Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin 478 sayılı kararı
| BM Güvenlik Konseyinin 478 sayılı kararı | |
|---|---|
 1948-1967 yılları arasında Doğu ve Batı Kudüs sınırlarını gösteren harita | |
| Tarih | 20 Ağustos 1980 |
| Oturum no. | 2245 |
| Kod | S/RES/478 (Doküman) |
| Konu | İsrail tarafından işgal edilen topraklar |
Oylama |
|
| Sonuç | Kabul edildi |
| Güvenlik Konseyi üyeleri | |
Daimi üyeler | |
Geçici üyeler | |
Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin 478 sayılı kararı, İsrail'in Doğu Kudüs'ü işgali ve Kudüs'ü başkent ilan etmesi üzerine Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin 20 Ağustos 1980 tarihinde aldığı 478 sayılı karar.
Karar sonucunda Güvenlik Konseyi, İsrail'in Doğu Kudüs'ü işgal etmesi ve Kudüs'ü başkent ilan ettiği kanun kınandı. Kudüs'te diplomatik temsilciliği bulunan ülkelerden temsilciliklerini kutsal şehir Kudüs'ten Tel Aviv'e taşıması istendi.
Arka plan
[değiştir | kaynağı değiştir]1948 yılında Birleşmiş Milletler Kudüs'ü corpus separatum (ayrı beden) ilan etti ve doğrudan Birleşmiş Milletler'e bağlı kabul etti. Aynı yıl İsrail'in Filistin Mandası'ndan bağımsızlığını ilan etmesiyle Birleşmiş Milletler'in planı uygulanamadı. 1949'da ateşkes anlaşmasıyla Doğu Kudüs'ün yönetimi Ürdün'e, Batı Kudüs'ün yönetimi ise İsrail'e bırakıldı.[1] Doğu Kudüs'ü 5 Haziran 1967'deki Altı Gün Savaşı sonucunda işgal eden İsrail, bunun bir işgal değil belediye bütünleştirmesi olduğunu ileri sürdü. 30 Temmuz 1980'de İsrail Parlamentosu Knesset tek taraflı olarak kentin doğusunu ve batısını İsrail'in binlerce yıllık bölünmez başkenti olarak ilan eden Kudüs Yasası'nı kabul etti.[2]
Karar
[değiştir | kaynağı değiştir]Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi 20 Ağustos 1980 tarihinde yaptığı 2245 numaralı oturum sonucunda, İsrail'in Kudüs'ü İsrail Devleti'nin "tam ve birleşik" başkenti ilan eden 30 Temmuz 1980 tarihli Kudüs Yasasını uluslararası hukukun ihlali olarak kınadı. Kararda, konseyin bu yasayı tanımayacağı belirtilerek üye ülkelere de konseyin kararını kabul etmeye çağrıldı. Bu karar aynı zamanda Birleşmiş Milletler üyesi ülkeleri diplomatik misyonlarını Kudüs'ten Tel Aviv'e taşımaya davet etmektedir.[3]
Karar, Güvenlik Konseyi'nin beş daimi üyesinden dördü olan Birleşik Krallık, Çin, Fransa ve Sovyetler Birliği ile on geçici üye Bangladeş, Doğu Almanya, Filipinler, Jamaika, Meksika, Nijer, Norveç, Portekiz, Tunus ve Zambiya'nın evet oyu ile onaylandı. Amerika Birleşik Devletleri oylamaya katılmadı ancak kararı veto da etmedi.
Sonrası
[değiştir | kaynağı değiştir]İsrail kararı kategorik olarak reddetti. İsrail Dışişleri Bakanlığı yaptığı açıklamada; "Kudüs bir daha asla parçalanmamak üzere birleşik bir şehir olarak kalacak ve egemen bir devlet olan İsrail'in başkenti statüsünü zayıflatmayacaktır" ifadelerine yer verdi.[4]
BM Güvenlik Konseyinin 478 sayılı kararı kabul etmesinin ardından Kudüs'te büyükelçiliği bulunan Bolivya, Dominik Cumhuriyeti, Ekvador, Guatemala, Haiti, Hollanda, Kolombiya, Panama, Şili, Uruguay ve Venezuela diplomatik temsilciliklerini Tel Aviv'e taşımaya başladı. 2006'da El Salvador ve Kosta Rika'nın da elçiliklerini Kudüs'ten Tel Aviv'e geri taşımasıyla şehirde hiçbir büyükelçilik binası kalmadı.[5][6]
6 Aralık 2017'de Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Donald Trump Kudüs'ü resmî olarak İsrail'in başkenti olarak ilan etti ve Tel Aviv'de bulunan Amerikan büyükelçiliğinin Kudüs'e taşınması talimatı verdi.[7][8] Aynı gün Çekya Dışişleri Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, "Çek Cumhuriyeti, İsrail-Filistin barışının imzalanmasından önce Kudüs'ün 1967 sınırları çerçevesinde İsrail'in başkenti kabul edilmesini tanıyor" ifadeleri kullanıldı.[9] Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ABD'nin, altında imzası olduğu Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin 478 sayılı kararını bu adımla yok saydığını belirterek, hiç kimsenin hukukun üstünde olmadığını ve hiçbir ülkenin de pazusuna güvenerek uluslararası hukuku yok sayamayacağını söyledi.[10]
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Albayrak, Hakan (7 Aralık 2017). "Kudüs meselesi". Karar.com. Erişim tarihi: 9 Aralık 2017.
- ^ Ulucak, Zehra (8 Aralık 2017). "Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi 'Kudüs' gündemiyle toplandı". Anadolu Ajansı. 9 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Aralık 2017.
- ^ "Resolution 478 (1980) of 20 August 1980". Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi. 12 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Aralık 2017.
- ^ "Israel Says UN Resolution Will Not Affect Jerusalem's Status As Capital". Jewish Telegraphic Agency. 22 Ağustos 1980. 12 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2017.
- ^ Keinon, Herb (25 Ağustos 2006). "El Salvador To Move Embassy to TA". The Jerusalem Post. Erişim tarihi: 9 Aralık 2017.
- ^ "Costa Rica moves embassy from Jerusalem to Tel Aviv". Dünya Yahudi Kongresi. 17 Ağustos 2006. 10 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Aralık 2017.
- ^ "Statement by President Trump on Jerusalem". Beyaz Saray. 14 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2017.
- ^ "ABD Başkanı Donald Trump, Kudüs'ü İsrail'in başkenti olarak tanıdı". BBC Türkçe. 6 Aralık 2017. 10 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2017.
- ^ "osition of MFA to Issue of Jerusalem". Çek Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı. 11 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2017.
- ^ "Erdoğan: ABD Başkanı Trump'ın Kudüs kararı provokasyon, arkasında evangelistler var". Haberturk.com. 9 Aralık 2017. 11 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2017.