Louis Kahn
Louis Kahn | |
---|---|
Kişisel bilgiler | |
Doğum | Itze-Leib Schmuilowsky 20 Şubat 1901 Kuressaare, Livonya Guberniyası, Rus İmparatorluğu (günümüzde Kuressaare, Estonya)[1] Center of Philadelphia, Urban and Traffic Study |
Ölüm | 17 Mart 1974 (73 yaşında) New York, U.S. |
Çalışma ve başarıları | |
Ünlü yapıtları | Jatiyo Sangshad Bhaban Yale University Art Gallery Salk Institute Indian Institute of Management, Ahmedabad Phillips Exeter Academy Library Kimbell Art Museum |
Ödül(leri) | AIA Gold Medal RIBA Gold Medal |
Louis Isadore Kahn, (d. 5 Mart 1901 - ö. 17 Mart 1974), Amerikalı dünyaca tanınmış mimar.
Pensilvanya, Philadelphia'da çalıştı. Daha sonra Pensilvanya Üniversitesi ve Yale Üniversitesi'nde mimarlık profesörü olarak hizmet verdi.
Hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]Kahn Estonya'nın Saaremaa adasında doğdu.[2] 1905'te Yahudi ailesi Rus-Japon Savaşı'nda babasının askerliğe çağrılacağı korkusuyla Amerika Birleşik Devletleri'ne göç etti. Philadelphia'da büyüdü ve 15 Mayıs 1914'te Amerikan vatandaşı oldu.
Pensilvanya Üniversitesi'nde ("Penn") çizime önem veren sıkı bir Beaux-Arts geleneği ile eğitim gördü. 1924'te Master derecesini tamamladıktan sonra, Kahn bir Avrupa turuna çıktı ve klasizim ya da modernizm'in kaleleri yerine Orta Çağ duvarları ile örülü bir şehir olan Carcassonne'de yerleşti. Papyon kravatlı ve spor giyimli Kahn 1925–1926 yılları arasında 150. Yıl Fuarı'nda Şef Tasarımcı olarak görev yaptı. 1947 yılından itibaren çok önemli etkiler bırakacağı Yale'de on yıl boyunca eğitim verdi, daha sonra Pensilvanya Üniversitesi'ne geçti. Moshe Safdie ve Robert Venturi ünlü öğrencileridir.
New York şehrinde Pensilvanya İstasyonu'nda bir tuvalette kalp krizinden öldü. Pasaportunda ev adresini karaladığından dolayı üç gün boyunca teşhis edilemedi. Hindistan'a yaptığı bir iş gezisinden yeni dönmüştü.
Louis Kahn'ın eserleri Uluslararası mimari tarzına titiz ve oldukça kişisel bir zevk ve şiirsel bir ışık aşılamıştır. Az sayıdaki eseri, her biri ile olan derin kişisel ilişkisini yansıtır. Isamu Noguchi, O'nu "mimarlar arasında bir filozof" olarak adlandırır.
Kahn'ın üç farklı kadın ile üç farklı ailesi vardı: karısı Esther; bir çalışma arkadaşı Anne Tyng ve Harriet Pattison. New York Times'ta Paul Goldberger tarafından yazılan ölüm ilanında geride kalanlar olarak sadece Esther ve kızından bahsedildi. 2003'te Kahn'ın Pattison'dan olan oğlu Nathaniel Kahn, babası hakkında Oscar'a aday gösterilen Benim Mimarım: Bir Oğulun Yolculuğu (My Architect: A Son's Journey) adında ve mimar hakkında aile, arkadaşlar ve iş arkadaşları gibi onu tanıyanlar ile konuşarak kısa bilgiler veren biyografik bir belgesel yayınladı. B.V.Doshi, Frank Gehry, Philip Johnson, I. M. Pei ve Robert A. M. Stern gibi çağdaş ünlü mimarlar ile görüşmelere de yer verilen belgeselde ayrıca Kahn'ın olağan dışı aile hayatı ile ilgili içerden bir bakış açısı ile bilgiler de verilmektedir. Ölümündeki olağandışılık filmde bir çıkış noktası ve Kahn'ın hayatının bir metaforu olarak kullanılmıştır.
Önemli eserleri
[değiştir | kaynağı değiştir]- Yale Üniversitesi Sanat Galerisi, New Haven, Connecticut (1951–1953), Louis Kahn'ın ilk önemli işi ve ilk başyapıtı, mekanik sistemlere erişim sağlayan zemin kat sistemi gibi teknik yeniliklerle doludur ve Yale'in neo-Gothic yapısına 'brutal' bir şok gibidir
- Richards Tıbbi Araştırma Laboratuvarları, Pensilvanya Üniversitesi, Philadelphia, Pensilvanya, (1957–1965), eserle ilgili olarak Kahn şunları söylemiştir: “Tasarlayabileceğiniz hiçbir alan bu gereksinimleri karşılayamaz. Sahip olmaları gereken bir düşünce köşesi ya da kısaca alan dilimleri yerine bir stüdyo olduğunu düşündüm”
- Jonas Salk Enstitüsü, La Jolla, California, (1959–1965), bina çalışma ve düşünce yerleri olarak bölünmüş alanlardan oluşur, alanlar ışık ve okyanusla doludur
- Phillips Exeter Akademisi Kütüphanesi, Exeter, New Hampshire, (1965–1972), Amerikan Mimarlar Enstitüsü tarafından Yirmi Beş yıl ödülü ile ödüllendirilmiştir
- Jatiyo Sangshad Bhaban (Milli Meclis Binası) Dakka, Bangladeş (1962–1974), onun başyapıtı ve Uluslararası Modernizm'in büyük anıtlarından biridir
- Kimbell Sanat Müzesi, Fort Worth, Texas, (1967–1972)
- Yale İngiliz Sanatı Merkezi, New Haven, Connecticut, (1969–1974)
- Hindistan İşletme Enstitüsü, Ahmedabad Hindistan
Eserlerinin kronolojisi
[değiştir | kaynağı değiştir]Tüm tarihler eserlerin başlangıç yılıdır
- 1951 - Üniversite Sanat Merkezi
- 1954 - Trenton Bath House
- 1957 - Richards Tıbbi Merkezi
- 1959 - Salk Enstitüsü
- 1959 - Esherick Evi
- 1959 - Üniteryen Kilisesi, Rochester
- 1960 - Erdman Hall Öğrenci Yurdu
- 1960 - Norman Fisher Evi
- 1963 - Kamu Yönetimi Enstitüsü
- 1962 - Milli Parlamento Binası, Dakka, Bangladeş
- 1967 - Exeter Kütüphanesi
- 1967 - Kimbell Sanat Müzesi
- 1969 - Yale İngiliz Sanatı Merkezi
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Paulus, Karin; Pesti, Olavi (23 Kasım 2006). "Kus sündis Louis Kahn?" [Where was Louis Kahn born?]. EAA Architecture News (Estonca). Eesti Ekspress. 3 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2024.
- ^ "Kus sündis Louis Kahn?". 30 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2024.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Büyük Binalar on-line, bağlantılar27 Ocak 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Factsheet30 Haziran 2004 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Kahn'ın yüzüncü yılı şerefine, fotoğraflar25 Kasım 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Kimbell sanat müzesi Çizimleri, Beaux-Arts eğitiminin Modernizm'e uyarlanması
- My Architect27 Ocak 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., biyografik film (IMDb8 Şubat 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., 2003)
- Louis Kahn Arşivi, Pensilvanya Üniversitesi
- Boşluk yerdir, değişik Kahn binalarında çekilen kişisel fotoğraf koleksiyonu]
- Yale Üniversitesi Sanat Galerisi - Louis I. Kahn binası, Yale Üniversitesi Sanat Galerisi'nden bilgiler, Kahn'ın YUAG binası için özgün niyetlerine ışık tutan yenileme çalışmaları.]
- 1901 doğumlular
- 1974 yılında ölenler
- Louis Kahn
- 20. yüzyıl Amerikalı mimarları
- Amerika Birleşik Devletleri vatandaşlığına kabul edilenler
- Estonya Yahudisi asıllı Amerikalılar
- Kalp krizinden ölenler
- Mimarlık öğretmenleri
- Central High School (Philadelphia)'da öğrenim görenler
- Estonya Yahudileri
- Amerikan Mimarlar Enstitüsü
- Yahudi mimarlar
- Louis Kahn'ın eserleri
- American Academy of Arts and Letters üyeleri
- Modernist mimarlar
- AIA Altın Madalya Ödülü sahipleri
- Kraliyet Altın Madalyası sahipleri
- University of Pennsylvania School of Design'da öğrenim görenler
- Pensilvanya Üniversitesi öğretim üyeleri