Hans Fallada

Hans Fallada
Doğum	Rudolf Wilhelm Friedrich Ditzen 21 Temmuz 1893(1893-07-21) Greiswald
Ölüm	5 Şubat 1947 (53 yaşında) Berlin
Meslek	Yazar
İkamet	Almanya
Milliyet	Alman
Vatandaşlık	Alman
Tür	Roman

Hans Fallada (21 Temmuz 1893, Greiswald – 5 Şubat 1947, Berlin) Alman yazar.^[1]

Asıl adı Rudolf Wilhelm Friedrich Ditzen olan Hans Fallada bir hukukçunun oğlu olarak dünyaya geldi. Babası evde çoğu zaman çocuklarına yüksek sesle Shakespeare ve Schiller okurdu. 1899 yılında babasının görevi nedeniyle Berlin'e taşındılar ve 1901 yılında burada okula başladı. Babasının Anayasa Mahkemesi'ne atanması sonucu aile 1909 yılında Leipzig'e taşınır. 1911 yılında burada bir düelloda arkadaşını öldürür, tutuklanarak psikiyatri tedavisi görür. Bu olaydan sonra yaşamı boyunca uyuşturucu sorunuyla uğraşır. 1914 yılında gönüllü olarak orduya yazılır fakat kısa bir süre sonra terhis edilir. Bundan sonra yaşam mücadelesi onu tezgâhtarlık, satıcılık, muhasebecilik, patates yetiştiriciliği gibi çeşitli işlerde çalışmak zorunda bıraktı.

1920 yılında özyaşamöyküsel özellikler taşıyan ilk romanı Der junge Goedeschal'ı (Genç Goedeschal) yayımlandı. 1923 yılında Anton und Gerda (Anton ve Gerda) adlı ikinci romanını tamamladı. Bu sırada uyuşturucu sorunu yüzünden zimmetine para geçirdiği için 3 ay hapis yattı. Daha sonra aynı sorunlar devam etti. 1929 yılı Fallada için büyük değişimlerin yaşandığı bir yıl oldu. O yıl Anna Margarete Issel'le evlendi ve bir yerel gazetede çalışmaya başladı. 1931 yılında Bauern, Bonzen und Bomben (Köylüler, Kodamanlar ve Bombalar) kitabı yayımlandı. Daha sonra da 1932'de onun dünya çapında tanınmasını sağlayan romanı Kleiner Mann, was nun? (Küçük Adam Ne Oldu Sana?) yayımlandı. Roman ekonominin çöküşüyle Almanya'da yaşanan büyük enflasyon sonucu yoksulluğun, işsizliğin arttığı, sol düşüncenin yaygınlaştığı, Spartakist tepkilerin çatışmalara yol açtığı, buna karşın Nazi rejiminin güçlenmeye başladığı bir ortamda geçiyordu. Roman o kadar beğenildi ki 1934 yılında Frank Borzage yönetmenliğinde Universal Pictures tarafında sinemaya aktarıldı. Bunun sonucunda Nazi karşıtı faaliyetleri suçlamasıyla kısa bir süre hapsedildi, sorgulandı fakat serbest bırakıldı.

Naziler'in iktidarda olduğu bu yıllarda Fallada romanlarına devam etti. 1934'te Wer einmal aus dem Blechnapf frißt (Karavanasından Bir Kez Yiyen) ve Wir hatten mal ein Kind (Bir Zamanlar Çocuğumuz Vardı), 1935'te Das Märchen vom Stadtschreiber, der aufs Land flog (Yaşlı bir Yüreğin Yolcuğu), 1937'de Wolf unter Wolfen (Kurtlar Arasındaki Kurt), 1938'de Der Eiserne Gustav (Demir Gustav), 1940'ta Der Mann ungeliebte (Sevilmeyen Adam), 1943'te Ein Mann will hinaufı (Bir Adam Yukarı Çıkacak) yazdı. Fallada bu dönemde Naziler'den baskı görmesine rağmen Almanya'yı terk etmeyecek kadar yurdunu seviyordu. Bir süredir alkol kullanmaya da başlamıştı. 1944 yılında üç çocuk sahibi olduğu eşi Anna Issel'in kafasına silahla vurduğu için 4 ay hapiste kaldı ve boşandı. Bu sıkıntılı günlerde Naziler'in Yahudi karşıtı roman siparişine karşılık yazdığı özyaşamöyküsel romanı Der Trinkeri (Ayyaş) 1944 yılında bitirdiğinde savaşın sonu gelmişti ve Naziler yeniliyordu. Romandaki boşluklar ölümünden sonra dolduruldu ve kitap 1950 yılında yayımlandı.

Savaştan sonra 1 Şubat 1945'te 24 yaşındaki Ursula Losch ile evlendi ve Kızıl Ordu Feldberg'e girince bir süreliğine belediye başkanlığı yaptı. Sonrasında istifa etti ve Berlin'e yerleşti. Alkol ve uyuşturucu sorunları onu gittikçe yıpratıyordu. 1946'da yazdığı son romanı Jeder stirbt für sich allein (Herkes Tek Başına Ölür) yayımlandığında kısa sürede tükendi fakat ikinci baskısını göremeden 5 Şubat 1947'de uyuşturucuya bağlı olarak kalp yetmezliğinden Berlin'de öldü.

Küçük insanların avukatı sayılan Hans Fallada romanlarına kahraman olarak, çeşitli işlerde çalıştığı sırada tanıdığı halktan gelme kişileri seçti, yapıtlarında insanların yaşamını kimi zaman gerçekçi kimi zaman da mizahî bir dille yansıttı. Hans Fallada'nın yapıtlarının bir kısmı ölümünden sonra yayımlanabilmiştir. Bazıları da sinemaya uyarlanmıştır. Son olarak Herkes Tek Başına Ölür adlı romanı bazı elyazmalarının bulunmasıyla 2010'da yeni bir düzenlemeyle basılmıştır. 1981 yılından beri yazarın anısını yaşatmak için Neumünster kentinde Hans Fallada Ödülü verilmektedir.

• Der junge Goedeschal, 1920
• Anton und Gerda, 1923
• Bauern, Bonzen und Bomben, 1931 (Köylüler, Kodamanlar ve Bombalar, Everest Yayınları 2018 çev: Ahmet Arpad)
• Kleiner Mann, was nun?, 1932 (Küçük Adam Ne Oldu Sana?, Oda yayınları 2003 çev: Senar Yıldız; Everest Yayınları 2018 çev: Ahmet Arpat)
• Wer einmal aus dem Blechnapf frißt, 1932
• Wir hatten mal ein Kind, 1934
• Märchen vom Stadtschreiber, der aufs Land flog, 1935
• Altes Herz geht auf die Reise, 1936
• Hoppelpoppel - wo bist du?, Kindergeschichten, 1936
• Wolf unter Wölfen, 1937 (Kurtlar Sofrasında, Everest Yayınları 2015 çev: Ahmet Arpat)
• Geschichten aus der Murkelei, Märchen, 1938
• Der eiserne Gustav, 1938
• Süßmilch spricht, 1938
• Kleiner Mann - großer Mann, alles vertauscht, 1939
• Süßmilch spricht. Ein Abenteuer von Murr und Maxe, Erzählung, 1939
• Der ungeliebte Mann, 1940
• Das Abenteuer des Werner Quabs, Erzählung, 1941
• Damals bei uns daheim, Erinnerungen, 1942
• Heute bei uns zu Haus, Erinnerungen, 1943
• Fridolin der freche Dachs, 1944
• Jeder stirbt für sich allein, 1947 (Herkes Tek Başına Ölür, Everest Yayınları 2014 çev: Ahmet Arpat; Herkes Yalnız Ölür, Hece Yayınları 2017 çev: Hasan Yılmaz))
• Der Alpdruck, 1947
• Der Trinker, 1950 (Ayyaş, Everest Yayınları 2012 çev: Ahmet Arpad)
• Ein Mann will nach oben, 1953
• Die Stunde, eh´du schlafen gehst, 1954
• Junger Herr - ganz groß, 1965

• Küçük Adam Ne Oldu Sana

• Resmî site
• Hans Fallada'nın oğullarıyla bir sohbet5 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.