Mazmuna geçiň

Google

Çykgytlary düzet
Wikipediýa, erkin ensiklopediýa
Google LLC
Esaslandyryjy
Google Inc. (1998–2017)
Industriýa
  • Internet
  • Bulut maglumatlary (Cloud computing)
  • kompýuter programma üpjünçiligi (Computer software)
  • kompýuter enjamlary (Computer hardware)
  • Emeli zehin (Artificial intelligence)
  • Mahabatlandyryş (Advertising)
Görnüşkömekçi
Döredilen ýyly4-nji Sentýabr 1998 (1998-09-04) (26 ýaş), Menlo Park, Kaliforniýa
Esaslanyryjylar
Merkezleri
Mowunteýn wiýw, Kaliforniýa
(Mountain View, California)
,
ABŞ
Hyzmat ediş göwrüm
Bütindünýä
Möhüm adamlar
ÖnümlerGoogle önümleri
Websitegoogle.com

Google (NASDAQ: GOOG), Internet gözlegi, onlaýn maglumat paýlanyşygy, mahabat tehnologiýalary we gözleg motorlary üçin maýa goýumlar eden halkara Amerikan anonim şereketidir. Internet dabanly hyzmat we önümler ösdürýär, goşmaça bolup bulara öý eýeçiligi edýär. Peýdasynyň uly bölegini AdWords programmasy arkaly mahabatlardan gazanýar.[1] [2] Şereket, Larry Peýj we Sergeý Brin tarapyndan Stanford Uniwersitetinde doktorantura okuwlaryny dowam etdirvqn wagtlary gurulandyr. Ikisi, ýygy-ýygydan "Google Guys" hökmünde hem tanalýar.[3][4][5] Google, ilkinji bolup, 4 Sentýabr 1998 senesinde hususy şereket hökmünde guruldy we 19 Awgust 2004 senesinde halka hödürlendi. Şereketi halka tanadylýan döwründe Larry Peýj, Sergeý Brin we Erik Skmidt geljekki ýigrimi ýylyň dowamynda , ýagny 2024-nji ýyla çenli Google-da bile işlemek üçin razylaşdylar.[6] Gurluşyndan şu wagta çenli wezipesi "dünýäde maglumaty organizasiýa etmek we muny halkara bolup elýeterli we ulanylyp bilinjek hala getirmekdir."[7] Gaýry resmi slogany bolsa, Google inženeri Amit Patel tarapyndan tapylan we Paul Buchheit tarapyndan goldaw berlen[8] Şereketiň şygary "Don't be evil" (Erbet bolma)-dyr. 2006-njy ýylda, häzir hem şereket merkezi ornunda bolan Mountain View, Kaliforniýa geçirilendir.[9][10]

Google-yň bütin dünýäde maglumat merkezlerinde bir milliondan artyk serwerde işleýän,[11] bir milliarddan artyk gözleg islegini işleýän[12] we ulanyjylary tarapyndan emele getirilen maglumatyň gün başyna ýigirimi dört petabaýt bolýandygy çak edilýär.[13][14][15][16] Gurluşyndan şu güne başa baran ösüş tizligi, şerekediň esas web gözleg motorynyň aňrysynyda önümler, satyn almalar we şäriklikler zynjyrynyň emele gelişini üpjün etdi. Şereket, Orkut, Google Buzz we Google+ ýaly sosial tor gurallary bilen elektron poçta hyzmaty Gmail hyzmaty ýaly onlaýn hasyllylyk programmalary hödürlemekde, goşmaça bolup, web brauzeri Google Chrome, surat görkezme we gurama programmasy Picasa we mahallyk habarlaşma Google Talk ýaly programmalar bilen iş stoluna çenli uzaýar. Bulardan başga, Android mobil operasion sistemasynyň ösdürilmegine ýolbaşçylyk edendir. Cr-48 baş operasion sistemasy bolup hem bilinýän täze Google Chrome OS, 15 Iýun 2011 taryhyndan bäri, Samsung Series 5[17] we Acer AC700[18] ýaly söwda Chromebook-larda[19] ulanylýar.

Alexa, internetde iň köp zyýarat edilen web saýty bolup ABŞ ünsli "google.com"-y sanawlaýar, YouTube, Blogger, Orkut ýaly Google-a degişli başga saýtlar we köp sanda halkara Google saýty (google.co.in, google.co.uk we ş.m.) bolsa iň köp zyýarat edilen saýtlaryň arasynda ilkinji ýüzligiň içinde ýer alýandyr.[20] Goşmaça bolup şereket, BrandZ marka bahasy maglumat dabanly sanawda ikinji orunda ýer aldy.[21] Muňa garşy Google, gizlinlik, şertnama haky we sensur ýaly temalarda kritiki teswirler alýar.[22][23]

Taryhy

[düzet | çeşmäni düzet]

Google-yň gurulyş prosesi 1996-njy ýylyň Ýanwar aýynda Kaliforniýaky Stanford Uniwersitetinde doktorantura okuwçylary bolan Larry Peýj we Sergeý Briniň barlag proýekti bilen başlady.[24]

Tradisional gözleg motorlary bilen geçirilen gözleglerde, netijeler; gözlenen sözleriň sahypada näçe gezek görülendigi bilen hatarlanýardy, emma Google saýtlar arasy gatnaşyklaryň analizi babatda has amatly iki sistema teoriýasyny orta goýdy.[25] Bu täze tehnologiýa PageRank diýip atlandyryldy, bu sistema görä sahypa hatarlarynyň hakyky saýt bilen bolan baglanyşyk öwrülmelerini belläp; saýtlar, görkezilen gyzyklanma görä hatarlanýardy.[26][27]

Kiçi bir gözleg motory bolan we Robin Li tarapyndan IDD Tehnologiýa Hyzmatlary adyna ösdürilen "RankDex", onsuz hem 1996-njy ýyldan bäri saýt derejelenmegi we sahypa hatarlary üçin meňzeş strategiýa ulanýardy.[28]RankDex, patentlidi[29] we Li-niň Hytaý-da guran Baidu adyny daşaýan gözleg motory hem bu sistema bilen işleýärdi.[30][31]

Page we Brin täze döreden gözleg motoryna ilkinji nolup "BackRub" adyny goýupdy, sebäbi saýtlar üçin yz baglanyşyklara gözegçilik edilmeginiň ähmiýetiniň uludygyny çak edýärdiler.[32][33][34] Emma has soňra, "googol" sözüniň üstünde özboluşly harp üýtgeşmesi edilip, bu gözleg motory Google diýip atlandyryldy,[35][36] Google gözleg motory bilen adamlara uly maglumat çeşmesiniň hödürlenýändigi bellemek üçin bu at goýlupdy, sebäbi googol on üsti ýüz sanyny aňlatýardy.[37] Başlangyçta Google; Stanford Uniwersiteti-niň aşaky-meýdan ady bolup google.stanford.edu meýdan adyny ulandy.[38]

Bu gün ulanýan meýdan ady 1997-njy ýylyň 15 Sentýabrynda işe girizildi[39] we 1998-nji ýylyň 4 Sentýabrynda Google şereketi resmi bolup guruldy. Şereket merkezi dostlary Susan Wojcicki-niň[40] Menlo Park, Kaliforniýa-da ýerleşýän garažy bolup bellendi. Stanford Uniwersiteti-nde lukmana eden okuwçy bolan Craig Silverstein, ilkinji işgär bolup işe alyndy.[41][42][43][44][45]

Bir ýyl öňki san bolan 931 million tekil zyýaratçy sanyndaky 8,4%-lik bir artyş bilen, 2001-nji ýylyň Maý aýynda; Google-yň tekil zyýaratçy sany ilkinji gezek 1 milliard boldy.[46]

Maliýe we ilkinji halk arzy

[düzet | çeşmäni düzet]

Ösüşi

[düzet | çeşmäni düzet]

Satyn almalar we ortaklyklar

[düzet | çeşmäni düzet]

Önümler we hyzmatlar

[düzet | çeşmäni düzet]

Mahabat

[düzet | çeşmäni düzet]

Gözleg motory

[düzet | çeşmäni düzet]

Hasyllylyk gurallary

[düzet | çeşmäni düzet]

Maýa goýum önümleri

[düzet | çeşmäni düzet]

Beýleki önümler

[düzet | çeşmäni düzet]

Gurama temalary we medeniýeti

[düzet | çeşmäni düzet]

Işgärler

[düzet | çeşmäni düzet]

Googlepex

[düzet | çeşmäni düzet]

Pasha ýumurtgalary we 1 Aprel oýunlary

[düzet | çeşmäni düzet]

Kömek işleri

[düzet | çeşmäni düzet]

Tor tarapsyzlygy

[düzet | çeşmäni düzet]

Gizlinlik

[düzet | çeşmäni düzet]

Ýaryşmalar

[düzet | çeşmäni düzet]

Daşarky çykgytlar

[düzet | çeşmäni düzet]

Salgylanmalar

[düzet | çeşmäni düzet]
  1. ↑ "Financal Tables". Google Investor Relations. 17 Dekabr 2015 senesinde çeşmesinden arhiwlendi. Ýetilen sene: 25 Fewral 2015.
  2. ↑ Vise, David A. (21 Oktýabr 2005). "Online Ads Give Google Huge Gain in Profit". The Washington Post.
  3. ↑ Ignatius, Adi (12 Fewral 2006). "Meet the Google Guys" Archived 2013-08-23 at the Wayback Machine. Time Magazine. San Fransisco, CA: Time Inc. Ýetilen taryhy: 27 Mart 2010.
  4. ↑ The Google Guys[permanent dead link]. CBS News.com. CBS Interactive. 12 Mart 2009. Ýetilen taryhy: 27 Mart 2010.
  5. ↑ Barrett, Brian (4 Fewral 2010). "Google Wants to Add Store Interiors to Maps". Gizmodo. 17 Mart 2015 taryhynda çeşmesinden arhiwlendi. Ýetilen taryhy: 27 Mart 2010.
  6. ↑ Lashinsky, Adam (29 Ýanwar 2008). "Google wins again". Fortune.com. Time Warner. Ýetilen taryhy: 22 Ýanwar 2011.
  7. ↑ "Google Corporate Information". Google, Inc. 26 Aprel 2011 taryhynda çeşmesinden arhiwlendi. Ýetilen taryhy: 14 Fewral 2010.
  8. ↑ "Dont't Be Evil or don't lose value?". The Sydney Morning Herald. 15 Aprel 2008.
  9. ↑ "Google Code of Conduct". Google, Inc. 8 Aprel 2009. 21 Awgust 2015 senesinde çeşmesinden arhiwlendi. Ýetilen taryhy: 5 Iýul 2010.
  10. ↑ Lenssen, Philip (16 Iýul 2007). "Paul Buchheit on Gmail, AdSense and More". Google Blogscoped. 14 Iýun 2015 senesinde çeşmesinden arhiwlendi. Ýetilen senesi: 14 Fewral 2010.
  11. ↑ "Pandita Search Engine News – Google: one million servers and couting". Pandita Search Engine News. 2 Iýul 2007. 5 Oktýabr 2013 taryhynda çeşmesinden arhiwlendi. Ýetilen taryhy: 14 Fewral 2010.
  12. ↑ Kuhn, Eric (18 Dekabr 2009). "CNN Politics – Political Ticker... Google unveils top political searches of 2009" Archived 2012-10-12 at the Wayback Machine. CNN. Ýetilen wagty: 14 Fewral 2010.
  13. ↑ "MapReduce". Portal.acm.org. Ýetilen taryhy: 16 Awgust 2009.
  14. ↑ Czajkowski, Grzegorz (21 Noýabr 2008). "Sorting 1PB with MapReduce". Official Google Blog. Google, Inc. 5 Dekabr 2015 taryhynda çeşmesinden arhiwlendi. Ýetilen taryhy: 2 Iýul 2010.
  15. ↑ Kennedy, Niall (8 Ýanwar 2008). "Google processes over 20 petabytes of data per day". Niall Kennedy's Weblog. Niall Kennedy. 28 Sentýabr 2015 taryhynda çeşmesinden arhiwlendi. Ýetilen taryhy: 5 Iýul 2010.
  16. ↑ Schonfeld, Erick (9 Ýanwar 2008). "Google Processing 20,000 Terabytes A Day, And Growing". TechCrunch. TechCrunch. 25 Iýun 2015 taryhynda çeşmesinden arhiwlendi. Ýetilen taryhy: 16 Fewral 2010.
  17. ↑ "Chromebook | All Samsung Google Chromebooks". Samsung. 25 Dekabr 2015 taryhynda çeşmesinden arhiwlendi. Ýetilen taryhy: 17 Awgust 2011.
  18. ↑ "http://us.acer.com/ac/en/US/content/ac700-home". Archived from the original on 2011-08-28. Retrieved 2019-06-12.  External link in |title= (help)
  19. ↑ "Chromebook". Google.com. 28 Awgust 2015 taryhynda çeşmesinden arhiwlendi. Ýetilen taryhy: 17 Awgust 2011.
  20. ↑ "Alexa Traffic Rank for Google (three month average)". Alexa Internet. 26 Dekabr 2015 taryhynda çeşmesinden arhiwlendi. Ýetilen taryhy: 6 Sentýabr 2009.
  21. ↑ "Top 100 Most Powerful Brands of 2011". BrandZ. 2010. 25 Iýun 2014 taryhynda çeşmesinden arhiwlendi. Ýetilen taryhy: 11 Iýul 2011.
  22. ↑ "Google ranked 'worst' on privacy". BBC News. 11 Iýul 2007. Ýetilen taryhy: 30 Aprel 2010.
  23. ↑ Rosen, Jeffrey (30 Noýabr 2008). "Google's Gatekeepers". New York Times. Ýetilen taryhy: 5 Iýul 2010.
  24. ↑ "Google Milestones". Corporate Information. Google, Inc. 20 Maý 2011 taryhynda çeşmesinden arhiwlendi. Ýetilen taryhy: 28 Sentýabr 2010.
  25. ↑ Page, Lawrence; Motwani, Rajeev; Winograd, Terry (11 Noýabr 1999). "The PageRank Citation Ranking: Bringing Order to the Web". Stanford Uniwersiteti. 21 Iýul 2015 taryhynda çeşmesinden arhiwlendi. Ýetilen taryhy: 15 Fewral 2010.
  26. ↑ "Technology Overview". Corporate Information. Google, Inc. 10 Maý 2011 taryhynda çeşmesinden arhiwlendi. Ýetilen taryhy: 15 Fewral 2010.
  27. ↑ Page, Larry (18 Awgust 1997). "PageRank: Bringing Order to the Web". Stanford Digital Library Project. 6 Maý 2002 taryhynda çeşmesinde arhiwlendi. Ýetilen taryhy: 27 Noýabr 2010.
  28. ↑ Li, Yanhong (6 Awgust 2002). "Toward a qualitative search engine". IEEE Computer Society. s. 24–29. doi:10.1109/4236.707687. ISSN 1089-7801. 18 Ýanwar 2012 taryhynda çeşmesinden arhiwlendi. Ýetilen taryhy: 14 Fewral 2010.
  29. ↑ Li, Yanhong (6 Iýul 1999). "Hypertext document retrieval system and method (patent no: 5920859)". IDD Enterprises, L.P.
  30. ↑ Greenberg, Andy (5 Oktýabr 2009). "The Man Who's Beating Google" Archived 2012-09-18 at Archive.today. Forbes Magazine. Ýetilen taryhy: 12 Oktýabr 2010.
  31. ↑ "About: RankDex". RankDex.com. 25 Maý 2015 taryhynda çeşmesinden arhiwlendi. Ýetilen taryhy: 12 Oktýabr 2010.
  32. ↑ Battelle, John (Awgust 2005). "The Birth of Google". Wired Magazine. Ýetilen taryhy: 12 Oktýabr 2010.
  33. ↑ "9 People, Places & Things That Changed Their Names". Mental Floss. 1 Mart 2014 taryhynda çeşmesinden arhiwlendi. Ýetilen taryhy: 20 Dekabr 2009.
  34. ↑ "Backrub search engine at Stanford University". 24 Dekabr 1996 taryhynda çeşmesinden arhiwlendi. Ýetilen taryhy: 12 Mart 2011.
  35. ↑ Koller, David (2004 Ýanwar). "Origin of the name "Google". Stanford Uniwersiteti. 3 Noýabr 2015 taryhynda çeşmesinden arhiwlendi. Ýetilen taryhy: 15 Fewral 2010.
  36. ↑ Hanley, Rachael (12 Fewral 2003). "From Googol to Google" Archived 2011-05-11 at the Wayback Machine. Stanford Daily. Stanford Uniwersiteti. Ýetilen taryhy: 15 Fewral 2010.
  37. ↑ "Google! Beta website". Google, Inc. 2 Fewral 1999 taryhynda çeşmesinden arhiwlendi. Ýetilen taryhy: 12 Oktýabr 2010.
  38. ↑ "Google! Search Engine". Stanford Uniwersiteti. 12 Noýabr 1998 taryhynda çeşmesinden arhiwlendi. Ýetilen taryhy: 12 Oktýabr 2010.
  39. ↑ "WHOIS – google.com". 20 Maý 2012 taryhynda çeşmesinden arhiwlendi. Ýetilen taryhy: 5 Iýul 2010.
  40. ↑ "Google Milestones". Corporate Information. Google, Inc. 20 Maý 2011 taryhynda çeşmesinden arhiwlendi. Ýetilen taryhy: 28 Sentýabr 2010.
  41. ↑ "Google Milestones". Corporate Information. Google, Inc. 20 Maý 2011 taryhynda çeşmesinden arhiwlendi. Ýetilen taryhy: 28 Sentýabr 2010.
  42. ↑ "Craig Silverstein's website". Stanford Uniwersiteti. 2 Oktýabr 1999 taryhynda çeşmesinden arhiwlendi. Ýetilen taryhy: 12 Oktýabr 2010.
  43. ↑ Verne, Kopytoff (7 Sentýabr 2008). "Craig Silverstein grew a decade with Google" Archived 2012-11-07 at the Wayback Machine. San Fransisco Chronicle. Hearst Communications, Inc. Ýetilen taryhy: 12 Oktýabr 2010.
  44. ↑ Brin, Sergey; Page, Lawrence (1998). "The anatomy of a large-scale hypertextual Web search engine" (PDF). Computer Networks and ISDN Systems 30 (1–7): 107–117. doi:10.1016/S0169-7552(98)00110-X.  Unknown parameter |citeseerx= ignored (help)
  45. ↑ Barroso, L.A.; Dean, J.; Holzle, U. (April 29, 2003). "Web search for a planet: the google cluster architecture". IEEE Micro 23 (2): 22–28. doi:10.1109/mm.2003.1196112. We believe that the best price/performance tradeoff for our applications comes from fashioning a reliable computing infrastructure from clusters of unreliable commodity PCs. 
  46. ↑ "http://itsalltech.com/2011/06/22/googles-new-record-1-billion-visitors-in-may/". Archived from the original on 2011-09-21. Retrieved 2019-06-13.  External link in |title= (help)
name of the bot
{{{bot}}}
Programming language
[[{{{programming language}}}]]
name of operator
[[{{{operater}}}]]
activities
{{{activities}}}
contact page
{{{contact}}}
Emergency bot shutoff button
•
Administrators:
Use the button if the bot is not working properly.
This user account is a bot operated by Harej (talk). It is not a sock puppet, but rather an automated or semi-automated account for making repetitive edits that would be extremely tedious to do manually. Administrators: if this bot is malfunctioning or causing harm, please block it.
Çeşmesi: "https://tk.wikipedia.org/w/index.php?title=Google&oldid=259289"