Үзбәкстан Республикасы Президенты

   

Үзбәкстан Республикасы Президенты
Байрак
Нигезләнү датасы	1 сентябрь 1991
Рәсми резиденция	Оксарой[d]
Вазифа били	Шәүкәт Мирзияев
Дәүләт	Үзбәкстан
Юрисдикциягә карый	Үзбәкстан
Үзбәкстан Республикасы Президенты Викиҗыентыкта

Үзбәкстан Республикасы президенты (үзб. Oʻzbekiston Respublikasi Prezidenti) — Үзбәкстан Республикасының иң югары дәүләт вазыйфасы, шулай ук бу вазыйфага сайланган зат. 2016 елның 14 декабреннән (2016 елның 8 сентябреннән вазыйфаларны вакытлыча башкаручы булган) Үзбәкстан президенты булып Шәүкәт Мирзияев тора.

Үзбәкстан Республикасы президенты — дәүләт башлыгы, ә Үзбәкстан тулы кыйммәтле президент республикасы. Үзбәкстан президенты шулай ук Үзбәкстан Республикасы Кораллы көчләренең башкомандующие, Үзбәкстан Республикасы Конституциясе, кеше хокуклары һәм ирекләре, дәүләтнең бөтенлеге һәм суверенитеты гаранты булып тора.

Үзбәкстанда президент вазыйфасы 1990 елның мартында барлыкка килә, ул чакта ил ССРБ составына кергән һәм Үзбәкстан Совет Социалистик Республикасы дип аталган. 1990 елның 24 мартында Үзбәкстан ССР Югары Советы сессиясендә тарихта беренче Үзбәкстан ССР президенты — Ислам Кәримов сайлана. 1990 елның 24 мартыннан 1992 елның 13 гыйнварына кадәр Үзбәкстан Республикасы президенты урынбасары булып Үзбәкстан Республикасы вице-президенты була. Үзбәкстан ССР союздаш республикаларыннан беренче булып президент һәм вице-президент вазыйфаларын гамәлгә куя.

Үзбәкстанның бәйсезлеге турында игълан иткәч, 1991 елның 31 августында вазыйфа «Үзбәкстан Республикасы президенты» дип атала башлый.

Үзбәкстан Республикасы Конституциясенең 90 нчы маддәсе нигезендә, Үзбәкстан Республикасы президенты итеп утыз биш яшьтән яшьрәк булмаган, дәүләт телен ирекле белгән, сайлаулар алдыннан ун елдан ким булмаган Үзбәкстан территориясендә даими яшәүче Үзбәкстан Республикасы гражданины сайлана ала. Бер үк зат ике тапкырдан артык Үзбәкстан Республикасы президенты итеп сайлана алмый.

Үзбәкстан Республикасы президенты ил гражданнары тарафыннан гомуми, тигез һәм турыдан-туры сайлау хокукы нигезендә җиде елга сайлана. 2011 елның 5 декабрендә Үзбәкстан Сенаты «Үзбәкстан Республикасы Конституциясенең 90 статьясына үзгәрешләр кертү турында»гы закон кабул итә. Яңа закон нигезендә, Үзбәкстан президенты вәкаләтләре вакыты 7 елдан 5 елга кадәр кыскартыла^[1].

№	Срок	Президент	Фотография	Президентлык срогы		Идарә итү озынлыгы	Партия
1	1	Ислам Кәримов		1990 елның 24 марты[2]	1991 елның 29 декабре	645 көн	СБКФ
	2			1991 елның 29 декабре	2000 елның 9 гыйнвары	2933 көн	НДПУ
	3			2000 елның 9 гыйнвары	2007 елның 22 декабре	2904 көн	НДП «Самоотверженные»
	4			2007 елның 22 декабре	2015 елның 10 апреле	2666 көн	УзЛиДеП
	5			2015 елның 10 апреле	2016 елның 2 сентябре	511 көн	УзЛиДеП
в.б		Нигъмәтилла Юлдашев		2016 елның 2 сентябре	2016 елның 8 сентябре	6 көн	ДП «Национальное возрождение»
2	в.б	Шәүкәт Мирзияев		2016 елның 8 сентябре	2016 елның 14 декабре	98 көн	УзЛиДеП
	1			2016 елның 14 декабре	гамәлдәге президент	1678 көн	УзЛиДеП

1. ↑ Сенат Узбекистана сократил срок полномочий президента — WWW.ANONS.UZ. әлеге чыганактан 2016-03-04 архивланды. 2011-12-07 тикшерелгән.
2. ↑ Высшие органы государственной власти Узбекской ССР 2019 елның 15 июль көнендә архивланган. — www.knowbysight.info (справочник по истории Коммунистической партии и Советского Союза 1898—1991)

• Пресс-служба Президента Республики Узбекистан
• Конституция Республики Узбекистан
• Избирательный кодекс Республики Узбекистан (вступил в силу 26 июня 2019 года)
• Правительственный портал Республики Узбекистан