Ukrayna folkloru

Ukrayna folkloru, Ukrayna'da ve etnik Ukraynalılar arasında gelişen bir halk geleneğidir. Ukrayna'da bulunan en eski folklor örnekleri, Doğu Slavların eski Slav mitolojisine dayanan pan-Slavların folklor katmanıdır. Zaman içinde, Ukraynalılar kendi farklı halk kültürünün bir katmanını geliştirdiler.^[1] Folklor, komşu ülkelerden gelen güçlü asimilasyon baskıları karşısında Ukrayna'da kültürel bir farklılığın tanımlanması ve korunmasında önemli bir araç olmuştur.^[2]

Ukrayna halk gelenekleri, bu yönün geliştiği dönem ve kullanıldığı alan tarafından tanımlanan çok sayıda katmana sahiptir. En alt ve en eski düzey, genel olarak Slav halkı için ortak olan birçok öğeye sahip olan pan-Slav halk kültürü katmanıdır. Bunların üstünde Doğu Slavlarında ortak olan unsurlar ve bunun üzerinde sadece Ukrayna'da bulunan unsurlar bulunmaktadır. Bunun üstündeki katman, Boykos, Hutsullar, Lemkolar, Lyshaks, Podolyalılar ve Rusinler gibi Ukrayna ethosunun çeşitli mikro gruplarını tanımlayan kültürel ve folklorik unsurları içerir.

Ukrayna folklorunun bazı özellikleri komşu Slav halklarından oldukça farklıdır. İvana Kupala (Aziz Yuhanna Bayramı) ve Koliada'nın normalde en derin ve en eski folklor düzeylerinden bazılarıyla ilişkilendirilen şarkıları ve şenlikleri, komşu Rus kültüründe bulunmayan özellikler içerir ve belirgin bir şekilde Ukraynaca'dır. Bu unsurlar, etnik Rus ve Ukrayna halkının tek bir kaynaktan geldiği fikrini bir ikilemde bırakmıştır.

Ukrayna halk gelenekleri ve ayinleri, takvimle ve insan yaşamının seyriyle bağlantılı ritüellerdir. Bunlara genellikle dini törenler, büyüler, türküler, danslar ve dramatik oyunlar eşlik eder. Yaşam döngüsü ritüelleri doğumu, evliliği ve ölümü simgeler.^[3][4] Bu geleneklerin çoğunun köklü bir geçmişi bulunur ve birçok durumda Hristiyan ayinleriyle harmanlanmıştır. Üç kategoriye ayrılabilirler:^[5]

• aile gelenekleri ve ayinleri - doğum, düğün ve cenaze törenlerinden oluşyr
• çiftçilik, hayvancılık ve avcılık işlerine bağlı mevsimlik-işçilik gelenekleri ve ayinler
• topluluk hayatındaki belirli olayları belirleyen toplumsal adetler ve ayinler

Modern kültür yaygınlaştıkça halk gelenekleri Ukrayna'da birçok değişikliğe uğradı. Sovyetler döneminde halk gelenekleri bastırıldı. Dini bir görüşe bağlı olan bazı topluluklar Hristiyan geleneklerini uygulamaya devam etti ve ülkedeki bazı insanlar daha eski gelenekleri ve ayinleri canlı tutmaya devam etti. 1991'den sonra Sovyet sonrası Ukrayna'da, özellikle batı oblastlarında birçok Hristiyan ayini yeniden kutlanmaya başladı.^[5]

Dans, Ukrayna'da eski zamanlardan beri bir ritüel olarak var olmuştur, ancak daha çok Hristiyanlık tarafından özümsenmiş ve Hristiyan ritüelleriyle harmanlanmıştır.^[6] En eski danslar, tarımla ilgili çember danslarıydı. İvan Kupala gününde, St. George gününde, Pentekost gününde, hasat günlerinde ve düğünlerde danslar yapılırdı. Ritüel danslar nadiren müzikli ve genellikle bir ilahi eşliğinde yapılırdı. Halk dansları müzikli veya müziksiz oynanırdı. Ukrayna halk danslarının çoğu daireseldir. En ünlü danslardan bazıları Arkan ve Hopak'tır. Dans, geleneksel Ukrayna halk kıyafetleriyle de zenginleştirildi.^[7] Günümüzde Ukrayna'da ve Ukrayna diasporasında, özellikle Kanada'da birçok Ukrayna dans grubu bulunmaktadır ve halk dansları geleneğini canlı tutmaktadır.

Ukrayna halk şarkıları dört temel gruba ayrılabilir:^[8]

• ritüel şarkılar - şarkılar (koliadky ve shchedrivky), bahar şarkıları, perilerle ilgili şarkılar (rusalka şarkıları) ve Kupala festival şarkıları gibi
• hasat şarkıları ve düğün şarkıları
• tarihi şarkılar ve politik şarkılar - dumalar ve baladlar gibi
• lirik şarkılar - aile şarkıları, sosyal sınıf şarkıları ve aşk şarkıları gibi

Ukrayna halk şarkıların sembolizm yoğun olarak görülür. Kuş sembolizmi popülerdir. Kartal veya şahin, erkekliğin, gücün, güzelliğin, cesaretin ve özgürlüğün sembolüdür. Güvercin kadınlığı simgelemektedir. Martı acı çeken annenin sembolüdür. Kullanılan diğer semboller arasında sevgili bir kızı veya Ukrayna'nın kendisini temsil eden gilaburu opulus veya kartopu gülü (kalyna) ve çocuğu temsil eden meşe gösterilebilir. Şarkılarda benzetmeler baskındır: bir kız bir yıldıza, kırmızı bir kırmızı gül ağacına, bir çam ağacına ve bir haşhaşa benzetilebilir; erkek çocuk meşe, akçaağaç ve güvercine benzetilir. Bazı şarkılarda tekrar, antitez, abartma ve metafor kullanılır. Duyguları ifade etmek için lirik şarkılarda sıklıkla kullanılan bir teknik, dramatik diyalogdur. Bazı türkülerde asonans, aliterasyon ve yansıma da kullanılır.^[8]

Halk şarkıları, Mykola Lysenko, Mykola Leontovych ve Kyrylo Stetsenko gibi birçok Ukraynalı besteciye ilham kaynağı olmuştur. Ünlü Rus besteciler Peter Tchaikovsky, Nikolai Rimsky-Korsakov ve Serge Rachmaninoff da eserlerinde Ukrayna halk ezgilerini toplayıp kullandılar.^[8] Günümüzde birçok türkü çağdaş sanatçılar tarafından da seslendirilmektedir.

• Slav folkloru
• Rus folkloru

• Ukrainian Traditional Folklore 28 Ocak 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. University of Alberta
• Folk articles 18 Şubat 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. at the Encyclopedia of Ukraine

• Andrejev, Nikolai P. "A Characterization of the Ukrainian Tale Corpus". In: Fabula 1, no. 2 (1958): 228-238. https://doi.org/10.1515/fabl.1958.1.2.228
• Lintur, Petro. A Survey of Ukrainian Folk Tales. Volume 56 - Canadian Institute of Ukrainian Studies Edmonton, Alberta: Research report. Translated by Bohdan Medwidsky. Canada: Canadian Institute of Ukrainian Studies Press, University of Alberta, 1994. 9781894301565.