II. İtalya-Habeşistan Savaşı
II. İtalya-Habeşistan Savaşı | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
İki savaş arası dönem | |||||||||
Etiyopya'nın Tembien şehrindeki İtalyan topçusu, 1936. | |||||||||
| |||||||||
Taraflar | |||||||||
Malzeme desteği: Almanya Japonya | |||||||||
Komutanlar ve liderler | |||||||||
Benito Mussolini III. Vittorio Emanuele Emilio De Bono Pietro Badoglio Rodolfo Graziani Ruggero Santini Italo Gariboldi Giovanni Messe Ettore Bastico Luigi Frusci Hamid Idris Awate Olol Dinle |
Haile Selassie Imru Haile Selassie Kassa Haile Darge Desta Damtew Mulugeta Yeggazu (ölü) Seyum Mangasha Ayalew Birru Abebe Aregai Haile Selassie Gugsa Vehip Paşa | ||||||||
Güçler | |||||||||
y. 500,000 asker (y. 100,000 seferi) 595 uçak[1] 795 tank[1] |
y. 800,000 asker (y. 330,000 seferi) 13 uçak 4 tank ve 7 zırhlı araç | ||||||||
Kayıplar | |||||||||
10,000 ölü (tah. Mayıs 1936)[2] 44,000 yaralı (tah. Mayıs 1936)[3] 9,555 ölü2 (tah. 1936–1940)[4] 144,000 hasta ve yaralı (tah. 1936–1940)[5] Toplam: y. 208,000 ölü ve yaralı. |
y. 275,000 ölü, y. 500,000 yaralı Toplam: y. 775,000 asker ve sivil ölü veya yaralı (1935-1940). |
II. İtalya-Habeşistan Savaşı veya II. İtalya-Etiyopya Savaşı, 1935 - 1936 yılları arasında İtalya Krallığı ile Etiyopya İmparatorluğu arasında meydana gelen ve Etiyopya'nın İtalyan yönetimi altına girmesiyle sonuçlanan savaş. I. İtalya-Habeşistan Savaşı'nda yenilgiye uğrayan İtalya Krallığı'nın Etiyopya'yı sömürgeleştirmek için ikinci girişimi olmuştur. Genellikle II. Dünya Savaşı'nı hazırlayan olaylardan biri olarak değerlendirilen bu savaş, Milletler Cemiyeti'nin, büyük güçler tarafından desteklenmedikçe kararlarını uygulatma gücüne sahip olmadığını göstermiştir.
İtalya'nın 1890'larda ele geçirmek için çeşitli girişimlerde bulunduğu Etiyopya (Habeşistan), Avrupa devletlerinin egemenliği altında bulunan Afrika kıtasındaki az sayıda bağımsız devletten biriydi. Benito Mussolini, Aralık 1934'te Etiyopya ile İtalyan Somalisi arasında çıkan bir sınır çatışmasını gerekçe göstererek bölgeye müdahale kararı aldı. Bütün arabuluculuk önerilerini reddeden İtalyanlar 3 Ekim 1935'te Etiyopya'yı işgal ettiler. General Rodolfo Graziani ve Pietro Badoglio komutasındaki İtalyan birlikleri, kötü donanımlı ve eğitimsiz Etiyopya ordusunu sürekli geri çekilmek zorunda bırakarak, 9 Nisan 1936'da Ascianghi (Aşangi) Gölü yakınında büyük bir zafer kazandılar ve 5 Mayıs'ta başkent Addis Ababa'yı aldılar. Etiyopya imparatoru Haile Selassie'nin sürgüne gönderilmesinin ardından Mussolini Roma'da, İtalya kralı III. Vittorio Emanuele'yi Etiyopya imparatoru ilan etti ve Badoglio'yu Etiyopya genel valiliğine atadı.
Milletler Cemiyeti, Etiyopyalıların başvurusu üzerine, işgali kınayan ve İtalya'ya ekonomik yaptırımlar uygulanmasını öngören bir karar aldı (1935). Ama Doğu Afrika'daki çıkarlarının zedelenmesinden çekinen Britanya dışındaki büyük devletler işgale ciddi bir tepki gösteremediklerinden, yaptırımlar çok az ülke tarafından uygulandı ve önemli bir etkisi olmadı.
İtalya'nın emperyalist yayılma politikasının somut bir örneği olan savaş, II. Dünya Savaşı öncesinde uluslararası gerilimin artmasında önemli rol oynadı.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b Barker 1971, s. 20.
- ^ Alberto Sbacchi, "The Price of Empire: Towards an Enumeration of Italian Casualties in Ethiopia 1935–1940", in ed. Harold G. Marcus, Ethiopianist Notes, vol. II, No. 2, p.37.
- ^ Sbacchi, "The Price of Empire", p.36.
- ^ Sbacchi, The Price of Empire, p.43.
- ^ Sbacchi, The Price of Empire, p. 38.