İçeriğe atla

Murchison meteoriti

Koordinatlar: 36°37′G 145°12′D / 36.617°G 145.200°D / -36.617; 145.200
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Murchison meteoriti
Washington, D.C.'de National Museum of Natural History'deki bir Murchison meteoriti örneği
TipKumlu
SınıfKarbonlu kondrit
GrupCM2
BileşimToplam %22,13 demir, %12 su
Şok seviyesiS1–2
ÜlkeAvustralya
BölgeVictoria
Koordinatlar36°37′G 145°12′D / 36.617°G 145.200°D / -36.617; 145.200[1]
Düşüş gözlemiEvet
Düşüş tarihi28 Eylül 1969
Toplam bilinen ağırlık100 kg (220 lb)
Murchison meteoritinden bir çift tanecik
Commons sayfası Wikimedia Commons'ta ilgili ortam
Bileşiğin sınıfı[2] Yoğunluk (ppm)
Aminoasitler 17-60
Alifatik hidrokarbonlar >35
Aromatik hidrokarbonlar 3319
Fullerenler >100
Karboksilik asitler >300
Hidrokarboksilik asitler 15
Pürinler ve pirimidinler 1.3
Alkoller 11
Sülfonik asitler 68
Fosfonik asitler 2

Murchison meteoriti, 28 Eylül 1969 tarihinde Avustralya'da adını aldığı yere (Murchison, Victoria) düşen bir meteorittir. Organik bileşikleri bolca içeren meteoritler grubunda ve CM karbonlu kondirit grubunda sınıflanır. Ocak 2020'de kozmokimyacılar, Yerküre'de bugüne kadar bulunan en eski maddenin, 7 milyar yaşında olduğu belirlenen ve Yerküre'nin 4,54 milyar yıllık yaşından yaklaşık 2,5 -Güneş'ten 2.4- milyar yıl daha yaşlı olduğu belirlenen Murchison meteoritinden gelen silisyum karbür parçacıkları olduğunu bildirdi.[3]

Murchison meteoritinde rastlanan yuvarlak oluşumlardan bir çift, Argonne Ulusal Laboratuvarı.

100 kg ağırlığında olup, büyüklüğü sayesinde en fazla incelenen meteoritlerden biridir. 1970'li yıllarda bu meteorit üzerinde yalnızca üçü doğal olan 70 farklı aminoasit keşfedilmiştir.[4][5] Meteorit sık rastlanan aminoasitlerden glisin, alanin ve glutamik asiti içerdiği gibi, pek sık rastlanmayan isovaline ve pseudoleucine gibi aminoasitleri de içeriyordu.[6] Bu meteorit yaşamın kökeni hakkında o zamana dek var olan kavramların sarsılmasına yol açmış ve Dünya'daki yaşamın kökeninin Dünya-dışı olabilme olasılığının da var olduğunu ortaya koymuştur.[7] Bu organik bileşiklerden ilginç olanlarından ikisi pürinler ve pirimidinlerdir; çünkü bu moleküller DNA ve RNA'nın temelleri sayılırlar.[8] İncelemeler sonucunda oluşturulan ilk rapor, aminoasitlerin rasemik olduğunu ve dünyasal bir bulaşmanın (kontaminasyon) söz konusu olmayıp, kaynağın Dünya-dışı olduğunu ortaya koydu. Meteoritte özel bir aminoasit ailesinde sınıflanan diamino aside de rastlanmıştır.[9] Daha sonra 1997'de yapılan incelemeler enantiomer aminoasitlerin azotun 15N izotopuyla zenginleşmiş olduğunu gösterdi ki, bu, kaynağın Dünya-dışı olduğunu bir kez daha ortaya koyuyordu.[10] 2008'de yapılan son inceleme meteoritin nükleobazlar içerdiğini göstermiş olup, karbon testleri bu oluşumların hiçbir dünyasal köken göstermediğini ortaya koydu.[11]

Dipnotlar

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ Meteoritical Bulletin Database: Murchison
  2. ^ Machalek, Pavel (17 Şubat 2007). "Organic Molecules in Comets and Meteorites and life on Earth" (PDF). Department of Physics and Astronomy, Johns Hopkins University. 17 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 7 Ekim 2008. 
  3. ^ Heck, Philipp R.; Greer, Jennika; Kööp, Levke; Trappitsch, Reto; Gyngard, Frank; Busemann, Henner; Maden, Colin; Ávila, Janaína N.; Davis, Andrew M.; Wieler, Rainer (28 Ocak 2020). "Lifetimes of interstellar dust from cosmic ray exposure ages of presolar silicon carbide". Proceedings of the National Academy of Sciences (İngilizce). 117 (4): 1884-1889. doi:10.1073/pnas.1904573117. ISSN 0027-8424. PMC 6995017 $2. PMID 31932423. 17 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Aralık 2022. 
  4. ^ Kvenvolden, Keith A. (1970). "Evidence for extraterrestrial amino-acids and hydrocarbons in the Murchison meteorite". Nature. 228 (5275). ss. 923-926. 12 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Nisan 2008. 
  5. ^ "Murchison météorite". 29 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2009. 
  6. ^ Kvenvolden, Keith A.; Lawless, James; Pering, Katherine; Peterson, Etta; Flores, Jose; Ponnamperuma, Cyril, Kaplan, Isaac R.; Moore, Carleton (1970). "for extraterrestrial amino-acids and hydrocarbons in the Murchison meteorite[ölü/kırık bağlantı]". Nature 228 (5275): 923–926. doi:10.1038/228923a0. .
  7. ^ Jeremy Bailey, «The Murchison Meteorite, » sur Institut d'astronomie de l'Université de Cambridge
  8. ^ Laurent Sacco, «Les briques de l'ARN ont-elles une origine extraterrestre ? 22 Nisan 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.,archive », 18 juin 2008, Futura-Sciences.
  9. ^ Meierhenrich, Uwe J.; al. (2004). "Identification of diamino acids in the Murchison meteorite". PNAS 101: 9182-9186. doi: 10.1073/pnas.0403043101 24 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
  10. ^ Engel, Michael H.; Macko, S. A. (September 1, 1997). "Isotopic evidence for extraterrestrial non-racemic amino acids in the Murchison meteorite". Nature 389: 265–268. doi: 10.1038/38460 24 Şubat 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
  11. ^ Martins, Zita; et al. (2008). "Extraterrestrial nucleobases in the Murchison meteorite". Earth and Planetary Science Letters 270 (1–2): 130–136. doi: http://www.sciencedirect.com/science?_ob=ArticleURL&_udi=B6V61-4S3G406-1&_user=10&_rdoc=1&_fmt=&_orig=search&_sort=d&view=c&_acct=C000050221&_version=1&_urlVersion=0&_userid=10&md5=d14b77a37b5fdfa2f307a1b73badb63e 28 Aralık 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 10.1016/j.epsl.2008.03.026..

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Murchison_meteoriti&oldid=34236817" sayfasından alınmıştır