Прага өчен сугыш
| Праһа өчен сугыш | |||
| Төп низаг: Бөек Ватан сугышы Икенче бөтендөнья сугышы | |||
 Маршал Конев җитәкчесендәге Совет гаскәрләре Праһа шәһәрен азат итә | |||
| Дата | |||
|---|---|---|---|
| Урын | |||
| Нәтиҗә |
Кызыл Гаскәрнең җиңүе, алман-фашист Праһа берләшмәсен тар-мар итү, власовчыларны юк итү | ||
| Көндәшләр | |||
| |||
| Сәргаскәрләр | |||
| |||
| Яклар көчләре | |||
| |||
| Югалтулар | |||
| |||
Праһа өчен сугыш яки Праһа һөҗүмчән операциясе (tat.lat. Praga öçen suğış(үле сылтама)) (5 май 1945 — 12 май 1945) — Бөек Ватан сугышында Кызыл Гаскәрнең соң операциясе, аның нәтиҗәсендә Праһа шәһәре азат ителә.
Алман-нацист генерал-фелдмаршалы Фердинанд Шөрнер соңгы Гитлер боерыгын үтәр өчен Праһа шәһәрен икенче Берлинга әйләндерергә ниятләгән. Бер миллион санлы фашист «Үзәк» гаскәрләре берләшмәсе Праһа эчендә һәм тирәсендә туплана.
Сугыш барышы
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]Баш күтәрү һәм власовчылар
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]Чехиядә Власов җитәкчесендәге Рус ирек гаскәре (рус. РОА) — власовчылар — 1945 елда урнаша.
1945 елның 5 маенда Чех ватанпәрвәрләре баш күтәрү башлыйлар. Башта Буняченко җитәкчесендәге власовчылар бу чех көрәшен яклыйлар, ләкин 8 майда власовчылар күтәрелешен ташлыйлар һәм чигенәләр.
Совет Гаскәре Праһаны азат итә
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
АКШ башлыгы Праһаны азат итүдән баш тарта һәм Пльзен көнчыгыштан бармавын белдерә.
Совет Гаскәр башлыгы АКШ-дан бу мәгълүматны озак көтә. АКШ ниятләрен белеп Совет гаскәрләре Чехияне азат итәргә чишәләр.
1945 елның 9 маенда Беренче Украин Фронты 3-нче, 4-нче танк гаскәре Праһа шәһәренә бәреп керәләр.
Т-34 танкы «хатирәсе»
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]Праһага кергән беренче совет Т-34 танкы Иван Гончаренко йөртә, Праһа өчен сугышы барышында Гончаренко батырлыкны күрсәтеп һәлак була.
Иван Гончаренко истәлегенә Праһа урамы исемләнә, аның танкы озак вакытта Праһа хәрби-тарихи музеенда урнаша.
Бәрхет инкыйлабы вакытында 1989 елда азат итүче танк чех миләтчеләре тарафыннан мәсхәрәләнә — ал төсенә буяла һәм җыеп алына.
Фашист көчләрен тар-мар итү
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]Совет һөҗүме нәтиҗәсендә нацист-алман гаскәрләре куркуга төшеп Праһадан качалар. 10—13 майда Совет көчләре фашист гаскәрләрне тар-мар итә һәм 800 мең нацист әсирлеккә алалар.
Хыянәт һәм җәза
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
12 майда Совет гаскәре генерал Власовны кулга ала, соңрак бүтән власовчылар — Буняченко, Трухин — кулга алына. Совет Берлеге хыянәте өчен Власов, Буняченко, Трухин һәм бүтән Совет хөкеме карары буенча Бутырка төрмәсендә асып үтерелә.
Нәтиҗә
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]Праһа өчен сугыш нәтиҗәсендә фашист «Үзәк» гаскәрләре берләшмәсе тар-мар ителә һәм 850 мең кеше совет әсирлегенә алына.
Совет гаскәр башлыгына — маршал Коневка — «Хөрмәтле Праһа граҗданины» дәрәҗәсе бирелә.
Шулай ук карагыз
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
.svg){kind=small}
|
Викиҗыентыктагы медиафайллар? |
|---|
- Бөек Ватан сугышы
- Гази Заһитов
- Сталинград сугышы
- Курск сугышы
- Ленинград камалышы
- Икенче бөтендөнья сугышы
- Җиңү көне
Әдәбият
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]- Мерников А. Г., Спектор А. А. Всемирная история войн. — Минск, 2005, стр. — 652
- Конев И. С. Сорок пятый. — М., Воениздат, 1970
- Лелюшенко Д. Д. Москва — Сталинград — Берлин — Прага. Записки командарма. — М.: Наука, 1987
- Великая Отечественная война Советского Союза 1941-1945: Краткая история. Сокрушение фашистской Германии. — 3-е изд., испр. и доп. — М.: Воениздат, 1984. — 560 с., ил. — 250 000 экз.
- Президент РФ встретится с премьер-министром Чехии — статья РИА «Новости».
- Хоффманн Й. История власовской армии = Die Tragödie der ‚Russischen Befreiungsarmee‘ 1944/45. Wlassow gegen Stalin / Пер. с нем. Е. Гессен. — Paris: YMCA-PRESS, 1990. — 379 p.
- Газета: Прага победоносной Красной Армии-освободительнице
