Kimberek Savaşı
Kimberek Savaşı | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Cimbri ve Cermenlerin varsayılan göçleri. Roma zaferleri Cimbri ve Tötonların zaferleri | |||||||
| |||||||
Taraflar | |||||||
Roma Cumhuriyeti Celtiberians |
Cimbri Tötonlar Ambrones Tigurini | ||||||
Komutanlar ve liderler | |||||||
Gaius Marius Quintus Lutatius Catulus Quintus Servilius Caepio Gnaeus Mallius Maximus Gnaeus Papirius Carbo Lucius Cassius Longinus (ölü) Lucius Calpurnius Piso (ölü) Marcus Junius Silanus |
Boiorix (ölü) (Cimbri) Lugius (ölü) (Cimbri) Claodicus (esir) (Cimbri) Caesorix (esir) (Cimbri) Divico (Tigurini) Teutobod (esir) (Tötonlar) |
Kimberek Savaşı (MÖ 113–MÖ 101) Roma Cumhuriyeti ve müttefikleri ile Yutland Yarımdası'ndan Roma kontrolündeki topraklara göç eden Cermen ve Kelt Cimbri, Töton, Ambrones ve Tigurini kabileleri arasındaki savaş ve çatışmalardır. Kimberek Savaşı, İkinci Pön Savaşı'ndan bu yana, İtalya ve Roma'nın kendisinin ciddi şekilde tehdit edildiği ilk seferdir.
Savaşın zamanlamasının Roma'nın iç siyaseti ve ordusunun örgütlenmesi üzerinde büyük etkisi oldu. Savaş, konsüller ve siyasi çatışmaları Roma Cumhuriyeti'nin birçok siyasi kurumuna ve zamanın geleneklerine meydan okuyan Gaius Marius'un siyasi kariyerine büyük katkıda bulundu. Jugurthine Savaşı ile birlikte Cimbri tehdidi, Roma lejyonlarının önemli Marius Reformları'na ilham verdi.
Roma nihayet galip geldi ve Roma ordularına Arausio ve Noreya muharebelerinde kazandıkları zaferlerle İkinci Pön Savaşı'ndan bu yana uğradıkları en ağır kayıpları veren Ceremn hasımları oldu. Romalıların Aquae Sextiae ve Vercellae muharebelerindedeki zaferlerinden sonra Cermen düşmanları neredeyse tamamen yok edildi. Hayatta kalan bazı tutsakların III. Köle Savaşı sırasında isyan eden gladyatörler arasında olduğu rivayet edilir.
Göçler ve çatışmalar
[değiştir | kaynağı değiştir]Bazı Roma anlatımlarına göre, MÖ 120-115 civarında, Cimbri kabileleri sel nedeniyle Kuzey Denizi çevresindeki orijinal topraklarını terk ettiler. (Öte yandan Strabon, bunun olası veya imkansız olduğunu yazdı[1]) Güney-doğuya yola çıktıkları var sayılır ve kısa süre sonra komşuları ve olası akrabaları Tötonlar onlara katıldı. Birlikte, çoğu görünüşe göre onlara katılan Boii ile birlikte Skordiskleri yendiler. MÖ 113'te, Roma müttefiki Taurisci kabilelerine ev sahipliği yapan Noricum'daki Tuna'ya vardılar. Bu yeni, güçlü istilacıları kendi başlarına tutamayan Taurisci, Roma'yı yardıma çağırdı.
Başlangıç Roma mağlubiyetleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Ertesi yıl Roma konsülü Gnaeus Papirius Carbo, lejyonları Noricum'a götürdü ve etkileyici bir güç gösterisi yaptıktan sonra güçlü bir savunma pozisyonu aldı ve Cimbri ve müttefiklerinin eyaleti derhal terk etmelerini istedi. Cimbri, başlangıçta Roma'nın taleplerine barışçıl bir şekilde uymaya başladı ancak kısa süre sonra Carbo'nun onlara pusu kurduğunu keşfetti. Bu ihanete kızarak, saldırdılar ve Noreya Muharebesi'nde Carbo'nun ordusunu yok ettiler, bu süreçte neredeyse Carbo'yu öldürüyorlardı.
İtalya şimdi istilaya açıktı ancak bir nedenden dolayı Cimbri ve müttefikleri Alpler üzerinden batıya ve Galya'ya ilerlediler. MÖ 109'da Roma eyaleti Gallia Narbonensis'i işgal ettiler ve orada Marcus Junius Silanus komutasındaki Roma ordusunu yendiler. MÖ 107'de Romalılar, Alpler'den geçerken karşılaştıkları Cimbri müttefiki Tiguriniler karşısında tekrar mağlup oldular. Aynı yıl, Burdigala Muharebesi'nde (günümüzde Bordeaux) başka bir Roma ordusunu yendiler ve komutanı konsül Lucius Cassius Longinus Ravalla'yı öldürdüler.
Arausio Felaketi
[değiştir | kaynağı değiştir]MÖ 105'te, Roma ve yeni konsülü Gnaeus Mallius Maximus ve prokonsül Quintus Servilius Caepio, sorunu kesin olarak çözmek için, İkinci Pön Savaşı'ndan bu yana ve muhtemelen daha önce hiçbir muharebeye gönderilmemiş büyüklükte bir gücü topladı. Kuvvet, her biri bir konsül tarafından yönetilen iki orduda on binlerce destek personeli ve kamp takipçisi ile birlikte 80.000'den fazla adamdan oluşuyordu.
Konsüller ordularını ayrı yollardan Orange, Vaucluse yakınlarındaki Rhône Nehri'ne götürdüler, burada birbirlerinden hoşlanmayarak ve birbirlerine güvenmeyerek nehrin karşı taraflarında ayrı kamplar kurdular; böyle yaparak, dağılmış güçlerini ayrı saldırılara açık bıraktılar. Kendine aşırı güvenen Caepio, Maximus'un desteği olmadan aptalca saldırdı; lejyonları yok edildi ve savunmasız kampı istila edildi. Maximus'un artık izole edilmiş ve morali bozulmuş birlikleri daha sonra kolayca yenildi. Kötü konumlanmış kampını umutsuzca toplayıp savunmaya çalışırken binlercesi daha öldürüldü. Sadece Caepio, Maximus ve birkaç yüz Romalı cesetler ile dolmuş nehirden kaçmayı başardılar. Arausio Muharebesi, Roma'nın Cannae'den bu yana aldığı en ağır yenilgiydi ve aslında kayıplar ve uzun vadeli sonuçları çok daha büyüktü. Cimbri ve Tötonlar için bu büyük (geçici olsa da) bir zaferdi.
Hemen müttefiklerini toplayıp Roma'ya yürümek yerine, Cimbri Hispania'ya ilerledi. Orada ilk yenilgilerini bir Roma ordusun değil ama bir Kelt koalisyonundan aldılar.[2] Bu arada Tötonlar Galya'da kaldılar. İtalya'yı neden tekrar işgal etmedikleri bir sır olarak kaldı. Theodor Mommsen, savaş yöntemlerini spekülatif olarak şöyle açıklar:
Savaş sistemleri büyük ölçüde bu dönemin Keltlerininkine benziyordu. Daha önce İtalyan Keltlerinin yaptığı gibi, başları açık ve yalnızca kılıç ve hançerle, ancak genellikle zengin bir şekilde süslenmiş bakır miğferlerle ve tuhaf bir füze silahıyla savaştılar. Büyük kılıç ve muhtemelen bir zırh giydikleri uzun, dar kalkan tutuyorlardı. Süvariden yoksun değillerdi ama bu kolda Romalılar onlardan üstündü. Savaş düzenleri, eskiden olduğu kadar kaba bir falankstı, iddiaya göre, derinlikte olduğu kadar genişlikte de çok sayıda sıra vardı, ilk sıra tehlikeli savaşlarda metal kuşaklarını kordonlarla sık sık birbirine bağlıyordu.[3]
Marius komutayı alıyor
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Geographia Book VII Chapter 2
- ^ Livio. Periochae. LXVII.
- ^ "Mommsen, Theodor, History of Rome, Book IV "The Revolution", pp 66–72". 30 Eylül 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2022.
- Dupuy, R. Ernest, and Trevor N. Dupuy, The Encyclopedia Of Military History: From 3500 B.C. To The Present. (2nd Revised Edition 1986) pp 90–91.
- Jar García de Andoain, Enaitz. "La Guerra Cimbria" (PDF). Revista Ejército (Nº 919, noviembre de 2017) (İspanyolca): 92-98. 16 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 26 Mayıs 2022.
- Mommsen, Theodor, History of Rome, Book IV "The Revolution", pp 66–72.