İçeriğe atla

Kendine hizmet eden önyargı

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Kendine hizmet eden önyargı, benlik saygısını koruma ve geliştirme ihtiyacı duymak nedeniyle oluşturulan çarpık herhangi bir bilişsel veya algısal süreçtir.[1] Bir diğer deyişle bireylerin başarıyı kendi yeteneklerine ve çabalarına atfetme eğiliminde oldukları, ancak başarısızlığı dış faktörlere atfettikleri inançlardır.[2][3] Örneğin, bir sınavda iyi not almasını kendi zekasına ve hazırlığına bağlayan, ancak düşük not almasını öğretmeninin zayıf öğretme becerisine veya adil olmayan sınav sorularına bağlayan bir öğrenci, kendi kendine hizmet eden bir önyargı sergiliyor olabilir. Yapılan araştırmalar, işyeri,[4] kişilerarası ilişkiler,[5] spor [6] ve tüketici kararları gibi çeşitli durumlarda benzer atıfların yapıldığını göstermiştir.[7]

  1. ^ Myers, D.G. (2015). Exploring Social Psychology, 7th Edition. New York: McGraw Hill Education.
  2. ^ Campbell, W. Keith; Sedikides, Constantine (1999). "Self-threat magnifies the self-serving bias: A meta-analytic integration". Review of General Psychology. 3 (1): 23-43. doi:10.1037/1089-2680.3.1.23. 
  3. ^ Forsyth, Donelson (2007). International Encyclopedia of the Social Sciences (PDF). 2nd. Macmillan Reference USA. ISBN 9780028661179. 13 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 27 Temmuz 2024. 
  4. ^ Pal, G.C. (2007). "Is there a universal self-serving attribution bias?". Psychological Studies. 52 (1): 85-89. 
  5. ^ Campbell, W. Keith; Sedikides, Constantine; Reeder, Glenn D.; Elliot, Andrew J. (2000). "Among friends? An examination of friendship and the self-serving bias". British Journal of Social Psychology. 39 (2): 229-239. doi:10.1348/014466600164444. PMID 10907097. 
  6. ^ De Michele, P.; Gansneder, B.; Solomon, G. (1998). "Success and failure attributions of wrestlers: Further Evidence of the Self-Serving Bias". Journal of Sport Behavior. 21 (3): 242. 1 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2024. 
  7. ^ Moon, Youngme (2003). "Don't Blame the Computer: When Self-Disclosure Moderates the Self-Serving Bias". Journal of Consumer Psychology. 13 (1): 125-137.