Казандагы Ka-27 вертолетының һәлакәте исемле битнең чыганагын карау

Түбәндәге сәбәпкә бәйле сезнең бу битне үзгәртергә хакыгыз юк:
Your IP address is in a range that has been blocked on all Wikimedia Foundation wikis.
The block was made by ‪EPIC‬. The reason given is Open proxy/Webhost: See the help page if you are affected.
Start of block: 2 июл 2024, 08:48
Expiry of block: 2 июл 2025, 08:48
Your current IP address is 206.189.44.186. The blocked range is 206.189.32.0/20.
Зинһар, бу мәгълүматларны барлык мөрәҗәгатьләрегездә дә күрсәтегезче. If you believe you were blocked by mistake, you can find additional information and instructions in the No open proxies global policy.
Otherwise, to discuss the block please post a request for review on Meta-Wiki. You could also send an email to the stewards VRT queue at stewards@wikimedia.org including all above details.
Сез бу битнең башлангыч текстын карый һәм күчерә аласыз.
{{Авиаһәлакәт|Название=Казандагы Ka-27 вертолетының һәлакәте|Погибшие=0|Выжило=1 <small>(барысы да)</small>|Экипаж=1|Пассажиры=|Рейс=|Бортовой номер=мәгълүматлар юк|Принадлежность=[[File:Naval Ensign of the Soviet Union.svg|25px]] ССРБ Хәрби-Диңгез Флоты авиациясе|Модель=[[Ка-27]]|Раненые=юк|Пункт назначения=[[Североморск|Североморск-2]]|Изображение воздушного судна=Kamov Ka-27PS.JPEG|Пункт вылета=[[Kümertaw aviatsion citeşterü predpriätiese
|Кумертау шәһәре Завод вертодромы]]|Координаты={{Coord|55.833522|N|49.080493|E|region:ES-TF_type:landmark|display=title,inline}}|Место={{USSR}}, [[Казан]], [[Фетнә мәйданы (Казан)|Фетнә мәйданы]]|Причина=ягулык тулысынча эшләп чыгару сәбәпле двигательләр тукталуы|Характер=|Дата=[[1980 ел]]ның [[26 ноябрь|26 ноябре]]|Название изображения воздушного судна=Ка-27 вертолеты|Изображение=Ка-27 на площади Восстания (Казань).jpg|nocat=1|Название изображения=Фетнә мәйданында майор Ольховик Ка-27 вертолеты}}
'''Казандагы Ka-27 вертолетының һәлакәте''' — 1980 елның 26 ноябрендә [[Казан|Казанда]] [[Башкорт Автономияле Совет Социалистик Республикасы|Башкорт АССРның]] [[Күмертау]] шәһәреннән [[Североморск]] шәһәренә күчерелә торган Ка-27 хәрби вертолёты белән авиация һәлакәте.

== Белешмә ==
Ка-27 вертолёты гади һәм катлаулы һава шартларында, диңгез 5 баллга кадәр дулкынланганда, база корабларыннан 200 км кадәр ераклыкта урнашкан, 500 м кадәрге тирәнлектә сәгатенә 75 км тизлектә баручы су асты көймәләрен ачыклау, күзәтеп тору һәм юк итү өчен билгеләнгән. Вертолёт ялгыз, бер үк вакытта төркем составында һәм барлык географик киңлекләрдә кораблар белән хезмәттәшлектә тактик бурычларны үтәүне тәэмин итә ала.

Серияле җитештерү 1977 елда [[Күмертау]] шәһәрендәге [[Kümertaw aviatsion citeşterü predpriätiese|вертолёт заводында]] башланган.

== Вакыйга шартлары ==
1980 елның 26 ноябрендә [[Kümertaw aviatsion citeşterü predpriätiese|Күмертау завод вертодромында]] ([[Башкорт Автономияле Совет Социалистик Республикасы|Башкорт АССР]]) өч Ка-27 хәрби вертолёты очышка әзерләнә, алар [[Североморск]] шәһәренә даими база урынына күчерү өчен әзерләнә<ref>{{Сылтама|https://www.tatpressa.ru/news/istoriya-30-let-nazad-v-kazani-na-tramvay-upal-vertolet-4442.html|История: 30 лет назад в Казани на трамвай упал вертолет}}</ref>. Вертолётлар ахыргы пунктка кадәр үз көче белән барып җитәргә тиеш була. Беренче утырту мәйданчыгы [[Qazan Boralaq zavodı|Казан вертолёт заводы]] вертодромы булырга тиеш булган (кисем якынча 550 км). Әмма вертолётларны ягулык белән тәэмин иткән техниклар төркемнең баш вертолётын гына ягулык белән тутырып җиткерәләр. Башка ике вертолёт тиешенчә ягулык белән тутырылмаган була, һәм бакларда завод сынауларыннан соң калган ягулык калдыклары гына була. Шулай ук билгеле булмаган сәбәп аркасында очыш алдыннан әзерләү вакытында вертолётларның очучылары бакларда ягулыкның җитәрлек булуына инанмаганнар.

Төркем өчпочмак формасында очкан — алда алып баручы, бераз арттарак, уңнан һәм сулдан — иярүчеләр, һәм алып баручының койрыгына төшмәсен өчен, ахырдагылары энергияле төстә «адым-газ» тоткасы белән күбрәк эшләгәннәр, бу исә ягулыкның көчлерәк эшкәртелүенә китерә.

Бирелгән маршрут буенча майор Ольховик җитәкчелегендәге Ка-27 иярүче вертолётында, «Казан-2» аэропорты ([[Лаеш районы]], Казанның көньяк-көнчыгышыннан) янында, авария хәлендәге ягулык калдыгын күрсәтүче датчик эшли<ref name=":0">{{Сылтама|https://kazan.aif.ru/incidents/emergency/eto_obsuzhdali_shyopotom_kak_avariya_ka-27_nad_kazanyu_oboshlas_bez_zhertv|«Это обсуждали шёпотом». Как авария Ка-27 над Казанью обошлась без жертв}}</ref>. Бу хакта майор Ольховик үзенең алып баручысына — төркем командирына хәбәр итә, ул, билгеләнгән вертодромга кадәр 20 чакрымнан аз гына кимрәк ераклык калып бара дип уйлап, «Казан-2» аэропортына авария хәлендә утыртуны таләп итми. Майор Ольховик төркем командиры рөхсәте белән «Казан-2» аэропортына ашыгыч рәвештә утыртуны сорый, әмма кире кагыла.

[[Казан]] шәһәренең [[Казанның Мәскәү районы|Мәскәү районы]] территориясеннән 200 метр биеклектә һәм сәгатенә 180 км тизлек белән хәрәкәт иткәндә, вертодромнан 4 км ераклыкта, майор Ольховик вертолётының двигателе туктый (ягулык калдыкларын эшкәртү белән бәйле ике двигатель дә туктый)<ref name=":0" />. Майор Ольховик утырту урынын сайлау өчен вакыт булмаса да, үз вертолетын төшерү өчен иң уңайлы урын сайлап алган, ул шәһәрнең [[Восстание урамы (Казан)|Восстание]] һәм [[Декабристлар урамы (Казан)|Декабристлар]] урамнары кисешкән урын, [[Фетнә мәйданы (Казан)|Восстание мәйданы]] була.

Ка-27 төшкәндә электр челтәрләренең элемтә кабельләрен һәм чыбыкларын һәм телефон станциясенең коммуникацион чыбыкларын өзгән, кабельларга чорналып, светофорда торган трамвайны эләктереп ала.

Майор Малинко җитәкчелегендәге икенче иярүче вертолёт, ягулык җитмәү сәбәпле, майор Ольховик вертолётының төшү урыныннан ике кварталда урнашкан [[Урицкий исемендәге парк|«Тасма» стадионы]] газонына төшә<ref>[http://maps.yandex.ru/?ll=49.074022%2C55.833210&spn=0.080681%2C0.037582&z=14&l=sat%2Cskl&rl=49.06183453%2C55.83541247~0.01836777%2C-0.00188385 Яндекс.карты]{{coord|55|50|8.12|N|49|3|1.87|E|type:airport_region:RU}}</ref>. Командир вертолёты завод вертодромына кадәр уңышлы барып җитә, анда, ягулык эшләп чыгару аркасында, аның двигателе туктый<ref>{{Сылтама|https://aviacrash.ucoz.ru/publ/vynuzhdennaja_posadka_vertoljota_ka_27_v_kazani_26_nojabrja_1980_goda/1-1-0-68|Вынужденная посадка вертолёта Ка-27 в Казани 26 ноября 1980 года}}</ref>.

== Очып төшкәннән соң ==
[[Файл:Падение_ка-27.jpg|сулда|мини|350x350пкс| Ка-27 Восстания мәйданында ята. Җимерелгән трамвай һәм авария хезмәтләре эше ачык күренә |ссылка=Special:FilePath/Падение_ка-27.jpg]]
Вертолёт егылып төшкәннән соң [[Фетнә мәйданы (Казан)|Восстание мәйданында]] бик күп кешеләр җыела. Әмма җирле милиция органнары тарафыннан ([[Казан]] шәһәре [[Казанның Мәскәү районы|Мәскәү районы]] эчке эшләр идарәсенә кадәр 300 метрдан артык<ref>[http://maps.yandex.ru/?text=%D0%A0%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%B8%D1%8F%2C%20%D1%80%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0%20%D0%A2%D0%B0%D1%82%D0%B0%D1%80%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%2C%20%D0%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D0%BD%D1%8C%2C%20%D1%83%D0%BB%D0%B8%D1%86%D0%B0%20%D0%92%D0%BE%D1%81%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%8F%2C%2055&sll=49.075907%2C55.832672&ll=49.078707%2C55.832793&spn=0.010085%2C0.004698&z=17&l=map&rl=49.08042384%2C55.83352099~-0.00451684%2C-0.00089969 Яндекс. Карты Московское РОВД г,Казани]</ref>) чит кешеләргә юл куймас өчен (аерым алганда, ул вакытта вертолёт техникасының яңа үрнәге булган Ка-27 янына) һәлакәт булган урын үз вакытында урап алына<ref>{{Сылтама|https://e-kazan.ru/news/show/44161|40 лет назад на перекресток Восстания и Декабристов упал вертолет}}</ref>.

Берничә сәгать дәвамында авария хезмәткәләре электр һәм телефон коммуникацияләрен, шәһәр электр транспортының контакт кабельләрен һәм изелгән асфальтны ямап, авиация фаҗигасенең барлык нәтиҗәләрен бетерәләр<ref>{{Сылтама|http://calendie.ru/neobychnoe-krushenie-vertoleta-ka-27-v-kazani/|Необычное крушение вертолёта Ка-27 в Казани}}</ref>. Зыян күргән трамвай якын арадагы депога озатыла. Вертолёт ашыгыч рәвештә килгән белгечләр тарафыннан сүтелеп алынган һәм вак калдыклар белән бергә Казан вертолёт заводына алып кителгән.

== Тикшерү нәтиҗәсе белән билгеләнгән һәлакәтнең сәбәпләре ==

# Төркем өлкәнең тәртипсезлеге һәм җавапсызлыгы<ref name=":1">{{Сылтама|https://vuchich.livejournal.com/39849.html|Крушение КА-27 в Казани. 1980 год.}}</ref>;
# Инженер-техник хезмәткәрләр тарафыннан күчерүгә әзерлекнең түбән дәрәҗәдә оештырылуы<ref name=":1" />;
# Аварияле хәлдә иярүчеләрнең инициативасы булмау<ref name=":1" />;
# Ка-27 экипажына вакытлы күрсәтмәдә ягулык куллануның җитмәве;
# Өстәмә ягулык баклары булган алыштыру варианты булмау.

== Искәрмәләр ==
{{Reflist}}

== Сылтамалар ==
* [https://web.archive.org/web/20141004054549/http://www.ka27.info/vmf/crash.htm Летные происшествия и катастрофы с вертолетами Ка-27 и его модификациями (Ка-28, Ка-29, Ка-32)]
* [http://wiki.airforce.ru/index.php?title=830_%D0%BE%D0%BA%D0%BF%D0%BB%D0%B2%D0%BF 830 окплвп] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20201025110250/http://wiki.airforce.ru/index.php?title=830_%D0%BE%D0%BA%D0%BF%D0%BB%D0%B2%D0%BF |date=2020-10-25 }} (вертолётный полк)
[[Төркем:Казанның Мәскәү районы]]
[[Төркем:Татарстанда авиаһәлакәтләр]]
{{MyTatarstan2020}}
Бу биттә кулланылган калып:
Казандагы Ka-27 вертолетының һәлакәте битенә кайтыгыз.
Чыганак — https://tt.wikipedia.org/wiki/Казандагы_Ka-27_вертолетының_һәлакәте