Yirmi Dört Tarih
Yirmi Dört Tarih (Çince: 二十四史; pinyin: Èrshísì shǐ), MÖ 3000'den 17. yüzyılda Ming Hanedanı'na kadar uzanan bir dönemi kapsayan Çin resmi tarih kitaplarıdır. İlk olarak Han Hanedanı yetkilisi Sima Qian tarafından oluşturulmuş olup daha sonra Tang Hanedanı'ndan başlayarak her hanedan resmi kayıtları kullanarak selefinin tarihini yazmak için resmi bir büro kurmuştur. Tüm seri Qing Hanedanı döneminde sabitlenmiş ve düzenlenmiş olarak 3213 cilt ve yaklaşık 40 milyon kelime içerir ve Çin tarihinin ve kültürünün en önemli kaynaklarından biri olarak kabul edilir.[1]
Yirmi Dört Tarih kitapları
[değiştir | kaynağı değiştir]- Erken Dört Tarihyazması (前四史)
- Büyük Tarihçinin Kayıtları (史記, Shǐ Jì), Sima Qian 司馬遷 tarafından MÖ 91'de toplanmıştır
- Han Kitabı (漢書, Hàn Shū), Ban Gu 班固 tarafından MS 82'de toplanmıştır
- Üç Krallığın Kayıtları (三國志, Sānguó Zhì), Chen Shou 陳壽 tarafından MS 289'da toplanmıştır
- Geç Han Kitabı (後漢書, Hòuhàn Shū), Fan Ye 范曄 tarafından MS 445'te toplanmıştır[2]
- Song Kitabı (宋書, Sòng Shū) — Güney Hanedanları, Shen Yue 沈約 tarafından MS 488'de toplanmıştır
- Qi Kitabı (齊書, Qí Shū) — Güney Hanedanları, Xiao Zixian 蕭子顯 tarafından MS 537'de toplanmıştır
- Wei Kitabı (魏書, Wèi Shū) — Kuzey Hanedanları, Wei Shou 魏收 tarafından MS 554'te toplanmıştır
- Tang Hanedanı'nın Sekiz Tarihyazması (唐初八史)
- Liang Kitabı (梁書, Liáng Shū) — Güney Hanedanları, Yao Silian 姚思廉 tarafından MS 636'da toplanmıştır
- Chen Kitabı (陳書, Chén Shū) — Güney Hanedanları, Yao Silian tarafından MS 636'da toplanmıştır
- Kuzey Qi Kitabı (北齊書, Běi Qí Shū) — Kuzey Hanedanları, compiled by Li Baiyao 李百藥 tarafından MS 636'da toplanmıştır
- Zhou Kitabı (周書, Zhōu Shū) — Kuzey Hanedanları, compiled under Linghu Defen 令狐德棻 tarafından MS 636'da toplanmıştır
- Sui Kitabı (隋書, Suí Shū), Wei Zheng 魏徵 tarafından MS 636'da toplanmıştır
- Jin Kitabı (晉書, Jìn Shū), Fang Xuanling 房玄齡 tarafından MS 648'de toplanmıştır
- Güney Hanedanları Tarihi (南史, Nán Shǐ), Li Yanshou 李延壽 tarafından MS 659'da toplanmıştır
- Kuzey Hanedanları Tarihi (北史, Běi Shǐ), Li Yanshou tarafından MS 659'da toplanmıştır
- Tang Eski Kitabı (唐書, Táng Shū), Liu Xu 劉昫 tarafından MS 945'te toplanmıştır
- Beş Hanedanın Eski Tarihi (五代史, Wǔdài Shǐ), Xue Juzheng 薛居正 tarafından MS 974'te toplanmıştır
- Beş Hanedanın Yeni Tarihi (新五代史, Xīn Wǔdài Shǐ), Ouyang Xiu 歐陽脩 tarafından 1053'te toplanmıştır
- Tang Yeni Kitabı (新唐書, Xīn Táng Shū), Ouyang Xiu tarafından 1060'ta toplanmıştır
- Yuan Hanedanı'nın Üç Tarihyazması (元末三史)
- Liao Tarihi (遼史, Liáo Shǐ), Toqto'a 脫脫 tarafından 1343'te toplanmıştır[3]
- Jin Tarihi (金史, Jīn Shǐ), Toqto'a tarafından 1345'te toplanmıştır
- Song Tarihi (宋史, Sòng Shǐ), Toqto'a tarafından 1345'te toplanmıştır
- Yuan Tarihi (元史, Yuán Shǐ), Song Lian 宋濂 tarafından 1370'te toplanmıştır
- Ming Tarihi (��史, Míng Shǐ), Zhang Tingyu 張廷玉 tarafından 1739'da toplanmıştır
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Ch 49, "Standard Histories," in Endymion Wilkinson. Chinese History: A New Manual. (Cambridge, MA: Harvard University Asia Center, Harvard-Yenching Institute Monograph Series, 2012). ISBN 9780674067158. Also see "Standard Histories" 9 Mayıs 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. link to the Googlebook of the 2000 edition of Wilkinson.
- ^ Hill, John E. (2009) Through the Jade Gate to Rome: A Study of the Silk Routes during the Later Han Dynasty, 1st to 2nd Centuries CE. BookSurge, Charleston, South Carolina. ISBN 978-1-4392-2134-1.
- ^ Xu Elina-Qian, p.23
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Chinese Literature The Ershiwushi 二十五史 "The Twenty-five Official Dynastic Histories" (zhengshi 正史)12 Kasım 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Ulrich Theobold, China Knowledge28 Kasım 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.