İçeriğe atla

Akçakoca

Koordinatlar: 41°05′K 31°07′D / 41.083°K 31.117°D / 41.083; 31.117
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Başlığın diğer anlamları için Akçakoca (anlam ayrımı) sayfasına bakınız.
Akçakoca
İlçe
Harita
İlçe sınırları haritası
ÜlkeTürkiye
İlDüzce
Coğrafi bölgeKaradeniz Bölgesi
İdare
 • KaymakamMustafa Can [1]
 • Belediye başkanıFikret Albayrak (CHP)[2]
Yüzölçümü
 • Toplam1050 km²
Rakım10 m
Nüfus
 (2018)
 • Toplam38.846
 • Kır
-
 • Şehir
-
Zaman dilimiUTC+03.00 (TSİ)
İl alan kodu380
İl plaka kodu81

Akçakoca, Batı Karadeniz Bölgesi'nde Düzce iline bağlı bir ilçedir.

Akçakoca, Karadeniz kıyı şeridinde 35 km uzunluğunda bir kumsala sahiptir. Özellikle 1950'den sonra turistik bir yer hâline gelmeye başlamıştır. Bunda özellikle Ankara ve İstanbul gibi büyük şehirlere 3 saatlik bir uzakta olmasına bağlıdır. Ankara ve İstanbul'dan sonra Zonguldak ve Bursa'dan oldukça turist çekmektedir. Akçakoca denizi ve kumsalından başka bitki örtüsü bakımından bakir güzelliğiyle de turistleri çekmektedir. Ziyaretcilerin gece olduğunda kesinlikle ziyaret ettiği ve şehir halkının geceleri çıkıp dolaştığı Çınar Caddesi adını cadde boyu bulunan ağaçlardan almaktadır. Kayın, kestane, ıhlamur, çınar, meşe ağaçlarından oluşan bitki örtüsü tatilcileri çekmektedir.[4] Fındık üretimi halkın gelirinde büyük rol oynamaktadır.[5]

Tarihçe

[değiştir | kaynağı değiştir]
Paşalar köyü içinden geçen Akçakoca-Kocaali devlet yolu.
Düzce-Sakarya il sınırını oluşturan Melen Çayı, Melenağzı köyü ve balıkçı tekneleri.

Akçakoca ve çevresinden tarihi hakkında kesin bilgi ve belgeler olmamakla birlikte bölgede yapılan kazılar sonucunda elde edilen bir takım eşyanın MÖ 1220 yıllarında Trakya yolu ile Anadolu’ya geçen Trak Kabilelerine ait olduğu tahmin edilmektedir. Roma egemenliği döneminde "Diapolis" yani "Parlayan Şehir" adıyla önemli bir liman ve ticaret merkezi olarak tanınır.[6]

1185-1200 Yıllarında Ceneviz kalesi civarında kurulu olan Hristiyan köylerini buraya daha sonra gelen Selçuklu obaları tarafından yağma ve talan edilince buradaki Hristiyan halk imparatora şikâyet ederler, imparator bunun üzerine Romanya Dobruca’daki Peçenek, Uz, Kuman gibi Türklerin silahşör obalarını buralara Türkmenlere karşı tampon amaçlı getirip yerleştirir. Osmanlılarla-Selçuklular daha sonra kaynaşırlar.

Romanya, Dobruca'daki bu Türkler Trakya üzerinden getirilip bu nüfusu boşalmış Hristiyan köylerine yerleştirilmişlerdir: Aktaş,Nazımbey,Kalkın,Tahirli,Çayağzı,Akkaya,Melenağzı,Hasançavuş,Koçullu...

Bu Türk göçmenlerin bazıları, yaylalara çıktığından Altunçay, Subaşı,Dereköy köylerine de yerleşmişlerdir.[7][8]

1204 tarihinde 4. Haçlı orduları İstanbul'a geldiler. Kudüs yerine İstanbul'u işgal ederek Bizans İmparatorluğu topraklarını bölüştüler. Latin İmparatorluğu'nu kurdular 1204 yılında Latin İmparatorluğu, 1204-1212 yılları arasında kısa bir dönem Trabzon İmparatorluğu egemenliği altında kalmıştır. 1212 yılından itibaren bölge İznik İmparatorluğu hakimiyetine girdi. 1261 yılında İznik İmparatorluğu'nun İstanbul'u ele geçirmesi sonucu bölge tekrar 1323 yılına kadar Bizans İmparatorluğu'nun eline geçti. Cenevizliler fiilen Bizans'ın olan Diapolis, Herakleia, Amesus şehirlerine ticari açıdan hakim oldular ve hasarlı kaleleri onardılar, Diapolis - şimdiki adı ile Akçakoca - Osmanlı Beyliği döneminde 1323 yılında Orhan Gazi’nin lalası ve akıncı beylerden Konur Alp tarafından fethedilerek, Türklerin eline geçmiş ve günümüze kadar kesintisiz Türk egemenliği altında kalmıştır. Bazı tarihçilere göre ise Akçakoca Osmanlılarca fetih edilmemiş Bizans'ın elindeki şehirde yaşayan çoğunluklu Türk nüfus Osmanlı'ya katılmıştır. Osmanlı fethi ile şehrin eski adlarından biri olan "Diapolis" yani "Parlayan Şehir-Kent" adı Türkçeleştirilerek " Akçaşar", " Akçaşehir" olmak üzere değiştirilmiştir.[9]

1862 yılına kadar Bolu Sancak Beyliği’ne bağlı bir voyvodalık ve 1934 yılına kadar da Akçaşehir adıyla nahiye olan bölge, 1934 yılında da isim değişikliği yapılarak Akçakoca Bey’in adını alarak Akçakoca ilçesi olmuştur. Aralık 1999 tarihinde Düzce’nin il olması nedeniyle Akçakoca ilçesi Düzce iline bağlanmıştır.[10][11][12]

İklimi

[değiştir | kaynağı değiştir]

Tipik Karadeniz iklimi özelliklerini yansıtan havası, deniz kenarında olması nedeniyle nemlidir. Yılın büyük bölümünde yağmurlu geçer. Tatili deniz ve güneş olarak düşünenler için fazla ideal bir yer olmamakla birlikte, sakin ve huzurlu ortamı ile dikkat çeker.

Coğrafi durumu ve ekonomisi

[değiştir | kaynağı değiştir]
Akçakoca falezleri

Akçakoca, Karadeniz Bölgesi'nin deniz kıyısındaki en batıda kalan ilçelerinden biridir. Tarihi ve doğal güzellikleri barındıran, ormanla denizin ahenkle buluştuğu bir sahil ilçesidir. Fındık, Akçakocalıların geçiminde en büyük paya sahiptir. Neredeyse yerleşim yapılmayan yerlerin çoğunda fındık bahçelerini görebilirsiniz.

Akçakoca'nın sahili, yazları turistlerle kalabalıklaşır. Ekim ayı sonuna doğru sezon biter. Yerleşim yeri, İstanbul ile Ankara'nın tam ortasında denilebilir. Özellikle hafta sonları oldukça yoğunlaşır.

Nüfus

[değiştir | kaynağı değiştir]
Yıl Toplam Şehir Kır
Akçakoca ilçesi (Bolu)
1935[13] 12.433 2.751 9.682
1940[14] 13.896 2.904 10.992
1945[15] 15.913 3.494 12.419
1950[16] 17.645 3.492 14.153
1955[17] 19.415 4.135 15.280
1960[18] 21.855 5.303 16.552
1965[19] 24.331 7.179 17.152
1970[20] 25.215 8.114 17.101
1975[21] 27.213 9.066 18.147
1980[22] 29.599 9.639 19.960
1985[23] 30.430 11.962 18.468
1990[24] 32.839 13.582 19.257
Akçakoca ilçesi (Düzce)
2000[25] 43.895 25.560 18.335
2007[26] 36.944 22.416 14.528
2008[27] 38.451 22.522 15.929
2009[28] 38.354 23.378 14.976
2010[29] 37.802 23.346 14.456
2011[30] 37.119 23.424 13.695
2012[31] 37.216 23.359 13.857
2013[32] 38.167 23.194 14.973
2014[33] 37.747 24.161 13.586
2015[34] 37.570 24.124 13.446
2016[34] 37.660 24.401 13.259
2017[34] 37.924 25.573 12.351
2018[34] 38.846 25.903 12.943
2019[34] 38.639 26.408 12.231
2020[34] 39.229 27.245 11.984

Festivaller

[değiştir | kaynağı değiştir]

Akçakocada her yıl geleneksel olarak festival yapılmaktadır. Akçakoca'da son olarak 20-26 temmuz arasında 14. Parlayan kent Akçakoca kültür ve sanat festivali gerçekleştirilmiştir.[35] Bu sürede Yazın yoğun olan nüfus 200.000'i geçmektedir. Festival bakımından gittikçe Türkiye'nin en iyi festival organizasyonları arasında yer almaya başlamıştır. Konserlerde ise dönemin en popüler şarkıcıları ve en az 1 tane de karadeniz sanatcısı yer almaktadır. Ayrıca 2010 festivalinde Ceza da Akçakocaya gelmiştir. Akçakoca festivaline Bolu, Adapazarı, Düzce, Zonguldak (özellikle komşu ilçesi Ereğli) den seferler düzenlenmektedir. Festival programı her yıl Akçakoca belediyesi internet sitesinde yer almaktadır.

Görülecek mekanlar

[değiştir | kaynağı değiştir]
Ceneviz kalesi mesire yeri

Yaz akşamları araç trafiğine kapatılan Atatürk Caddesi son derece modern kafelere sahiptir.[kime göre?] Merkez Camii yörenin ilginç mimarili camiilerinden biridir, ilk bakıldığında Uzak Doğu mimarisini anımsatsa da Yörük çadırından esinlenilmiştir. Caminin içi direksizdir, bu mekana genişlik ve ferahlık katmaktadır.

Merkez caminin karşısında geniş bir parkı mevcuttur. Bu parkta Karadenizlilerin genelde "Bagen" dediği serander değişik bir mimariye sahip kafeler yer alır. Osman Gazi ile Akçakoca'yı fethederek Osmanlı topraklarına katan komutanlardan Akçakoca Bey, Konur Alp'in heykelleri bulunmaktadır. Limanı da bu parka çok yakındır. Festivaller bu limanda gerçekleştirilmektedir. Çuhallı çarşısında Ankara Belediyesinin yardımları ile 2009 yılında gençlik parkı yapılmıştır.

Bu parkta tenis sahası, basketbol sahası, spor yapmak için kullanılan park aletleri mevcuttur. Karşısında geniş kumsalında yazları kum futbolu ve plaj voleybolu oynanmakta. Ayrıca belediye tarafından turnuvaları düzenlenmektedir. Ceneviz kalesinde piknik alanı vardır burada aileler mangal yapar. Ceneviz kalesinin hemen yanında kale plajı adı verilen mavi bayraklı bir plaj daha mevcuttur. Son olarak, kültürel kıymeti yüksek olan çantı evleri bulunmaktadır.[36]

Doğal ve Tarihi Mirasın Durumu

[değiştir | kaynağı değiştir]

Akçakoca'daki turizm faaliyetleri, kısa yaz turizmine dayanmakta olup, aynı zamanda deniz-kum-güneş turizmi olarak da adlandırılan plaj turizmine bağlıdır[37]. 1945'ten önce, Akçakoca'nın daha geniş ve uzun bir sahil şeridi vardı. Plaj, batı tarafındaki kayalıklardan Cuhallı'ya kadar uzanıyordu ve Geonavise Kalesi'nin altındaki kale plajına kadar devam ediyordu. Ancak, yol yapımı, kafeler, restoranlar, oteller ve konut binaları, plajı Cuhallı tarafında daha dar ve kısa hale getirdi. Skytower isimli otelin de inşa edilmesi sahildeki dolgu ve doğal tahribata örnek verilebilir.[38][39] Akçakoca'nın merkezinde, eskiden Cuhallı Plajı'nın bir parçası olan büyük ve güzel bir plaj bulunmaktaydı, ancak şimdi balıkçılar için bir liman bulunmaktadır. Birçok yerli, limanın, beton ve kayaların bir araya getirilmesiyle oluşturulan, denizde mayo ve şortla yüzen insanlara karşı muhafazakâr unsurların hissettiği rahatsızlığa atfediyor.

Akçakoca'da Yukarı Mahalle, Cumhuriyet Mahallesi ve Orhangazi gibi mahallelerde birçok ahşap ev bulunmaktadır. Hükûmet, bu alanları koruma altına almıştır[40]. Sonuç olarak, bu evlerin sahipleri dahi onarımlar ve kullanım için müdahalede bulunamamaktadır. Bu evlerin çoğu çökmekte ve bazıları alanlarda herhangi bir değişiklik yapmanın yasa dışı olması nedeniyle yangınlarla zarar görmektedir. Ancak, hükûmet henüz bu evler ve alanlar konusunda bir adım atmamıştır. Sonuç olarak, onlar sessizce kaderlerini beklemektedirler.

Çekilen filmler

[değiştir | kaynağı değiştir]

Başrollerinde Kıvanç Tatlıtuğ, Metin Akpınar, Peker Açıkalın gibi birçok ünlü oyuncunun oynadığı Amerikalılar Karadeniz'de 2 filmi Akçakoca'da çekilmiştir. Akçakoca'nın Dilaver ve Melenağzı köylerinde çekilen filmin küçük bir kısmında merkezden görüntüler de mevcuttur.

2016 yılında "Eski Sevgiliyi Unutmanın 10 Yolu" filminin tamamına yakını Akçakoca'da çekilmiştir.

Fotoğraflar

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Melen Nehri
    Melen Nehri
  • Fakıllı Mağarası
    Fakıllı Mağarası
  • Akçakoca Merkez Cami
    Akçakoca Merkez Cami
  • Akçakoca Merkez Cami
    Akçakoca Merkez Cami
  • Akçakoca Merkez Cami
    Akçakoca Merkez Cami
  • Akçakoca Merkez Cami
    Akçakoca Merkez Cami

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "Akçakoca Kaymakamlığı". 9 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Nisan 2024. 
  2. ^ "Yerel Seçimler Akçakoca Belediye Başkanlığı Seçim Sonuçları". 1 Nisan 2024. 31 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi.  15. harf sırasında bulunan |başlık= parametresi line feed character içeriyor (yardım)
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya". 24 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Aralık 2012. 
  4. ^ "Akçkoca resmi sitesi". 13 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2020. 
  5. ^ "Ekonomi – Akçakoca Belediyesi". 25 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2022. 
  6. ^ "SDÜ Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, Mayıs 2017, Sayı: 40". Emre OKAN, Züleyha Kartal ÖNEMLİ. Süleyman Demirel Üniversitesi. 4 Temmuz 2017. ISSN 1300-9435. 11 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2021. 
  7. ^ "Yeşil Akçakoca Kitabı". 13 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2022. 
  8. ^ "Akçakoca Yöresi" (PDF). 26 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 26 Ekim 2022. 
  9. ^ Düzce ili Akçakoca ilçesinin folklorik unsurları / The folkloric elements in Akçakoca district of Düzce province, CANER ŞAHİN, 2023 228 s.
  10. ^ "Akçakoca Yöresi" (PDF). 26 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 26 Ekim 2022. 
  11. ^ "Akçakoca Etnografik Kültür Envateri". 
  12. ^ "Akçakocanın Tarihçesi". 28 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ekim 2022. 
  13. ^ "1935 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 20 İlkteşrin 1935 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  14. ^  . "Vilâyetler, kazalar, Nahiyeler ve Köyler İtibarile Nüfus ve Yüzey ölçü" (PDF). 20 İlkteşrin 1940 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 20 Ekim 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2016. 
  15. ^  . "1945 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 21 Ekim 1945 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  16. ^  . "Vilayet, Kaza, Nahiye ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 22 Ekim 1950 Umumi Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  17. ^  . "1955 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 23 Ekim 1955 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  18. ^  . "İl, İlçe, Bucak ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 23 Ekim 1960 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021. 
  19. ^ "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  20. ^ "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  21. ^ "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  22. ^ "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  23. ^ "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  24. ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  25. ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  26. ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  27. ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  28. ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  29. ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  30. ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  31. ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013. 
  32. ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014. 
  33. ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015. 
  34. ^ a b c d e f
    • "Merkezi Dağıtım Sistemi" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016. 
    • "Akçakoca Nüfusu - Düzce". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021. 
    • "Düzce Akçakoca Nüfusu". nufusune.com. 
  35. ^ "Akçakoca Festival Programı Belli Oldu". akcakocatv.com. 22 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2015. 
  36. ^ "Çivi kullanılmadan inşa edilen 114 tarihî binaya restorasyon". 14 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mart 2014. 
  37. ^ Altundaş, Y. (2013). Akçakoca ilçesinin turizm potansiyelinin değerlendirilmesi (Master's thesis, Sosyal Bilimler Enstitüsü).
  38. ^ ROOT (27 Mayıs 2021). "Sahil bandındaki yapılaşma tepkilere neden oldu... Açıklama bekleniyor". Akçakoca Gazetesi. 24 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2024. 
  39. ^ "Fikret Albayrak: SKY Tower Oteli'nin kaçak iskele yapımı durduruldu…". Akçakoca TV. 1 Ağustos 2013. 24 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2024. 
  40. ^ "160 TARİHİ EV KORUMA ALTINDA". Düzce Damla Gazetesi. 7 Mart 2023. 24 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2024. 

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Akçakoca&oldid=33729045" sayfasından alınmıştır