อำเภอบ้านแท่น
อำเภอบ้านแท่น | |
---|---|
การถอดเสียงอักษรโรมัน | |
• อักษรโรมัน | Amphoe Ban Thaen |
คำขวัญ: เที่ยวชมปรางค์กู่ บูชาพระแท่น เยี่ยมแดนส้มโอหวาน สืบสานตำนานบุญ | |
แผนที่จังหวัดชัยภูมิ เน้นอำเภอบ้านแท่น | |
พิกัด: 16°24′18″N 102°20′31″E / 16.40500°N 102.34194°E | |
ประเทศ | ไทย |
จังหวัด | ชัยภูมิ |
พื้นที่ | |
• ทั้งหมด | 308.707 ตร.กม. (119.192 ตร.ไมล์) |
ประชากร (2564) | |
• ทั้งหมด | 45,066 คน |
• ความหนาแน่น | 145.98 คน/ตร.กม. (378.1 คน/ตร.ไมล์) |
รหัสไปรษณีย์ | 36190 |
รหัสภูมิศาสตร์ | 3611 |
ที่ตั้งที่ว่าการ | ที่ว่าการอำเภอบ้านแท่น เลขที่ 999 หมู่ที่ 3 ตำบลบ้านแท่น อำเภอบ้านแท่น จังหวัดชัยภูมิ 36190 โทร 044886561 |
ส่วนหนึ่งของสารานุกรมประเทศไทย |
อำเภอบ้านแท่น เป็นอำเภอหนึ่งของจังหวัดชัยภูมิ ได้รับการยกฐานะเป็นอำเภอ เมื่อปี พ.ศ. 2512[1] โดยแยกออกจากอำเภอภูเขียว
ที่ตั้งและอาณาเขต
[แก้]อำเภอบ้านแท่นตั้งอยู่ทางทิศตะวันออกเฉียงเหนือของจังหวัด มีอาณาเขตติดต่อกับอำเภอข้างเคียง ดังนี้
- ทิศเหนือ ติดต่อกับอำเภอชุมแพและอำเภอหนองเรือ (จังหวัดขอนแก่น)
- ทิศตะวันออก ติดต่อกับอำเภอมัญจาคีรี (จังหวัดขอนแก่น)
- ทิศใต้ ติดต่อกับอำเภอแก้งคร้อ
- ทิศตะวันตก ติดต่อกับอำเภอภูเขียว
ประวัติ
[แก้]เดิมชื่อบ้านแท่น ส���นนิษฐานว่า ได้ชื่อมาจากพระแท่น ที่เป็นพระพุทธรูปคู่บ้านพระแท่นบัลลังก์จะสร้างขึ้นเมื่อใดไม่มีประวัติพอที่จะค้นได้ ผู้สูงอายุเล่าว่าบริเวณที่พระแท่นประดิษฐานอยู่นี้ เป็นป่าไม้หนา มีเถาวัลย์ปกคลุมหนาทึบ ปู่ ย่า ตา ทวด ในสมัยนั้นนับถือว่าเป็นพระภูมิเจ้าที่ศักดิ์สิทธิ์ พอถึงเดือน 5 เดือน 6 ทุกๆปีจะพาลูกหลานนำน้ำอบน้ำหอมมาสรงและบนบานศาลกล่าวขจัดปัดเป่าภยันอันตรายต่าง ๆให้ประชาชนในหมู่บ้านอยู่เป็นสุข เมื่อประมาณปีพ.ศ. 2473 ขุนสาหร่าย เจ้าหน้าที่ปราบปรามจากอำเภอภูเขียวได้มาปราบปรามผู้ร้าย และติดตามโจรซึ่งหนีไปซ่อนตัวอยู่ในบริเวณที่พบพระแท่นเห็นพระแท่นซึ่งเป็นวัตถุโบราณตั้งอยู่ในที่ไม่เหมาะสมจึงพาราษฎรย้ายพระแท่นเข้าไปไว้ในวัดบัลลังก์จึงเกิดอาเพท เล่ากันว่าส��ตว์ป่า เก้ง กวาง ลิงลม ชะนี วิ่งเข้ามาสู่หมู่บ้านประชาชนเกิดโรคระบาดจึงไปปรึกษาพระครูถาวรสีลวัฒน์ เจ้าคณะอำเภอภูเขียว ท่านแนะนำว่าให้นำพระแท่นบัลลังก์กลับมาไว้ที่เดิม ซึ่งเป็นที่ประดิษฐานในปัจจุบันนี้ เหตุอาเพทดังกล่าวจึงหายไป บ้านแท่นในอดีตอยู่ในเขตตำบลบ้านมอญ อำเภอภูเขียว ต่อมาได้ไปอยู่ในเขตตำบลสามสวนและมาตั้งตำบลบ้านแท่น มีผู้ปกครองระดับหมู่บ้านมาแล้ว 17 คน และผู้ปกครองระดับหมู่บ้านคนแรกได้แก่ หลวงทิพยเนตร บ้านแท่นได้รับการยกฐานะเป็นกิ่งอำเภอ เมื่อปี พ.ศ. 2508 โดยขอแยกพี้นที่ 3 ตำบลจากการปกครองของอำเภอภูเขียว คือ ตำบลสามสวน ตำบลบ้านเต่า และตำบลบ้านแท่นต่อมาเมื่อปีพ.ศ. 2512 ได้แยกการปกครองออกอีก 1 ตำบลคือตำบลสระพัง ในปีเดียวกันนั้นเองก็ได้ยกฐานะจากกิ่งอำเภอเป็น "อำเภอบ้านแท่น" และในปี พ.ศ. 2515 ตำบลบ้านเต่าได้แยกการปกครองออกเป็นอีก 1 ตำบล คือตำบลหนองคู จนถึงปัจจุบันนี้ รวม5 ตำบล 66 หมู่บ้าน อำเภอบ้านแท่นมีนายอำเภอมาแล้ว 20 คน คนปัจจุบันคือ นายเสวก พุทธรักษา มาดำรงตำแหน่งเมื่อ 28 กันยายน 2550 จนถึงปัจจุบันนี้
การแบ่งเขตการปกครอง
[แก้]การปกครองส่วนภูมิภาค
[แก้]อำเภอบ้านแท่นแบ่งเขตการปกครองย่อยออกเป็น 5 ตำบล 66 หมู่บ้าน ได้แก่
1. | บ้านแท่น | (Ban Thaen) | ||
2. | สามสวน | (Sam Suan) | ||
3. | สระพัง | (Sa Phang) | ||
4. | บ้านเต่า | (Ban Tao) | ||
5. | หนองคู | (Nong Khu) |
การปกครองส่วนท้องถิ่น
[แก้]ท้องที่อำเภอบ้านแท่นประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 6 แห่ง ได้แก่
- เทศบาลตำบลบ้านแท่น ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบ้านแท่น เฉพาะหมู่ที่ 1–3, 11, 14
- เทศบาลตำบลบ้านเต่า ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบ้านเต่าทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลบ้านแท่น ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบ้านแท่น เฉพาะหมู่ที่ 4–10, 12–13, 15–16
- องค์การบริหารส่วนตำบลสามสวน ครอบคลุมพื้นที่ตำบลสามสวนทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลสระพัง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลสระพังทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลหนองคู ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหนองคูทั้งตำบล
อ้างอิง
[แก้]- ↑ "พระราชกฤษฎีกาจัดตั้งอำเภอสมเด็จ อำเภอสีชมพู อำเภอหนองบัวแดง อำเภอบ้านแท่น อำเภอดอนตูม อำเภอนากลาง อำเภอศรีบุญเรือง และอำเภอป่าติ้ว พ.ศ. ๒๕๑๒" (PDF). Royal Gazette. 86 (16 ก): 225–229. February 25, 1969. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2012-03-24. สืบค้นเมื่อ 2021-09-17.