Yönetmelik
 | Bu maddede yer alan bilgiler belli bir bölgenin bakış açısından ele alınmıştır ve içeriğinin fazla yerel olduğu düşünülmektedir. Maddenin evrenselleştirilmesi ve uygun hâle getirilmesi için lütfen tartışmaya katılınız. |
Yönetmelik (Talimatname), Anayasanın 123. maddesinde tarif edildiği şekliyle; Cumhurbaşkanı, bakanlıklar ve kamu tüzel kişilerinin kendi görev alanlarını ilgilendiren konularda, kanunlara ve Cumhurbaşkanlığı kararnamelerine aykırı olmamak koşuluyla çıkardıkları yazılı hukuk kurallarıdır.[1]
Kamu yönetiminin yönetmelik çıkarması, düzenli yönetim ilkesinin bir gereğidir. Kamu yönetimi, yönetmelik çıkarma yetkisine kendiliğinden sahiptir. Yönetmelik çıkarmak için, kamu yönetiminin kanun ile yetkili kılınmasına gerek yoktur. Bu konu, Anayasa'nın 124'üncü maddesinde düzenlenmiştir.[2]
Yönetmelik çıkarmak, yasama ve yargılama tasarrufu olmayıp, sadece yönetim görevi ile ilgili bir icraattır. Yönetmelikler, kanuna aykırı hükümler taşıyamazlar. Aksi halde, Danıştay tarafından iptal edilirler.[3]
Türkiye Cumhuriyeti Anayasası, tüm yönetmeliklerin Resmî Gazete’de yayımlanması zorunluluğunu getirmemiştir. Yönetmeliklerden hangisinin Resmî Gazete’de yayımlanacağının takdiri, yasama organına bırakılmıştır. Hangi yönetmeliklerin Resmî Gazete’de yayımlanacağı, hangilerinin yayımlanmayacağı, 1984 yılında çıkarılan 3011 sayılı kanunda belirtilmiştir.[2]
Kamuyu ve kamu personelini ilgilendiren yönetmeliklerin cumhurbaşkanı imzasıyla Resmî Gazete’de yayımlanması zorunludur. Belirli bir idari bölgeyi ilgilendiren ve yerel yönetimler tarafından çıkarılan yönetmeliklerin Resmî Gazete’de yayımlanmasına gerek yoktur. Yerel gazetelerde ya da diğer yerel basın ve yayın organları aracılığıyla ilân edilmeleri yeterlidir.
Ayrıca, millî güvenlik ile ilgili olan ve gizlilik niteliğini hâiz yönetmelikler kamuya açık basın ve yayın organlarında yayımlanamazlar. Resmî Gazete’de yayımlanması gerektiği halde yayımlanmayan yönetmelikler ise kanuna aykırıdır, yargı yerleri tarafından uygulanmaz.[4]
Gerek Resmî Gazete’de, gerekse mahalli bir gazetede yayımlansın, yönetmelikler ilgililere duyurulmadıkça ya da tebliğ edilmedikçe onlara uygulanamaz, haklarını azaltamaz, yükümlülüklerini çoğaltamaz. Resmî Gazete’de yayımlanması gereken yönetmelikler, yayımlandıkları tarihte başka yolla ilgililere duyurulması gereken yönetmelikler ise, duyuruldukları tarihte yürürlüğe girmiş sayılır.
İdarî bir işlem olan yönetmeliklerin denetimi idarî yargıda yapılmaktadır. Bakanlıkların yönetmelikleri ile kamu kuruluşlarının ve kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının ülke çapında uygulanacak yönetmeliklerinin yargısal denetimi, ilk derece mahkeme olarak Danıştay’da yapılmaktadır. Kamu kurum ile kuruluşu niteliğindeki meslek kuruluşlarının belli bir yörede uygulanacak yönetmeliklerinin yargısal denetimi ise, o yerde bulunan genel görevli idarî yargı yeri olan idare mahkemelerinde yapılmaktadır.
 | Hukuk ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ İdare Hukukuna Giriş. Ekin. 4 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Kasım 2020.
- ^ a b Gözübüyük, A.Şeref. (1999). Hukuka giriş ve hukukun temel kavramları. 13.bası. Ankara: Turhan Kitabevi. ISBN 975-7425-35-4. OCLC 283633194.
- ^ Bilge, Necip. (2003). Hukuk başlangıcı : hukukun temel kavram ve kurumları. Ankara: Turhan Kitabevi. ISBN 975-7425-04-4. OCLC 66377232.
- ^ Günday, Metin. (2003). İdare hukuku. 7.bs. (Aynı bası). Ankara: İmaj. ISBN 975-7852-19-8. OCLC 52553096.