Acrocanthosaurus
| Acrocanthosaurus | |||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
.jpg) North Carolina Doğa Bilimleri Müzesi'nde bir iskelet (NCSM 14345). | |||||||||||||||||
Biyolojik sınıflandırma  | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
| Tip tür | |||||||||||||||||
| †Acrocanthosaurus atokensis Stovall & Langston, 1950 | |||||||||||||||||
| Sinonimler | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
Acrocanthosaurus (Yunanca yüksek dikenli kertenkele anlamına gelir) Kuzey Amerika kıtasında 125-105 milyon yıl önce Kretase dönemimde yaşamış yaklaşık 62 metrik ton (68 küçük ton) ağırlığında, 1.4[1] metre uzunluğunda büyük bir kafaya sahip, 11 metre (36 ft) uzunluğundaki etobur bir Teropod dinozordur.[2][3]
Hakkında
[değiştir | kaynağı değiştir]
Doğa Bilimleri Kuzey Carolina Müzesi.
Neredeyse tüm iskeleti tamamlanmış sayılı türlerdendir. Yeraltında minerallerle neredeyse simsiyah olmuş kemiklerine rağmen kalıntıları neredeyse sağlam bir şekilde günümüze kadar taşınmıştır. Kafatası neredeyse bütün halde bulunmuştur. Kol ve bacak kemiklerinin de aynı şekilde sağlam kalması çok güçlü kaslara sahip olduğu ve çenesindeki zedelenme sebebiyle bir av kazası sonucu öldüğü çıkarımına sebep olmuştur.[4] irili ufaklı dişlere sahip olan Acro, büyük bir dinozora nispeten küçük ayaklara sahiptir. Diş yapısı avını dişleriyle öldürmediğini göstermektedir. Bu da uzmanlarda yırtıcı vahşinin avını iri kolları ve bacaklarıyla yakaladığı düşüncesine sebep olmuştur. Büyüklüğü açısından Tyrannosaurus rex ile kıyaslanmaktadır.[5]
Adı ve türü
[değiştir | kaynağı değiştir]
Acrocanthosaurus, "yüksek dikenli kertenkele" ismini 1950 yılında paleontologlar “J. Willis Stovall” ve “Wann Langstonn” tarafından kalçası ve kuyruk omurgası boyunca sırtı son derece uzun dikenlerle kaplı olduğu için verilmiştir.[6]
Türü, “atokensis” ise dinozorun ilk fosillerinin bulunduğu Atoka County, Oklahoma'dan gelmektedir. Genellikle kısaca "Acro" diye anılmaktadır. Doğal Bilimler Müzesi, fosile bir takma ad vermiştir: "Güney Terörü."[7]
Morfolojisi
[değiştir | kaynağı değiştir]Acro'nun ilk kalıntıları, birkaç büyük kemik parçası, 1940 yılı baharında Alt Kretase Antlers Oluşumu, Atoka County, Oklahoma, Arnold Çiftliği'nde bulunmuştur. 1941 yılında da aynı çevreden birkaç kemik daha bulunmuştur, fakat yardımcı yazarın II. Dünya Savaşı donanmasına katılması nedeniyle araştırmalar dönüşüyle 1945 yılında deva ettirilmiştir.[8]
M.U.O. 8-0-S8 protip ve “OMNH 1014” holotip sirkülerine göre iki sırt omurga, dört omurga dikeni, sağ ve sol kasık kemiği, iki kaval kemiği parçası bulunmuştur.[9] Ve yazarlar, Stovall ve Langston, Acrocanthosaurus Atokensis ikili adıyla, kertenkele benzeri kalça yapısına sahip Saurischia takımı, iki ayağı üzerinde hareket eden Theropoda alt takımı, Carnosauria ara takımının Antrodemidae ailesinden geldiğini 1950 yılında tanımlamışlardır.[10]
1990 yılında Weatherford, Texas, Twin Dağ Oluşumunda “SMU 7464” sirkülerine göre bir iskeletin %70'ini kapsayan iskelet parçaları bulunmuştur. İki arka boyun, bir sırt ve birkaç kemiğin daha bulunduğu “OMNH 10168” sirkülerinin içeriğinde belirtilmiştir. Pek çok kemik ve iskelet parçası içeren en fazla örnek ise “Cephis Hall” ve “Sid Love” tarafından Antler Oluşumu, McCurtain County, Oklahoma'dan 1996 yılında çıkarılmıştır.[11]
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]- Dinozorlar listesi
- Kardeş dinozorları
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Dinozor Soy Ağacı PDF(İngilizce)
- Dino Kart(İngilizce)
- Acrocanthosaurus SSS- Doğa Bilimleri Kuzey Carolina Müzesi.(İngilizce)
- Acro Hakkında her şey(İngilizce)
- Tüm taksonomisi(İngilizce)
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ [1] 3 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. enchantedlearning, Acro-erişim:25 Mart 2012,(İngilizce)
- ^ [2] Londra Doğal Tarih Müzesi, Acro-erişim:25 Mart 2012,(İngilizce)
- ^ Bates, K.T.; Manning, P.L.; Hodgetts, D.; Sellers, W.I. (2009). Beckett, Ronald (Ed.). "Estimating Mass Properties of Dinosaurs Using Laser Imaging and 3D Computer Modelling". PLOS ONE. 4 (2): e4532. Bibcode:2009PLoSO...4.4532B. doi:10.1371/journal.pone.0004532
. PMC 2639725 $2. PMID 19225569. We therefore suggest 5750–7250 kg represents a plausible maximum body mass range for this specimen of Acrocanthosaurus.
- ^ [3] 10 Şubat 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. wmnh.com,Arco-erişim:25 Mart 2012,(İngilizce)
- ^ [4] 11 Ocak 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ageofdinosaurs.com,Acro-erişim:25 Mart 2012,(İngilizce)
- ^ [5] 25 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. about.com, Acrocanthosaurus-erişim:25 Mart 2012,(İngilizce)
- ^ [6] 24 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. North Carolina Museum of Natural Sciences ,Acro-erişim:25 Mart 2012,(İngilizce)
- ^ [7] 29 Ekim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. J. W. Stovall ve W. R. Langston, Jr. 1950 Makalesi syf.697,(İngilizce)
- ^ [8] 29 Ekim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. J. W. Stovall ve W. R. Langston, Jr. 1950 Makalesi syf.699,(İngilizce)
- ^ [9] 29 Ekim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. J. W. Stovall ve W. R. Langston, Jr. 1950 Makalesi syf.700,(İngilizce)
- ^ [10] 19 Kasım 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Philip J. CURRI ve Kenneth CARPENTER 2000 Makalesi syf.208,(İngilizce)
- Stovall, J. W. & W. R. Langston, Jr. 1950. “Acrocanthosaurus atokensis, a new genus and species of Lower Cretaceous Theropoda from Oklahoma”. American Midland Naturalist 43(3):696-728.PDF29 Ekim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.,(İngilizce)
- Currie, P. J. & K. Carpenter. 2000. “A new specimen of Acrocanthosaurus atokensis (Theropoda, Dinosauria) from the Lower Cretaceous Antlers Formation” (Lower Cretaceous, Aptian) of Oklahoma, USA. Geodiversitas 22(2):207-246,PDF19 Kasım 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.(İngilizce)
- Franzosa, J. & T. Rowe. 2005.“ Cranial endocast of the Cretaceous theropod dinosaur Acrocanthosaurus atokensis”. Journal of Vertebrate Paleontology 25(4):859-864,(İngilizce)
- Cifelli R. L., Gardner J. D., Nydam R. L. & Brinkman D. L. 1997. — “Additions to the vertebrate fauna of the Antlers Formation (Lower Cretaceous), southeastern Oklahoma”. Oklahoma Geology Notes 57 (4):124-131.(İngilizce)