İçeriğe atla

Lamington

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Lamington
Servis edilmiş Lamington
Alternatif isimLammo
Ülke(ler)Avustralya
BölgesiQueensland
TürüTatlı
Ana malzemelerPandispanya, hindistancevizi, çikolatalı sos

Lamington, Avustralya'ya özgü bir tatlıdır. Genellikle kare şeklinde kesilmiş yumuşak pandİspanya'nın, çikolata sosuna batırılıp ardından rendelenmiş hindistan cevizi ile kaplanmasıyla yapılır. Bazı tariflerde iki kat kekin arasına reçel ve krema sürülebilir.[1][2] Lamington, Avustralya ve Yeni Zelanda'da popüler bir tatlıdır ve 21 Temmuz tarihi Avustralya'da Ulusal Lamington Günü olarak kabul edilir.[2][3] Lamington, Avustralya'da okullar veya STK'lar için bağış toplama etkinliklerinde satılır.[4] Bazı Avustralyalılar tatlıyı "Lammo" (tekil) veya "Lammos" (çoğul) olarak kısaltırlar.[5]

Tarihçesi

[değiştir | kaynağı değiştir]

Lamington'un kökeni konusunda çeşitli tartışmalar bulunsa da en genel olarak tatlının adının 1896'dan 1901'e kadar Queensland Valisi olarak görev yapan Lord Lamington'dan geldiği düşünülür.[6][7][8]

Varsayımların çoğuna göre, Lord misafirleri için Fransız aşçısı Armand Gallard'tan yiyecek bir şeyler hazırlamasını rica etmiş, Gallard ise daha önceden hazırlamış olduğu vanilyalı keki çikolataya batırmış ve ardından üzerini hindistan cevizi ile süsleyerek misafirlere sunması ile Lamington tatlısı ortaya çıkmıştır. Misafirler tadını çok beğenmiş ve Gallard'tan kekin tarifini istemişlerdir bu sayede Lamington hane dışında da bilinir hale gelmiştir.[9] Başka bir iddiada ise, Lord Lamington'un aşçısının pişirmiş olduğu keki kazayla çikolata sosuna düşürmesi ardından üzerini hindistan cevizi ile süsleyerek valiye sunması üzerine ortaya çıktığı öne sürülmektedir.[10] Hindistan cevizi normalde Avrupa mutfağında yaygın kullanılan bir ürün olmamasına rağmen Galland eşi Tahiti'li olduğu için bu ürünün tadını ve lezzetini bildiğini tahmin edilmektedir.

Lamington ile alakalı ilk yazılı kayıtlar 1896'da Lord Lamingon'un onuruna düzenlenen Lamington Etkinliği ile alakalı gazete haberleridir. Bu etkinlik içerisinde "Lamington Çayı" ve "Lamington Çorbası" gibi ek ikramlarda sunulmuştur. 1900 yılında yayınlanan Queensland Country Life gazetesinde Lamington için bir tarif yayınlanmıştır.[11] Tarif Queensland'de ortaya çıkmış olsa da hızlı bir şekilde bölgede yayılmıştır bu sayede 1901'de Sidney'de 1902'de ise Yeni Zelanda'da gazete haberlerinde kekten bahsedilmiştir.[12][13]

Guardian Australia, 2014'teki 1 Nisan Şaka Günü'nde, Lamington'un aslında daha önce bilinmeyen bir Yeni Zelanda keki olan Wellington'dan geldiğine dair sahte bir hikâye yayımladı.[14][15]

Benzer tatlılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. Güney Afrika'da ystervarkies (küçük kirpiler) olarak bilinen benzer ancak küçük boyutlu bir şekerleme bulunmaktadır.[7]
  2. Britanya Denizaşırı Bölgesi olan St Helena Adası'nda geleneksel olarak düğünler ve doğum günleri gibi özel günler için yapılan, hindistancevizi parmakları adı verilen benzer bir varyasyon bulunmaktadır.[16]
  3. Hırvatistan, Bosna-Hersek ve Sırbistan'da čupavci adı verilen benzer bir bulunmaktadır.[17][18] Čupavci, Hırvatistan'ın en popüler Noel tatlılarından biridir.[19][20] Slovenya, Romanya'da da benzer tatlılar bulunmaktadır.[17]
  4. Mauritius'ta Lamington'un bir çeşidi olan bir tatlı bulunmaktadır ve buna Kırmızı Lamington Keki adı verilir. Halk arasında gato carré rouge olarak bilinir. Türkçeye "kırmızı küp kek" veya "kırmızı kare kek" olarak çevrilebilir.[21][22][23][24] Pastaya kırmızı renk vermek için kırmızı gıda boyası kullanılır. Pasta kareler halinde kesilir ve kırmızı boyaya batırılır ardından üzeri Hindistan cevizi ile kaplanarak üst yüzeyi kremşanti ile süslenir. Kremşantinin üzerine bazen şekerle kaplanmış kiraz veya çilek konur. Kek bazen çilek aromalı olarak da yapılabilir.[21][22][24][25]

Ödüller

[değiştir | kaynağı değiştir]

2009 yılında Q150 kutlamaları kapsamında, lamington, ikonik bir "yenilik ve icat" olarak Queensland'in Q150 İkonlarından biri olarak ilan edildi.[26]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ Michael Symons (1984). One Continuous Picnic: A History of Eating in Australia. Penguin Books Australia. ISBN 978-0-14-007167-2. 14 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  2. ^ a b Wong (24 Ocak 2019). "Everything you need to know about lamingtons, the most Australian cake". ABC Life. Australian Broadcasting Corporation. 27 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2019. 
  3. ^ "Australians celebrate National Lamington Day". Radio Australia. Australian Broadcasting Corporation. 20 Temmuz 2012. 16 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Eylül 2016. 21 July is National Lamington Day, celebrating the creation of a square piece of cake that's covered in chocolate, coated with desiccated coconut, and deeply ingrained in Australian culture. 
  4. ^ Joan Hughes (1989). Australian words and their origins. Oxford University Press. s. 302. ISBN 978-0-19-553087-2. 14 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  5. ^ Annabel Smith (22 Ocak 2018). "The secret to baking a perfect lamington". goodfood.com.au. Fairfax Media. 3 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2020. We asked expert bakers for their tips on how to tackle the humble "lammo". 
  6. ^ French, Maurice (2013). The Lamington Enigma: A Survey of the Evidence. Tabletop Publishing. ISBN 978-0-9874322-0-9. 15 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2018. 
  7. ^ a b Veenhuyzen, Max (15 Mayıs 2014). "Lamingtons – provenance unproven but tastiness unquestioned". The Guardian. Guardian Media Group. 28 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Nisan 2016. 
  8. ^ Martell, Ally (25 Haziran 2013). "A slice of the action - the lamington demands recognition". The Australian. News Corp Australia. ISSN 1038-8761. 16 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Eylül 2016. 
  9. ^ Marriner, Cosima (6 Haziran 2009). "Galland attempt to please a Lady takes the Cake". The Sydney Morning Herald. Fairfax Media. ISSN 0312-6315. 15 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2020. Lady Lamington refers to the cake in memoirs she wrote for her children. "She makes the point the lamington was created by their French chef Armand Galland," curator Katie McConnel says. 
  10. ^ "Lamington or Lemmington?: The Oz 'National Dish'". Aussie Words. Australian National Dictionary Centre. May 1999. 7 Haziran 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ekim 2006. 
  11. ^ "Useful Recipes". Queensland Country Life. I (10). Brisbane. 17 Aralık 1900. s. 29. 9 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Nisan 2014 – Trove vasıtasıyla. 
  12. ^ "The Ladies' Page". Sydney Mail and New South Wales Advertiser. 12 Ekim 1901. s. 938. 24 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ocak 2015 – Trove vasıtasıyla. 
  13. ^ "The Table". The New Zealand Herald. XXXIX (12055). Auckland. 27 Ağustos 1902. s. 3. 28 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ocak 2015 – Papers Past vasıtasıyla. 
  14. ^ Priol, Olaf (1 Nisan 2014). "Lamington invented in New Zealand, new research proves 'beyond doubt'". The Guardian. Guardian Media Group. 1 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2017. 
  15. ^ "Go coco for lamingtons - it's World Lamington Day". SBS. 21 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2020. 
  16. ^ "Coconut Fingers recipe - The greatest, best cake in the world!". The Saint Cooks (İngilizce). 13 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2020. 
  17. ^ a b https://www.196flavors.com/croatia-cupavci/ 29 Şubat 2024 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. [[Kategori:Yalın URL kaynaklı maddeler {{yk:ŞUANKİAY}} {{yk:GÜNCELYIL}}]][yalın URL]
  18. ^ https://bakingwithsibella.com/2012/11/30/choco-coconut-squares-cupavci/ 29 Şubat 2024 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. [[Kategori:Yalın URL kaynaklı maddeler {{yk:ŞUANKİAY}} {{yk:GÜNCELYIL}}]][yalın URL]
  19. ^ "Croatian Cooking: Čupavci Recipe". Chasing the Donkey (İngilizce). 31 Aralık 2019. 12 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2020. 
  20. ^ "Recipe for Cupavci: a sweet that takes you back to childhood". travelhonestly.com (İngilizce). 24 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2020. 
  21. ^ a b "Gâteau Carré Rouge - Red Lamington Cake". Cuizine Maurice (İngilizce). 22 Ocak 2019. 26 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2021. 
  22. ^ a b "Gato Carre Rouge (Gato Francis) | Recipes - Shelina Permalloo". shelinacooks.com. 26 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2021. 
  23. ^ ""Gateau Carre Rouge" – Red Lamington Cake". Brinda Bungaroo (İngilizce). 27 Temmuz 2017. 26 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2021. 
  24. ^ a b Crunch, Culture (9 Ağustos 2019). "RED SQUARE CAKE FROM MAURITIUS: the easy recipe". CULTURE CRUNCH (İngilizce). 26 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2021. 
  25. ^ "Le Gâteau Francis". eBox (french). 26 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2021. 
  26. ^ Bligh, Anna (10 Haziran 2009). "Premier Unveils Queensland's 150 Icons". Queensland Government. 24 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mayıs 2017. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Lamington&oldid=33916617" sayfasından alınmıştır