İçeriğe atla

Zinfandel

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Zinfandel/Primitivo
Üzüm (Vitis)
Asmada olgunlaşan Zinfandel üzümleri, Sonoma County, Kaliforniya
Tür adıVitis vinifera
Diğer adıCrljenak kaštelanski, Gioia del Colle, Kratošija, Locale, Morellone, Plavac veliki, Pribidrag, Primaticcio, Primativo, Primitivo di Gioia, Primitivo di Locale, Primitivo nero, Uva della Pergola, Uva di Corato, Zin Familierement, Zinfandel, ZPC[1]
Orijinal kökeniHırvatistan
Önemli üretim yerleriKaliforniya, Puglia, Dalmaçya
VIVC kimliği9703

Zinfandel ya da Primitivo, şarap yapımında kullanılan kırmızı bir üzüm çeşididir. Vitis vinifera türü içerisinde yer alan Zinfandel'in, DNA analizleri neticesinde genetik olarak Hırvat üzümleri Crljenak kaštelanski ve Tribidrag ile Puglia, İtalya'da yetiştirilen Primitivo ile eşdeğer olduğu belirlenmiştir. Avrupa Birliği, Ocak 1999'da Zinfandel'i Primitivo'nun eş anlamlısı olarak tanımlarken ticari anlaşmazlıklar nedeniyle bu süreç Amerika Birleşik Devletleri'nde daha ağır işlemektedir.

Zinfandel, 2019 yılı verilerine göre Amerika Birleşik Devletleri'nin başlıca şarapçılık bölgesi Kaliforniya'da 16 bin 200 hektar bir alanda dikilidir. Bu, 374 bin hektar bağı bulunan Kaliforniya'nın yaklaşık %4,4'ünü oluşturur. Yetiştiği diğer önemli bölgeler, Puglia ve Dalmaçya kıyılarıdır. Batı Avustralya, Güney Avustralya, Güney Afrika, Birleşik Devletler'in Batı Kıyılarının görece sıcak bölgeleri, Meksika, Languedoc ve Türkiye'de de görece daha az miktarda yetiştirilir. Bağda, diğer üzüm çeşitlerine kıyasla daha fazla bakım gerektiren Zinfandel'in ince kabuklu taneleri, büyük ve sıkı salkımlar halinde büyür. Olgunlaşmaları için sıcak bir iklime ihtiyaç duyar.

Zinfandel, içerdiği yüksek şeker miktarı ile %15'i aşan (ABV) alkol seviyelerine fermente edilebilir. Genel olarak gövdeli ve yüksek alkollü kırmızı şaraplar üretilirken farklı stillerde de işlenebilir. Bir hata sonucu üretilen, ancak günümüz Kalifoniya şarap endüstrisinin büyük ticari başarılarından biri kabul edilen Beyaz Zinfandel (White Zinfandel) roze tarzındadır. Zinfandel şaraplarında hissedilen aromalar; yapıldığı üzümün olgunluğuna, yetiştirildiği yere, asmanın yaşına ve şarap yapımcısının uyguladığı tekniklere göre farklılık gösterir.

Tarihçe

[değiştir | kaynağı değiştir]

Avrupa (MÖ 6000-1870)

[değiştir | kaynağı değiştir]
Puglia'daki bir bağda yer alan henüz olgunlaşmamış bir Primitivo salkımı

Arkeolojik kalıntılar; Zinfandel çeşidinin de içerisinde yer aldığı Vitis vinifera'nın Kafkasya çevresinde MÖ 6000 civarında dikilmeye başlayarak bundan bir süre sonra şarap üretiminin keşfedildiğini, daha sonra ise asma yetiştiriciliğinin Kafkasya'dan Akdeniz ve çevresine yayıldığını gösterir.[2] Her ne kadar 19. yüzyılın sonlarındaki asma biti salgınıyla neredeyse birçoğu tamamen ortadan kaybolsa da Hırvatistan'ın bir zamanlar 19. yüzyılda şarap endüstrisinin temelini oluşturan ve Zinfandel ile ilgili genetik bağı olan birkaç yerli çeşidi bulunur. Bu çeşitlilik, Zinfandel'in Hırvatistan'da uzun süredir yetiştirildiğini gösterir. 2001 yılında Kaliforniya Üniversitesinde yapılan DNA araştırması sonucunda, Hırvatistan'ın Dalmaçya kıyılarında keşfedilen ve yerel halk tarafından Crljenak kaštelanski (çev. 'Kaštela'nın kırmızı üzümleri') olarak adlandırılan üzüm çeşidiyle, yine bölgede Tribidrag olarak bilinen çeşidin aslında Zinfandel olduğu doğrulanmıştır. Ayrıca bu araştırma, Hırvatistan'ın yerel üzümlerinden Plavac Mali'nin, Zinfandel ve Dobričić çeşitlerinin birbirleriyle bağlarda zaman içerisinde tür içi melezlenmesi sonucu oluştuğunu gösterir.[3]

Avrupa Birliği tarafından Ocak 1999 tarihinde Zinfandel ile eş anlamlı ilan edilen Primitivo üzümünün ilk belgelenmiş kullanımı 1870'lerin İtalyan hükûmeti yayınlarında görülmektedir.[4] İtalya'da Primitivo'nun, Zinfandel teriminin ilk belgelenmiş kullanımından 40 yıl sonra ortaya çıkması, daha önceleri asmanın Atlantik'in ötesinden (Kaliforniya), İtalya'ya getirildiğini öne sürmekteydi ancak bu hipotez, Hırvat kökenin keşfedilmesinden sonra geçersiz oldu.[5] 18. yüzyılda Adriyatik deniz yolu ile İtalya'nın Puglia bölgesine getirilen Primitivo, Bari yakınlarındaki Gioia del Colle'deki kilisenin rahibi Don Francesco Filippo Indellicati tarafından çeşidin erken ("primo") olgunlaşan çeşitleri seçilerek Liponti'ye dikildi. Altamura Kontes Sabini'nin 19. yüzyılın sonlarında Manduria'lı Don Tommaso Schiavoni-Tafuri ile evlendiğinde çeyizinin bir parçası olarak büyük Primitivo DOC'ye ekilmesi için Primitivo asmaları hediye edildi.[6] İtalya'nın kuzey Puglia bölgesinde ağustos ayında olgunlaşarak yaygınlaşan Primitivo üzümünün adı, diğer çeşitlerden daha erken olgunlaşma eğilimine atıfta bulunan primativus veya primaticcio terimlerinden türemiştir.[7]

ABD Doğu Kıyısı (1829-1850)

[değiştir | kaynağı değiştir]
ABD Doğu Kıyısı

Zinfandel'in Amerika Birleşik Devletleri'ne gelişi muhtemelen Viyana'daki imparatorluk fidanlığı aracılığıyla olmuştur. Bu fidanlar, muhtemelen önceleri Venedik Cumhuriyeti'ne ait olan Dalmaçya bölgesindeki topraklar üzerinde Habsburg Monarşisi'nin hakimiyet sürdüğü sırada elde edilmişti. 1820 ile 1829 yılları arasında Long Island'da bahçıvanlık yapan George Gibbs, Schönbrunn'dan ve Avrupa'nın başka yerlerinden asmalar getirtmiştir. Charles L. Sullivan, William Robert Prince'in A Treatise on the Vine (1830, çev. 'Asma Üzerine Bir İnceleme') adlı kitabında geçen "Black Zinfandel of Hungary" (çev. 'Macaristan'ın Kara Zinfandel'i') kısmında George Gibbs'in 1829 yılında yaptığı satın alımlardan birine atıfta bulunmuş olabileceğini öne sürer.[8][9] Webster sözlüğünde Zinfandel'in Avusturya'da yetiştirilen Zierfandler üzümünün adından türetilen Macarca bir kelime olan tzinifándli'nin (czirifandli) bozulması olduğu öne sürülse de[10] Zierfandler ve Zinfandal birbirinden çok farklı üzüm çeşitleri olduğundan, yukarıda bahsedilen George Gibbs'in siparişinde bu iki üzümün etiketlerinin uzun Atlantik seyahati esnasında karışmış olma ihtimali üzerinde de durulabilir.[8]

Zinfandel salkımı (Horse Heaven Hills AVA / Washington)

Gibbs, 1830'da Boston'u ziyaret ettikten kısa bir süre sonra Boston'da yaşayan Samuel Perkins sofralık "Zenfendal" üzümü satmaya başlamıştı. 1830'da Gibbs, benzer bir çeşit olan "Siyah St. Peters" adı verilen bir çeşidi daha tedarik etmişti. O dönemde İngiltere'de birçok asmanın adında "St. Peters" olması, Gibbs'in bu asmaları İngiltere'den tedarik etmiş olabileceğini de göstermektedir. Siyah St. Peters hakkında bilinen çok az şey arasında, 1850'lerde Kaliforniya'ya gelen Siyah St. Peters üzümlerinin 1870'lerde Zinfandel olarak satılmaya başlayan üzümlerle aynı olduğu bulunuyor.[8]

1835 yılında Boston'un önde gelen fidancılarından Charles M. Hovey, sofralık üzüm çeşidi olarak Zinfandel'i önerdikten kısa bir süre sonra seralarda yaygın olarak yetiştirilmeye başlamıştı. O dönemde sofralık üzüm olarak dikilen Zinfindal üzümünden şarap yapılmasına ilişkin ilk referans ise, John Fisk Allen'ın "Üzüm Asmasının Kültürü ve Muamelesinde Pratik İncelemesi (1847)" kitabında yer almaktadır. 1850'lerden sonra Doğu Kıyısında Zinfandel gibi ancak serada yetiştirilebilen üzümler, yerini Concord gibi açık havada yetiştirilebilen üzüm çeşitlerine bırakmıştı.[8]

Kaliforniya (1850-1933)

[değiştir | kaynağı değiştir]
ABD'de Yasak Yılları (1920-1933) fıçıları imha eden görevliler

1850'lerde Kaliforniya Altına Hücum'a katılan, William Robert Prince ve Frederick W. Macondray (Faxon Atherton'un oğlu) gibi asma yetiştiricileri, Zinfandel fidanlarını da yanlarında götürmüştü. Prince notlarında, "üzümün mükemmel bir şekilde kurutulduğunu" ve Zinfandel'in Kaliforniya'da bulduğu "Kara Sonora" ile aynı olduğuna inandığını kaydetmişti. "Siyah St. Peters" olarak bilinen asma Kaliforniya'ya getirildiğinde, başlangıçta ayrı bir çeşit olarak kabul edilse de 1870'lerde Zinfandel ile aynı üzüm çeşidi olduğu kabul edildi.[8] 1857 yılında Joseph W. Osborne muhtemelen Napa'nın hemen kuzeyindeki Oak Knoll bağlarında Kaliforniya'nın ilk Zinfandel şarabını üretti. 1857 yılında Osborne'un Zinfandel üzümlerden ürettiği şarabın beğenilmesinden sonra,[4] bölgede Zinfandel dikimi artışa geçerek, 19. yüzyılın sonunda Kaliforniya'da dikilmiş en yaygın Vitis vinifera çeşidi haline geldi.[11]

19.yüzyılda ekilen bu Zinfandeller'in çoğu, 1920'lerde, Yasak Yılları (1920-1933) boyunca bağlardan sökülerek yok edildi. Bu nedenle 19. yüzyılın sonlarında dikilen ve günümüze ulaşabilen yaşlı Zinfandel asmalarından elde edilen üzümler ile yapılan kırmızı şaraplara oldukça değer verilmektedir. Yasak Yılları boyunca alkol satışının yasak olmasına karşın evde şarap yapımı yasal olduğundan bazı üzüm bağları, evde şarap yapımına uygun üzüm çeşitlerini yetiştirmeyi tercih etmişti.[12] Zinfandel, görece bağların yakınında yaşayan evde şarap üreticileri arasında yaygın iken, nispeten ince kabuklu olması nedeniyle uzun Doğu Kıyısı yolculuğu esnasında çürümeye oldukça yatkındı.[13] Bundan ötürü, kalın kabuklu Alicante bouschet gibi çürümeye daha az yatkın üzüm çeşitleri, sökülen Zinfandel asmalarının yerine yaygın bir şekilde dikildi.[13] 1931 yılında, Doğu Kıyısına 3000 araba (yaklaşık 34.000 ton) Zinfandel üzümü sevk edilirken, 6000 araba (yaklaşık 68.000 ton) Alicante bouschet üzümü sevk edildi.[13]

Yasaktan sonraki dönem: Yeniden keşfedilme (1933-günümüz

[değiştir | kaynağı değiştir]

1930'da ABD şarap endüstrisi Büyük Buhran ve Yasak Yılları nedeniyle zayıfladı.[14] İç pazara ürün tedarik ederek hayatta kalan birçok üzüm bağı, kaliteli Zinfandel yetiştirmek için uygun olmayan Kaliforniya'nın Orta Vadisi'nde yer aldı.[13] Bu nedenle, yasağın sona ermesi ile artan talep, kaliteli şaraplık üzüm sıkıntısını da beraberinde getirdi.[13] O dönemde, çoğu Zinfandel üzümü, fortifiye şarap yapımında kullanılan kupajların içerisinde kendi karakterini yansıtmaktan yoksundu, bununla birlikte, bazı üreticiler Zinfandel'den monosepaj kırmızı şarap yapmakla ilgilenmeye devam etti.

20. yüzyılın ortalarına gelindiğinde, Kaliforniya'da Zinfandel'in kökeni unutulmuştu. 1972'de bir İngiliz şarap yazarı şöyle yazdı: "Büyüleyici bir Kaliforniya üzümü var, Zinfandel, Macaristan'dan geldiği söyleniyor; ancak görünüşe göre şu anda orada da unutulan bir üzüm çeşidi".[15] 1974 ve 1981'de Amerikalı şarap yazarları bunu şu şekilde tanımladılar: "Kaliforniya'nın orijinali, başka hiçbir yerde yetiştirilmedi"[16] ve "Kaliforniya'nın kendi kırmızı üzümleri".[17]

Sonoma,Kaliforniya

1972'de, Sutter Home Winery'den Bob Trinchero, Deaver bağlarından gelen Zinfandel üzümleri ile daha fazla tanen ve renk içeren bir kırmızı şarap yapabilmek için, pres sonrası üzüm suyunun bir kısmını başka bir tanka aktardı. Saignée yöntemi adı verilen bu yöntemle, tanka aktardığı üzüm suyundan sek bir roze şarap yapan Trinchero, bunu bir İsviçre şarabı olan Oeil de Perdrix adı altında satmaya çalıştı.[18] Alkol, Tütün, Ateşli Silahlar ve Patlayıcılar Bürosu İngilizce tercümede ısrar edince, isme "Beyaz Zinfandel" eklenerek, 220 kasa satıldı.[18] O dönemlerde, beyaz şaraba olan talep, dikili olan beyaz şaraplık üzümlerinden üretilebilecek beyaz şarap miktarından daha fazlaydı; bu nedenle diğer Kaliforniyalı üreticiler de, minimum kabuk teması ile kırmızı üzümlerden beyaz şarap yapmaya çalıştı bununla birlikte 1975 yılında Trinchero'nun şarabı, daha %2 oranda alkol üretilebilecek şekere sahipken tüm şeker alkole dönüşmeden, fermantasyonun yaşadı.[19][20] Trinchero, şarabı iki hafta beklettikten sonra tadına tekrar bakarak, bu hafif pembe şekerli şarabı, şişeleyip satmaya karar verdi.[18] Mateus Rosé'nin II. Dünya Savaşı'ndan sonra Avrupa'da büyük bir başarıya ulaşması gibi, bu yarı tatlı Beyaz Zinfandel şarabı da son derece popüler oldu.[19] Beyaz Zinfandel, 2006 yılı verilerine göre ABD şarap satışlarının hacim olarak %9,9'unu (değer olarak %6,3), kırmızı Zinfandel şarap satışlarının ise altı katını oluşturdu.[21] Günümüzde satışları düşen Beyaz Zinfandel, genellikle Kaliforniya'nın Orta Vadisi'nde yetiştirilen üzümlerden yapılır.[22] 2019 yılı verilerine göre Kaliforniya eyaletinin şarap satışlarının hacim olarak %3,3'ünü Beyaz Zinfandel oluşturdu.[23]

Günümüzde modern Beyaz Zinfandel şarapları 1975 yılındaki üretilmiş orijinal stile göre daha meyve aromalı ve az şekerli olsa da 1970'li ve 1980'li yıllarda şarap eleştirmenleri, Beyaz Zinfandel stiline mesafeli yaklaştı.[4] Beyaz Zinfandel stilinin başarısı, 20. yüzyılın sonunda kırmızı Zinfandel şaraplarının popülerleşmesiyle birlikte kırmızı şarap yapımında kullanılan birinci sınıf bölgelerdeki birçok eski asmayı sökülmekten kurtardı.[24] İki şarabın tadı önemli ölçüde farklı olsa da, her ikisi de aynı (kırmızı) üzümlerden yapılır ve farklı bir şekilde işlenir.

Primitivo, Crljenak kaštelanski ve Tribidrag ile olan ilişkisi

[değiştir | kaynağı değiştir]
Crljenak Kaštelanski asması. Zagreb Üniversitesi'nden alınan metal etiket, bu asmanın genetik araştırma için ayrıldığını gösteriyor.

Zinfandel uzun süredir "Amerika'nın yerel asması ve şarabı" olarak görülüyordu.[25] Kalifornia Üniversitesi, Davis (UCD) profesörü Austin Goheen 1967'de İtalya'yı ziyaret ettiğinde, Primitivo'dan yapılan şarabın ona Zinfandel'i hatırlattığını fark etti.[26] Primitivo, 1968'de Kaliforniya'ya getirildikten sonra ampelograflar tarafından 1972 yılında Zinfandel ile aynı çeşit olduğu ilan edildi. Kaliforniya'da getirilen Primitivo asmalarından 1975 yılında üretilen ilk şarap, Zinfandel şarabı ile benzer özelliklere sahipti.[27] 1975 yılında doktora öğrencisi Wade Wolfe, Zinfandel ve Primitivo'nun aynı izoenzim parmak izine sahip olduklarını gösterdi.[28]

1976 yılında Bari'den Dr. Lamberti Goheen, Primitivo'nun Hırvat Plavac Mali ile aynı üzüm çeşidi olabileceğini önerdikten sonra,[26] 1982'de iki çeşidin benzer olduklarını ancak aynı çeşit olmadıklarını izoenzim analizi ile doğruladı;[26] bununla beraber 1991'de aralarında Hırvat şarap yapımcısı Mike Grgich'in de bulunduğu bazı Hırvatlar, Plavac mali'nin Zinfandel ile aynı çeşit olduğuna ikna olarak, Zinfandel üzerinde yapılan bilimsel araştırmaları desteklemek amacıyla Zinfandel Savunucuları ve Üreticileri (ZAP) olarak bir araya gelir.[11] Bu destekle, Kaliforniya Üniversitesi, Davis, profesörü Carole Meredith Hırvatistan'a giderek Zagreb Üniversitesi ile işbirliği içinde Dalmaçya'da 150'den fazla Plavac mali örneği topladı.[26][29]

1993 yılında Meredith, Primitivo ve Zinfandel'in aynı üzüm çeşidinin farklı klonları olduğunu doğrulamak için bir DNA parmak izi tekniği kullandı.[30] Karşılaştırmalı arazi araştırmaları sonucunda "Primitivo klon seçimlerinin genellikle daha erken meyve olgunluğu, benzer veya daha yüksek verim ve benzer veya daha düşük salkım çürüme yatkınlığı ile Zinfandel'den daha üstün olduğu" bulundu. Bu, yukarıda anlatılan Primitivo'nun, Hırvat üzümünün erken olgunlaşan bir klonu olarak seçildiği yaklaşımı ile de tutarlılık gösteriyor.[31][32][33]

1998 yılına gelindiğinde, Meredith'in ekibi Plavac mali'nin, Zinfandel olmadığını, birinin diğerinin atası olduğunu buldu. 2000 yılında ise Primitivo/Zinfandel'in Plavac mali'nin atalarından biri olduğunu keşfetti.[30] Plavac mali'nin diğer atası ise Ivan Pejić ve Edi Maletić (Zagreb Üniversitesi) tarafından Adriyatik Denizi'nde bulunan Šolta adasından eski bir çeşit olan Dobričić olarak belirlendi.[11][30]

Bu keşif, arama merkezini Dalmaçya kıyı şeridi ve açık deniz adalarına daraltarak, sonunda numuneler arasında eşleşen bir DNA izi bulundu. Eşleşen iz, Kaštel Novi'deki Ivica Radunić'in bağında 2001 yılında örneklenen bir asmadan geldi.[30] Crljenak kaštelanski ("Kaštela Kırmızısı"), uzun yıllar önce ayrılmalarından bu yana bazı genetik farklılıklar meydana gelse de, üzümün ilk ortaya çıktığı bölgede Primitivo/Zinfandel'i temsil ediyor gibi görünmektedir. Meredith artık çeşidi "ZPC" (Zinfandel / Primitivo / Crljenak kaštelanski) olarak adlandırmaktadır.[34]

Bu Hırvat bağında, binlerce başka asmayla karışmış sadece dokuz Crljenak kaštelanski asması bulundu. 2002 yılında, Dalmaçya kıyı kasabası Omiš'te yerel olarak Pribidrag olarak bilinen ek asmalar bulundu.[35] Virüs enfeksiyonları yetiştirilmesini geciktirmesine rağmen, her iki klon da Kaliforniya'da Ridge Vineyards'ın himayesinde yetiştiriliyor. İlk Hırvat ZPC şarabı 2005 yılında Edi Maletić tarafından yapıldı. Zinfandel klonuna göre bağda daha az terbiye isteyen Primitivo'nun Kaliforniya'da dikimleri arttı. Şaraplarında daha çok böğürtlen ve baharat aromaları hissediği belirtiliyor.[36][37]

2012 yılında yayınlana Wine Grapes kitabında Jancis Robinson, Julia Harding ve İsviçreli üzüm genetikçisi Dr. José Vouillamoz, Zinfandel'in kökenlerine ilişkin araştırmayı detaylandırmaktadır. Dünyanın dört bir yanında bulunan üzüm bağlarında yıllarca süren araştırma ve DNA testlerinden sonra, Hırvatistan'ın Split kentindeki yaşlı bir kadının bahçesinde bulunan 90 yaşında tek bir üzüm asması, Zinfandel'in eski bir Hırvat üzümü olduğunu gösteren kanıtları sağladı. Bu asma Hırvatistan'da 15. yüzyıldan beri bölgede Tribidrag olarak biliniyor.[38]

Yasal sorunlar

[değiştir | kaynağı değiştir]

DNA kanıtları ile yerel şarap etiketleme düzenlemeleri, ticari anlaşmazlıklar nedeniyle yavaşlatılan bir süreç olarak yavaş ilerlemektedir. Avrupa Birliği, Ocak 1999'da Zinfandel'i Primitivo'nun eşanlamlısı olarak tanıyarak,[35] İtalyan Primitivo'nun Amerika Birleşik Devletleri'nde ve AB etiketleme kanunlarını tanıyan diğer tüm ülkelerde Zinfandel olarak etiketlenebilmesini sağladı. İtalyan şarap üreticileri bu düzenlemelerden yararlanarak, Alkol ve Tütün Vergisi ve Ticaret Bürosu (TTB) onayıyla Zinfandel etiketli Primitivo şaraplarını Amerika Birleşik Devletleri'ne gönderdi.[11]

Aralık 2007 tarihinde, TTB, Amerikan şarapları için hem Zinfandel hem de Primitivo'yu onaylanmış üzüm çeşitleri olarak listelemesine rağmen, eşanlamlılar olarak listelememektedir.[39][40] ABD'li üreticiler, bu nedenle, ürünlerini Zinfandel veya Primitivo olarak etiketlemelidir. 2002 yılında Alkol, Tütün, Ateşli Silahlar ve Patlayıcılar Bürosu (ATF) bu iki üzümün eşanlamlı olarak tanınmasını önerdi; ancak Temmuz 2008'de bu düzenleme (RIN 1513 – AA32, eski adıyla RIN 1512-AC65) geri çekildi.[41][42]

Dünyadaki dağılımı ve şarap stilleri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Amerika Birleşik Devletleri

[değiştir | kaynağı değiştir]
Yaşlı Zinfandel asmalarından yapılmış 2011 rekolteli bir Kaliforniya şarabı

Zinfandel, Amerika Birleşik Devletleri'nin birçok bölgesinde yetiştirilmekle birlikte, en büyük ekili alan Kaliforniya'da bulunmaktadır. ABD'li üreticiler, Zinfandel üzümlerini kullanarak farklı stillerde şarap üretiyor.[43] Bu stiller, geç hasat tatlı şaraplar, Beyaz Zinfandel, Beaujolais tarzı açık renkli az gövdeli kırmızılardan, güçlü, gövdeli kırmızılara ve fortifiye şaraplara kadar değişen geniş bir yelpazededir.[44] Amerikan Zinfandel şaraplarının kalitesi ve karakteri büyük ölçüde yetiştirildikleri bağın iklimi, konumu ve yaşının yanı sıra şarap yapımcısının kullandığı teknolojiye bağlıdır.[45]

Kaliforniya'da günümüzde çoğu üzüm bağı çeşitlere göre artık tamamen ayrılmış olsa da, geçmişte Zinfandel asmaları, Durif (Petite sirah), Carignan, Grenache, Mourvèdre, Mission ve Muscat çeşitleri ile birlikte bağda karışık olarak dikilmişti. Kaliforniya şarap üreticileri, zaman zaman diğer üzüm çeşitlerini (özellikle Petite sirah) Zinfandel kupajlarında kullanmaya devam ediyor.[46] Kaliforniya'da dikili Zinfandel, 2018 yılı verilerine göre 17.000 hektar, 2019 yılı verilerine göre ise 16.200 hektardır. Bu alan, 2019 yılı verilerine göre toplam 370.000 hektar dikili üzüm bağı bulunan Kaliforniya bağ arazisinin yaklaşık %4,4'üne denk gelir. Sadece şaraplık dikili üzüm alanı dikkate alındığında ise 256.000 hektar dikili şaraplık üzüm bağına sahip Kaliforniya'nın %6,3'ünde Zinfandal dikilidir. Bu rakam şaraplık üzüm çeşitleri içerisinde Zinfandel'i, Chardonnay, Cabernet sauvignon ve Pinot noir'in hemen ardından dördüncü sıraya yerleştiriyor.[47] 2019 verilerine göre 350.000 ton Zinfandel üzümü şarap yapılmak ve/veya meyve suyu olarak kullanılmak üzere ezildi. Bu rakamın tüm Kaliforniya'da ezilmiş üzümlere oranı %8,5'tur. Ayrıca bu sayı, Zinfandel'i 2019 yılında Kaliforniya'da ezilmiş üzümler içerisinde Chardonnay ve Cabernet Sauvignon'dan sonra üçüncü sıraya yerleştirmektedir.[48]

Yaşlı Zinfandel asmaları (Saratoga, Kaliforniya)

Kaliforniya'daki bölgeler

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaliforniya'nın, Zinfandel ekili bölgelerinin %20'si toplam Zinfandel ekili alanının %80'ini oluşturur; ancak, San Joaquin County, Stanislaus County ve Madera County gibi başlıca üretim alanları, düşük verim ile kalite şaraplar üretmeye odaklanmak yerine, Zinfandel üzümlerini kupaj ve ucuz sofra şarabı üretimi için kullanmaktadır.[47]

Bazı Kaliforniya bölgeleri, her biri tanımlanabilir lezzet özelliklerine sahip, Zinfandel için "istisnai" olarak kabul edilir:[49]

  • Amador, iri, dolgun Zinfandel şarapları üretmektedir. Bu olgun tam gövdeli şaraplarda, tatlı çilek reçeli, kır çiçekleri ve siyah böğürtlen aromaları hissedilir.[49]
  • Santa Clara Vadisi'ndeki Santa Cruz Dağları AVA apelasyonu, sadece 9 dönüm (3.6 ha) Zinfandel bağına sahip olmasına rağmen, bu bölgedeki şaraplar, kompleks ve derinliği ile bilinir.[43]
    Amador County Zinfandel
  • Sonoma, San Joaquin 'den sonra Kaliforniya'da ikinci en çok ekili Zinfandel bağına sahiptir.[50] Sonoma Zinfandel'i, canlı meyveler, dengeli asidite, böğürtlen, anason ve biber notaları ile damakta sulu şarapları ile bilinir. Bu bölge Dry Creek Valley AVA apelasyonunu içermektedir. Dry Creek Valley, yüksek alkollü Amador tarzından dengeli, baharatlı şaraplara kadar çeşitli stillerde Zinfandel üretiyor.[49]
  • San Luis Obispo, özellikle Paso Robles AVA apelasyonunda üretilen şaraplarda, sıcak günler ve serin akşamlar ile asidite korunuyor.[43][49]
  • Napa Valley AVA esas olarak Cabernet sauvignon, Merlot ve Syrah ile bilinirken, üretilen Zinfandel şarapları, burunda ve damakta baskın kırmızı meyveler, dut, erik, sedir ve vanilya aromoları hissedilir.[43][49]
  • Russian River Valley, genellikle sıcak yıllarda iyi Zinfandel üretir. Soğuk yıllarda üzümler tam olarak olgunlaşamayarak şaraplarında fazla asidite sorunu görülebilir.[43] Bölgede çoğunlukla baharatlı ve daha düşük alkol oranlı şaraplar üretilir. Ayrıca yaşlı Zinfandel asmaları bakımından zengindir.[49]
  • Mendocino County Zinfandel şarapları yüksek kaliteli olarak kabul edilse de, pazarlama eksikliğinden dolayı dünya genelinde daha az bilinir.[49]
  • Lodi, Kaliforniya'da en yaşlı Zinfandel asmalarından bazıları ekilidir. Bu bölgede üzümler genellikle Beyaz Zinfandel üretimi için kullanılırken, sek kırmızı stilinde üretilen şaraplar damakta düşük gövdeli, erken içim olgunluğuna ulaşmaktadır.[43]

İtalya

[değiştir | kaynağı değiştir]

İtalya'nın en çok dikilen 12. üzüm çeşidi olan Primitivo, ülkenin topuğu olarak bilinen kıyı bölgesi Puglia'da yetiştirilir.[51] 1990'lı yıllarda Avrupa Birliği'nin ihtiyaç fazlası şarap üretimini azaltmak maksadıyla asmaların sökülmesini teşvik etmesi nedeniyle ekili alan 8000 hektarın altına düşmüş; ancak son yıllarda ekili alan tekrar artışa geçerek yaklaşık olarak 11.000 hektara ulaşmıştır.[52] Ana üç apelasyon, Primitivo di Manduria, Gioia del Colle Primitivo (Riserva) ve Falerno del Massico Primitivo (Riserva o Vecchio)'dur. Manduria DOC, tatlı (Dolce Naturale) ve fortifiye şarabın (Liquoroso Dolce Naturale, Liquoroso Secco) yanı sıra hâlâ sek kırmızı şarabı da kapsamaktadır. Falerno minimum %85 Primitivo gerektirir; diğerleri %100 Primitivo'dur. Gioia del Colle Rosso ve Rosato %50–60 Primitivo içerir. Cilento Rosso / Rosato yaklaşık %15 Primitivo içerir.[53]

Tarihsel olarak Primitivo üzümü, fermentasyonunu tamamlandıktan sonra kuzeye Toskana ve Piyemonte'ye gönderilerek, bu bölgelerde üretilen düşük gövdeli ve alkollü şarapların gövdesini ve alkol derecesini artırmak için kupajların içerisinde kullanıldı. Primitivo ile Zinfandel arasındaki bağlantı ortaya çıkmaya başladıktan sonra, Puglia bölgesindeki ekimler artmış, bununla birlikte daha fazla monosepaj (kendi başına) olarak şişelenmeye başladı. Günümüzde çoğu İtalyan Primitivo, hacimce %16'yı bulabilen alkol (ABV) içeren rustik, yüksek alkollü kırmızı şarap olarak üretilir. Bazı İtalyan şarap üreticileri, Amerikan tarzında Zinfandel üretebilmek için yeni Amerikan meşesinde şaraplarını yaşlandırmayı denemektedir.[43] Meşe fıçıda olgunlaştırmak doğal olarak yüksek tanenli yapıya sahip olan Primitivo üzümünün, tanenlerinin yumuşamasına da yardımcı olur. Günümüzde monosepaj olarak şişelenen sek kırmızı Primitivo şaraplarının tadım notlarında; siyah kiraz, bazen ahududu, biber ve meyan kökü içeren aromalar ön plana çıkmaktadır.[52]

Diğer bölgeler

[değiştir | kaynağı değiştir]
Türkiye'nin Bekilli/Denizli yöresinden bir Zinfandel şarabı

Hırvat klonu Crljenak kaštelanski, Zinfandel ile bağlantısı ortaya çıkmadan önce Hırvatistan'da monosepaj (kendi başına) bir şarabı üretilmemişti.[35] Kaliforniya Üniversitesi, bağlantı ortaya çıktıktan sonra hem Zinfandel hem de Primitivo klonlarını Hırvatistan'daki Profesör Edi Maletić'e gönderdi. Maletić, Hvar adasına dikilen klonlarla, ilk ZPC şaraplarını 2005 yılında Hırvatistan'da yaptı.[37] Ülkede kırmızı şaraba yüksek bir talep olduğu için hükûmet devam eden araştırmaları destekliyor. Zagreb Üniversitesi'ndeki bağcılık ve enoloji bölümü, 2001'de Hırvatistan'da sadece 22 Crljenak kaštelanski asması bulunurken, 2008'de yaklaşık 2.000 üzüm asmasının bulunduğunu bildirmektedir.[51] 2017 yılındaki rakamlara göre Hırvatistan'da yaklaşık olarak 100 hektar dikili Crljenak kaštelanski bulunmaktadır.[54]

Amerika'nın görece sıcak batı yakası eyaletlerinde az bir miktarda yetiştirilmektedir. Meksika, Baja California'da 1930'lardan kalma eski Zinfandel asmaları bulunmuştur.[55] Ayrıca Batı Avustralya ve Güney Avustralya'nın Mclaren Vale bölgesinde az miktarlarda Zinfandel üzümü bulunmaktadır.[56] Avustralya ve Güney Afrika'da yaklaşık 100 hektar Zinfandel bağı olduğu tahmin edilmektedir. Fransa'nın güneyinde yer alan Languedoc'da az miktarda yetiştirilmektedir.[6][57]

Türkiye'de ilk Zinfandel şarabı 2010 yılında Urla'da yetişen üzümler kullanılarak yerli bir üretici tarafından şişelenmiştir.[58] Ayrıca Bodrum ile Bozcaada'da bulunan bazı şaraphaneler Zinfandeli bağlarına ekmiş ve sınırlı sayıda işlemektedir.[59] Denizli'nin Bekilli ilçesinde bulunan yerli bir üreticinin bağlarında Zinfandel ekilidir. Bu üzümler roze kupajlarının içerisinde ve ayrıca sek kırmızı şarap stilinde kendi başına monosepaj olarak da şişelenmektedir.[60]

Bağcılık ve şarapçılık

[değiştir | kaynağı değiştir]

Zinfandel asmaları oldukça arsız olup, şiddetli bir şekilde budanmadığı sürece, çok fazla üzüm verme eğilimindedir. Kaliteli şarap yapabilmek için verim kontrol altında tutulmalı ve asma uygun bir şekilde budanmalıdır.[61] Olgunlaşmaları için sıcak bir iklime ihtiyaç duymalarına rağmen, çok sıcak iklimlerde yetişen Zinfandel üzümleri sıcaktan kolayca yanarak buruşabilir bununla birlikte bu üzümler asiditesini kolayca kaybederek, birçok ucuz Zinfandel kupajlarında hissedilen pişmiş reçelimsi aromaları şaraplara aktarırlar.[61] Zinfandel'in ince kabuklu taneleri, büyük ve sıkı salkımlar halinde büyür. Salkım çürümesine yatkındır. Meyveler oldukça erken olgunlaşır ve yüksek miktarda şeker içerir. Hava şartları elverirse, üzümler tatlı şarap yapmak için geç hasat edilebilir. Zinfandel, hem yetiştiği bölgenin özelliklerini yansıtması (terroir), hem de şarap yapımcısının stilini ve becerisini yansıtma yeteneği nedeniyle sıklıkla övülür.[43]

Olgunlaşan Zinfandel üzümleri

Bağda yaşanan bir diğer sorun Zinfandel salkımlarının düzensiz bir olgunlaşma modeli sergilemesidir. Tek bir salkım hem aşırı olgunlaşmış üzümleri hem de yeşil, olgunlaşmamış üzüm tameleri içerebilir.[6] Bazı şarap üreticileri, salkımları bu değişen olgunluk seviyeleriyle olduğu gibi işlemeyi seçerken diğerleri salkımları birkaç hafta boyunca tek tek elle seçerek hasat eder.[6] Bu son derece zahmetli uygulama, bazı Zinfandel şaraplarının yüksek maliyetinin nedenlerinden biridir. Kaliforniya'da Zinfandel'in, diğer önemli üzüm çeşidi Cabernet Sauvignon'a göre daha fazla bağ bakımına ihtiyaç duymasına rağmen, pazarda daha düşük fiyatlardan alıcı bulması da bir handikap olarak bahsedilebilir.[61]

Geçmişte, kırmızı sek Zinfandel şarapları yüksek alkollü ve düşük asitleri ile damakta dengesiz oldukları yönünde eleştirilmiştir. Günümüzde ise modern şarap yapım teknikleri sayesinde daha dengeli ve kısa sürede içime hazır Zinfandel şarapları üretmek mümkün hale gelmiştir. Öte yandan, Ravenswood'dan Joel Peterson gibi Zinfandel üreticileri, ters ozmoz gibi alkol düşürme tekniklerin şarapta terroir etkisini ve hissini ortadan kaldırdığına vurgulamaktadır. Peterson, bir şarabın %15 alkolü dengeleyecek tanenlere ve asidite gibi diğer bileşenlere sahip olması durumunda, kendi şartlarına göre dengeli kabul edilmesi gerektiğini savunuyor.[43]

Zinfandel şarabının lezzetini etkileyen diğer faktörler fermantasyon süresi, kabuk ile temas, yani maserasyon süresinin uzunluğu, meşe ve benzeri olgunlaştırma teknikleri ile hasat edilen üzümlerin Brix derecesi yer alır.[6] Beyaz Zinfandel üretmek için üzümler henüz çok fazla olgunlaşmadan 20 Brix'te erken hasat edilir. Zinfandel şaraplarında 23 Brix'te (çoğu kırmızı şarabın "olgun" olarak kabul edildiği derece) çilek aromaları hissedilir bununla birlikte kiraz aromaları 24 Brix'te ve ardından 25 Brix'te hasat edilen üzümlerden yapılan şaraplarda ise böğürtlen aromaları hissedilmeye başlar.[43]

Zinfandel şarabı

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kırmızı Zinfandel şarabı genel olarak, Cabernet sauvignon ve Merlot üzümlerinden yapılan şaraplara göre daha açık renktedir. Kırmızı, roze, tatlı, fortifiye şarap gibi farklı stillerde işlenebilmesi mümkündür.[44] Kırmızı şaraplarında en sık rastlanan özellikleri, damakta, yüksek alkol seviyelerine, orta bir asiditeye, orta bir gövdeye ve orta-yüksek bir tanen yoğunluğuna sahip olmasıdır.[62] Damakta tatlı bir bitişi vardır.[63] Çok geniş bir aroma yelpazesine sahip olsa da reçelimsi aromalar Zinfandel şarabı ile özdeşleşmiştir.[64] Zinfandel kırmızı şarabının aromaları; yapıldığı üzümün olgunluğuna, yetiştirildiği yere, asmanın yaşına ve şarap yapımcısının uyguladığı tekniklere göre farklılık gösterir.[65] Ahududu gibi kırmızı meyve aromaları görece daha soğuk bölgelerden gelen üzümlerden yapılan şaraplarda hissedilirken, böğürtlen, siyah meyve, reçelimsi aromalar ile tütün yaprağı görece daha sıcak bölgelerden gelen Zinfandel şaraplarında hissedilebilir.[62] Şarap yapım teknikleri ile beraber; çilek aromaları, meşe fıçıda olgunlaştırıldığında ise kızarmış ekmek, vanilya gibi tatlı baharat aromaları eklenebilir.[65] Anason ve biber notaları ise erken olgunlaşan primitivo klonundan yapılan şaraplarda daha yaygın olarak bahsedilen aromalardır.[66]

Diğer

[değiştir | kaynağı değiştir]

Amerika Birleşik Devletleri'nde her yıl, Kasım ayının üçüncü çarşambası Ulusal Zinfandel Günü olarak kutlanır. Sonuncusu 18 Kasım 2020 tarihinde kutlandı.[67]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "Grape Variety: Primitivo". Kaliformiya Üniversitesi, Davis. 8 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Kasım 2020. 
  2. ^ McGovern, Patrick E. (2003). Ancient Wine: The Search for the Origins of Viniculture (İngilizce). Princeton: Princeton University Press. s. {sayfa belirt.  |isbn=0-691-07080-6 |oclc=51059117}}
  3. ^ Moss, D. S.; Jelaska, Sibila; Pongor, Sándor (2005). Essays in bioinformatics (İngilizce). Amsterdam: IOS Press. ss. 220-223. ISBN 1-4294-0202-4. OCLC 228141892. 
  4. ^ a b c Sullivan, Charles L. (Charles Lewis), 1932- (2003). Zinfandel : a history of a grape and its wine. Berkeley: University of California Press. s. 167-175. ISBN 978-0-520-93052-0. OCLC 56026368. 
  5. ^ Lynda Albertson (1 Ocak 2008). "Multitude of Zins". 12 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2020. 
  6. ^ a b c d e The Oxford companion to wine. Fourth edition. Robinson, Jancis,, Harding, Julia,, Smart, Richard E.,, Lavigne, Valérie,, Dubourdieu, Denis,. Oxford, United Kingdom. s. White Zinfandel 878, Primitivo 645, Zinfandel 896. ISBN 978-0-19-870538-3. OCLC 921140648. Erişim tarihi: 19 Kasım 2020. 
  7. ^ DiWineTaste, Antonello Biancalana-ProMIND software development-. "DiWineTaste Report: Apulia". DiWineTaste. 12 Temmuz 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2020. 
  8. ^ a b c d e Charles L. Sullivan (2 Eylül 2003). Zinfandel. Internet Archive. University of California Press. s. Chapter 2. ISBN 978-0-520-23969-2. 
  9. ^ PRINCE, WILLIAM ROBERT. (2016). TREATISE ON THE VINE : embracing its history from the earliest ages to the present day, with ... descriptions of above two hundred foreign, and eig. FORGOTTEN Books. ISBN 1-332-00199-8. OCLC 982931036. 
  10. ^ "Definition of ZINFANDEL". www.merriam-webster.com (İngilizce). 22 Nisan 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Kasım 2020. 
  11. ^ a b c d The Oxford companion to wine. 3rd ed. Robinson, Jancis. Oxford: Oxford University Press. 2006. s. 130. ISBN 0-19-860990-6. OCLC 70699042. 
  12. ^ Pinney, Thomas. (2005). A history of wine in America : from prohibition to the present. Berkeley: University of California Press. s. Chapter 1. ISBN 978-0-520-94148-9. OCLC 61730604. 
  13. ^ a b c d e Pinney, Thomas. A history of wine in America. Berkeley: University of California Press. s. 26. ISBN 978-0-520-25429-9. Erişim tarihi: 29 Aralık 2020. 
  14. ^ Pinney, Thomas. A history of wine in America. Berkeley: University of California Press. s. 10. ISBN 978-0-520-25429-9. OCLC 173855187. Erişim tarihi: 29 Aralık 2020. 
  15. ^ Yoxall, Harold Waldo. The enjoyment of wine. New York,: Drake Publishers. ISBN 0-87749-463-0. OCLC 738715. 
  16. ^ Grossman, Harold J. (1974). Grossman's guide to wines, spirits, and beers. 5th rev. ed. New York: Scribner. s. 199. ISBN 0-684-13528-0. OCLC 1131186. 
  17. ^ Johnson, Hugh. (1981). Hugh Johnson's pocket encyclopedia wine. New York, NY: Simon & Schuster. ISBN 0-671-42199-9. OCLC 460456834. 
  18. ^ a b c Murphy, Linda (3 Temmuz 2003). "White Zinfandel, now 30, once ruled the U.S. wine world". San Francisco Chronicle. 6 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Kasım 2021. 
  19. ^ a b Dunne, Mike (2005-07-29). "Wines of yesteryear still kicking". The Sacramento Bee.
  20. ^ "Mead On Wine". 21 Eylül 2007. 6 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Kasım 2020. 
  21. ^ "Wine Business - Sales and Marketing". Wine Communications Group. 30 Aralık 2006. 30 Aralık 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Aralık 2020. 
  22. ^ Walkup, June 2011 Carolyn. "White Zinfandel: Born By Accident But Still Going Strong". FSR magazine (İngilizce). 28 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2020. 
  23. ^ "California Wine Sales Reach $43.6 Billion in U.S. Market in 2019". Wine Institute (İngilizce). 16 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Aralık 2020. 
  24. ^ "How White Zinfandel saved Napa Valley wine". 15 Ocak 2019. 15 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Aralık 2020. 
  25. ^ "Zinfandel - Kaštela Tourist Board". web.archive.org. 20 Eylül 2008. 21 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Kasım 2020. 
  26. ^ a b c d "A review of research and literature related to the origin and identity of the cultivars Plavac mali, Zinfandel and Primitivo (Vitis vinifera L.)" (PDF). 21 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Kasım 2020. 
  27. ^ Darlington, David. (1991). Angels' visits : an inquiry into the mystery of Zinfandel. 1st ed. New York: H. Holt. ISBN 0-8050-1608-2. OCLC 22345673. 
  28. ^ Wolfe, W (1975). "Identification of grape varieties by isozyme banding patterns". American Journal of Enology and Viticulture. 27: 68–73.
  29. ^ Dr. Carole Meredith (11 Haziran 2011). "Looking for Zinfandel in Croatia" (PDF). Kaliforniya Üniversitesi, Davis. 11 Haziran 2011 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Kasım 2020. 
  30. ^ a b c d Bowers, John E.; Bandman, Elizabeth B.; Meredith, Carole P. (1 Ocak 1993). "DNA Fingerprint Characterization of Some Wine Grape Cultivars". American Journal of Enology and Viticulture (İngilizce). 44 (3): 266-274. ISSN 0002-9254. 11 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Kasım 2020. 
  31. ^ Jancis Robinson (12 Mayıs 2017). "The mystery of the Zinfandel grape". 14 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Kasım 2020. 
  32. ^ Fidelibus, Matthew W.; Christensen, L. Peter; Katayama, Donald G.; Verdenal, Pierre-Thibaut (1 Eylül 2005). "Performance of Zinfandel and Primitivo Grapevine Selections in the Central San Joaquin Valley, California". American Journal of Enology and Viticulture (İngilizce). 56 (3): 284-286. ISSN 0002-9254. 8 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Kasım 2020. 
  33. ^ "California varietal wine grape growing has become all about clones". Western Farm Press. 11 Mart 2009. 11 Mart 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Kasım 2020. 
  34. ^ "Science as a Window into Wine History" (PDF). Carole P. Meredith. Kaliforniya Üniversitesi, Davis. 1 Mart 2017. 1 Mart 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Kasım 2020. 
  35. ^ a b c "FPS GRAPE PROGRAM" (PDF). Kaliforniya Üniversitesi, Davis. Kasım 2007. 5 Aralık 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Kasım 2020. 
  36. ^ Anne Valdespino (27 Aralık 2007). "Life: Zin's next of kin - OCRegister.com". 27 Aralık 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Kasım 2020. 
  37. ^ a b "Courses in Winemaking and Viticulture" (PDF). Kaiforniya Üniversitesi, Davis. 21 Şubat 2007. 21 Şubat 2007 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Kasım 2020. 
  38. ^ Robinson, Jancis. (2012). Wine grapes : a complete guide to 1,368 vine varieties, including their origins and flavours. 1st U.S. ed. Harding, Julia., Vouillamoz, Jose. New York: Ecco. ISBN 978-0-06-220636-7. OCLC 777621184. 
  39. ^ "Electronic Code of Federal Regulations (eCFR)". Electronic Code of Federal Regulations (eCFR) (İngilizce). 12 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Kasım 2020. 
  40. ^ "Title 27: Alcohol, Tobacco and Firearms - Part 4". Electronic Code of Federal Regulations. 4 Temmuz 2009. 4 Temmuz 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Kasım 2020. 
  41. ^ "Proposal To Recognize Synonyms for Petite Sirah and Zinfandel Grape Varieties". Department of the Treasury(TREAS). 4 Mart 2016. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Kasım 2020. 
  42. ^ "What are the requirements to label a wine as primitivo ?". WS. 28 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Kasım 2020. 
  43. ^ a b c d e f g h i j Clarke, Oz. (2001). Oz Clarke's encyclopedia of grapes. 1st U.S. ed. Rand, Margaret. New York: Harcourt. ss. 287-294. ISBN 0-15-100714-4. OCLC 48239622. 
  44. ^ a b "ZINFANDEL: IS BIGGER BETTER?". Wine Enthusiast (İngilizce). 1 Mart 2002. 14 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Aralık 2020. 
  45. ^ "Lodi Winegrape Commission - Blog - Do Lodi Zinfandels age? Frank talk over old wines with legendary winemakers". web.archive.org. 29 Ekim 2020. 29 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Aralık 2020. 
  46. ^ "The California Winemakers Turning a Blending Grape into a Standalone Success | Wine Enthusiast". web.archive.org. 12 Ağustos 2020. 12 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Aralık 2020. 
  47. ^ a b "California Grape Acreage Report 2019" (PDF). 30 Eylül 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Kasım 2020. 
  48. ^ "2019 Grape Crush Report" (PDF). Department of Food and Agriculture, California. 30 Mart 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Kasım 2020. 
  49. ^ a b c d e f g "Wine Review Online - Origin Aside, Zinfandel Has Deep American Roots". www.winereviewonline.com. 10 Kasım 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Kasım 2020. 
  50. ^ "Six Producers Bringing out the Best in California Zinfandel | Wine Enthusiast Magazine". 14 Ağustos 2019. 14 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mayıs 2021. 
  51. ^ a b Brecher, Dorothy J. Gaiter and John (3 Ekim 2008). "Italy's Zinfandel Pretender". Wall Street Journal (İngilizce). ISSN 0099-9660. 26 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Kasım 2020. 
  52. ^ a b "Wines of Puglia 2018-19 - Primitivo". www.winesofpuglia.com. 17 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Kasım 2020. 
  53. ^ "Ministero delle politiche agricole alimentari e forestali Banca Dati Vini DOC, DOCG". Ministero delle politiche agricole alimentari e forestali. 4 Temmuz 2009. 4 Temmuz 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Kasım 2020. 
  54. ^ Zdunić, G.; Simon, S.; Malenica, N.; Budić-Leto, I.; Maletić, E.; Karoglan Kontić, J.; Pejić, I. "INTRAVARIETAL VARIABILITY OF 'CRLJENAK KASTELANSKI' AND ITS RELATIONSHIP WITH 'ZINFANDEL' AND 'PRIMITIVO' SELECTIONS". Acta Horticulturae (1046): 573-580. doi:10.17660/actahortic.2014.1046.78. ISSN 0567-7572. Erişim tarihi: 22 Kasım 2020. 
  55. ^ Asimov, Eric (16 Ağustos 2006). "A Zin Oasis in Mexico's Dusty Hills (Published 2006)". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. 21 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Kasım 2020. 
  56. ^ Rosemary Radden (7 Ağustos 2007). "Grapes and Wines of the World". State Library, South Australia. 2 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Kasım 2020. 
  57. ^ "Blaauwklippen - The Zinfandel King of South Africa". DrinksFeed (İngilizce). 11 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Kasım 2020. 
  58. ^ "Türkiye'nin ilk Zinfandel şarabı: Kayra Vintage Zinfandel". Pudra.com. 4 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Kasım 2020. 
  59. ^ "Gourmet trails of Karaova valley's vineyards". The Guide Bodrum (İngilizce). 10 Ekim 2018. 30 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Kasım 2020. 
  60. ^ "Küp Şarapçılık Beşibiryerde Roze | Vivino". Vivino. 11 Aralık 2020. 11 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Aralık 2020. 
  61. ^ a b c Jancis Robinson. "The story of Zinfandel". 5 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Kasım 2020. 
  62. ^ a b "Zinfandel (Primitivo) | Wine Folly". WineFolly. 20 Kasım 2020. 20 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Aralık 2020. 
  63. ^ "Primitivo Wine Grape History and Characteristics". Master Class. 5 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Kasım 2020. 
  64. ^ Teeter, words: Adam (22 Haziran 2015). "The 4 Red Wines You Need To Try If You Want To Learn About Red Wine". VinePair (İngilizce). 27 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Kasım 2020. 
  65. ^ a b "Zinfandel aroma çarkı". 27 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Kasım 2020. 
  66. ^ Peterson, Joel (Aralık 2007). "To knock all high-alcohol wines is just simplistic". Decanter. 
  67. ^ "National Zinfandel Day". Wine Adventure Journal (İngilizce). 19 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Kasım 2020. 

Konuyla ilgili yayınlar

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Sullivan, Charles L. (Charles Lewis), 1932- (2003). Zinfandel : a history of a grape and its wine. Berkeley: University of California Press. ISBN 978-0-520-93052-0.
  • Clarke, Oz. (2001). Oz Clarke's encyclopedia of grapes. 1st U.S. ed. Rand, Margaret. New York: Harcourt. ISBN 0-15-100714-4.
  • Darlington, David. (2001, ©1991). Zin : the history and mystery of Zinfandel. 1st Da Capo Press ed. Darlington, David. [New York]: Da Capo Press. ISBN 0-306-81029-8.
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Zinfandel&oldid=33797636" sayfasından alınmıştır