กรมการขนส่งทหารบก

กรมการขนส่งทหารบก
กรมการขนส่งทหารบก
ประเทศ	ไทย
บทบาท	การขนส่งทางยุทธวิธี[1] การขนส่งทั่วไป[1] การส่งกำลัง[2] การซ่อมบำรุง[2] บริการอุปกรณ์ขนส่ง[2] ตรวจสภาพรถทหาร[3] ตรวจสอบยานพาหนะกองทัพบก[3]
กองบัญชาการ	ถนนประดิพัทธ์ แขวงถนนนครไชยศรี เขตดุสิต กรุงเทพมหานคร 10300
คำขวัญ	รวดเร็ว ปลอดภัย โปร่งใส ทันเวลา (Rapid Safety Transparency Timeously)
สีหน่วย	เลือดหมู
สัญลักษณ์นำโชค	พระมาตุลี
วันสถาปนา	7 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2448; 119 ปีก่อน (2448-02-07)
ผู้บังคับบัญชา
เจ้ากรมการขนส่งทหารบก	พลตรี เสรี ตรีครุธพันธุ์[4]

กรมการขนส่งทหารบก (อังกฤษ: Army Transportation Department; อักษรย่อ: ขส.ทบ.^{[5][6][7][8][9]}) เป็นหน่วยงานราชการของกองทัพบกไทย^[10][11] ที่ดำเนินการเกี่ยวกับการขนส่งทางยุทธวิธี และการขนส่งทั่วไป^[1] ซึ่งมีเจ้ากรมการขนส่งทหารบกคนปัจจุบัน (1 ตุลาคม พ.ศ. 2567) คือ พลตรี เสรี ตรีครุธพันธุ์^[12]

กรมการขนส่งทหารบกมีสถานีวิทยุในสังกัด คือ สถานีวิทยุกระจายเสียงกองทัพบก กรมการขนส่งทหารบก เอฟเอ็ม 102.0 เมกะเฮิรตซ์ เอเอ็ม 1269 กีโลเฮิรตซ์^[13] และมีโรงเรียนในสังกัด คือ โรงเรียนทหารขนส่ง กรมการขนส่งทหารบก^{[14][15][16][17]}

"กรมการขนส่งทหารบก" ถือกำเนิดครั้งแรกในชื่อ "กรมพาหนะ" เมื่อวันที่ 7 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2448 และมีการเปลี่ยนแปลงองค์กรเรื่อยมา ซึ่งบางครั้งก็ไม่ปรากฏชื่อ "กรมพาหนะ" หากแต่เป็นเพียงหน่วยเล็ก ๆ ที่แฝงอยู่กับกรมกองอื่น ครั้นปี พ.ศ. 2460 ประเทศไทยได้ส่งกองทหารบกรถยนต์ไปร่วมรบกับฝ่ายสัมพันธมิตรในสงครามโลกครั้งที่หนึ่ง ที่ประเทศฝรั่งเศส จนกระทั่งสงครามยุติ^[1]

ภายหลังจากสงครามโลกครั้งที่หนึ่ง ประเทศไทยไม่สามารถปรับปรุงกิจการทหารขนส่งเนื่องด้วยอยู่ในภาวะเศรษฐกิจตกต่ำ กระทั่งยุบหน่วยทหารพาหนะไปในปี พ.ศ. 2468 นับเป็นการสิ้นสุดของหน่วยทหารพาหนะในยุคแรก^[1]

จนถึงวันที่ 5 เมษายน พ.ศ. 2480 ได้มีการจัดตั้งหน่วยทหารพาหนะใหม่เป็น "กรมพาหนะทหารบก" ที่ขึ้นตรงต่อกรมพลาธิการทหารบก และปี พ.ศ. 2491 ได้มีการจัดส่งนายทหารไปศึกษาวิชาขนส่งในต่างประเทศเป็นครั้งแรก ก่อนที่จะกลับมาพัฒนากิจการของหน่วยทหารพาหนะ^[1]

กระทั่งปี พ.ศ. 2495 ได้มีการจัดวางระเบียบราชการกองทัพบกในกระทรวงกลาโหม โดยมีการประกาศในราชกิจจานุเบกษาตั้งแต่วันที่ 5 สิงหาคม พ.ศ. 2495 ซึ่งทางกองทัพบกได้เปลี่ยนชื่อ "กรมพาหนะทหารบก" มาเป็น "กรมการขนส่งทหารบก"^[1]

พ.ศ. 2560 เมื่อครั้งที่กองทัพบกไทยเลิกใช้เรือเหาะในพื้นที่จังหวัดชายแดนภาคใต้ กรมการขนส่งทหารบกได้นำรถลากเรือเหาะไปดำเนินการประมูลขายทอดตลาด เพื่อให้เกิดประโยชน์สูงสุดต่อไป^[18] และปีเดียวกันนี้ กรมการขนส่งทหารบกได้เป็นหนึ่งในหน่วยงานที่เข้าร่วมริ้วขบวนพระบรมราชอิสริยยศ ในพระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพพระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร โดยกำลังพลที่เข้าร่วมได้แต่งกายในชุดโบราณ^[19]

ส่วนปี พ.ศ. 2562 กำลังพลจากกรมการขนส่งทหารบกได้มีส่วนร่วมในกระบวนพยุหยาตราสถลมารค ของพระราชพิธีบรมราชาภิเษก พุทธศักราช 2562^{[20][21][22][23]}

เดือนมีนาคม พ.ศ. 2562 ทหารจากกรมการขนส่งทหารบก ได้เข้าร่วมใช้สิทธิลงคะแนนเสียงในการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรไทยเป็นการทั่วไป พ.ศ. 2562^[24] โดยใช้สิทธิเลือกตั้งในฐานะประชาชนได้อย่างเป็นอย่างอิสระ^[25]

เดือนมกราคม พ.ศ. 2560 กำลังพลจากกรมการขนส่งทหารบก 63 นาย ได้เข้าพื้นที่เพื่อช่วยเหลือประชาชนที่ประสบภัยน้ำท่วม ที่จังหวัดสุราษฎร์ธานี^[26]

ส่วนเดือนเมษายน พ.ศ. 2561 ได้มีการจัดงานประกวดพระเครื่องที่โรงเรียนทหารขนส่ง กรมการขนส่งทหารบก โดยบริจาครายได้ส่วนหนึ่งจา��การประกวดเพื่อสาธารณประโยชน์ รวมถึงช่วยเหลือทหารผ่านศึก, ผู้พิการทางสายตา, ทุนการศึกษาแก่นักเรียน ตลอดจนสร้างสถานปฏิบัติธรรม^[27][28] และเดือนกันยายน ของปีเดียวกัน กรมการขนส่งทหารบกเป็นหนึ่งใน 8 องค์กร ที่เข้าร่วมเครือข่ายลงนามความร่วมมือพัฒนาองค์กรรอบรู้ด้านสุขภาพ ของกรมอนามัย^[29]

เดือนมกราคม พ.ศ. 2562 กรมการขนส่งทหารบกได้ทำการฉีดน้ำบริเวณถนนเสรีไทย และเขตติดต่อเขตบางเขน–รามอินทรา 58 เพื่อลดปัญหาฝุ่นละอองในกรุงเทพมหานคร^[30]

ส่วนเดือนสิงหาคม ของปีเดียวกัน กรมการขนส่งทหารบกได้รับมอบหมายจากกองทัพบกไทย ในการนำคาซา ซี.212 อวิโอคาร์ ออกปฏิบัติการโปรยสารเคมี เพื่อทำฝนหลวงเหนือเขื่อนป่าสักชลสิทธิ์ ที่จังหวัดลพบุรีอย่างต่อเนื่อง^[31] และเดือนพฤศจิกายน ทางกระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ได้ให้การช่วยเหลือประชาชนในชุมชนที่มีสิ่งปลูกสร้างรุกล้ำแม่น้ำเจ้าพระยา โดยจัดหาที่อยู่อาศัยใหม่ ซึ่งประชาชนบางส่วนได้ย้ายไปยังแฟลตของกรมการขนส่งทหารบก^[32]

พ.ศ. 2536 กรมการขนส่งทหารบกได้ก่อตั้งพิพิธภัณฑ์กรมการขนส่งทหารบก ณ เขตดุสิต กรุงเทพมหานคร โดยไม่เสียค่าเข้าชม แต่ต้องทำหนังสือแจ้งล่วงหน้า^[39]

1. พันเอก พระอินทร์สรศัลย์ (สอาด แพ่งสภา) (พ.ศ. 2480 - 2483)
2. พันเอก หลวงอินทร์เรืองเดช (เจริญ เหล็กกล้า) (พ.ศ. 2483 - 2485)
3. พันเอก หม่อมเจ้าคัสตาวัส จักรพันธุ์ (พ.ศ. 2485 - 2489)
4. พันเอก ขุนสมบูรณ์ยุทธศิลป์ (สมบูรณ์ ศิริเวทิน) (พ.ศ. 2489)
5. พันเอก หลวงศรีสิงหสงคราม (โลม ศิริปาลกะ) (พ.ศ. 2489 - 2490)
6. พลตรี ขุนศิลป์ศรชัย (ศิลป์ รัตนพิบูลชัย) (พ.ศ. 2490 - 2491)
7. พลตรี ปรุง วังสิยานนท์ (พ.ศ. 2491 - 2493)
8. พลตรี ศิริ สิริโยธิน (พ.ศ. 2493 - 2497)
9. พลตรี พงษ์ ปุณณกันต์ (พ.ศ. 2497 - 2503)
10. พลตรี ประวิตร งามอุโฆษ (พ.ศ. 2503 - 2508)
11. พลตรี พล ศรินทุ (พ.ศ. 2508 - 2510)
12. พลตรี ประนิต เจริญศิริ (พ.ศ. 2510 - 2518)
13. พลตรี เฉลิม คำรพวงศ์ (พ.ศ. 2518 - 2519)
14. พลตรี สังข์ ผดุงกุล (พ.ศ. 2519 - 2520)
15. พลตรี ภิงการ สุจริตกุล (พ.ศ. 2520 - 2525)
16. พลตรี มานะ วรามิตร (พ.ศ. 2525 - 2527)
17. พลตรี กิติ ทรงวรวิทย์ (พ.ศ. 2527 - 2528)
18. พลตรี วัฒนา จันทนาคม (พ.ศ. 2528 - 2529)
19. พลตรี ยุทธนา คำดี (พ.ศ. 2529 - 2532)
20. พลตรี ปรีมล ปัทมะสุคนธ์ (พ.ศ. 2532 - 2535)
21. พลตรี วิลาศ พงศ์สุวรรณ (พ.ศ. 2535 - 2538)
22. พลตรี ประเสริฐ นิมมานนท์ (พ.ศ. 2538 - 2542)
23. พลตรี ธานี แก้วโอภาส (พ.ศ. 2542 - 2543)
24. พลตรี มรุต สุวัจนานนท์ (พ.ศ. 2543 - 2545)
25. พลตรี หม่อมหลวงกิติมาศ ศุขสวัสดิ์ (พ.ศ. 2545 - 2548)
26. พลตรี ต่อศักดิ์ คงเมือง (พ.ศ. 2548 - 2550)
27. พลตรี ณรงค์ พูลสวัสดิ์ (พ.ศ. 2550 - 2552)
28. พลตรี วุทธิ์ วิมุกตะลพ (พ.ศ. 2552 - 2554)
29. พลตรี อภิชัย เชียงอารีย์ (พ.ศ. 2554 - 2555)
30. พลตรี พิชเยนทร์ ธัญญสิริ (พ.ศ. 2555 - 2556)
31. พลตรี พรชัย ดวงเนตร (พ.ศ. 2556 - 2557)
32. พลตรี สุวภัทร ยี่โถขาว (พ.ศ. 2557 - 2559)
33. พลตรี สมศักดิ์ ทรัพย์อนันต์ (พ.ศ. 2559 - 2560)
34. พลตรี ธวัชชัย พัดทอง (พ.ศ. 2560 - 2562)
35. พลตรี อภิชาติ ปัตตะนุ (พ.ศ. 2562 - 2564)
36. พลตรี พูลลาภ ยะตินันท์ (พ.ศ. 2564 - พ.ศ. 2565)
37. พลตรี สนอง แน่งอนงค์ (พ.ศ. 2565 - พ.ศ. 2567)

ยศทหารเป็นยศขณะดำรงตำแหน่งและในวงเล็บเป็นระยะเวลาที่ดำรงตำแหน่ง

• พลเอก อภิรัชต์ คงสมพงษ์ (บิ๊กแดง) – ผู้บัญชาการทหารบก (ผบ.ทบ.), อดีตนักบินฝูงบินกองการบิน กรมการขนส่งทหารบก^[44]
• มนต์แคน แก่นคูน (สิบเอก กิตติคุณ บุญค้ำจุน) – นักร้อง

รุ่น	ภาพ	ประเภท	ที่มา	หมายเหตุ
อีซูซุ ไม่ทราบรุ่น	–	รถบัส	ญี่ปุ่น	40 ที่นั่ง
นิสสัน เออร์แวน		รถตู้	ญี่ปุ่น	นิสสัน มอเตอร์ ประเทศไทย ส่งมอบให้แก่กรมการขนส่งทหารบก 45 คัน เมื่อปี พ.ศ. 2562[45][46][47]

รุ่น	ภาพ	ประเภท	ที่มา	หมายเหตุ
เออาเดเอสเซ กาซา เซ-295		อากาศยานขนส่งทางการทหาร[48]	สเปน[49]
คาซา ซี.212 อวิโอคาร์		อากาศยานขนส่งทางการทหาร	สเปน	สนับสนุนปฏิบัติการโปรยสารเคมี เพื่อทำฝนหลวง[31]
อากุสตาเวสต์ลันด์ อาวูดอปปียา149		เฮลิคอปเตอร์ทางการทหาร[50]	อิตาลี[51]	กรมการขนส่งทหารบกเป็นหน่วยจัดหา[52]
อากุสตาเวสต์ลันด์ อาวูดอปปียา139		เฮลิคอปเตอร์ทาง��ารทหาร[53]	อิตาลี[51]

รุ่น	ภาพ	ประเภท	ที่มา	หมายเหตุ
ไม่ทราบ	–	เรือระบายพล	ไม่ทราบ	สำหรับหน่วยจู่โจม (เรนเจอร์)[54]

รุ่น	ภาพ	ประเภท	ที่มา	หมายเหตุ
ฟอร์ตเทมส์	–	รถขนาดเล็ก	สหราชอาณาจักร	รถสำหรับนายทหารชั้นผู้ใหญ่ นำมาใช้ในปี พ.ศ. 2500[55]
จยพ. ฮาร์เล่ย์	–	รถพ่วงข้าง	เยอรมนี	นำมาใช้สมัยสงครามโลกครั้งที่สอง[55]
เทมโป้	–	2 พวงมาลัย ขับเคลื่อนได้ 2 ทาง	เยอรมนี	รถตรวจการณ์ของนายทหารชั้นผู้ใหญ่[55]
ดีเซโต้ เอส-1-เอช	–	รถบรรทุก	สหรัฐอเมริกา	ผลิตโดยบริษัทไครสเลอร์ ซึ่งนำมาใช้ในสงครามโลกครั้งที่สอง[55]
ดอดจ์ ที. อี. 31	–	รถบรรทุก	สหรัฐอเมริกา	นำมาจากสหรัฐ[55]
รถดับเพลิงอินเตอร์	–	รถดับเพลิง	ไม่ทราบ	สร้างปี พ.ศ. 2483 นำมาใช้ในสมัยสงครามโลกครั้งที่สอง[55]

รุ่น	ภาพ	ประเภท	ที่มา	หมายเหตุ
ดักลาส ซี-47 สกายเทรน		อากาศยานขนส่งทางการทหาร	สหรัฐอเมริกา	3 ลำ[1]
เฮลิคอปเตอร์แบบเอส 55		เฮลิคอปเตอร์อเนกประสงค์	สหรัฐอเมริกา	5 ลำ[1]
ซีเอช-47 ชีนุก		เฮลิคอปเตอร์ลำเลียง	สหรัฐอเมริกา	กรมการขนส่งทหารบกดำเนินการตามระเบียบการจัดซื้อจัดจ้างของราชการ[56]

• เว็บไซต์ทางการ
• กรมการขนส่งทหารบก ที่เฟซบุ๊ก
• กรมการขนส่งทหารบก ที่เอกซ์ (ทวิตเตอร์)
• กรมการขนส่งทหารบก ที่อินสตาแกรม