Казандагы Ka-27 вертолетының һәлакәте

Казандагы Ka-27 вертолетының һәлакәте
Фетнә мәйданында майор Ольховик Ка-27 вертолеты
Гомуми мәгълүмат
Дата	1980 елның 26 ноябре
Причина	ягулык тулысынча эшләп чыгару сәбәпле двигательләр тукталуы
Место	ССРБ, Казан, Фетнә мәйданы
Координаты	55°50′01″ т. к. 49°04′50″ кч. о.HGЯO
Погибшие	0
Раненые	юк
Һава көймәсе
Ка-27 вертолеты
Модель	Ка-27
Принадлежность	ССРБ Хәрби-Диңгез Флоты авиациясе
Пункт вылета	[[Kümertaw aviatsion citeşterü predpriätiese |Кумертау шәһәре Завод вертодромы]]
Пункт назначения	Североморск-2
Бортовой номер	мәгълүматлар юк
Экипаж	1
Исән калганнар	1 (барысы да)
Үрнәк: Карау • Бәхәс • Үзгәртү

Казандагы Ka-27 вертолетының һәлакәте — 1980 елның 26 ноябрендә Казанда Башкорт АССРның Күмертау шәһәреннән Североморск шәһәренә күчерелә торган Ка-27 хәрби вертолёты белән авиация һәлакәте.

Ка-27 вертолёты гади һәм катлаулы һава шартларында, диңгез 5 баллга кадәр дулкынланганда, база корабларыннан 200 км кадәр ераклыкта урнашкан, 500 м кадәрге тирәнлектә сәгатенә 75 км тизлектә баручы су асты көймәләрен ачыклау, күзәтеп тору һәм юк итү өчен билгеләнгән. Вертолёт ялгыз, бер үк вакытта төркем составында һәм барлык географик киңлекләрдә кораблар белән хезмәттәшлектә тактик бурычларны үтәүне тәэмин итә ала.

Серияле җитештерү 1977 елда Күмертау шәһәрендәге вертолёт заводында башланган.

1980 елның 26 ноябрендә Күмертау завод вертодромында (Башкорт АССР) өч Ка-27 хәрби вертолёты очышка әзерләнә, алар Североморск шәһәренә даими база урынына күчерү өчен әзерләнә^[1]. Вертолётлар ахыргы пунктка кадәр үз көче белән барып җитәргә тиеш була. Беренче утырту мәйданчыгы Казан вертолёт заводы вертодромы булырга тиеш булган (кисем якынча 550 км). Әмма вертолётларны ягулык белән тәэмин иткән техниклар төркемнең баш вертолётын гына ягулык белән тутырып җиткерәләр. Башка ике вертолёт тиешенчә ягулык белән тутырылмаган була, һәм бакларда завод сынауларыннан соң калган ягулык калдыклары гына була. Шулай ук билгеле булмаган сәбәп аркасында очыш алдыннан әзерләү вакытында вертолётларның очучылары бакларда ягулыкның җитәрлек булуына инанмаганнар.

Төркем өчпочмак формасында очкан — алда алып баручы, бераз арттарак, уңнан һәм сулдан — иярүчеләр, һәм алып баручының койрыгына төшмәсен өчен, ахырдагылары энергияле төстә «адым-газ» тоткасы белән күбрәк эшләгәннәр, бу исә ягулыкның көчлерәк эшкәртелүенә китерә.

Бирелгән маршрут буенча майор Ольховик җитәкчелегендәге Ка-27 иярүче вертолётында, «Казан-2» аэропорты (Лаеш районы, Казанның көньяк-көнчыгышыннан) янында, авария хәлендәге ягулык калдыгын күрсәтүче датчик эшли^[2]. Бу хакта майор Ольховик үзенең алып баручысына — төркем командирына хәбәр итә, ул, билгеләнгән вертодромга кадәр 20 чакрымнан аз гына кимрәк ераклык калып бара дип уйлап, «Казан-2» аэропортына авария хәлендә утыртуны таләп итми. Майор Ольховик төркем командиры рөхсәте белән «Казан-2» аэропортына ашыгыч рәвештә утыртуны сорый, әмма кире кагыла.

Казан шәһәренең Мәскәү районы территориясеннән 200 метр биеклектә һәм сәгатенә 180 км тизлек белән хәрәкәт иткәндә, вертодромнан 4 км ераклыкта, майор Ольховик вертолётының двигателе туктый (ягулык калдыкларын эшкәртү белән бәйле ике двигатель дә туктый)^[2]. Майор Ольховик утырту урынын сайлау өчен вакыт булмаса да, үз вертолетын төшерү өчен иң уңайлы урын сайлап алган, ул шәһәрнең Восстание һәм Декабристлар урамнары кисешкән урын, Восстание мәйданы була.

Ка-27 төшкәндә электр челтәрләренең элемтә кабельләрен һәм чыбыкларын һәм телефон станциясенең коммуникацион чыбыкларын өзгән, кабельларга чорналып, светофорда торган трамвайны эләктереп ала.

Майор Малинко җитәкчелегендәге икенче иярүче вертолёт, ягулык җитмәү сәбәпле, майор Ольховик вертолётының төшү урыныннан ике кварталда урнашкан «Тасма» стадионы газонына төшә^[3]. Командир вертолёты завод вертодромына кадәр уңышлы барып җитә, анда, ягулык эшләп чыгару аркасында, аның двигателе туктый^[4].

Вертолёт егылып төшкәннән соң Восстание мәйданында бик күп кешеләр җыела. Әмма җирле милиция органнары тарафыннан (Казан шәһәре Мәскәү районы эчке эшләр идарәсенә кадәр 300 метрдан артык^[5]) чит кешеләргә юл куймас өчен (аерым алганда, ул вакытта вертолёт техникасының яңа үрнәге булган Ка-27 янына) һәлакәт булган урын үз вакытында урап алына^[6].

Берничә сәгать дәвамында авария хезмәткәләре электр һәм телефон коммуникацияләрен, шәһәр электр транспортының контакт кабельләрен һәм изелгән асфальтны ямап, авиация фаҗигасенең барлык нәтиҗәләрен бетерәләр^[7]. Зыян күргән трамвай якын арадагы депога озатыла. Вертолёт ашыгыч рәвештә килгән белгечләр тарафыннан сүтелеп алынган һәм вак калдыклар белән бергә Казан вертолёт заводына алып кителгән.

1. Төркем өлкәнең тәртипсезлеге һәм җавапсызлыгы^[8];
2. Инженер-техник хезмәткәрләр тарафыннан күчерүгә әзерлекнең түбән дәрәҗәдә оештырылуы^[8];
3. Аварияле хәлдә иярүчеләрнең инициативасы булмау^[8];
4. Ка-27 экипажына вакытлы күрсәтмәдә ягулык куллануның җитмәве;
5. Өстәмә ягулык баклары булган алыштыру варианты булмау.

• Летные происшествия и катастрофы с вертолетами Ка-27 и его модификациями (Ка-28, Ка-29, Ка-32)
• 830 окплвп 2020 елның 25 октябрь көнендә архивланган. (вертолётный полк)