx |access-date=25 May 2018}}</ref>, Hurlburt Field, Florida
** '''1-maxsus operatsiyalar guruhi'''
*** 4-maxsus operatsiyalar otryadi, AC-130J Ghostrider
*** 8-maxsus operatsiyalar otryadi, CV-22B Osprey
*** 15-maxsus operatsiyalar otryadi, MC-130H jangovar talon II
*** 34-maxsus operatsiyalar otryadi, U-28A
*** 65-maxsus operatsiyalar otryadi, MQ-9 reaper
*** 73d maxsus operatsiyalar otryadi, AC-130J Ghostrider<ref>{{Yangiliklar manbasi |date=23 February 2018 |title=Hurlburt Field reactivates 73d SOS |language=en-US |publisher=Hurlburt Field Public Affairs |url=https://www.facebook.com/notes/hurlburt-field/hurlburt-field-reactivates-73d-sos-as-first-ever-ac-130j-gunship-squadron/1728735110495682/ |access-date=25 May 2018}}</ref>
*** 319-maxsus operatsiyalar otryadi, U-28A
* '''24-Maxsus operatsiyalar qanoti'''<ref>{{Yangiliklar manbasi |date=20 February 2015 |title=24th SOW units |language=en-US |publisher=24th Special Operations Wing Public Affairs |url=http://www.afsoc.af.mil/About-Us/Fact-Sheets/Display/Article/877959/24th-special-operations-wing.aspx |access-date=25 May 2018 |archive-date=2021-02-24 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210224124206/https://www.afsoc.af.mil/About-Us/Fact-Sheets/Display/Article/877959/24th-special-operations-wing.aspx |url-status=dead }}</ref>, Hurlburt Field, Florida
** Maxsus taktika oʻquv otryadi, Hurlburt Field, Florida
** '''720-maxsus taktika guruhi''', Hurlburt maydoni, Florida
*** 17-maxsus taktika otryadi, Fort Benning, Jorjiya
*** 21-maxsus taktika otryadi, [[Pope AFB (Shimoliy Karolina)|Papa Field]], Shimoliy Karolina
*** 22d maxsus taktik otryadi, [[Fort Lewis|Lyuis-Makkord qoʻshma bazasi]], Vashington
*** 23d maxsus taktika otryadi, Hurlburt maydoni, Florida
*** 26-maxsus taktika otryadi, Cannon AFB, Nyu-Meksiko
** '''724-maxsus taktika guruhi''', [[Pope AFB (Shimoliy Karolina)|Papa Field]], Shimoliy Karolina
*** 24-maxsus taktika otryadi, Papa maydoni
* '''27-Maxsus operatsiyalar qanoti'''<ref>{{Yangiliklar manbasi |date=1 January 2017 |title=27th Special Operations Group |language=en-US |publisher=24th Special Operations Wing Public Affairs |url=http://www.cannon.af.mil/units/27th-Special-Operations-Group.aspx |access-date=25 May 2018}}</ref>, Cannon AFB, Nyu-Meksiko
** '''27-maxsus operatsiyalar guruhi'''
*** 3d Maxsus operatsiyalar otryadi, MQ-9 Reaper
*** 9-maxsus operatsiyalar otryadi, MC-130J Commando II
*** 12-maxsus operatsiyalar otryadi, MQ-9 reaper ekspeditsiyasini ishga tushirish va tiklash
*** 16-maxsus operatsiyalar otryadi, AC-130W Stinger II
*** 20-maxsus operatsiyalar otryadi, CV-22B Osprey
*** 33-maxsus operatsiyalar otryadi, MQ-9 Reaper
*** 310-maxsus operatsiyalar otryadi, U-28A
*** 318-maxsus operatsiyalar otryadi, U-28A
* '''352d Maxsus operatsiyalar qanoti''', RAF Mildenhall, Buyuk Britaniya (EUCOM, AFRICOM, CENTCOMni qoʻllab-quvvatlaydi)
** '''752d Maxsus operatsiyalar guruhi'''
*** 7-maxsus operatsiyalar otryadi, CV-22B Osprey
*** 67-maxsus operatsiyalar otryadi, MC-130J Commando II
*** 321-maxsus taktika otryadi
* '''353d Maxsus operatsiyalar qanoti''', Kadena havo bazasi, Yaponiya (INDOPACOMni qoʻllab-quvvatlaydi)
** 1-Maxsus operatsiyalar eskadroni, MC-130J Commando II<ref>{{Veb manbasi|muallif=1st Lieutenant Douglas|ism=Renee|sarlavha=The 353rd SOG bids farewell to the Combat Talon II|url=https://www.353sog.af.mil/News/Stories/Article/2043762/the-353rd-sog-bids-farewell-to-the-combat-talon-ii/|nashriyot=353rd Special Operations Group|kirish sanasi=27 April 2020}}</ref>
** Yokota aviabazasidagi 21-maxsus operatsiyalar eskadroni (CV-22B Osprey)<ref>{{Veb manbasi|sarlavha=Special operations Osprey squadrons stand up at US air base in Tokyo|url=https://www.stripes.com/news/pacific/special-operations-osprey-squadrons-stand-up-at-us-air-base-in-tokyo-1.588311|nashriyot=Stars and Stripes|kirish sanasi=27 April 2020}}</ref>
** 320-maxsus taktika otryadi
* '''492d Maxsus operatsiyalar qanoti''', Hurlburt Field, Florida<ref>{{Veb manbasi|url=http://www2.afsoc.af.mil/news/story.asp?id=123336024|sarlavha=AFSOC stands up Air Warfare Center|kirish sanasi=7 May 2014|arxivurl=https://web.archive.org/web/20140508061532/http://www2.afsoc.af.mil/news/story.asp?id=123336024|arxivsana=8 May 2014}}</ref>
** '''492d Maxsus operatsiyalar boʻyicha oʻquv guruhi'''
*** Amerika Qoʻshma Shtatlari havo kuchlari maxsus operatsiyalar maktabi<ref>{{Veb manbasi|url=http://www.afsoc.af.mil/Units/AirForceSpecialOperationsAirWarfareCenter.aspx|sarlavha=Air Force Special Operations Command > Units > Air Force Special Operations Air Warfare Center|arxivurl=https://web.archive.org/web/20160304121352/http://www.afsoc.af.mil/Units/AirForceSpecialOperationsAirWarfareCenter.aspx|arxivsana=4 March 2016|kirish sanasi=7 March 2016}}</ref>
*** 6-maxsus operatsiyalar otryadi, U-28A, Dyuk Field, Florida
*** 18-maxsus operatsiyalar sinov va baholash otryadi
*** 19-maxsus operatsiyalar otryadi, AC-130U/J, MC-130H, U-28A ekipajlarini oʻqitish
*** 371-sonli maxsus operatsiyalar jangovar tayyorgarlik otryadi, yerdagi mashg‘ulotlar
*** 524-maxsus operatsiyalar otryadi, C-146A Wolfhound, Dyuk Field, Florida
*** 551-maxsus operatsiyalar otryadi, Cannon AFB, AC-130W, MQ-9, MC-130J, CV-22B ekipajlarini oʻqitish

=== Milliy havo gvardiyasi ===

* '''137-maxsus operatsiyalar qanoti''', Oklahoma havo milliy gvardiyasi, Uill Rojers havo milliy gvardiyasi bazasi, Oklahoma<ref>{{Veb manbasi|sarlavha=137th Special Operations Wing Units|url=https://www.137sow.ang.af.mil/Units/|nashriyot=137th Special Operations Wing|kirish sanasi=27 April 2020}}</ref>
** '''137-maxsus operatsiyalar guruhi'''
*** 185-maxsus operatsiyalar otryadi, MC-12W Liberty
*** 138-jangovar oʻquv parvozi, erdagi mashgʻulotlar
* '''193d Maxsus operatsiyalar qanoti''', Pensilvaniya havo milliy gvardiyasi, Harrisburg havo milliy gvardiyasi bazasi, Pensilvaniya<ref name="ReferenceB">{{Veb manbasi|url=http://www.afsoc.af.mil/AboutUs/FactSheets/Display/tabid/140/Article/162540/air-force-special-operations-command.aspx|sarlavha=Air Force Special Operations Command > Home|arxivurl=https://web.archive.org/web/20150120215754/http://www.afsoc.af.mil/AboutUs/FactSheets/Display/tabid/140/Article/162540/air-force-special-operations-command.aspx|arxivsana=20 January 2015}}</ref>
** '''193d maxsus operatsiyalar guruhi'''
*** 193d maxsus operatsiyalar otryadi, EC-130J Commando Solo III

Havo harakatlanish qoʻmondonligi yoki Havo jangovar qoʻmondonligining birlashtirilgan Milliy havo gvardiyasi qanotlaridan quyidagi boʻlinmalarni oladi:

* 123d maxsus taktik otryadi, Kentukki Milliy havo gvardiyasi, Luisvill havo milliy gvardiyasi bazasi, Kentukki
* 125-maxsus taktika otryadi, Oregon havo milliy gvardiyasi, Portlend havo milliy gvardiyasi bazasi, Oregon
* 150-maxsus operatsiyalar otryadi, Nyu-Jersi havo milliy gvardiyasi, Nyu-Jersi
* 209-chi maxsus operatsiyalar qurilish muhandislari otryadi, Missisipi havo milliy gvardiyasi, Gulfport jangovar tayyorgarlik oʻquv markazi, Missisipi
* 280-maxsus operatsiyalar aloqa otryadi, Alabama havo milliy gvardiyasi, Dotan mintaqaviy aeroporti, Alabama

=== Havo kuchlari zaxira qoʻmondonligi ===
Havo kuchlari zaxira qoʻmondonligi boʻlinmalari quyidagilardir:

* '''919-maxsus operatsiyalar qanoti''', Dyuk Field, Florida<ref>{{Veb manbasi|sarlavha=We are the 919th Special Operations Wing|url=https://www.919sow.afrc.af.mil/Units/|nashriyot=919th Special Operations Wing|kirish sanasi=27 April 2020}}</ref>
** '''919-maxsus operatsiyalar guruhi'''
*** 2d Maxsus operatsiyalar otryadi, MQ-9 Reaper, Hurlburt Field, Florida
*** 5-maxsus operatsiyalar otryadi, U-28A
*** 711-maxsus operatsiyalar otryadi, C-145A Skytruck
*** 859-maxsus operatsiyalar otryadi, C-146A Wolfhound

== Xodimlar va resurslar ==
[[Fayl:Members_of_the_U.S._Air_Force_Special_Operations_Command,_assigned_to_the_23rd_Special_Tactics_Squadron.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/Members_of_the_U.S._Air_Force_Special_Operations_Command%2C_assigned_to_the_23rd_Special_Tactics_Squadron.jpg/220px-Members_of_the_U.S._Air_Force_Special_Operations_Command%2C_assigned_to_the_23rd_Special_Tactics_Squadron.jpg|thumb| Harbiy havo kuchlari maxsus taktik komandolari Iordaniyada mashgʻulot oʻtkazmoqda]]
AFSOC 20 800 ga yaqin faol xizmatchi, Milliy havo gvardiyasi va fuqarolik xodimlariga ega.

AFSOC qoʻmondoni — [[general-leytenant]] Jeyms C. „Jim“ Slayf.

General-mayor Eric T. Hill<ref>{{Veb manbasi|url=https://www.af.mil/About-Us/Biographies/Display/Article/1314672/brigadier-general-vincent-k-becklund/|sarlavha=MAJOR GENERAL VINCENT K. BECKLUND > Air Force Special Operations Command > Display|arxivurl=https://web.archive.org/web/20171005075718/http://www.af.mil:80/About-Us/Biographies/Display/Article/1314672/brigadier-general-vincent-k-becklund/|arxivsana=5 October 2017}}</ref> qo‘mondon o‘rinbosari, bosh serjant Cory M. Olson<ref>{{Veb manbasi|url=https://www.afsoc.af.mil/About-Us/Biographies/Display/Article/795620/chief-master-sergeant-cory-m-olson/|sarlavha=CHIEF MASTER SERGEANT CORY M. OLSON > Air Force Special Operations Command > Display|arxivurl=https://web.archive.org/web/20200927154431/https://www.afsoc.af.mil/About-Us/Biographies/Display/Article/795620/chief-master-sergeant-cory-m-olson/|arxivsana=27 September 2020}}</ref> havo kuchlari maxsus operatsiyalar qo‘mondonligi bosh serjantidir.

Qoʻmondonlikning SOF boʻlinmalari ixtisoslashtirilgan samolyotlar bilan jihozlangan yuqori tayyorgarlikdan oʻtgan, tez joylashtiriladigan havo xodimlaridan iborat. Ushbu kuchlar oʻq otish kuchini aniq qoʻllashdan tortib, infiltratsiya, aviatsiya tashqi ichki mudofaasi, eksfiltratsiya, qayta taʼminlash va SOF operatsion elementlarini havoda yonilgʻi quyishgacha boʻlgan global maxsus operatsiyalarni amalga oshiradi.

AFSOC samolyotlarini boshqaradigan uchuvchilar, jangovar tizimlar ofitserlari va harbiy xizmatchilar ekipajidan tashqari, ushbu murakkab samolyotlar va ularni qoʻllab-quvvatlash tizimlariga xizmat koʻrsatadigan texnik xizmat koʻrsatuvchi ofitserlar va havo kemalariga texnik xizmat koʻrsatuvchi xodimlarning yuqori tajribali qoʻllab-quvvatlovchi kuchlari, oliy razvedka xodimlari va maxsus operatsiyalarni yaxshi biladigan razvedka mutaxassislari, shuningdek logistiklar, xavfsizlik kuchlari va boshqa koʻplab yordamchi ofitserlar va xodimlar.

AFSOCning yana bir jihati — bu maxsus taktika, AQSh havo kuchlarining quruqlikdagi maxsus operatsiyalari. Qobiliyati va bandligi boʻyicha Dengiz maxsus operatsiyalari qoʻmondonligi (MARSOC), AQSh armiyasi maxsus kuchlari va AQSh dengiz floti muhrlariga oʻxshash, Harbiy havo kuchlari maxsus taktikasi xodimlari odatda birinchi boʻlib jangga kirishadi.

Qo‘mondonlikning maxsus taktik otryadlariga maxsus taktik zobitlar (STO) rahbarlik qiladi. Maxsus taktik otryadlar jangovar nazoratchilarni, taktik havo nazorati partiyasini (TACP), maxsus ob-havo boʻyicha texniklarni, qutqaruvchilarni (PJs) va jangovar qutqaruv ofitserlarini (CROs) koʻp qirrali SOF guruhlarini shakllantirish uchun birlashtiradi.

Faoliyat sohasining jiddiyligi sababli, maxsus taktikaning bir yillik mashgʻulotlari armiyadagi eng talabchan mashgʻulotlardan biri boʻlib, 80 dan 90 foizgacha boʻlgan eskirish darajasi. Yuqori eskirishni kamaytirishga urinib, maxsus taktika oʻz ofitserlarini tanlashda juda tanlangan. Maxsus taktika zobitlari (STO) faqat eng istiqbolli va qobiliyatli rahbarlarni tanlashni taʼminlab, maxsus taktika karerasiga kirish uchun yuqori raqobat jarayonidan oʻtadi. STO rahbariyati va qiyin mashgʻulot paytida namuna olish, roʻyxatga olingan tinglovchilarning ishdan chiqish darajasini pasaytiradi.

STO tanlash ikki bosqichli jarayondir. Birinchi bosqichdan boshlab, faxriy STOlar kengashi tavsiyanomalar, fitnes testlari ballari va abituriyentlar tomonidan yozilgan ularning martaba intilishlari va ariza berish sabablarini tavsiflovchi hikoyalardan iborat ariza paketlarini koʻrib chiqadi. Birinchi bosqich natijalariga koʻra, keyingi bosqichga sakkizdan 10 nafargacha abituriyent taklif qilinadi. Ikkinchi bosqich — bu jismoniy tayyorgarlik va etakchilikdan tortib, hissiy intellekt va shaxsiyat koʻrsatkichlarigacha boʻlgan bir haftalik baholash batareyasi. Ikkinchi bosqichning oxirida, odatda, ikki-toʻrt nafar abituriyent yil davomida maxsus taktika oʻqitishni boshlash uchun tanlanadi.

== Samolyotlar ==

=== Hozirgi ===
AFSOC muntazam ravishda ushbu samolyotlardan foydalanadi:

* AC-130J Ghostrider / AC-130U Spooky II / AC-130W Stinger II
* CV-22B Osprey
* C-32 (Boeing 757)
* EC-130J Commando Solo III
* MC-130H Combat Talon II / MC-130J Commando II
* C-145A Skytruck
* C-146A Wolfhound
* C-208B karvoni
* U-28A Drako
* MQ-9 reaper
* RQ-11 Raven
* Eagle-ni skanerlang
* Wasp III

Bundan tashqari, AFSOC, 492-Maxsus operatsiyalar qanoti (2017-yil holatiga koʻra va Havo kuchlarining maxsus havo urushi markazi) orqali oʻzining maxsus oʻquv missiyasi uchun quyidagi samolyotlarning kichik soniga ega va boshqaradi:

* [[Lockheed C-130 Hercules|C-130E Hercules]]
* An-26 Curl
* C-47T osmon poyezdi
* C-212 Aviokar
* CN-235-100
* Mi-17 kestirib
* UH-1H va UH-1N Huey<ref>{{Veb manbasi|url=http://www.defensemedianetwork.com/stories/combat-aviation-advisors-the-6th-special-operations-squadron/|sarlavha=6th Special Operations Squadron – Defense Media Network|arxivurl=https://web.archive.org/web/20160304054914/http://www.defensemedianetwork.com/stories/combat-aviation-advisors-the-6th-special-operations-squadron/|arxivsana=4 March 2016}}</ref>

=== Boshqalar ===
Lockheed Martin KC-130J Super Hercules tanker variantiga asoslangan yangi AC-130J va MC-130J samolyotlari sotib olinib, maʼlum AFSOC boʻlinmalariga yuborilmoqda. MC-130J samolyotlari allaqachon xizmatga kirdi, AC-130J esa AFSOC bilan 2017-moliya yili uchun rejalashtirilgan Dastlabki Operatsion Qobiliyatga (IOC) tayyorgarlik koʻrishda rivojlanish sinovlarini davom ettirmoqda<ref>{{Veb manbasi|url=http://www.af.mil/AboutUs/FactSheets/Display/tabid/224/Article/104510/mc-130j-commando-ii.aspx|sarlavha=MC-130J Commando II > U.S. Air Force > Fact Sheet Display|arxivurl=https://web.archive.org/web/20160304090221/http://www.af.mil/AboutUs/FactSheets/Display/tabid/224/Article/104510/mc-130j-commando-ii.aspx|arxivsana=4 March 2016}}</ref><ref>{{Veb manbasi|url=http://www.af.mil/AboutUs/FactSheets/Display/tabid/224/Article/467756/ac-130j-ghostrider.aspx|sarlavha=AC-130J Ghostrider > U.S. Air Force > Fact Sheet Display|arxivurl=https://web.archive.org/web/20160308112038/http://www.af.mil/AboutUs/FactSheets/Display/tabid/224/Article/467756/ac-130j-ghostrider.aspx|arxivsana=8 March 2016}}</ref>.

== Tarixi ==

=== Yigirma uchinchi havo kuchlari (23 AF) ===
1982-yil dekabr oyida Harbiy havo kuchlari Harbiy havo kuchlari maxsus operatsiyalari uchun mas’uliyatni Taktik havo qoʻmondonligidan (TAC) Harbiy havo koʻtarish qoʻmondonligiga (MAC) oʻtkazdi. Shunday qilib, 1983-yil mart oyida MAC [[Illinoys|Illinoys shtatidagi]] [[Scott AFB|Skott havo kuchlari bazasida]] Yigirma uchinchi havo kuchlarini (23 AF) faollashtirdi. Ushbu yangi raqamlangan havo kuchlarining majburiyatlariga maxsus operatsiyalar, jangovar qutqaruv, ob-havoni oʻrganish va havodan namuna olish, [[qit'alararo ballistik raketa]] ob’ektlarini xavfsizlikni taʼminlash missiyalari kiradi.

==== Shoshilinch gʻazab operatsiyasi ====
1983-yil oktyabr oyida 23 AF amerikaliklarni Grenada orol davlatidan qutqarishga yordam berdi. Point Salines aeroportida joylashgan yetti kunlik operatsiya davomida 23 ta AF MC-130, AC-130, havo ekipajlari, texnik xizmat koʻrsatish va yordamchi xodimlar bilan jihozlangan. Milliy havo gvardiyasining (ANG) 193-maxsus operatsiyalar qanotiga tegishli EC-130 samolyoti ham ruhiy urush rolini oʻynadi. Podpolkovnik (keyinchalik general-mayor) Jeyms L. Hobson Jr., MC-130 uchuvchisi va 8-maxsus operatsiyalar otryadining qoʻmondoni, keyinchalik Point Salines aeroportida havo tushishiga rahbarlik qilgan harakatlari uchun Makkey kubogi bilan taqdirlandi<ref>{{Veb manbasi|url=http://www.af.mil/AboutUs/Biographies/Display/tabid/225/Article/106751/major-general-james-l-hobson-jr.aspx|sarlavha=MAJOR GENERAL JAMES L. HOBSON JR. > U.S. Air Force > Biography Display|arxivurl=https://web.archive.org/web/20160308121933/http://www.af.mil/AboutUs/Biographies/Display/tabid/225/Article/106751/major-general-james-l-hobson-jr.aspx|arxivsana=8 March 2016}}</ref>.

==== AQSh maxsus operatsiyalar qoʻmondonligi ====
1986-yil may oyida Goldwater-Nichols departamentining Mudofaani qayta tashkil etish toʻgʻrisidagi qonuni Qoʻshma Shtatlar Maxsus operatsiyalar qoʻmondonligini shakllantirishga olib keldi. Senatorlar Uilyam Koen va Sem Nann Senat qonun loyihasini taqdim etdilar, keyingi oy esa kongressmen Den Daniel Vakillar palatasida shunga oʻxshash chorani kiritdi. Qonunchilikning asosiy qoidalari 1986-yildagi Mudofaa vakolatlari toʻgʻrisidagi qonun loyihasiga oʻzgartirishlar kiritish uchun asos boʻldi. 1986-yil oktyabr oyida imzolangan ushbu qonun loyihasi qisman maxsus operatsiyalar uchun mas’ul boʻlgan yagona qoʻmondonlikni shakllantirishga qaratilgan.

1989-yil avgust oyida Gen Duane H. Cassidy, USAF, CINCMAC, oʻzining maxsus boʻlmagan operatsiyalar boʻlinmalaridan 23 ta AFni, masalan, qidiruv va qutqaruv, ob-havo maʼlumotlarini oʻrganish va boshqalarni tark etdi. Shunday qilib, 23 AF ikki tomonlama rol oʻynadi.

==== Faqat sabab operatsiyasi ====
1989-yil dekabr oyining oxiridan 1990-yil yanvar oyining boshigacha 23 AF [[AQShning Panamaga bosqini|"Adolatli sabab" operatsiyasi]] paytida [[Panama|Panama Respublikasiga]] bostirib kirishda ishtirok etdi. Maxsus operatsiya samolyotlari tarkibiga faol xizmat koʻrsatuvchi AC-130H va Harbiy havo kuchlari zaxirasidagi AC-130A Spectre qurolli kemalari, Havo milliy gvardiyasining EC-130 Volant Solo psixologik operatsiyalar samolyotlari, HC-130P/N Combat Shadow tankerlari, MC-130E Combat Talons va MH-53J Pave Low va MH-60G Pave Hawk vertolyotlari.

Hozirgi vaqtda, katta qayta tashkil etish va qayta tashkil etishdan soʻng, AFSOC toʻgʻridan-toʻgʻri hisobot boʻlinmalariga 16-Maxsus operatsiyalar qanoti, 352-Maxsus operatsiyalar guruhi, 353-maxsus operatsiyalar guruhi, 720-maxsus taktika guruhi (720 STG), USAF Maxsus operatsiyalar maktabi va 18-parvoz kiradi. Sinov otryadi (18 FLTS). 1990-yillarning boshlarida AFSOCda katta qayta tashkil etish amalga oshirildi. 834-havo bazasi qanoti (834 ABW) mezbon birlik mas’uliyatini oʻz zimmasiga olgan 1 SOWga birlashtirildi. Bir yil oʻtgach, 1 SOW havo kuchlari merosini saqlab qolish uchun harakatda 16 SOWga aylandi<ref>{{Veb manbasi|url=http://www.globalsecurity.org/military/agency/usaf/afsoc.htm|sarlavha=Air Force Special Operations Command|ism=John|muallif=Pike|arxivurl=https://web.archive.org/web/20160502144929/http://www.globalsecurity.org/military/agency/usaf/afsoc.htm|arxivsana=2 May 2016}}</ref><ref>{{Veb manbasi|url=http://www.globalsecurity.org/military/facility/hurlburt.htm|sarlavha=Hurlburt Field|ism=John|muallif=Pike|arxivurl=https://web.archive.org/web/20160303235723/http://www.globalsecurity.org/military/facility/hurlburt.htm|arxivsana=3 March 2016}}</ref><ref>{{Veb manbasi|url=http://www.afhra.af.mil/factsheets/factsheet.asp?id=16125|sarlavha=Factsheets : 1 Special Operations Wing (AFSOC)|kirish sanasi=8 March 2016|arxivurl=https://web.archive.org/web/20160315204216/http://www.afhra.af.mil/factsheets/factsheet.asp?id=16125|arxivsana=15 March 2016}}</ref>.

Shu bilan birga, Maxsus Missiyalarni Operatsion Sinov va Baholash Markazi (SMOTEC) ham qayta tashkil etildi. 1994-yil aprel oyida havo kuchlari ushbu turdagi tashkilotlarni standartlashtirishga intilib, SMOTECni 18-chi parvoz sinov otryadi (18 FLTS) sifatida qayta belgiladi<ref>{{Veb manbasi|url=http://www.globalsecurity.org/military/agency/usaf/18flts.htm|sarlavha=18th Flight Test Squadron [18th FLTS]|ism=John|muallif=Pike|arxivurl=https://web.archive.org/web/20150911105954/http://www.globalsecurity.org/military/agency/usaf/18flts.htm|arxivsana=11 September 2015}}</ref>.

==== Koʻrfaz urushi ====
1990-yil avgust oyining boshidan 1991-yil fevral oyining oxirigacha AFSOC [[Koʻrfaz urushi|"Choʻl qalqoni]] [[Koʻrfaz urushi|" operatsiyasida va „Choʻl boʻroni“ operatsiyasida]], [[Saudiya Arabistoni|Saudiya Arabistonini]] himoya qilishda va [[Kuvayt|Quvaytni]] ozod qilishda ishtirok etdi. Maxsus taktika xodimlari teatr boʻylab koʻplab jangovar nazorat va jangovar qutqaruv missiyalarida harakat qilishdi. Maxsus operatsiyalar kuchlari to‘g‘ridan-to‘g‘ri harakatlar, jangovar qidiruv-qutqaruv, infiltratsiya, eksfiltratsiya, havo bazasini quruqlikdan mudofaa qilish, havoni to‘sib qo‘yish, maxsus razvedka, yaqin havodan yordam berish, psixologik operatsiyalar va vertolyotlarga yoqilg‘i quyish kabi vazifalarni bajardi. Pave Low ekipajlari jangovar harakatlar boshlanganda Iroqni koʻr qilish uchun radarlarga vertolyot hujumini boshladilar<ref>{{Veb manbasi|url=http://www.afsoc.af.mil/News/ArticleDisplay/tabid/5003/Article/643645/25th-anniversary-of-desert-storm.aspx|sarlavha=25th Anniversary of Desert Storm|arxivurl=https://web.archive.org/web/20160309020250/http://www.afsoc.af.mil/News/ArticleDisplay/tabid/5003/Article/643645/25th-anniversary-of-desert-storm.aspx|arxivsana=9 March 2016}}</ref>.

MC-130E/H jangovar talonlari urushning eng katta anʼanaviy bombalari boʻlgan BLU-82 ni tashladi va MC-130P jangovar soyalar bilan birga eng psixologik urush varaqalarini tashladi. Biroq, AC-130 jamoasi ham koalitsiya havo kuchlarining eng katta jangovar yoʻqotishiga uchradi, AC-130H, chaqiruv belgisi ''Spirit 03'' Iroqning SA-7 Grail yer-havo raketasi tomonidan urib tushirildi. ''Spirit 03'' bortidagi barcha oʻn toʻrtta ekipaj aʼzosi halok boʻldi<ref>{{Veb manbasi|url=http://www.shadowspear.com/vb/threads/in-memory-of-spirit-03-jan-31-1991.19898/|sarlavha=In Memory Of "Spirit 03" Jan 31, 1991|arxivurl=https://web.archive.org/web/20160308122301/http://www.shadowspear.com/vb/threads/in-memory-of-spirit-03-jan-31-1991.19898/|arxivsana=8 March 2016}}</ref><ref>{{Veb manbasi|url=http://www.hurlburt.af.mil/News/ArticleDisplay/tabid/4891/Article/565340/in-memory-of-spirit-03.aspx|sarlavha=In memory of Spirit 03|arxivurl=https://web.archive.org/web/20160308110150/http://www.hurlburt.af.mil/News/ArticleDisplay/tabid/4891/Article/565340/in-memory-of-spirit-03.aspx|arxivsana=8 March 2016}}</ref>.

=== AFSOC ===

==== Koʻrfaz urushidan keyingi ====
1992-yil dekabr oyida AFSOC maxsus taktikasi va razvedka xodimlari Somalidagi „Umidni tiklash“ operatsiyasini qoʻllab-quvvatladilar. 1994-yil oxirida AFSOC boʻlinmalari Gaitida „Demokratiyani qoʻllab-quvvatlash“ operatsiyasiga va 1995-yilda [[Bolqon yarim oroli|Bolqondagi]] „Qasddan kuch“ operatsiyasiga boshchilik qildilar<ref name="hurlburt.afaflorida.org">{{Veb manbasi|url=http://www.hurlburt.afaflorida.org/newsletters/AFSOC.pdf|sarlavha=Archived copy|kirish sanasi=8 March 2016|arxivurl=https://web.archive.org/web/20160308212858/http://www.hurlburt.afaflorida.org/newsletters/AFSOC.pdf|arxivsana=8 March 2016}}</ref>.

==== Barqaror erkinlik operatsiyasi ====
[[Fayl:USAF_CCT_Bart_Decker_on_horseback_in_Afghanistan_2001.png|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4f/USAF_CCT_Bart_Decker_on_horseback_in_Afghanistan_2001.png/220px-USAF_CCT_Bart_Decker_on_horseback_in_Afghanistan_2001.png|right|thumb| Oʻsha paytda — 23-STSdan MSgt Bart Decker, 2001-yilda AQSh Afgʻonistonga bostirib kirishining dastlabki kunlarida, [[Balx]] vodiysida otda.]]
[[2001-yil 11-sentabr terror xurujlari|2001-yil 11-sentyabrda]] Nyu-York shahridagi Jahon savdo markazi va Pentagon, Vashingtonda sodir etilgan terroristik hujumlar AQShning maxsus operatsiyalar kuchlarini terrorizmga qarshi kurashda birinchi qatorga olib chiqdi. AFSOC [[Al-Qoida]] terrorchilik tashkilotini yoʻq qilish va [[Afgʻoniston|Afgʻonistondagi]] [[Tolibon]] rejimini yoʻq qilishga yordam berish uchun [[Afgʻonistondagi urush (2001–2021)|"Bardosh erkinlik — Afgʻoniston" operatsiyasi]] uchun janubi-gʻarbiy Osiyoga kuchlarni joylashtirdi. AFSOC maxsus taktik kuchlarini jang maydoniga yetkazdi va ular oʻz navbatida AQSh havo kuchlarini yoʻnaltirdi va Afgʻoniston Shimoliy Alyansining quruqlikdagi kuchlariga Tolibon va Al-Qoidani Afgʻonistondan joʻnatish imkonini berdi.

AQSh Harbiy-havo kuchlari uzoq vaqt davomida Filippinda davom etgan Ozodlik — Filippin operatsiyasida ishtirok etgan<ref>Neville, Leigh, '' Special Forces in the War on Terror (General Military)'', Osprey Publishing, 2015 {{ISBN|978-1472807908}}, p.184-185</ref>.

==== Iroq erkinligi operatsiyasi ====
2003-yil mart oyida AFSOC yana janubi-gʻarbiy Osiyoga bu safar [[Iroq urushi|"Iroq erkinligi" operatsiyasi]] — Saddam Husayn va uning Baʼs hukumati hokimiyatdan chetlatilishini qoʻllab-quvvatlash uchun kuchlarini joylashtirdi. Qoʻmondonlik shaxsiy tarkibi va samolyotlari SOF va oddiy kuchlar bilan birgalikda [[Saddom Husayn|Saddam Husayn]] hukumatini 2003-yil mayigacha tezda qulatishdi.

==== Oʻzaro hamkorlik va koʻp millatli treninglar ====
USAFSOC qirol Abdulla II nomidagi maxsus operatsiyalar oʻquv markazida koʻp millatli treninglarda ishtirok etadi<ref>{{Veb manbasi|url=https://www.afsoc.af.mil/News/Article-Display/Article/1185993/us-air-force-special-tactics-trains-to-lead-build-partnership-in-jordan/#:~:text=S.%20Air%20Force%20Special%20Tactics%20Airman%20controls%20the,at%20King%20Abdullah%20II%20Special%20Operations%20Training%20Center.|sarlavha=US Air Force Special Tactics trains to lead, build partnership in Jordan > Air Force Special Operations Command > Article Display}}</ref>.

== Galereya ==
<gallery class="center" widths="200" heights="200">
Fayl:V-22 Osprey at Hurlburt Field.jpg|AFSOCning birinchi CV-22B ''Osprey'' quyosh botishida, Hurlburt Field, Florida.
Fayl:Combat Control Team on bikes.jpg|Jangovar nazoratchilar aerodromni egallashni mashq qilmoqdalar.
Fayl:Special Operations Weathermen training at Hurlburt Field.png|AFSOC maxsus operatsiya mutaxassislari.
Fayl:21 SOS 352D (6).png|MC-130P ''Combat Shadow'' samolyoti.
Fayl:Defense.gov News Photo 100119-F-4177H-110.jpg|2010-yilda [[Port-au-Prince|Port-o-Prensdagi]] [[2010 Haiti earthquake|Gaiti zilzilasidan]] omon qolganlarni qidirayotgan [[23rd Special Tactics Squadron|23-STSdan]] bir PJ.
</gallery>

== Manbalar ==
{{Manbalar}}

== Adabiyotlar ==

* Chinnery, Filipp D. ''Istalgan vaqtda, istalgan joyda: USAF havo qoʻmondonligi va maxsus operatsiyalar kuchlarining ellik yilligi, 1944-1994'' . Annapolis, MD: Dengiz instituti matbuoti, 1994.{{ISBN|1557500371}}[[ISBN (identifier)|ISBN]][[Special:BookSources/1557500371|1557500371]]
* Haas, Maykl E. ''Apollonning jangchilari: Sovuq urush davridagi AQSh havo kuchlarining maxsus operatsiyalari'' . 2002, Tinch okeani universiteti nashriyoti, Gonolulu.{{ISBN|9781410200099}}[[ISBN (identifier)|ISBN]][[Special:BookSources/9781410200099|9781410200099]] .
* Xebert, Adam J. [http://www.airforce-magazine.com/MagazineArchive/Pages/2005/March%202005/0305commandos.aspx „Havo komandolari“] {{Webarxiv|url=https://web.archive.org/web/20121120161234/http://www.airforce-magazine.com/MagazineArchive/Pages/2005/March%202005/0305commandos.aspx |date=2012-11-20 }} . ''Havo kuchlari jurnali'', 2005 yil mart (88-jild, № 3).
* Markiz, Syuzan L. ''Noanʼanaviy urush: AQSh maxsus operatsiyalar kuchlarini qayta qurish'' . Vashington, DC: Brukings instituti, 1997 yil.{{ISBN|0815754760}}[[ISBN (identifier)|ISBN]][[Special:BookSources/0815754760|0815754760]]
* Pushies, Fred J. ''AQSh havo kuchlari maxsus operatsiyalar qoʻmondonligining halokatli koʻk jangi hikoyalari'' . Nyu-York: American Management Assoc, 2009. http://www.books24x7.com/marc.asp?bookid=32471<nowiki/>.{{ISBN|9780814413616}}[[ISBN (identifier)|ISBN]][[Special:BookSources/9780814413616|9780814413616]]
* Sine, Uilyam F. ''Guardian Angel: Pararescue bilan hayot va oʻlim sarguzashtlari, dunyodagi eng kuchli qoʻmondon qutqaruv kuchlari'' . Havertown, Pa: Casemate, 2012 yil.{{ISBN|9781612001227}}[[ISBN (identifier)|ISBN]][[Special:BookSources/9781612001227|9781612001227]]

== Havolalar ==

* [https://web.archive.org/web/20071231203327/http://www2.afsoc.af.mil/ Harbiy havo kuchlari maxsus operatsiyalar qoʻmondonligining bosh sahifasi] — AFSOC rasmiy sayti
* [https://web.archive.org/web/20120220035631/http://www.af.mil/information/factsheets/factsheet.asp?fsID=156 AFSOC Factsheet] umumiy sayti
* [http://www.af.mil/ Amerika Qoʻshma Shtatlari Harbiy havo kuchlarining] rasmiy sayti
* [https://web.archive.org/web/20090630120500/http://www.shadowspear.com/united-states-special-operations/air-force-special-operations/index.1.html ShadowSpear maxsus operatsiyalari: AFSOC]
[[Turkum:Havo kuchlari]]
[[Turkum:Harbiy bazalar]]
[[Turkum:Amerika harbiy bazalari]]

Bu sahifada foydalanilgan andozalar:

Andoza:AQSh (tahrirlash)
Andoza:AQSh bayrogʻi (tahrirlash)
Andoza:Air force (tahrirlash)
Andoza:Bayroq (tahrirlash)
Andoza:Cite book (tahrirlash)
Andoza:Country data Amerika Qoʻshma Shtatlari (tahrirlash)
Andoza:Country data USA (tahrirlash)
Andoza:Country data United States of America (tahrirlash)
Andoza:Flag (tahrirlash)
Andoza:Havo kuchlari (tahrirlash)
Andoza:Havo kuchlari/core (tahrirlash)
Andoza:ISBN (tahrirlash)
Andoza:Infobox Harbiy Boʻlinma (tahrirlash)
Andoza:Kitob manbasi (tahrirlash)
Andoza:Lang (manbasini koʻrish) (himoyalangan)
Andoza:Manbalar (manbasini koʻrish) (himoyalangan)
Andoza:Manbalar/styles.css (manbasini koʻrish) (himoyalangan)
Andoza:Nobr (tahrirlash)
Andoza:Replace (tahrirlash)
Andoza:Sana (tahrirlash)
Andoza:Trim (tahrirlash)
Andoza:Veb manbasi (manbasini koʻrish) (himoyalangan)
Andoza:WPMILHIST Infobox style (tahrirlash)
Andoza:Webarxiv (tahrirlash)
Andoza:Yangiliklar manbasi (manbasini koʻrish) (himoyalangan)
Modul:Check for unknown parameters (tahrirlash)
Modul:Data (tahrirlash)
Modul:String (manbasini koʻrish) (himoyalangan)
Modul:WPMILHIST Infobox style (tahrirlash)
Modul:Webarchive (tahrirlash)

Harbiy havo kuchlari maxsus operatsiyalar qoʻmondonligi sahifasiga qaytish.

"https://uz.wikipedia.org/wiki/Harbiy_havo_kuchlari_maxsus_operatsiyalar_qoʻmondonligi" dan olindi