ข้ามไปเนื้อหา

สงครามพม่า–สยาม

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
บทความนี้อ้างอิงคริสต์ศักราช/คริสต์ทศวรรษ/คริสต์ศตวรรษ ซึ่งเป็นสาระสำคัญของเนื้อหา

สงครามพม่า–สยาม คือรายการของสงครามการต่อสู้กันระหว่างพม่ากับสยามจากคริสต์ศตวรรษที่ 16 ถึงคริสต์ศตวรรษที่ 19[1][2]

ตองอู–อยุธยา

[แก้]
ลำดับ ชื่อ ผล หมายเหตุ
1 สงครามพระเจ้าตะเบ็งชเวตี้ (ค.ศ. 1547–1549) สยามป้องกันสำเร็จ การล้อมอยุธยาครั้งที่หนึ่ง
พม่ายึดทวายจากสยามในปี ค.ศ. 1547–1548[3][4] และบุกสยามในปี ค.ศ. 1548–1549 แต่ไม่ประสบความสำเร็จในการยึดกรุงศรีอยุธยา[5]
2 สงครามช้างเผือก (ค.ศ. 1563–1564) พม่าชนะ การล้อมอยุธยาครั้งที่สอง
สยามกลายเป็นเมืองประเทศราชของพม่า[6]
3 การเสียกรุงศรีอยุธยาครั้งที่ 1 (ค.ศ. 1568–1569) พม่าชนะ การล้อมอยุธยาครั้งที่สาม
สยามกลายเป็นเมืองประเทศราชของพม่าอีกครั้ง[7]
4 สงครามยุทธหัตถี (ค.ศ. 1584–1593) สยามชนะ การล้อมอยุธยาครั้งที่สี่
สยามได้เอกราช (ค.ศ. 1584) พม่าบุกสยามห้าครั้งแต่พ่ายกลับไป[8][9]
5 สงครามพม่า–สยาม (ค.ศ. 1593–1600) สยามชนะ การบุกพม่าครั้งที่หนึ่งของสยาม
สยามพิชิตชายฝั่งตะนาวศรีทั้งหมดรวมถึงเมาะตะมะ
สยามได้อาณาจักรล้านนาเป็นเมืองประเทศราช (ค.ศ. 1602)[10][11][12]
6 สงครามพม่า–สยาม (ค.ศ. 1609–1622) พม่าชนะ สงครามฟื้นฟูสมัยญองยาน
พม่ายึดคืนเมาะตะมะ ทวาย (ค.ศ. 1613) และล้านนา (ค.ศ. 1614)[13][14]
7 สงครามตองอู–อยุธยา (ค.ศ. 1662–1664) พม่าป้องกันสำเร็จ การบุกพม่าครั้งที่สองของสยาม
สยามยึดชายฝั่งตะนาวศรีตอนบนถึงเมาะตะมะ ในปี ค.ศ. 1662 ก่อนถูกขับไป ในปี ค.ศ. 1663 สยามบุกชายฝั่งตะนาวศรีตอนบนและล้านนาอีกครั้ง ยึดเชียงใหม่ กองกำลังสยามออกจากเชียงใหม่ในปี ค.ศ. 1664[15][16][17][18]
8 สงครามพม่า–สยาม (ค.ศ. 1675–1676) พม่าป้องกันสำเร็จ
สยามป้องกันสำเร็จ 		พม่าป้องกันอ่าวตะนาวศรีตอนบนสำเร็จ (ค.ศ. 1675)
สยามชนะการบุกของพม่า (ค.ศ. 1675–1676)
9 สงครามพม่า–สยาม (ค.ศ. 1700–1701) สยามป้องกันสำเร็จ สยามชนะการบุกของพม่า

โก้นบอง–อยุธยา

[แก้]
ลำดับ ชื่อ ผล หมายเหตุ
1 สงครามพระเจ้าอลองพญา (ค.ศ. 1759–1760) บทสรุป​ไม่แน่ชัด​ การปิดล้อมอยุธยาครั้งที่ห้า
พม่ายึดคืนชายฝั่งตะนาวศรีจนถึงทวายและมะริด พม่าปิดล้อมอยุธยาแต่ภายหลังยกทัพกลับเนื่องจากพระมหากษัตริย์พม่าทรงพระประชวร[19][20]
2 การเสียกรุงศรีอยุธยาครั้งที่ 2 (ค.ศ. 1765–1767) พม่าชนะ การปิดล้อมอยุธยาครั้งที่หก
พม่าบุกสยามและปิดล้อมกรุงศรีอยุธยา สิ้นสุดอาณาจักรอยุธยา[21][22]

โก้นบอง–ธนบุรี

[แก้]
ลำดับ ชื่อ ผล หมายเหตุ
1 สงครามอะแซหวุ่นกี้ (ค.ศ. 1775–1776) สยามป้องกันสำเร็จ สยามปกครองล้านนา
ล้านนาประกาศเอกราชในปี ค.ศ. 1775 ด้วยความช่วยเหลือจากสยาม พม่าบุกล้านนาและสยาม ภายหลังการสวรรคตของพระเจ้ามังระ พม่าถอนทัพออกจากสยาม ปล่อยให้สยามปกครองล้านนา สิ้นสุดการปกครองของพม่ากว่าสองศตวรรษ[23]

โก้นบอง–รัตนโกสินทร์

[แก้]
ลำดับ ชื่อ ผล หมายเหตุ
1 สงครามเก้าทัพ (ค.ศ. 1785–1786) สยามป้องกันสำเร็จ สยามชนะการบุกของพม่า[24][25]
2 สงครามตีเมืองทวาย (ค.ศ. 1788) พม่าป้องกันสำเร็จ สยามบุกทวายและชายฝั่งตะนาวศรีแต่ไม่สำเร็จ
3 ยุทธการที่ทวาย (ค.ศ. 1792–1794) พม่าป้องกันสำเร็จ สยามบุกคืนชายฝั่งตะนาวศรีตอนล่างแต่ไม่สำเร็จ (ทวายและมะริด)[26][27]
4 สงครามพม่าตีเชียงใหม่ (ค.ศ. 1797–1798) สยามป้องกันสำเร็จ พม่าบุกล้านนาและล้อมเชียงใหม่ แต่พระเจ้ากาวิละขอกำลังเสริมจากพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกซึ่งช่วยให้ยึดเมืองคืนมาได้[28]
5 สงครามเชียงแสน (ค.ศ. 1802–1805) สยามชนะ พม่าบุกล้านนาแต่พ่ายแพ้อีกครั้ง สยามและล้านนาโจมตีและขับพม่าออกจากที่มั่นที่เชียงแสน[29]
6 สงครามพม่าตีเมืองถลาง (ค.ศ. 1809–1812) สยามป้องกันสำเร็จ พม่าบุกถลางแต่ไม่สำเร็จ และถูกขับในปี ค.ศ. 1810 และ 1812[30][31]
7 สงครามอังกฤษ–พม่าครั้งที่หนึ่ง (ค.ศ. 1824–1826) อังกฤษชนะ ความขัดแย้งส่วนใหญ่ระหว่างพม่าและอังกฤษ สยามในฐานะพันธมิตรของอังกฤษได้ทำสนธิสัญญาเบอร์นี กับบริษัทอินเดียตะวันออกและช่วยอังกฤษรบพม่าชั่วครู่หนึ่ง[32][33][34]
8 สงครามเชียงตุง (ค.ศ. 1849–1855) พม่าป้องกันสำเร็จ สยามพยายามบุกเชียงตุงและเชียงรุ่งระหว่างสงครามอังกฤษ–พม่าครั้งที่สอง เจ้าฟ้าเชียงตุงยืนหยัดไว้จนกระทั่งกองทัพพม่าจัดการขับทัพสยามออกไปในปี พ.ศ. 1855[35][36]

ดูเพิ่ม

[แก้]

อ้างอิง

[แก้]
เชิงอรรถ
  1. ↑ Harvey, pp. xxviii-xxx
  2. ↑ James, p. 302
  3. ↑ Harvey 1925: 158
  4. ↑ Hmannan Vol. 2 2003: 238–239
  5. ↑ Damrong, pp. 14–26.
  6. ↑ Damrong, pp. 27–41.
  7. ↑ Damrong, pp. 42–64.
  8. ↑ Harvey 1925: 181
  9. ↑ Damrong, pp. 65–144.
  10. ↑ Damrong, pp. 145–179.
  11. ↑ Fernquest, pp. 51–52.
  12. ↑ Wood, p. 144.
  13. ↑ Hmannan Vol. 3 2003: 175–178
  14. ↑ Harvey 1925: 189
  15. ↑ Harvey 1925: 198
  16. ↑ Hmannan Vol. 3 2003: 277
  17. ↑ Damrong, pp. 220–239.
  18. ↑ Wood, pp. 191–194.
  19. ↑ Damrong, pp. 240–311.
  20. ↑ Wood, pp. 240–242.
  21. ↑ Damrong, pp. 312–357.
  22. ↑ Wood, pp. 243–250.
  23. ↑ Wood, pp. 263–267.
  24. ↑ Wood, p. 273.
  25. ↑ Symes, pp. 96–97.
  26. ↑ Phayre 1967: 218–219
  27. ↑ Symes, p. 97-98.
  28. ↑ Ongsakul, p. 155.
  29. ↑ Ongsakul, p. 150.
  30. ↑ Skinner, pp. 59–61.
  31. ↑ Gerini, pp. 81–82.
  32. ↑ Wood, pp. 276–277
  33. ↑ Turton, p. 119-20
  34. ↑ Van Roy, p. 172-73
  35. ↑ Hardiman, Vol. 1 1901: 38, and Vol. 2 1901: 408–409
  36. ↑ Ratchasomphan, Wyatt 1994: 119
บรรณานุกรม
  • Fernquest, Jon (Spring 2005). "The Flight of Lao War Captives from Burma Back to Laos in 1596: A Comparison of Historical Sources". SOAS Bulletin of Burma Research. SOAS, University of London. 3 (1). ISSN 1479-8484.
  • Hardiman, John Percy (1901). Sir James George Scott (บ.ก.). Gazetteer of Upper Burma and Shan States Part 2. Vol. 1. Government Press, British Burma.
  • Harvey, G. E. (1925). History of Burma: From the Earliest Times to 10 March 1824. London: Frank Cass & Co. Ltd.
  • James, Helen (2004). "Burma-Siam Wars and Tenasserim". ใน Keat Gin Ooi (บ.ก.). Southeast Asia: a historical encyclopedia, from Angkor Wat to East Timor, Volume 2. ABC-CLIO. ISBN 1-57607-770-5.
  • Rajanubhab, Damrong (2001). Chris Baker (บ.ก.). Our Wars with the Burmese: Thai-Burmese Conflict 1539–1767. แปลโดย Aung Thein. White Lotus Co. Ltd. ISBN 974-7534-58-4.
  • Steinberg, David Joel (1987). David Joel Steinberg (บ.ก.). In Search of South-East Asia. Honolulu: University of Hawaii Press.
  • Siam Society (1904). The Journal of the Siam Society. Vol. 1–3. Bangkok: Siam Society.
  • Symes, Michael (Spring 2006). "An Account of an Embassy to the Kingdom of Ava, Sent by the Governor-General of India, in the year of 1795". SBBR. SOAS, University of London. 4. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2019-08-01. สืบค้นเมื่อ 2019-07-25.
  • Wyatt, David K. (2003). History of Thailand (2 ed.). Yale University Press. ISBN 978-0-300-08475-7.
เข้าถึงจาก "https://th.wikipedia.org/w/index.php?title=สงครามพม่า–สยาม&oldid=12019508"