Эдуард Хәйруллин
Эдуард Хәйруллин | |
---|---|
Туган телдә исем | Эдуард Фәрид улы Хәйруллин |
Туган | 28 гыйнвар 1969 Казан, РСФСР, СССР |
Үлгән | 14 апрель 2023 (54 яшь) Казан, Россия |
Ватандашлыгы | СССР Россия |
Әлма-матер | Казан (Идел буе) федераль университеты |
Һөнәре | журналист, телеалыпбаручы, өлкәне өйрәнүче, фотограф, рәссам |
Эдуард Фаридович Хайруллин (тат. Эдуард Фәрид улы Хәйруллин ; 28 гыйнвар, 1969, Казан, Татар АССР, РСФСР, СССР — 14 апрель, 2023, Казан, Татарстан Республикасы, Россия Федерациясе) — Россия журналисты, медиа-менеджер, җирле тарихчы. Татарстан Республикасы Президентының матбугат хезмәте башлыгы (2015—2019), Татмедиа башлыгы урынбасары (2019—2023).
Биографиясе
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]Эдуард Фәрид улы Хәйруллин 1969 елның 28 гыйнварында Казанда туган[1]. Әнисе — Алевтина Михайловна, әтисе — Фәрит Габделхәй улы[2].
Ул 126-нчы мәктәптә укыган[3]. 4 сыйныфта журналист булу теләге турында инша яздган[4][5]. 8 сыйныфтан ул Комсомолец Татарии яшь журналист мәктәбендә укыган, аны 10 сыйныфта тәмамлаган — аның беренче журналистик материаллары һәм мәкаләләре дә анда басылган[6][7]. В. И. Улянов-Ленин исемендәге Казан дәүләт университетына укырга керә һәм ул 1993 елда тарих факультетының социология кафедрасын социология белгечлеге һәм иҗтимагый-сәяси фәннәр укытучысы итеп тәмамлый[8][6].
Шул ук вакытта, 1986—1987 елларда ул Казан электрон компьютер заводында 2-нче разрядлы ярдәмче булып эшли, 1987—1989 елларда Совет армиясендә хезмәт итә[9][6]. Ул вакытта хезмәтләре[7] «Вечерняя Казань» газетасында басыла чыга, ул шулай ук телевидение белән дә кызыксына[6][7], Казан телевидение студиясендә «Телесеанс» яшьләр программасында хәбәрче булып эшли, һәм 1991 елда ул берничә ай дәвамында «Зилант» акционерлык җәмгыяте вәкиле булып эшли[10][11]. И. Ю. Әминовта интервью узгач, 1993 елда ул яңа төзелгән Эфир телевидение компаниясе корреспонденты булып эшкә алына[4][12] . Җирле тарих белән таныштыручы Казан буйлап[13] сәяхәт итүдән гыйбарәт булган сюжетлардан эшен башлаган, киләсе[7] ел эчендә ул информацион программа алып баручысы булып эшли, анда ул үзенең стиле, эрудициясе аркасында тамашачыларга ошый[14], телеканалның чын йолдызы булып китә[5].
1994 елда ул Иҗтимагый Россия телевидениесенең үз корреспонденты булып эшли башлый, 1995—1996 елларда ул Татарстандагы Мәгълүмати программалар дирекциясенең корреспондент офисы мөдире, һәм 1996—1997 елларда ОТРның Идел буендагы Түбән Новгород өлкәсендәге , Башкортстан, Мордовия, Удмуртия, Мари Эл, Чувашия һәм Татарстан бүлекләре башлыгы урынбасары булып эшли.[15][9] 1997 елдан, ул Сфинкс җаваплылыгы чикләнгән партнерлыгы өчен реклама консультанты булып тора, һәм 1998 елда «ОТР» Идел буе бюросы Рәсәй һәм Тышкы Корреспонденцияләр Департаменты корреспонденты башлыгы итеп билгеләнә[9][5] . Беренче каналда 12 ел эшләп, ул берничә кайнар нокталарда була, шул исәптән Чечня, Дагстан, Ингушетия һәм Әфганстанда да[6][7].
1999 елда Хәйруллин һәм аның телеоператоры В. А. Безменов Ижевск шәһәреннән сайлаулар турында хикәя төшерүдән соң Казанга кайталар, ләкин зур машина авариясе турында доклад төшерү өчен M7 трассасында тукталалар.[16][17] Бу вакытта, начар күренеш һәм боз шартларында, тагын бер КамАЗ аларга зур тизлектә бәрелә, олы юлда булганнарны, шул исәптән журналистларны да бәрдерә[18][16]. Безменов, оча сөякләре һәм егерме кабыргасы сынган, эчке органнар ярылган һәм баш җәрәхәте алган, нәтиҗәдә ул Алабуга больницасында үлгән[19][16]. Хәйруллин могҗизалы рәвештә исән кала: ашказаны җәрәхәте ала һәм берничә кабыргасы сына, аны Республика клиник хастаханәсенә алып китәләр, операция ясыйлар[20][18].
Беренче каналдан киткәч, берничә ай Медиа-Профи ОООның иҗат директоры булып, һәм 2006—2007 елларда ул Мәскәүдәге Амур өлкәсе вәкиллеге башлыгы урынбасары булып эшли.[9][7] 2008—2009 елларда ул Россия Федерациясе Оборона Министрлыгы карамагындагы Звезда телеканалының яңалыклар сервисының баш редакторы һәм продюсеры булып эшли[21][22], 2009—2010 елларда — Профи ООО Медиа-Профида башкарма директоры була[9][23]. 2010 елда, ул Татарстан Республикасы Президентының матбугат хезмәте начальнигы урынбасары булып дәүләт хезмәтенә кире кайта[1][7]. Бу потенциалда ул А. В. Кузьмина[tt] күзәтүе астында эшлие, нигездә Р. Н. Миннихановның чит ил сәяхәтләрен күзәтү белән шөгыльләнә[24][20]. 2015 елда ул Татарстан Республикасы Президентының матбугат хезмәтен җитәкли, анда Татмедиянең генераль директоры булып эшләгән Кузминны алыштыра[25][26]. Бу потенциалда ул Миннехановның медиа образы өчен җаваплы була, президент, премьер-министр һәм дәүләт киңәшчесе эшчәнлеген яклау, журналистларны оештыру һәм аккредитацияләү, президент эшләрен текстлар, фото һәм видеофильмнар аша яктырту белән шөгыльләнгән[27][8]. 2019 елда ул матбугат хезмәте башлыгы вазифасыннан китә[28][29]. Аннары Хәйруллин үзе Татмедиа башлыгы урынбасары итеп билгеләнә, милли проектларны яктырту һәм Татарстан мәнфәгатьләрен яклау белән шөгыльләнә[30][31].
Тышкы медиафайллар |
---|
Төп хезмәтенә өстәп, җирле тарих, Татарстан тарихы белән актив кызыксынган[32][7]. 2020 елда, ТАССР оешуга 100 ел тулгач, ул «Татарстан 100: элек һәм хәзер» китабын бастырып чыгара, анда җирле тарихчылар, фотографлар һәм дизайнерлар ярдәмендә 1920-нче еллардагы кешеләр белән чагыштырып бүгенге көндәлек тормышның барлык өлкәләрен яктырта[33][34]. Шул ук елны ул үзенең «Яңа Тартария» YouTube каналын ача, анда тамашачыга Казанның тарихи биналарының кыска видео турларын тәкъдим итә[35][3] 2021 елда Кремль урамындагы Ушкова йортының кураторы итеп билгеләнә, Татарстан Республикасы Милли китапханәсенең элеккеге бинасы, сарайны торгызу, инвентаризацияләү һәм интерьерның фотосурәтләре өчен җаваплы була.[36] Тарихи һәм мәдәни һәйкәлләрне саклау җәмгыятенең Татарстан бүлеге әгъзасы була[37], аның рәисе итеп сайланырга тырыша, ләкин Хәйруллин кандидатурасы оешманың Үзәк Советы тарафыннан кире кагыла[38].
Эдуард Фәрид улы Хәйруллин 2023 елның 14 апрелендә Казанда 54 яшендә үлә[39]. Иртә белән Хәйруллин авырып эштән өйдә эшләргә сорап китә[40], үлем сәбәбе булып зур инсульт була[41]. Саубуллашу 17 апрельдә Сәйдәш мәдәният үзәгендә йөзләгән кешене, Татарстан җитәкчелеге вәкилләрен, депутатларны, хезмәттәш журналистларны җыган[42]. Изге Бөек Шәһит Барбара чиркәвендә җирләү хезмәтен Казан һәм Татарстан Митрополиты Кирилл башкара[43]. Аны Мирный поселогының зиратында күмгәннәр[44].
Бүләкләре
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]- «Казанның 1000 еллыгы истәлегенә» медале (2005)[9].
- «Батыр хезмәт өчен» медале (2019) — массакүләм мәгълүмат чараларының үсешенә зур өлеш кертүе һәм дәүләт органнарында нәтиҗәле эш өчен[45] .
- Татарстан Республикасы Президентының рәхмәте (2013, 2019)[46].
Шәхси тормышы
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]Өйләнгән һәм улы була[15][7]. Инглизчә белгән[15][47]. Соңгы елларда иманга килә, севасте шәһитләренең берсе булган Екдит исеме белән чукындырыла . Аның сүзләре буенча, Татарстан Республикасы Президентының матбугат хезмәтендә эшләгәндә, ул якынча 40 мең сум хезмәт хакы алган[8], 2019 елда ул еллык керемен өч миллион сум дип игълан итә[48], ә 2021 елда — фатирга, йортка һәм ике җир кишәрлегенә ия булудан тыш өстәп миллионнан артык керем алган[49].
Библиография
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]- Хайруллин Э. Ф. Свияжск: монологи = Sviyazhsk: monologues. — Казань: Типография «Линия График», 2013. — 120 с. — ISBN 9785939625852.
- Хайруллин Э. Ф. Свияжск: монологи = Sviyazhsk: monologues. — 2-е изд., исправ. и доп.. — Казань: Типография «Линия График», 2016. — 120 с. — ISBN 9785990660038.
- Татарстан. 100 лет: прежде и теперь / идея, ред. и авт. предисл. Э. Ф. Хайруллина. — Казань: ООО «УП Принт», 2020. — 210 с. — ISBN 9785914871540.
Искәрмәләр
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]- ↑ 1,0 1,1 Хайруллин Эдуард Фаридович. Татарская энциклопедия. 18 апреля 2023 тикшерелгән.
- ↑ Минтимер Шаймиев выразил соболезнования матери Эдуарда Хайруллина в связи с кончиной сына. Интернет-газета «Реальное время» (16 апреля 2023). әлеге чыганактан 2023-04-23 архивланды. 18 апреля 2023 тикшерелгән.
- ↑ 3,0 3,1 Айрат Бик-Булатов (21 августа 2020). Краевед танцует танго! Ритмы и шаги в судьбе Эдуарда Хайруллина. Интернет-газета «Реальное время». әлеге чыганактан 2023-04-21 архивланды. 18 апреля 2023 тикшерелгән.
- ↑ 4,0 4,1 Хайруллин, 2016
- ↑ 5,0 5,1 5,2 Роман Колесников (17 апреля 2023). «У него не было одного – он не умел заботиться о себе…». Пресс-секретарь президента РТ, звезда телевидения и краевед: в Казани простились с Эдуардом Хайруллиным. Бизнес Online. 18 апреля 2023 тикшерелгән.
- ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 Руфина Гималетдинова (16 октября 2018). Пресс-секретарь Президента РТ провел мастер-класс в КФУ для будущих журналистов. Казанский университет. 18 апреля 2023 тикшерелгән.
- ↑ 7,0 7,1 7,2 7,3 7,4 7,5 7,6 7,7 7,8 Любовь Агеева (15 сентября 2022). Эдуард Хайруллин: когда историю можно потрогать рукой. Газета «Казанские истории». 18 апреля 2023 тикшерелгән.
- ↑ 8,0 8,1 8,2 Лина Саримова (18 апреля 2016). Эдуард Хайруллин: «Если вы попросите президента, он обязательно вас выложит в свой Instagram». Интернет-газета «Реальное время». әлеге чыганактан 2023-04-21 архивланды. 18 апреля 2023 тикшерелгән.
- ↑ 9,0 9,1 9,2 9,3 9,4 9,5 Хайруллин Эдуард Фаридович. Республиканское агентство по печати и массовым коммуникациям[tt]. әлеге чыганактан 2023-04-23 архивланды. 18 апреля 2023 тикшерелгән.
- ↑ Умер журналист Эдуард Хайруллин. Газета «Республика Татарстан» (14 апреля 2023). 18 апреля 2023 тикшерелгән.
- ↑ Анна Тарлап (15 апреля 2023). «Харизма, пробивающая экран»: каким был Эдуард Хайруллин. Inkazan.ru. 18 апреля 2023 тикшерелгән.
- ↑ Эльза Кузнецова (14 апреля 2023). Ильшат Аминов: «У Эдуарда Хайруллина были огромные планы и желание работать…». Татар-информ?!. 18 апреля 2023 тикшерелгән.
- ↑ Ушел из жизни известный журналист Эдуард Хайруллин. ГТРК «Татарстан» (14 апреля 2023). 18 апреля 2023 тикшерелгән.
- ↑ Ильшат Аминов: «Эдуард Хайруллин всегда был образцом честности и порядочности журналиста». Телерадиокомпания «ТНВ» (17 апреля 2023). 18 апреля 2023 тикшерелгән.
- ↑ 15,0 15,1 15,2 Валеева и др., 2005
- ↑ 16,0 16,1 16,2 Шамиль Идиатуллин (8 апреля 1999). Катастрофа на дороге смерти. Коммерсантъ. 18 апреля 2023 тикшерелгән.
- ↑ В Татарстане при съемке автомобильной аварии серьезно пострадали журналисты ОРТ. Первый канал (5 апреля 1999). 18 апреля 2023 тикшерелгән.
- ↑ 18,0 18,1 Общественность Татарстана проводила в последний путь Эдуарда Хайруллина. ГТРК «Татарстан». 18 апреля 2023 тикшерелгән.
- ↑ В больнице в Елабуге скончался оператор ОРТ Виталий Безменов, попавший в автокатастрофу. Первый канал (7 апреля 1999). 18 апреля 2023 тикшерелгән.
- ↑ 20,0 20,1 Эльза Кузнецова (15 апреля 2023). «Безупречность и харизма»: Татарстан скорбит о кончине Эдуарда Хайруллина. Татар-информ?!. 18 апреля 2023 тикшерелгән.
- ↑ Хайруллин Эдуард Фаридович. Бизнес Online. 18 апреля 2023 тикшерелгән.
- ↑ В Казани на 55-м году жизни умер бывший пресс-секретарь президента Татарстана Эдуард Хайруллин. ProKazan.ru (15 апреля 2023). 18 апреля 2023 тикшерелгән.
- ↑ Елизавета Пуншева (17 апреля 2023). «У него был удивительный дар — он абсолютно пробивал экран». В Казани простились с Эдуардом Хайруллиным. Интернет-газета «Реальное время». әлеге чыганактан 2023-04-22 архивланды. 18 апреля 2023 тикшерелгән.
- ↑ Кирилл Антонов (22 декабря 2015). Под новым прессом. Рустам Минниханов сменил главу управления по работе со СМИ. Коммерсантъ. 18 апреля 2023 тикшерелгән.
- ↑ Татьяна Ренкова (21 декабря 2015). «Человек 9 лет меня терпел»: Минниханов прокомментировал переход Кузьмина. РБК. 18 апреля 2023 тикшерелгән.
- ↑ Пресс-службу президента РТ возглавил Эдуард Хайруллин. Бизнес Online (21 декабря 2015). 18 апреля 2023 тикшерелгән.
- ↑ Наталия Васильева (15 января 2016). Во власти Татарстана «Обезьяна» - редкий вид. Газета «Вечерняя Казань». 18 апреля 2023 тикшерелгән.
- ↑ Лилия Галимова стала новым пресс-секретарем Президента РТ. Татар-информ?! (23 декабря 2019). 18 апреля 2023 тикшерелгән.
- ↑ Лилия Галимова назначена главой пресс-службы президента Татарстана. Коммерсантъ (23 декабря 2019). 18 апреля 2023 тикшерелгән.
- ↑ «С женой посоветуюсь»: Рустам Минниханов высказался о новом президентском сроке. Бизнес Online (24 декабря 2020). 18 апреля 2023 тикшерелгән.
- ↑ Максим Кирилов (3 января 2020). Главные медиасобытия 2019 года: Изменения в «Татмедиа» и Галимова у руля пресс-службы Президента РТ. Татар-информ?!. 18 апреля 2023 тикшерелгән.
- ↑ Коллектив «Татмедиа» соболезнует родным и близким Эдуарда Хайруллина. Татар-информ?! (14 апреля 2023). 18 апреля 2023 тикшерелгән.
- ↑ Эдуард Хайруллин выпустил книгу к столетнему юбилею ТАССР. Татар-информ?! (27 мая 2020). 18 апреля 2023 тикшерелгән.
- ↑ Александр Артемьев (26 мая 2020). Эдуард Хайруллин: «Мы хотели погрузиться в 1920-е годы, как в пазл, понять, как люди видели эти годы». Интернет-газета «Реальное время». әлеге чыганактан 2023-04-22 архивланды. 18 апреля 2023 тикшерелгән.
- ↑ Эдуард Хайруллин запустил проект «Новая Тартария» на YouTube. Бизнес Online (27 мая 2020). 18 апреля 2023 тикшерелгән.
- ↑ Ольга Юхновская (1 августа 2021). «Владельцу он обошелся в миллион, сейчас это 1,5 миллиарда»: хранитель казанского дома Ушковой Эдуард Хайруллин призван сберечь его для потомков. Газета «Вечерняя Казань». 18 апреля 2023 тикшерелгән.
- ↑ «Кирпичи выпадают!»: башню Сююмбике просят огородить от туристов. Бизнес Online (11 октября 2022). 18 апреля 2023 тикшерелгән.
- ↑ ВООПИиК отклонил кандидатуры для выборов главы отделения в Татарстане. Бизнес Online (19 ноября 2022). 18 апреля 2023 тикшерелгән.
- ↑ В Казани в возрасте 54 лет скончался бывший пресс-секретарь президента РТ Эдуард Хайруллин. Бизнес Online (14 апреля 2023). 18 апреля 2023 тикшерелгән.
- ↑ Алексей Угаров (14 апреля 2023). Известный журналист Эдуард Хайруллин скончался на 55 году жизни в Казани. Татар-информ?!. 18 апреля 2023 тикшерелгән.
- ↑ Ольга Юхновская (17 апреля 2023). «Он был человеком эпохи Возрождения»: в Казани простились с журналистом Эдуардом Хайруллиным. Газета «Вечерняя Казань». 18 апреля 2023 тикшерелгән.
- ↑ В Казани на траурной церемонии простились с Эдуардом Хайруллиным. Татар-информ?! (17 апреля 2023). 18 апреля 2023 тикшерелгән.
- ↑ Митрополит Кирилл совершил отпевание Эдуарда Хайруллина. Бизнес Online (17 апреля 2023). 18 апреля 2023 тикшерелгән.
- ↑ «Обладал магнетизмом и „пробивал“ экран»: Татарстан простился с Эдуардом Хайруллиным. Татар-информ?! (17 апреля 2023). 18 апреля 2023 тикшерелгән.
- ↑ Признание заслуг. Газета «Республика Татарстан» (19 января 2019). 18 апреля 2023 тикшерелгән.
- ↑ Скоропостижно скончался выпускник Казанского университета Эдуард Хайруллин. Казанский университет (14 апреля 2023). 18 апреля 2023 тикшерелгән.
- ↑ Митрополит Кирилл совершил отпевание заместителя руководителя агентства по печати и массовым коммуникациям «Татмедиа» Эдуарда Хайруллина. Сетевое издание «Православие в Татарстане» (17 апреля 2023). 18 апреля 2023 тикшерелгән.
- ↑ Чиновники аппарата президента РТ раскрыли доходы, Муратов получил 204,5 млн рублей. Бизнес Online (3 мая 2019). 18 апреля 2023 тикшерелгән.
- ↑ Хайруллин Эдуард Фаридович. Декларатор. 18 апреля 2023 тикшерелгән.
Әдәбият
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]- Эдуард Хайруллин: Хлеб с ароматом прощания // 25 лет в «Эфире». С вами и для вас! / авт-сост. С. В. Шерстнев. — Казань: Татарское книжное издательство, 2016. — С. 27—28. — 247 с. — ISBN 9785298032148. (рус.)
- Хайруллин Эдуард Фаридович // Кто есть кто в Республике Татарстан: справочник / рук. редкол. З. Р. Валеева, гл. ред. Е. А. Лисин, ред.-сост. Ш. Н. Мулаянов. — Казань : СТАР, 2005. — Вып. 4 (по состоянию на 1 января 2005 г.). — С. 356. — 375 с. — ISBN 5898520104. (рус.)
Сылтамалар
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]Моны да карагыз
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]- 28 гыйнвар көнне туганнар
- 1969 елда туганнар
- Казанда туганнар
- 14 апрель көнне вафатлар
- 2023 елда вафатлар
- Казанда вафатлар
- Әлифба буенча шәхесләр
- «Фидакарь хезмәт өчен» медале (Татарстан) белән бүләкләнүчеләр
- «Казанның 1000 еллыгы истәлегенә» медале белән бүләкләнүчеләр
- XXI гасыр рәссамнары
- XX гасыр рәссамнары
- Татарстан рәссамнары
- Россия рәссамнары
- Әлифба буенча рәссамнар
- Әлифба буенча галимнәр
- Татарстан журналистлары
- Россия журналистлары
- Әлифба буенча журналистлар