Karl Renner
| Karl Renner | |
|---|---|
| |
| Avusturya Cumhurbaşkanı | |
| Görev süresi 20 Aralık 1945 - 31 Aralık 1950 | |
| Yerine geldiği | Wilhelm Miklas |
| Yerine gelen | Theodor Körner |
| Avusturya Şansölyesi | |
| Görev süresi 12 Kasım 1918 - 7 Temmuz 1920 | |
| Yerine geldiği | Yeni makam |
| Yerine gelen | Michael Mayr |
| Görev süresi 27 Nisan 1945 - 20 Aralık 1945 | |
| Yerine geldiği | Arthur Seyss-Inquart (1938) |
| Yerine gelen | Leopold Figl |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 14 Aralık 1870 Untertannowitz, Moravya Avusturya-Macaristan İmparatorluğu |
| Ölüm | 31 Aralık 1950 (80 yaşında) Viyana, Avusturya |
| Partisi | Avusturya Sosyaldemokrat Partisi |
| Evlilik(ler) | Luise Renner |
Karl Renner (Almanca telaffuz: [kaʁl ˈʀɛnɐ]; d. 14 Aralık 1870, Untertannowitz (şimdiki adıyla Dolni Dunajovice - ö. 31 Aralık 1950, Viyana) Avusturya Sosyaldemokrat Partisi (SPÖ) kurucularından ve Avusturya'nın İkinci Cumhuriyet'inin ilk devlet başkanıdır.
Renner önceleri Viyana'da parlamento kütüphanecisi olarak çalışıyordu. Sosyaldemokratlara katıldıktan sonra Rudolf Hilferding ve Otto Bauer'le birlikte çok uluslu bir devlete uyarlanmış evrimci bir sosyalizm anlayışı olan Avusturya Marksizmi'nin önemli bir temsilcisi haline geldi. Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'nun federalist bir şekilde yeniden yapılandırılmasını savundu. 1907'de parlamenter olan Renner, monarşinin 1918'de yıkılmasından sonra 1918-1920 arası hükûmet liderliği ve 1919-1920 yıllarında da dışişleri bakanlığı yaptı. I. Dünya Savaşı'ndan sonra yapılan Saint-Germain-en-Laye Barış Anlaşması'na katılan delegasyonun bir üyesi oldu. Renner hükûmeti geçici bir anayasa, Habsburg yasaları ve genişletilmiş bir sosyal yasa aracılığıyla Birinci Avusturya Cumhuriyeti'nin anayasal temellerini attı. Renner 1920'den 1934'e kadar Avusturya parlamentosu Ulusal Konsey'in bir üyesi ve 1931-1933 yılları arasındaysa parlamentonun başkanıydı.
Başbakan Engelbert Dollfuß'un 1934 yılında parlamentoyu kapatmasından sonra Renner tutuklandı. 1938 yılında Avusturya'nın Nazi Almanyası tarafından ilhak edilmesini destekledi.
Avusturya'nın Nazizm'den kurtarılmasından sonra Nisan 1945'te Renner Avusturya Cumhuriyeti'ni yeniden kuracak olan bir geçiş hükûmeti oluşturdu. Aynı yılın Aralık ayında da İkinci Cumhuriyet'in ilk devlet başkanı seçildi.
Renner 31 Aralık 1950'de Viyana'da öldü.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir] | Avusturyalı siyasetçi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
.svg){kind=small}
