Ermenistan'da satranç

Satranç, Orta Çağ'ın başlarından beri Ermenistan'da oynanmaktadır; bununla birlikte Ermenistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti döneminde kurumsallaşmıştır.^[2] Bugün Ermenistan'da oldukça popüler olan satranç,^[3]^[4]^[5] Tigran Petrosyan'ın Dünya Satranç Şampiyonu olduğu dönemde (1960'larda) yaygın olarak tanındı.^[2]^[6] Yaklaşık üç milyonluk bir ülke olan Ermenistan, günümüzün en güçlü satranç ülkelerinden biri olarak kabul edilmekte.^[7]^[8]

Tarihi

İlk yıllar

Ermeni tarihçi Hovsep Orbeli ve Kamilla Trever, satranç tarihi üzerine 1936 tarihli kitaplarında, satrancın Ermenistan'da 9. yüzyıldan beri oynandığını ve Ermenistan'ın Arap egemenliğinde olduğu zamandan beri bilindiğini öne sürüyor.^[9] Ayrıyeten satrancın 6. yüzyılda bir çaturanga olarak ortaya çıktığı düşünülüyor.^[9]^[10]

Sovyet dönemi

Ermenistan'da satranç, 1920'de Sovyet egemenliğinin kurulmasının ardından kurumsallaştı.^[11] 1926-27'de kimyager Simon Hovyan'ın (1869-1942) girişimiyle satrançla ilgili bölümler birçok Ermeni gazetesinde yayınlanmaya başladı. Hovyan, oyunla ilgili dersler vererek ve Emanuel Lasker, Ilya Maizelis ve Yakov Rokhlin'in kitaplarını Ermeniceye çevirerek Ermenistan'da satrancın yaygınlaşmasına katkıda bulundu.

İlk satranç müsabakaları 1927'de Ermenistan Satranç Federasyonu kurulduğunda yapıldı. 1934 yılına kadar Ermenistan'dan satranç oyuncuları Transkafkasya şampiyonasında yarıştı. 1934'te ilk Ermeni Satranç Şampiyonası Erivan'da yapıldı.

Kaynakça

^ "Info – Federation". Armenian Chess Federation. 29 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Eylül 2012.
^ ^a ^b "In Armenia chess is king and grandmasters are stars". The Independent. 13 Mayıs 2010. 15 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ "Compulsory chess lessons might be making Armenia's kids supersmart". msnNOW. Microsoft. 25 Mart 2013. 28 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Eylül 2014.
^ Shahrigian, Shant; Werman, Marco (1 Kasım 2011). "Learning Chess in Elementary School". The World. Public Radio International. 15 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Eylül 2014.
^ Garry Kasparov has compared the popularity of chess in Armenia with the popularity of football (soccer) in Latin America. "Garry Kasparov: "There's No Doubt That Carlsen Is the Strongest Player"". Chess-News.ru. 1 Ekim 2012. 15 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Eylül 2014.
^ Parkinson, Joe (3 Aralık 2012). "Winning Move: Chess Reigns as Kingly Pursuit in Armenia". The Wall Street Journal. 8 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Eylül 2014.
^ Moss, Stephen (16 Kasım 2011). "Armenia's killer chess move". The Guardian. 11 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2013. Armenia is an obsessive chess-playing country, one of the strongest in the world despite a population that is the same as – yes, you guessed it – Wales.
^ "Armenia: the cleverest nation on earth". BBC World Service. 19 Ekim 2009. 24 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Eylül 2012.
^ ^a ^b Orbeli, Joseph; Trever, Kamilla (1936). Шатранг. Книга о шахматах [Shatrang: The Book of Chess] (Rusça). Saint Petersburg: State Hermitage. s. 195. OCLC 82233681.
^ United States Chess Federation; Kurzdorfer, Peter (2003). The Everything Chess Basics Book. Avon, Massachusetts: Adams Media. s. 2. ISBN 978-1-4405-2229-1. Chess is a descendant of a game called Chaturanga believed to have originated in India in the sixth century and which may have been related to a much older Chinese game.
^ Karpov, Anatoly, (Ed.) (1990). "Армения [Armenia]". Шахматы: Энциклопедический словарь (Rusça). Moskova: Советская энциклопедия. s. 21. ISBN 978-5-85270-005-6. LCCN 97214322. OCLC 23533106.

Satranç ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.

Ermenistan ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.

[federation-1] "Info – Federation". Armenian Chess Federation. 29 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Eylül 2012.

[independent-2] "In Armenia chess is king and grandmasters are stars". The Independent. 13 Mayıs 2010. 15 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[3] "Compulsory chess lessons might be making Armenia's kids supersmart". msnNOW. Microsoft. 25 Mart 2013. 28 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Eylül 2014.

[4] Shahrigian, Shant; Werman, Marco (1 Kasım 2011). "Learning Chess in Elementary School". The World. Public Radio International. 15 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Eylül 2014.

[5] Garry Kasparov has compared the popularity of chess in Armenia with the popularity of football (soccer) in Latin America. "Garry Kasparov: "There's No Doubt That Carlsen Is the Strongest Player"". Chess-News.ru. 1 Ekim 2012. 15 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Eylül 2014.

[wsj-6] Parkinson, Joe (3 Aralık 2012). "Winning Move: Chess Reigns as Kingly Pursuit in Armenia". The Wall Street Journal. 8 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Eylül 2014.

[7] Moss, Stephen (16 Kasım 2011). "Armenia's killer chess move". The Guardian. 11 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2013. Armenia is an obsessive chess-playing country, one of the strongest in the world despite a population that is the same as – yes, you guessed it – Wales.

[8] "Armenia: the cleverest nation on earth". BBC World Service. 19 Ekim 2009. 24 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Eylül 2012.

[Orbeli_&_Trever2-9] Orbeli, Joseph; Trever, Kamilla (1936). Шатранг. Книга о шахматах [Shatrang: The Book of Chess] (Rusça). Saint Petersburg: State Hermitage. s. 195. OCLC 82233681.

[10] United States Chess Federation; Kurzdorfer, Peter (2003). The Everything Chess Basics Book. Avon, Massachusetts: Adams Media. s. 2. ISBN 978-1-4405-2229-1. Chess is a descendant of a game called Chaturanga believed to have originated in India in the sixth century and which may have been related to a much older Chinese game.

[Karpov1990-11] Karpov, Anatoly, (Ed.) (1990). "Армения [Armenia]". Шахматы: Энциклопедический словарь (Rusça). Moskova: Советская энциклопедия. s. 21. ISBN 978-5-85270-005-6. LCCN 97214322. OCLC 23533106.

[1]