Çin'de COVID-19 pandemisi
Bu maddenin daha doğru ve güvenilir bilgi sunması için güncellenmesi gerekmektedir. Daha fazla bilgi için tartışma sayfasına bakınız. (Nisan 2020) (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin) |
Çin'de COVID-19 pandemisi | |
---|---|
Yer | Çin |
Hastalık | COVID-19 |
Virüs cinsi | SARS-CoV-2 |
İlk vaka | Vuhan |
Varış tarihi | 1 Aralık 2019 (5 yıl, 4 gün) |
Vaka Sayıları | |
Toplam Test Sayısı | 160.000.000 (TPO: %0.31) |
Doğrulanmış vakalar | 503.302 |
İyileşmiş | 379.053 (%75.31) |
Ölümler | 5.272 (%1.04) |
Aktif vakalar | 118.977 (%23.63) |
Son Güncelleme | 7 Nisan 2023 |
Aşılama Bilgileri | |
Toplam aşılama | 3.436.966.000 |
Günlük aşılama | 119.142 |
100 kişi başına aşı | 237,99 |
%70 Tam Aşılama | Evet |
Son Güncelleme | 1 Ekim 2022 |
Çin'de COVID-19 pandemisi, COVID-19 pandemisinin Çin'deki etkilerini içermektedir.
Öncesi
[değiştir | kaynağı değiştir]Yeni bulaşıcı hastalıklar, genel halkın sağlığına ciddi bir tehdit oluşturmaktadır. Kökenleri, yoğun araştırma çabalarına rağmen genellikle gizemlidir.[1] İnsan koronavirüsleri (CoV'ler) soğuk algınlığına neden olan başlıca patojenler olarak bilinmesine rağmen,[2][3] yeni bir koronavirüs türü olan SARS-CoV, 2002-2003 döneminde 29 ülkeyi kapsayan ve 8098 kişiyi enfekte eden ve 774 kişiyi öldüren bir salgına neden oldu. Kanıtlar, virüsün bir hayvan koronavirüsünden kaynaklanmış olabileceğini, ancak bir şekilde insan popülasyonuna girdiğini gösteriyor.[4][5] Salgın, aynı zamanda hayvan koronavirüslerinin insanlar için potansiyel bir tehlike olabileceği anlamına da geliyor.
2003 SARS salgınından bu yana, Çin'deki genel halk ve bilim topluluğu, Çin hükûmetini bir sonraki halk sağlığı kriziyle başa çıkmak için halk sağlığı sistemini reforme etmeye motive eden ölümcül virüsün potansiyel geri dönüşünden endişe duyuyordu.[6][7][8] Reformun bir parçası olarak Çin, Wuhan'da yeni inşa edilen bir BSL-4 laboratuvarı ve belirsiz nedenlerle pnömoniyi araştırmak için ulusal bir kilit laboratuvarı içeren bulaşıcı hastalıkların patojenlerini ele almak için laboratuvar ağlarını genişletti.[9] Çin CDC'nin Baş Bilimcisi Zeng Guang, salgın bilgisinin daha hızlı yayınlanmasının, Çin'in SARS salgınından öğrendiği bir ders olduğuna inanıyordu, çünkü bilgi yayımlanmaması salgını kötüleştirmişti.
İyileştirilmiş halk sağlığı sistemi ile Çin, çeşitli halk sağlığı acil durumlarıyla başa çıkmayı başardı. Meksika'dan başlayan 2009 H1N1 grip salgınıyla başa çıkmada Çin, aktif bir önleme olarak aylar içinde 100 milyon kişiye aşılar geliştirdi ve dağıttı.[8] Doğu Çin'deki 2013 H7N9 salgını sırasında, ülkenin sağlık sistemi salgından 5 gün sonra patojeni tanımladı. Teşhis için test kitleri tasarlandı ve tanımlamadan 3 gün sonra tüm ana kara illerine dağıtıldı. Aylar içinde etkili aşılar geliştirildi. Ayrıca, Çinli akademisyen Li Lanjuan ve grubu virüsün bulaşma yöntemlerini, moleküler mekanizmalarını ve etkili tedavisini ilk ortaya koyanlar oldu.[10]
Bununla birlikte, Southern Metropolis Daily, insanların halk sağlığına daha fazla önem vermelerine rağmen, hükûmetin sağlık sistemine sağladığı finansmanın, küçük belediyelerdeki CDC'lerin personelini azaltmak zorunda kalması nedeniyle yeterli olmaktan uzak olduğunu belirtti. SARS salgınından 10 yıl sonra, solunum semptomları olduğunda çok az kişi yüz maskesi taktı ve hastaneler ateş kliniklerini kapatmaktaydı.[11] SARS'a karşı bir sonraki savaşı kazanmaya olan güvenine rağmen, 2003 yılında SARS salgınıyla mücadelede ün kazanan Zhong Nanshan, Çinli yetkililerin bir hastalık salgını hakkında halka yalan söyleyip söylemeyeceği konusunda hala muhafazakar bir tutum sergiledi.[8]
Hayvan pazarını çevreleyen ilk vakalar, potansiyel hayvandan insana bulaşma olduğunu öne sürerken, daha sonra virüsün hasta insanlardan başkalarına bulaşabildiği bulundu.[12] Asemptomatik hastaların virüsü başkalarına bulaştırdığı durumlar olmuştur.[13][14] Çin NHC'ye göre, virüs damlacıklar veya yakın temas yoluyla bulaşırken,[15] bazıları dışkıların da virüsün gizlendiği ve bulaştığı yer olabileceğini öne sürdü.[16][17] Viral enfeksiyonun tipik semptomları ateş, kuru öksürük, nefes darlığı, baş ağrısı ve pnömoniyi[18] içeriyordu ve bunlar genellikle 2 hafta kadar süren bir inkübasyon süresinden sonra gelişti.[19] Hafif ancak bulaşıcı vakaların varlığı, salgın kontrol çabalarını karmaşıklaştırdı.[20] Hastaların inkübasyon döneminde bile virüsü bulaştırabilecekleri de fark edildi.[21]
Wuhan'dan erken yanıt
[değiştir | kaynağı değiştir]Keşif
[değiştir | kaynağı değiştir]Doğrulanan ilk hasta 1 Aralık 2019'da[22] semptomlar yaşamaya başladı, ancak South China Morning Post daha sonra ilk vakanın Hubei eyaletinden 17 Kasım gibi erken bir tarihte 55 yaşında bir hasta olabileceğini bildirdi.[23][24][25] 27 Mart 2020'de, bir hükûmet belgesine atıfta bulunan haber kaynakları, 10 Aralık 2019'da semptomlar göstermeye başlayan ve ardından koronavirüs hastalığı için testi pozitif çıkan 57 yaşındaki bir kadının ilk hasta olabileceğini bildirdi.[26][27] Doğrulanan ilk hastanın Huanan Deniz Ürünleri Pazarı'na herhangi bir maruziyeti olmamasına rağmen, dokuz gün sonra pazara maruz kalan kişilerde virüs salgını başladı.[28][29] Enfeksiyon yarasadan insana geçmiş olabilir; eğer öyleyse, geleneksel Çin tıbbında kullanılan yarasa gübresi ile ilgili olabilir.[30] 26 Aralık'ta Shanghai PHC, Wuhan CDC ve Wuhan Merkez Hastanesinden bilinmeyen pnömonili bir hastadan bir örnek aldı ve daha sonra yeni bir koronavirüs içerdiği doğrulanan örnek üzerinde bir araştırma başlattı.
2003 yılında SARS ile mücadele deneyimi nedeniyle alarma geçen Hubei Entegre Geleneksel Çin ve Batı Tıbbı Hastanesi Solunum Tıbbı Bölümü yöneticisi Zhang Jixian[31][32] tarafından bilinmeyen pnömoni vakalarından oluşan bir küme gözlemlenene kadar salgın fark edilmedi. 26 Aralık 2019'da, Zhang'ın hastanesinin yakınında yaşayan birkaç yaşlı, ateşleri ve öksürükleri nedeniyle ona geldi. Çiftin göğüs kafesinin CT tarama sonuçları, akciğerlerde bilinen herhangi bir viral pnömoniden farklı olağandışı değişiklikler gösterdi. Zhang, çiftin oğlunu gördü ve benzer koşullar buldu. Aynı gün, Huanan Deniz Ürünleri Pazarı'ndan Dr. Zhang'ın gördüğü bir hasta da olağandışı koşullara sahipti.[33]
27 Aralık'ta doktor, keşfini hastaneye bildirdi ve hastane, bunun bulaşıcı bir hastalık olabileceğini düşünerek kısa bir süre sonra Jianghan CDC'yi bilgilendirdi. Önlem olarak, meslektaşlarına koruyucu giysiler giymelerini ve benzer durumdaki hastaları kabul etmek için hastanede özel bir alan hazırlamalarını söyledi.[33]
28 ve 29 Aralık tarihlerinde, Huanan Deniz Ürünleri Pazarı'nı ziyaret eden üç hasta daha hastanenin kliniğini ziyaret etti. Hastane, il ve belediye sağlık komisyonlarına haber verdi. Sağlık komisyonları, 29 Aralık'ta yedi hasta için epidemiyolojik araştırma yapmak üzere Wuhan ve Jianghan CDC ve Jinyintan Hastanesini atadı. Bunlardan altısı bulaşıcı hastalıklar için uzmanlaşmış bir tesis olan Jinyintan'a transfer edildi. Yalnızca bir hasta transferi reddetti.[32][33] Zhang'ın keşfi büyük övgüler aldı;[34] Hubei hükûmeti onu ve Jinyintan başkanı Zhang Dingyu'yu viral salgını kontrol etmeye katkılarından dolayı onurlandırdı.[31]
İfşa
[değiştir | kaynağı değiştir]30 Aralık akşamı, Wuhan Belediye Sağlık Komisyonu'ndan gelen iki acil ihbar mektubu İnternette dolaşmaya başladı ve kısa süre sonra Wuhan CDC tarafından 31 Aralık'ta nedeni bilinmeyen 27 zatürre vakası olduğunu itiraf etti. Mektuplara göre, Wuhan'daki tüm hastanelerin nedeni bilinmeyen ve Huanan Deniz Ürünleri Pazarı ile ilgili herhangi bir zatürre hastasını bildirmesini gerektiriyordu. Ayrıca hastanelerden bu hastalara uygun tedaviyi vermelerini istediler. Wuhan CDC, Beijing News'e soruşturmanın hala devam ettiğini ve NHC uzmanlarının internette dolaşan bir söylenti üzerine soruşturmaya[35] yardım etmek için yolda olduklarını söyledi.[36]
1 Ocak 2020'de deniz ürünleri pazarı, Jianghan Bölgesi Sağlık Dairesi ve Piyasa Düzenleme İdaresi tarafından bir "çevre iyileştirmesi" nedeniyle kapatıldı. China Business'a göre, tehlikeli madde giysili işçiler her yerde teftiş yapıyor ve numune topluyordu. Pazardaki satıcılar, insanların ne topladıkları ve ne tespit ettiklerinin kendilerine söylenmediğini söylediler. Kent idaresi memurları ve polis memurları, dükkân sahiplerinden işi bitirip pazarı terk etmelerini istemek için oradaydı.[37]
Weibo 'in CEO'su Wang Gaofei'e göre birçok doktor yanlış bilgi yaypılması konusunda Wuhan polisi tarafından uyarıldı.[38][39][40] İhbarcılardan biri olan Li Wenliang, 7 Şubatta[41] virüsten öldü; aynı gün, salgını keşfedenler Zhang Jixian ve Zhang Dingyu, Hubei hükûmeti tarafından onurlandırıldı.[42] Dr. Li'nin ölümü, hükûmete yönelik yaygın eleştirilere yol açtı.[43]
Hubei'de önlemler ve etki
[değiştir | kaynağı değiştir]Hubei'nin ötesinde etki
[değiştir | kaynağı değiştir]Çin Komünist Partisi genel sekreteri Xi Jinping, Çin'in 'vahim bir durum' ile karşı karşıya olduğu konusunda uyarıda bulundu.[44][45] Çoğunlukla Wuhan'dan ihraç edilen viral enfeksiyon vakalarının Hubei'deki diğer şehirlerde[46] ve Çin anakarasındaki birçok yerde doğrulanmasıyla, Hubei'ye[47] tedavi ve malzeme için kaynak ve uzman vadeden bir Parti Politbüro toplantısı düzenledi.[48] 29 Ocak'ta Tibet ilk teyit edilmiş vakasını açıkladı: Wuhan'dan Lhasa'ya 22-24 Ocak'ta trenle seyahat eden bir erkek,[49] virüsün Çin anakarasının her yerine yayıldığına işaret etti.[50][51]
25 Ocak Çin Yeni Yılı kutlamaları birçok şehirde iptal edildi. Yolcuların ateşleri olup olmadığı kontrol edildi.[52] Henan, Wuxi, Hefei, Şangay ve İç Moğolistan, 21 Ocak'ta canlı kümes hayvanı ticaretini askıya aldı.[53]
Financial Times, salgını Çin'in lideri Xi Jinping üzerindeki baskıyı artıran Çernobil anı olarak nitelendirdi. ABD ile ticaret savaşı, Hong Kong protestoları ve domuz kıtlığına yol açan Afrika domuz ateşi salgını, mevcut hükûmet üzerinde baskı oluşturdu.[54][55]
Henan'ın erken yanıtları
[değiştir | kaynağı değiştir]Aralık 2019'un sonunda Henan, Wuhan'a giden yolcu trenlerinin askıya alındığını duyurdu. Ocak 2020'nin başlarında, Henan Eyaleti yerel yönetimi, eksiksiz dezenfeksiyon önlemleri, etkili ve yoğun tanıtımı, halk arasında salgın önleme ve karantina konusunda güçlü bir farkındalık, köy girişinde geri dönüş noktalarının kurulması ve hatta çöp kullanımı ile kamyonlar, Hubei'yi birbirine bağlayan yolları kapatmak için hendek kazması ve "eve hastalıkla dönmek anne babanın onurunu kırmaktır" gibi sloganların asılması gibi önlemler aldı.[56][57][58]
Bununla birlikte, Xinhua ve Kamu Güvenlik Bakanlığı'nın da belirttiği gibi, Çin anakarasında yolların izinsiz olarak kesilmesi yasa dışıdır.[59][60] Ulaştırma Bakanlığı, yerel yönetimlerden "üçünü değil, birini blokla" ilkesini (yani virüsün yayılmasını engellemek, ancak yolları, trafiği ve internet erişimini, acil durum malzemelerinin taşınmasını ve temel malların taşınmasını engellememek) benimsemelerini istedi.[61]
Halk Sağlığı Acil durum beyanları
[değiştir | kaynağı değiştir]21 Ocak'ta hükûmet yetkilileri hastalığın gizlenmesine karşı uyarıda bulundu.[62]
22 Ocak'ta Hubei, Halk Sağlığı Acil Durumuna Sınıf 2 Müdahale başlattı.[63] 23'ünde Zhejiang'da Halk Sağlığı Acil Durumuna Sınıf 1 Müdahale ilan edildi.[64][65] Guangdong ve Hunan günün ilerleyen saatlerinde aynı şeyi yaptı. Ertesi gün, Hubei[48] ve diğer 13 anakara vilayeti[66][67][68][69] de 1. Sınıf Yanıtı başlattı. 29 Ocak'a gelindiğinde, Tibet'in o gün tepki seviyesini yükselttikten sonra anakaranın tüm bölümleri 1. Sınıf Müdahale başlattı.[70]
En yüksek müdahale seviyesi, salgını kontrol etmek için idare altındaki kaynakları talep etmek üzere bir eyalet hükûmetine yetki verir. Hükûmetin, hastalara yönelik tedaviyi organize etmesine ve koordine etmesine, salgın bölgesinde incelemeler yapmasına, ildeki belirli bölgeleri salgın kontrol bölgesi ilan etmesine, zorunlu emirler vermesine, insan hareketlerini yönetmesine, bilgi ve rapor yayınlamasına, sosyal istikrarı sürdürmesine ve salgın kontrolü ile ilgili başka işler yapmasına yetki verir.[71]
11 Haziran'da yetkililer, Pekin'in güneybatı bölgesi Fengtai'de başka bir enfeksiyon salgınını doğruladılar.[72]
İptaller, gecikmeler ve kapatmalar
[değiştir | kaynağı değiştir]Tatil uzantısı
[değiştir | kaynağı değiştir]26 Ocak'ta Danıştay, 2020 Bahar Bayramı tatilini 2 Şubat'a (ayın ilk ayının dokuzuncu günü olan Pazar) uzattı ve 3 Şubat (Pazartesi) normal çalışma başlangıcı oldu. Eğitim kurumları okula başlamayı erteledi.[73] Tatil uzatımı konusunda farklı iller kendi politikalarını oluşturdu.[74]
Spor etkinlikleri
[değiştir | kaynağı değiştir]2020 Olimpiyat kadın futbolu elemeleri için, Asya bölümü için B Grubu maçlarının üçüncü turunun Wuhan ve daha sonra Nanjing'de yapılması planlanmıştı[75][76] ancak maç sonunda Avustralya'nın Sidney kentinde yapıldı.[77] 5 Şubat 2020'de Suzhou'da düzenlenecek 2020 Çin FA Süper Kupası ertelendi.[78] Shanghai SIPG ve Buriram United arasındaki 2020 AFC Şampiyonlar Ligi play-off maçı kapalı kapılar ardında oynandı.[79] Çin Futbol Federasyonu, 2020 sezonunun 30 Ocak'tan ileri bir zamana ertelendiğini açıkladı.[80] Asya Futbol Konfederasyonu, Şampiyonlar Ligi grup aşamasında Çin kulüplerinin tüm iç saha maçlarını erteledi. Üçü 3 Mart 2020 itibarıyla henüz tek bir oyun oynamamıştı.[81]
Olimpiyat boks elemeleri[82][83] de Mart ayına ertelendi ve oyun yeri Ürdün'ün Amman şehrine taşındı.[84] İlk olarak Guangdong, Foshan'da yapılması planlanan Olimpik kadın basketbol elemelerinin B Grubu da Sırbistan'ın Belgrad kentine taşındı.[85]
Diğer önemli spor etkinliklerine gelince, 15-16 Şubat 2020 için planlanan FIS Alp Disiplini Dünya Kupası salgın nedeniyle iptal edildi. Etkinlik başlangıçta 2022 Kış Olimpiyatları'nın ilk sınavı olarak planlanmıştı. Başlangıçta 13-15 Mart tarihleri arasında Nanjing'de yapılması planlanan 2020 Dünya Atletizm Salon Şampiyonası bir yıllığına ertelendi ve aynı yerde yapılacak.[86] Guangdong, Dongguan'da yapılması planlanan Konfederasyon Kupası Asya Pasifik Grubu I, Kazakistan'ın Astana şehrine taşındı.[87]
Eyalet Spor Genel İdaresi, tüm spor etkinliklerinin Nisan ayına kadar askıya alındığını duyurdu. Mudanjiang Spor Kültürü Kış Kampı[88] ve Çin Ralli Şampiyonası Changbai Dağları[89] askıya alındı. Ulusal kadın basketbol maçlarının ertelenmesinin ardından Çin Voleybol Derneği tüm voleybol maçlarını ve etkinliklerini askıya aldı.[90]
Formula E sezonunun üçüncü turu olarak 21 Mart'ta gerçekleşecek olan 2020 Sanya ePrix, henüz açıklanmayan bir tarihe ertelendi.[91] 12 Şubat'ta, 19 Nisan'da 2020 Formula 1 Dünya Şampiyonası'nın dördüncü turu olarak gerçekleşecek olan 2020 Çin Grand Prix'si de ertelendi.[92]
25 Şubat - 1 Mart 2020'de başlaması planlanan Lingshui China Masters badminton turnuvası Mayıs ayı başına ertelendi.[93]
Çin'in ilk olarak 16-26 Şubat'ta yapılması planlanan 14. Ulusal Kış Oyunları da ertelendi.[94]
Güzellik Yarışmaları
[değiştir | kaynağı değiştir]Miss Universe China 2020'nin başlangıçta 8 Mart 2020'de yapılması planlanıyordu; ancak 21 Şubat 2020'de Miss Universe China Organization, pandemi nedeniyle yarışmanın iptal edildiğini ve ileri bir tarihe ertelendiğini duyurdu.[95]
Turistik yerler
[değiştir | kaynağı değiştir]Wuhan Kültür ve Turizm Bürosu 21 Ocak'ta şehrin vatandaşlarına turizm tanıtım faaliyetini erteledi. Kalifiye olan tüm vatandaşlar, Büro'nun bir sonraki faaliyetinde kalifikasyona devam edebilecek.[96] 23 Ocak'ta Büro, Wuhan'daki müzelerin, anıtların, halk kütüphanelerinin ve kültür merkezlerinin 23 Ocak'tan 8 Şubat'a kadar geçici olarak kapatıldığını duyurdu.[97] Wuhan'a ve Wuhan'dan tüm tur grupları iptal edildi.[98][99]
23 Ocak'ta Pekin, Dongcheng Şehir İdaresi, başlangıçta 25 Ocak'ta yapılması planlanan Longtan ve Dünya Tapınağı'ndaki tapınak fuarlarını iptal etti.[100] Pekin Kültür ve Turizm Bürosu daha sonra tapınak fuarları da dahil olmak üzere tüm önemli etkinliklerin iptal edildiğini duyurdu.[101] Yasak Şehir ve Ulusal Denizcilik Müzesi dahil Pekin[102] ve Tianjin'deki[103] turistik yerler kapılarını 24 Ocak'tan itibaren halka kapattı. 23 Ocak akşamı, Saray Müzesi 25 Ocak'tan[104] kapanma kararı aldı ve Hangzhou'daki Batı Gölü, tüm ücretli cazibe merkezlerini ve Müzik Çeşmesini kapattığını duyurdu ve bir sonraki seferden başlayarak tüm büyük ölçekli yolcu gemilerinin hizmetlerini askıya aldı.[105] 24 Ocak'tan bu yana, Nanjing'deki Sun Yat-sen Mozolesi,[106] Şangay Disneyland, Shanxi'deki Pingyao Antik Kenti, Guangdong'daki Kanton Kulesi , Lijiang Eski Kenti, Yunnan ve Siçuan'daki Emei Dağı gibi birçok önemli turistik yer kapatıldı.[107]
Eğitim
[değiştir | kaynağı değiştir]21 Ocak 2020'de, Eğitim Bakanlığı (MEB) eğitim sisteminden yeni koronavirüs enfeksiyonunun neden olduğu pnömoninin önlenmesi ve kontrolünde iyi bir iş çıkarmasını istedi. Bundan sonra, New Oriental, NewChannel ve TAL Education,[108] Hubei,[109] Zhejiang,[110] Shenzhen,[111] ve Shanghai Üniversitesi[112] dahil olmak üzere özel eğitim sağlayıcıları devam eden tüm kursları iptal etti ve yeni dönemi erteledi. 27 Ocak'ta, MEB, tüm yüksek öğretim kurumlarına, yerel yönetimlerin kararına göre K-12 eğitimi ve yerel kolejler için yeni dönemin başlama saatini belirlemek için tüm yerel eğitim departmanlarına yeni bahar dönemini ertelemelerini tavsiye etti.[113] İnsan Kaynakları ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı da tüm mesleki eğitim tesislerinin yeni yarıyılı kapatmasına karar verdi.[114]
Ulusal Eğitim Sınavları Kurumu, Şubat ayı için planlanan tüm IELTS, TOEFL ve GRE sınavlarını iptal etti. Karar ilk olarak Wuhan'da yapılacak testler için alındı ve anakara Çin'in her yerindekilere kadar uzatıldı.[115][116][117] MoE ayrıca yurtdışında okuyan Çinli öğrencileri seyahatlerini ertelemeye çağırdı. Yurtdışına çıkması gerekenler için, MoE onlara herhangi bir sağlık kontrolü durumunda daha erken gelmelerini ve öksürük ve ateş belirtileri varsa seyahat etmeyi bırakmalarını tavsiye etti.[118]
28 Ocak'ta Ulusal Kamu Hizmeti Bürosu, 2020 kamu hizmeti işe alma sınavını, kamu seçimi ve halk seçimi mülakat süresini erteleyeceğini söyledi.[119]
Evlilik kaydı
[değiştir | kaynağı değiştir]Şangay, Hangzhou, Guangzhou, Jinan, Ningbo ve Gansu'daki Sivil İşler yetkilileri, 25 Ocak'ta, toplanmanın neden olduğu salgın ve çapraz enfeksiyonun yayılmasını önlemek için 2 Şubat 2020'de yapılması planlanan özel evlilik kaydı düzenlemesini iptal edeceklerini açıkladılar.[120][121][122][123] Daha sonra 30 Ocak'ta Sivil İşler Bakanlığı 2 Şubat'ta evlilik kayıtlarının iptaline karar verdi.[124]
Parlamento oturumları
[değiştir | kaynağı değiştir]Salgın, Ulusal Halk Kongresi (NPC), Çin'in ulusal parlamentosu ve birçok yerel parlamento üzerinde bir etki yarattı. 27 Ocak'ta, Yunnan İl Halk Kongresi Daimi Komitesi (PPCSC), Şubat ayı başlarında yapılması planlanan yerel Lianghui oturumlarını ertelediğini duyurdu ve bunu 28 Ocak'ta Sichuan'daki PPCSC izledi. Hohhot, Chengdu, Jinan, Qingdao, Binzhou, Zhengzhou, Pingdingshan, Anyang, Hefei, Changzhou, Ningbo, Wenzhou, Zhoushan, Ganzhou, Shangluo ve Jiangjin gibi şehirlerin yerel parlamento oturumları da ertelendi.[125]
NPC'nin Daimi Komitesi 24 Şubat'ta Mart oturumunun ertelenip ertelenmeyeceğine karar vereceğini bildirdi.[126] Mart ayındaki 10 günlük oturum, Çin'in her yerinden yaklaşık 3.000 delegenin önemli yasaların geçirildiği ve temel ekonomik hedeflerin açıklandığı yıllık bir toplantıdır. Potansiyel gecikme, NPC'nin Mart oturumu için programı ilk kez benimsediği 1995 yılından bu yana ilk kez yaşandı.[127] Hong Kong Çin Üniversitesi'nde siyasi analist olan Willy Lam, oturumların yalnızca enfeksiyon riskini artırmayacağına, aynı zamanda "salgınla ilgili üst düzey yetkililere düşmanca ve utanç verici sorular gönderebileceğine" inanıyordu. Ayrıca, Kültür Devrimi'nden sonra asla gerçekleşmemiş olmasına rağmen toplantıların iptal edilmesinin mümkün olacağına inanıyordu.[128]
Ekonomik etki
[değiştir | kaynağı değiştir]Ocak ayı sonlarında, ekonomistler V şeklinde bir toparlanma öngörüyorlardı. Mart ayına gelindiğinde durum çok daha belirsizdi.[129] Milyonlarca işçi, işyerleri yetersiz kalırken işlerinden uzakta mahsur kaldı. Virüsün Ocak ayında önemli bir faktör haline gelmesinden sonraki ilk tam ay olan Şubat 2020 verileri, ekonomik faaliyetin resmi göstergelerinin rekor düşük seviyelere düştüğünü gösterdi. Caixin imalat endeksi (PMI), Ocak ayındaki 50'den Şubat ayında 35,7'ye düşerek derin bir daralma gösterdi. Ülkenin imalat dışı endeksi, Ocak 2020'deki 54.1'den Şubat ayında 29.6 ile rekor düşük bir seviyeye daha da geriledi. Wall Street Journal'a göre, "Fabrika endeksi 2019'un büyük bölümünde ABD ile Çin arasındaki ticaret savaşının vurduğu bir daralmaya işaret etti. İki taraf arasındaki ticaret gerilimlerinin azaldığı geçen yılın sonlarına kadar genişlemeye geri dönmedi. "[130]
Reuters'ın aktardığı Morgan Stanley araştırmasına göre, ekonomik faaliyet yeni koronavirüs salgınından olumsuz etkilendiğinden, Çin'in ekonomik büyümesinin 2020'nin ilk yarısında yüzde 1,1'e kadar yavaşlaması bekleniyor.[131] Ancak 1 Şubat 2020'de Çin Halk Bankası, salgının Çin ekonomisi üzerindeki etkisinin geçici olduğunu ve Çin'in uzun vadeli pozitif ve yüksek kaliteli büyümesinin temellerinin değişmediğini söyledi.[132]
Salgın nedeniyle Şangay Borsası ve Shenzhen Menkul Kıymetler Borsası, Çin Menkul Kıymetler Düzenleme Komisyonu'nun onayı ile Bahar Bayramı tatilinin 2 Şubat'a uzatıldığını ve ticaretin 3 Şubat'ta yeniden başlayacağını duyurdu.[133][134] Bundan önce, Bahar Şenliği'nden önceki son işlem günü olan 23 Ocak'ta, üç büyük hisse senedi endeksi de % 3'lük bir düşüşle açıldı ve Şangay endeksi 3000'in altına düştü.[135] Tatilden sonraki ilk işlem günü olan 2 Şubat'ta, üç büyük endeks yaklaşık % 8 ile rekor düşük bir açılış yaptı.[136] Günün sonunda düşüş yaklaşık % 7'ye geriledi, Shenzhen endeksi 10.000 puanın altına düştü ve iki pazarda toplam 3.177 hisse düştü.[137]
Çin Halk Bankası ve Devlet Kambiyo İdaresi, bankalar arası RMB döviz piyasası, dövizden piyasaya ve döviz piyasasının tatillerini 2 Şubat 2020'ye kadar uzatılacağını duyurdu.[138] 3 Şubat'ta piyasa açıldığında, Renminbi büyük yabancı para birimleri karşısında düştü. Renminbi'nin ABD doları karşısındaki merkezi parite oranı bir önceki işlem gününe göre 373 baz puan düşüşle 6.9249'dan açıldı.[139] Açılıştan bir saat sonra 7,00'ün altına düştü[140] ve 7.0257'de kapandı.[141]
Çin'de yeni araba satışı salgından etkilendi. Şubat 2020'nin ilk iki haftasında satılan otomobillerin hacminde % 92'lik bir azalma oldu. Automative News kaynaklarına göre, Çinli politikacılar, satışları canlandırmak için bu yılın ötesinde elektrikli araç alımları için sübvansiyonların uzatılmasını [142] tartışırken, aynı zamanda sıfır emisyonlu araç üretim payları için gereksinimleri azaltmayı da tartıştılar.[143]
13 Mart'a gelindiğinde, Hubei dışındaki çoğu işletme yeniden faaliyete geçti.[144] Caixin PMI Mart sonunda 50'ye yükseldi.[145]
2020'nin ilk çeyreğinde Çin GSYİH'si yüzde 6,8 düştü ve 1992'den bu yana ilk daralma olarak gerçekleşti.[146]
Mayıs 2020'de, Çin Başbakanı Li Keqiang, ekonominin 2019'a göre % 6,8 daraldığı ve Çin'in "öngörülemez bir" durumla karşı karşıya olduğu, tarihte ilk kez, merkezi hükümetin 2020 için bir ekonomik büyüme hedefi belirlemeyeceğini açıkladı. zaman. Ancak hükûmet, 2020'nin sonuna kadar 9 milyon yeni kentsel iş yaratma niyetinde olduğunu da belirtti.[147]
İşsizlik
[değiştir | kaynağı değiştir]2020 Ocak ve Şubat aylarında Wuhan'daki salgının doruk noktasında, Çin'de yaklaşık 5 milyon kişi işini kaybetti.[148] Çin'in yaklaşık 300 milyon kırsal göçmen işçisinin çoğu, iç kesimlerde ya da Hubei vilayetinde mahsur kaldı.[149][150]
Çin Sosyal Bilimler Akademisi'nden ekonomist Zhang Bin tarafından yapılan bir tahmine göre, Mart ayı sonunda 80 milyon kadar işçi işsiz kalmış olabilir; bu tahmin göçmen işçileri ve Pekin'deki resmi istatistiklerin hesaba katmadığı kırsal alanlardaki insanları içeriyordu.[151]
Yüz maskesi sıkıntısı ve üretimi
[değiştir | kaynağı değiştir]Çin'de, pandemi sırasında genel halk tarafından yaygın olarak kullanılan yüz maskeleri birçok yerde kullanılmaya başlandı.[152] Salgın hızlandıkça, anakara pazarında halkın artan ihtiyacı nedeniyle yüz maskesi sıkıntısı yaşandı.[153] Şangay müşterilerinin, yarım saat içinde tükenen bir paket yüz maskesi satın almak için yaklaşık bir saat kuyruğa girmesi gerektiği bildirildi.[154] Bazı mağazalar istifliyor, fiyatları yükseltiyor ve bu nedenle piyasa düzenleyicisi bu tür eylemleri durduracağını söyledi.[155][156] Sektörde bir uzman olan Lei Limin'e göre, kıtlık, çoğu işçinin Yeni Yıl tatilinden döndüğü Şubat ayı sonuna kadar giderilemeyecekti.[157]
Alibaba Group'a ait Çin'in en büyük e-ticaret platformu olan Taobao, 22 Ocak 2020'de Taobao ve Tmall'daki tüm yüz maskelerinin fiyatlarında artışa izin verilmeyeceğini söyledi. Perakendecilere özel sübvansiyonlar sağlanacaktı. Ayrıca Alibaba Health'in "acil ilaç teslimatı" hizmeti Bahar Şenliği sırasında kapatılmayacaktı.[158] Bir diğer önde gelen Çin e-ticaret platformu JD, "Kaynaklardan, depolama ve dağıtımdan, platform kontrolünden vb. Arz ve fiyat istikrarını sağlamak için aktif olarak çalışıyoruz" dedi. ayrıca JD'nin platformundaki emtialar üzerinde sıkı kontrol uyguladı. Yüz maskeleri satan üçüncü taraf satıcıların fiyatları yükseltmeleri yasaklandı. Üçüncü şahıs satıcıların fiyatlarının anormal bir şekilde arttığı doğrulandığında, JD rahatsız edici malları derhal raflardan kaldıracak ve buna uygun olarak rahatsız edici satıcılarla ilgilenecektir denildi.[159] Sunning.com ve Pinduoduo gibi diğer büyük e-ticaret platformları da sağlık ürünlerinin fiyatlarını sabit tutma sözü verdi.[160][161]
Çin, sağlık personelinin ve genel halkın talebini karşılamak için Mart ayı itibarıyla günde 100 milyon maske üretiyor.[162]
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Fan Wu; Su Zhao; Bin Yu; Yan-Mei Chen; Wen Wang; Zhi-Gang Song; Yi Hu; Zhao-Wu Tao; Jun-Hua Tian; Yuan-Yuan Pei; Ming-Li Yuan; Yu-Ling Zhang; Fa-Hui Dai; Yi Liu; Qi-Min Wang; Jiao-Jiao Zheng; Lin Xu; Edward C. Holmes; Yong-Zhen Zhang (3 Şubat 2020). "A new coronavirus associated with human respiratory disease in China". Nature: 1-8. doi:10.1038/s41586-020-2008-3. ISSN 1476-4687. 5 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2020.
- ^ David A.J. Tyrrell; Steven H. Myint (1996), Samuel Baron (Ed.), Coronaviruses, 4., University of Texas Medical Branch at Galveston, ISBN 978-0-9631172-1-2, PMID 21413266, 10 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 5 Şubat 2020
- ^ Kahn (2005). "History and Recent Advances in Coronavirus Discovery". The Pediatric Infectious Disease Journal. 24 (11): S223-7, discussion S226. doi:10.1097/01.inf.0000188166.17324.60. ISSN 0891-3668. PMID 16378050.
- ^ Al-Omari (2019). "MERS coronavirus outbreak: Implications for emerging viral infections". Diagnostic Microbiology and Infectious Disease. 93 (3): 265-285. doi:10.1016/j.diagmicrobio.2018.10.011. ISSN 1879-0070. PMID 30413355.
- ^ To (2013). "From SARS coronavirus to novel animal and human coronaviruses". Journal of Thoracic Disease. 5 (Suppl 2): S103-S108. doi:10.3978/j.issn.2072-1439.2013.06.02. ISSN 2072-1439. PMC 3747523 $2. PMID 23977429.
- ^ "警惕非典再来(今日谈)" [SARS'ın tekrar gelmesine karşı dikkatli olun (bugün konuşuyor)]. People's Daily (Çince). 14 Ocak 2005. 5 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". People's Daily (Çince). 16 Aralık 2003. 5 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2020.
- ^ a b c "钟南山:如果"非典"再来一次 不会成为挑战" [Zhong Nanshan: SARS tekrar gelirse, sorun olmayacak]. Yangcheng Evening News (Çince). 25 Şubat 2013. 5 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2020 – Sohu vasıtasıyla.
- ^ "致命病毒:再相逢能否从容" [Ölümcül virüs: tekrar görüşebilir miyiz?]. China Science Daily (Çince). 12 Nisan 2013. 5 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2020.
- ^ "十年建起一道防治新发传染病屏障" [Ten years to build a barrier against emerging infectious diseases]. China Youth Daily (Çince). 10 Ocak 2018. 5 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". Southern Metropolis Daily (Çince). 6 Mart 2013. 4 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2020.
- ^ "About Novel Coronavirus (2019-nCoV)". CDC. 3 Şubat 2020. 24 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2020.
- ^ Rothe (30 Ocak 2020). "Transmission of 2019-nCoV Infection from an Asymptomatic Contact in Germany". New England Journal of Medicine. 0. doi:10.1056/NEJMc2001468.
- ^ "Transmission of Novel Coronavirus (2019-nCoV) | CDC". cdc.gov. 31 Ocak 2020. 28 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2020.
- ^ "新型冠状病毒感染的肺炎诊 方案(试行第四版)" [Pneumonia diagnosis and treatment plan for new coronavirus infection (Trial fourth edition) erişimtarihi=] (PDF). National Health Commission (Çince). 28 Ocak 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2020.
- ^ "Coronavirus lurking in feces may be a hidden source of spread". Japan Times. 2 Şubat 2020. ISSN 0447-5763. 3 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2020.
- ^ "Coronavirus Lurking in Feces May Reveal Hidden Risk of Spread". Bloomberg. 1 Şubat 2020. 1 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2020.
- ^ Zhou (3 Şubat 2020). "A pneumonia outbreak associated with a new coronavirus of probable bat origin". Nature: 1-4. doi:10.1038/s41586-020-2012-7. ISSN 1476-4687. 3 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2020.
- ^ "Symptoms of Novel Coronavirus (2019-nCoV) | CDC". cdc.gov. 31 Ocak 2020. 30 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2020.
- ^ Mahase (28 Ocak 2020). "China coronavirus: mild but infectious cases may make it hard to control outbreak, report warns". BMJ. 368: m325. doi:10.1136/bmj.m325. ISSN 1756-1833. PMID 31992570. 28 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2020.
- ^ Rabin (4 Şubat 2020). "Even Without Symptoms, Wuhan Coronavirus May Spread, Experts Fear". The New York Times. ISSN 0362-4331. 5 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2020.
- ^ Huang (15 Şubat 2020). "Clinical features of patients infected with 2019 novel coronavirus in Wuhan, China". The Lancet. 395 (10223): 497-506. doi:10.1016/S0140-6736(20)30183-5. ISSN 0140-6736. PMID 31986264. 10 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2020.
- ^ "China's first confirmed Covid-19 case traced back to November 17". South China Morning Post. 13 Mart 2020. 13 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2020.
- ^ Walker (14 Mart 2020). "China Traces Coronavirus to First Confirmed Case, Nearly Identifying 'Patient Zero'". Newsweek. 14 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mart 2020.
- ^ Davidson (13 Mart 2020). "First Covid-19 case happened in November, China government records show—report". The Guardian. ISSN 0261-3077. 2 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mart 2020.
- ^ Oliveira (27 Mart 2020). "Shrimp vendor identified as possible coronavirus 'patient zero,' leaked document says". Daily News. New York. 8 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mart 2020.
- ^ Page (6 Mart 2020). "How It All Started: China's Early Coronavirus Missteps". The Wall Street Journal. 9 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mart 2020.
- ^ "新冠病毒疫情爆发至今大事记" [Major events since the outbreak of the new crown virus]. BBC News 中文 (Çince). 5 Şubat 2020. 5 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2020.
- ^ Huang (24 Ocak 2020). "Clinical features of patients infected with 2019 novel coronavirus in Wuhan, China". The Lancet. 0. doi:10.1016/S0140-6736(20)30183-5. ISSN 0140-6736. PMID 31986264. 10 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2020.
- ^ Wassenaar (Mayıs 2020), 2019_nCoV/SARS‐CoV‐2: rapid classification of betacoronaviruses and identification of Traditional Chinese Medicine as potential origin of zoonotic coronaviruses, 70 (5), ss. 342-348, doi:10.1111/lam.13285
- ^ a b "Hubei rewards Zhang Dingyu and Zhang Jixian for their great merit". Sina Corp. 7 Şubat 2020. 27 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Şubat 2020.
- ^ a b "Arşivlenmiş kopya". 武汉晚报. 2 Şubat 2020. 2 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b c "Ringing the alarm". Global Times. 7 Şubat 2020. 7 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Şubat 2020.
- ^ "Doctor who treated first 7 Coronavirus patients in Wuhan now a hero in China". Hindustan Times. 2 Şubat 2020. 2 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Şubat 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 31 Aralık 2019. 31 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". BBC News 中文 (Çince). 5 Şubat 2020. 5 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". Ocak 2020. 2 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". Radio Free Asia (Çince). 1 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya" (Çince). Xinhua News Agency. 2 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". tv.cctv.com. 29 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2020.
- ^ Xiong. "Wuhan hospital announces death of whistleblower doctor Li Wenliang". CNN. 7 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". The Initium. 7 Şubat 2020. 7 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Şubat 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". CNBC. 7 Şubat 2020. 7 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Şubat 2020.
- ^ "CPC leadership meets to discuss novel coronavirus prevention, control" 25 Ocak 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. People's Daily. 25 January 2020. from the original on 25 January 2020. Retrieved 26 January 2020.
Xi Jinping, general secretary of the CPC Central Committee, chaired the meeting.
- ^ "Xi says China faces 'grave situation' as virus death toll hits 42" 3 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Reuters. 26 January 2020. from the original on 3 February 2020. Retrieved 2 February 2020.
- ^ 眾新聞 | 【武漢肺炎大爆發】西藏首宗確診 全國淪陷 內地確診累計7711宗 湖北黃岡疫情僅次武漢 2 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. 眾新聞 (in Chinese). from the original on 2 February 2020. Retrieved 2 February 2020.
- ^ "China battles coronavirus outbreak: All the latest updates". Al Jazeera. 29 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2020.
- ^ a b "Arşivlenmiş kopya". 24 Ocak 2020. 2 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". RFI Chinese (Çince). 29 Ocak 2020. 2 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2020.
- ^ "Coronavirus Has Now Spread To All Regions Of mainland China" 2 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. NPR. from the original on 2 February 2020. Retrieved 2 February 2020.
- ^ "Coronavirus declared global health emergency" 30 Ocak 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. BBC News. 31 January 2020. from the original on 30 January 2020. Retrieved 2 February 2020.
- ^ "China virus spread is accelerating, Xi warns" 2 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. BBC News. 26 January 2020. from the original on 2 February 2020. Retrieved 2 February 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". Caijing (Çince). 23 Ocak 2020. 23 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Xi Jinping faces China's Chernobyl moment". Financial Times. 10 Şubat 2020. 11 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Şubat 2020.
- ^ Coughlin (12 Şubat 2020). "The coronavirus crisis could be China's Chernobyl". The Telegraph. ISSN 0307-1235. 12 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Şubat 2020.
- ^ 田宇 (25 Ocak 2020). "Arşivlenmiş kopya". 人民网 (Çince). 25 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ 何小桃 (25 Ocak 2020). "Arşivlenmiş kopya" (Çince). 26 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ 张丰 (24 Ocak 2020). "Arşivlenmiş kopya" (Çince). 25 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". Xinhua News Agency. 29 Ocak 2020. 4 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". Xinhua News Agency. 30 Ocak 2020. 31 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". Xinhua News Agency. 26 Ocak 2020. 27 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2020.
- ^ "China's credibility on the line as it tries to dispel cover-up fears". South China Morning Post. 21 Ocak 2020. 21 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2020.
Party’s law and order body warns officials that anyone who tries to hide the spread of the disease will be ‘nailed on the pillar of shame for eternity’
- ^ "Arşivlenmiş kopya". Hubei Province People's Government. 21 Ocak 2020. 5 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2020.
- ^ "浙江新增新型冠状病毒感染的肺炎确诊病例17例". Provincial Health Commission of Zhejiang via The Beijing Times. 23 Ocak 2020. 24 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ocak 2020.
- ^ 俞菀 (23 Ocak 2020). "浙江:新增新型冠状病毒感染肺炎确诊病例17例 启动重大公共突发卫生事件一级响应" (Çince). Xinhua News Agency. 27 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ocak 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". Beijing Youth Daily. 24 Ocak 2020. 24 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". Xinhua News Agency. 24 Ocak 2020. 27 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 24 Ocak 2020. 27 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 多维新闻. 24 Ocak 2020. 27 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2020.
- ^ 中国内地31省份全部启动突发公共卫生事件一级响应 2 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Caixin. 29 January 2020. from the original on 2 February 2020. Retrieved 2 February 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 吉林电视台. 26 Ocak 2020. 4 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2020.
- ^ "An outbreak in Beijing of covid-19 is causing alarm". The Economist. ISSN 0013-0613. 25 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 中国政府网. 26 Ocak 2020. 26 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 券商中国. 3 Şubat 2020. 7 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". n.d. 22 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ 東奧》女足資格賽 由武漢改至南京舉行[ölü/kırık bağlantı] ,Fox體育,2020-01-23
- ^ "Arşivlenmiş kopya". Sina Sports. 27 Ocak 2020. 27 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya" (Çince). 25 Ocak 2020. 26 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Coronavirus affects AFC Champions League". ESPN. 25 Ocak 2020. 30 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 30 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2020.
- ^ "AFC calls for emergency meetings with National and Club representatives (Updated)". Asian Football Confederation. 28 Şubat 2020. 27 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". Sina Sports. 22 Ocak 2020. 27 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ocak 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 27 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". Sina Sports. 26 Ocak 2020. 27 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". The Beijing Times. 27 Ocak 2020. 27 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 163.com Sports. 30 Ocak 2020. 30 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 163.com Sports. 26 Ocak 2020. 1 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". Thepaper.cn. n.d. 23 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 澎湃新闻. n.d. 25 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2020.
- ^ "Formula E postpones China race amid virus outbreak". motorsport.com. 2 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Şubat 2020.
- ^ "2020 F1 Chinese Grand Prix postponed due to novel coronavirus outbreak | Formula One". Formula One. 12 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Şubat 2020.
- ^ "BWF Statement on Postponement of Lingshui China Masters". bwfbadminton.com. Badminton World Federation. 1 Şubat 2020. 10 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 163.com Sports. 26 Ocak 2020. 27 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2020.
- ^ "Miss China Official 中国环球小姐 on Instagram: "We would like to apologize and humbly announce that due to the coronavirus, the original on-date (March 8, 2020, Lijiang, China) Miss…"". Instagram (İngilizce). 8 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Şubat 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". China News Service. 21 Ocak 2020. 27 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2020.
- ^ 倪伟 (23 Ocak 2020). "Arşivlenmiş kopya". The Beijing Times. 27 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 27 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2020.
- ^ "武汉对进出武汉人员加强管控 遏制疫情扩散". Ta Kung Pao. 21 Ocak 2020. 28 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". Beijing Youth Daily. 23 Ocak 2020. 27 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ocak 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". Beijing Daily. 23 Ocak 2020. 27 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ocak 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". The Beijing Times. 23 Ocak 2020. 27 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ocak 2020.
- ^ 国家海洋博物馆 (24 Ocak 2020). "关于国家海洋博物馆暂停试运行开放的公告". 28 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2020.
- ^ 郭泽华, (Ed.) (23 Ocak 2020). "Arşivlenmiş kopya". China News Service (Çince). 27 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ocak 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 浙江新闻客户端. 23 Ocak 2020. 27 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2020.
- ^ 苏湘洋 (24 Ocak 2020). "Arşivlenmiş kopya". 現代快報. 27 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2020.
- ^ 葉琪 (24 Ocak 2020). "Arşivlenmiş kopya". HK01. 27 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 新浪财经_新浪网. 21 Ocak 2020. 23 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". Xinhua News Agency. 24 Ocak 2020. 27 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 浙江在线. 22 Ocak 2020. 27 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". n.d. 27 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". n.d. 25 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 央视新闻客户端 (Çince). 27 Ocak 2020. 27 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 29 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". China Daily. 26 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ocak 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". Thepaper.cn. n.d. 24 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". bjd.com.cn. 3 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". chinanews.com. 28 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 人民日报客户端 (Çince). 28 Ocak 2020. 28 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2020.
- ^ 陈咏 (25 Ocak 2020). "Arşivlenmiş kopya". 扬子晚报 (Çince). 25 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ 徐俊勇 (25 Ocak 2020). "Arşivlenmiş kopya". 甘肃日报 (Çince). 26 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ 苏赞 (25 Ocak 2020). "Arşivlenmiş kopya". 广州日报 (Çince). 25 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 星洲日报 (Çince). 25 Ocak 2020. 25 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 人民日报客户端 (Çince). 31 Ocak 2020. 1 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". Caixin. 9 Şubat 2020. 13 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2020.
- ^ "China parliament may delay key annual March session: Xinhua". Reuters. 17 Şubat 2020. 17 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2020.
- ^ "China may delay annual meeting of parliament due to virus outbreak: sources". Reuters. 6 Şubat 2020. 17 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2020.
- ^ "Xi Jinping faces big dilemma as coronavirus threatens China's showpiece political event". ABC News. 13 Şubat 2020. 13 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2020.
- ^ The Economist, March 28th 2020, page 37.
- ^ "China Purchasing Indexes Drop to Record Lows as Epidemic Stalls Output: Factory and nonfactory figures tumble to levels below readings during the financial crisis," Wall Street Journal 28 February 2020 28 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 法广. 29 Ocak 2020. 29 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". @新华视点. 1 Şubat 2020. 1 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2020.
- ^ "Lockdowns rise as China tries to control virus". United Kingdom: BBC. 23 Ocak 2020. 23 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ocak 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 27 Ocak 2020. 27 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". n.d. 24 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Why is the stock market dropping?". EquityBAZAR. 12 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Şubat 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". n.d. 3 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". Sina Corp. 28 Ocak 2020. 3 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". n.d. 3 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". thepaper.cn. 3 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". cs.com.cn. 4 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2020.
- ^ "China sales slump 92% in first half of February on coronavirus". Automotive News Europe. 21 Şubat 2020. 22 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2020.
Separately, Chinese policy makers have been discussing extending subsidies for electric-vehicle purchases beyond this year to revive sales, people familiar with the matter have said.
- ^ "China set to backslide on electric car quotas while extending subsidies". Electrek. 1 Nisan 2020. 12 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2020.
- ^ Post (13 Mart 2020). "China's coronavirus epicenter of Wuhan sees single-digit new cases for second day". The Jakarta Post. Pekin. Reuters. 29 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2020.
Outside Hubei, about 60% of small- and medium-sized firms and 95% of large ones have gone back to work, vice industry minister Xin Guobin said on Friday.
- ^ "Caixin China manufacturing PMI rebounds in March". MarketWatch. 31 Mart 2020. 1 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2020.
- ^ "China's Q1 economy shrinks %6,8, first contraction in decades". 25 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Nisan 2020.
- ^ "South China Morning Post - China GDP: Beijing abandons 2020 economic growth target, Premier Li Keqiang confirms at NPC". South China Morning Post. 22 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Roughly 5 million people in China lost their jobs in the first 2 months of 2020". CNBC. 16 Mart 2020. 19 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2020.
- ^ "Coronavirus Lockdowns Torment an Army of Poor Migrant Workers in China". The New York Times. 23 Şubat 2020. 10 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2020.
- ^ "Coronavirus: Hubei's migrant workers 'living in fear' as debts mount under lockdown". South China Morning Post. 18 Mart 2020. 16 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2020.
- ^ "80 million Chinese may already be out of work. 9 million more will soon be competing for jobs, too". CNN. 8 Mayıs 2020. 8 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2020.
- ^ Graham-Harrison (19 Mart 2020). "China's coronavirus lockdown strategy: brutal but effective". The Guardian. 14 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2020.
- ^ 谢斌 张纯 (21 Ocak 2020). "Arşivlenmiş kopya". 南方都市报. 2 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2020.
- ^ 徐榆涵 (23 Ocak 2020). "Arşivlenmiş kopya". 聯合報. 25 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2020.
- ^ 刘灏 (21 Ocak 2020). "Arşivlenmiş kopya". 11 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". n.d. 27 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Liu (31 Ocak 2020). "Arşivlenmiş kopya". 2 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2020.
- ^ 陈泽云 (22 Ocak 2020). "Arşivlenmiş kopya". 22 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". The Beijing News. 22 Ocak 2020. 27 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". The Beijing News. 22 Ocak 2020. 22 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". The Beijing News. 22 Ocak 2020. 22 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2020.
- ^ "Why healthy Chinese wearing face masks outdoors?". NHC.gov.cn. Chinese Center for Disease Control and Prevention. 23 Mart 2020. 10 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2020.
COVID-19 pandemisi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |