Kan-pei-la

Kan-pei-la “igu：Canberra，mitengil i/ˈkænbərə/”, hakiya u Kan-pei-la, u Aw-cuo suotu, u suotu kitidaan a suohu. Kan-pei-la u Aw-cuo satabakiay a labuay a tukay, tademaw milakuuyt tu 36.7 wang nu tademawan, i hamin nu Aw-cuo tukayan saka walu ku ngangan. eneng i Aw-cuo suotu nu amisan, milaad tu Aw-cuo wali nu dadipasan nu tusaay a tukayan Si-li atu Muo-e-pen kenisan u 280 kunli atu 660 kunli. 

坎培拉（英語：Canberra，聆聽i/ˈkænbərə/），或譯堪培拉，是澳洲首都，同時也是首都領地的首府。坎培拉是澳洲最大的內陸城市，人口超過36.7萬人，在澳洲所有城市裡排名第八。座落於澳洲首都領地北端，距離澳洲東岸兩大都會城市雪梨和墨爾本分別為280公里和660公里。

Aw-cuo lin-pan caysiwsepwal mihcaan patucek itida i Sye-li atu Muo-e-pen tusa a tukayan nu macacapian a kitidaan nu patucekan tu tukay, aydaay a Kan-pei-la. uyda i Aw-cuo a tukayan nu nipatidengan a nikiyakuan tu tukayan, caysiwcaylu mihcaan malingatu, u Amilika Ce-cya-ke misikiay a tademaw ci Wuo-e-te’. Puo-li. Ke-li-hun atu Ma-li-n. Ma-aw-ni. Ke-li-hun talaacawaan ku misikiay.

澳洲聯邦1908年決定在雪梨和墨爾本兩大城市之間的折衷地理位置定都，即今天的坎培拉。它是澳洲少數全城規劃興建的規劃城市，1913年動工，總體規劃由美國芝加哥建築師沃爾特·伯利·格里芬和瑪麗恩·馬奧尼·格里芬夫婦設計。

Ke-li-hun taleacawaan a nisikian i tawya nu kitakitan nu nikasetsetan u kanamuhan, pulung tu makimulmulay, enemay a kalimucuan, tuluay nu kalimucuan a kulitan, u suo-tu a waywayan ku sasasangaan. nipisikian tu tukay malalid nu aaidangan tu balubaluan a tukay nu sapiyunduay, bakahen ku malumanay u aaidangan ku sapatumi, hatidaay nu kakitidaan paseduc han milihida tu sakalihalay, sisa idaw ku “ lihalay a sutu” nu bangcalay a nganganan, sisa, Kan-pei-la a sakalahat tu lingatu misuayaw tu sakacacay nu kalepacawan atu mahetik ku sakaudip, malatusa ku nikiyakuan, sakay tukay kasenun sa mahetik.

格里芬夫婦的設計在當時的全球設計競賽中脫穎而出，結合圓形、六邊形、三角形等幾何圖案，並以以首都領地的地形特色為主軸打造而成。城市的設計受到花園城市運動影響，拋掉以公園作為點綴的舊有觀念，將許多重要區域直接融入天然植被，因而享有「天然首都」美譽。然而，坎培拉的發展之初便面臨到第一次世界大戰和經濟大恐慌，計畫歧見劇增、都市發展速度大幅下滑。

hedek sa tu tusa a nikalepacawan, itida i cung-li ci Luo-puo-te’. mun-si-se nipisakamuan, malaheci ku kanatal su-tu wi-yen-huy, palekal tu Kan-pai-la, Kan-pei-la malingatu u baluhay a sutu ku sapalekalan. Aw-cuo suo-tu a kitidaan mala ce-ce’ nu kitidaan, malacad sikawaw tu Cuo-ci sihu atu Kan-pei-la kitidaan sihu a kawaw, nika u kinli u Lin-pan sihu a kanatal ku mikuwanay. 

二次大戰結束後，在總理羅伯特·孟席斯倡議下，國家首都發展委員會成立，統籌坎培拉的發展，坎培拉開始以新興首都之姿蓬勃發展。澳洲首都領地現屬自治領地，同時兼負州級政府和坎培拉地方政府的職責，但部分權力仍由聯邦政府的國家首都局掌控。

sanu layaken a ngangan  中文譯名

Canberra laylay a ngangan nu layak u “Ka-pei-la”, aydaay a Tay-wan, Hun-kun, Sin-ma malecad nami ku kamu, nu Cung-kuo-ta-lu u “ Ka-pei-la”. Cung-hau-min-kuo zen-min-kun-he-kuo itida i Aw a nicukaymasan u “ Kan-pei-la, nika mikilul tu Cung-kuo-ta-lu nu mabulaway a nikacunusan a” Kan-pei-la” katuud katuud ku micukaymasay. Aw-cuo sihu a nisulitan tu ngangan u “ Kan-pei-la, sadayumen nu sulit a imi u “ Ka-pei-la. Aw-cuo mananam tu ngangan u “ Kan-cin”.  

Canberra的傳統中文譯名是「坎培拉」，目前在臺灣、香港、新馬等地通用，而中國大陸通用的譯名是「堪培拉」。中華人民共和國駐澳機構使用的是「堪培拉」，而中華民國台灣政府駐澳機構則使用「坎培拉」。澳洲當地傳統使用的譯名也是「坎培拉」，但近年來隨著中國大陸背景的機構及移民的增長，「堪培拉」的使用日漸增多。澳洲政府使用的正體中文官方譯名是「坎培拉」，簡體中文官方譯名是「堪培拉」。澳洲當地華人習慣簡稱為「坎京」。

itida i O-cuo caay henay ka bulaw tawya, muenengay i Kan-pei-la u tawyaay nu yen-cu-mi. “Kan-pei-la” u nganganan namakaydaay tu kamu nu Yen-cu-min, tawyaay a imi “kalalikeluhan a kitidaan”, uyni u sapala kanatal a tukay, kalalikeluhan nu namaka cuwacuwaay nu dayhiwan.  

在歐洲人殖民之前，住在坎培拉土地的是當地的原住民。 「坎培拉」名字的來源也是當地原住民語言，原意為「相聚的地方」。這與將來作為國都、使四方代表相聚之意相合。

kalingatuan itida i caywaltusep mihcaan nu mabulaway. caywaltusip mihcaan itida patideng tu luma’, u Kan-puo-li. i caywalsiwsiw mihcaan patideng tu lin-pan sa kakenih han u suo-tu nu kitidaan, caysiwsepwal mihcaan Kan-pei-la mapili u suo-tu han, caysiwcaylu mihcaan tulu bulad sabaw tusa dimiad mala tatengaay tu a ngangan u “ Kan-pei-la” sa malingatu patidegn, caysiwtupic mihcaan mapaliyun ku Muo-e-pen mala suo-tu, lin-pang yi-huy taydan malimad i tida. misikiay nu Amilika a tadeamaw ci Wo-e-te’. Puo-li. Ke-li-hun sikian nida ku tukay idaw ku makimulmulay sipakayda i tatelungan nu maci pasayda i hekahekalan, nisikian nida tu banaw nida tu a pinganganan, ci Puo-li. Ke-li-hun banaw.  

歐洲人開始於1820年殖民當地。1824年初建居民點，稱坎伯里。 1899年成立聯邦後劃歸為首都直轄區，1908年坎培拉被選為首都，1913年3月12日正式命名為「坎培拉」並開始興建，1927年取代墨爾本成為首都，聯邦議會也正式遷至此地。美國建築師沃爾特·伯利·格里芬把城市設計成特有的環圈形由市中心向四周放射，他設計的人工湖也以他的名字為名，即伯利·格里芬湖 。

kitidaan nu Kan-pei-la 2359 pinhun-kunli, micapi tu Pu-de-pei-la buyuan, miliyas tu Aw-cuo dadan nu dadipasan makaala tu 150 kunli. palecad hank u talakaw nu Kan-pei-la makaala tu 580 kunce, satalakaway 888 kunce a Ci-hua buyu. duma nu buyuan pasu 855 kunce a Tay-lay buyu’, 843 An-se-li buyu’,812 kunce katalakawan a Muo-cya-muo-cya buyu’, atu 812 kunce talakawan a Hi buyu.

坎培拉面積2359平方公里，靠近布德貝拉山脈，離澳洲大陸東岸約150公里。坎培拉平均海拔約580公尺，最高點為888公尺的麥駒華山。其他主要山丘包括855公尺高的泰萊山、843安斯利山、812公尺高的莫加莫加山、和812公尺高的黑山

Kan-pei-la kitidaan u tada kilangan u An-su naming a kilangan, i likisi ni sulitan sakay lumaan nu tatuduhan. Katukuh tu 20 seci tu 60 mihcaan nu lingatu, mamin tu a letekan ku An-su a kilangan, mangalay mikaykic tu nananuman sisa put hantu nu sihu caay tu patayda i ku mutaydaay a tademaw, la’cus tu miletek. nipikinkiwan nu Lin-ye namaka 1915 mihcaan malingatu, itida i Se-cung-luo buyuan mitaneng misa adidi’ paluma tu hinuki atu duma a kilangan. namahida, ahebal tu ku nipalumaan nu Lin-ye, nisabaluhayan paluma tu kilangan kapah t uku nika sinanuman atu sa’wacan, mala kapahay tu nu tataydaan nu binawlan a kitidaan. 

坎培拉地區的原生植物幾乎完全是被桉樹樹種，歷史上作為燃料和家庭用途使用。到20世紀60年代初，砍伐幾乎耗盡了原生桉樹，為了解決隨之而來的水質問題政府決定封山，停止伐木。林業實驗從1915年開始，在斯崇羅山麓上試點種植松樹和其他樹種。此後，林木種植廣泛開展，新培育的樹林不但改善了闊特河流域的水質，而且成為了大眾喜歡的消遣地點。

Kan-pei-la maacak dihdihkuan ku dimiad, caledes ku lalud, sapisapian ku kasienawan. Kan-pei-la a lalud micidek ku acak, kasienawan sienaw, hina sicalamay atu sileda, nika caay ka hinahtik ku suleda, mahiniay a demiad nu Kan-pei-la a aadupan yadyadah.

坎培拉有的氣候是乾燥與溫暖，夏季炎熱，冬季寒冷涼爽。坎培拉的夏天非常乾燥，冬天就寒冷，並有頻繁大霧和霜凍，但很少下雪，這樣的氣候令坎培拉的生物呈多樣性。

mala Aw-cuo cen-ce nu tatelungan, Kan-pei-la tukay idaw ku nipatideng tu Aw-cuo-kuo-huy luma, Aw-cuo kutuhuing atu yadahay nu sihuan atu sakay hekalay nu kanatalan a sihu. u yadahay nu kanatal a saykay atu lalangawan a kitidaan, pasu Aw-cuo kalepacawan kakiningan, Aw-cuo kuo-li tabakiay a cacudadan, Aw-cu tiyi-sey-huy, Aw-cuo kuoli min-su-kun, Aw-cuo kuoli puo-u-kun atu Aw-cu kuocya tu-su-kun. Aw-cu hitay a hunbu, itida namin i Kan-pei-la.  

作為澳洲政治中心，坎培拉城內建有澳洲國會大廈、澳洲高等法院和眾多其他政府部門與外交機關。它也是許多全國性社會和文化機構的所在地，例如澳洲戰爭紀念館、澳洲國立大學、澳洲體育學會、澳洲國立美術館、澳洲國立博物館及澳洲國家圖書館。澳洲軍隊總部，也設在坎培拉。

Kan-pei-la tademaw u kunmuing ku katuuday, nai’ay ku kakulian, nikasilaculan mikikaka tu kanatal a nikalecadan , cacakayan tu tuud talakaw ku aca, idaw ku nipipu’tan tu sakacelak nu puc. Lin-pang-cen-hu u Kan-pei-la satabakiay a mikuliay, i kidtidaan tu sakasiidaan u satalakaway nu paayaway. Tatalakaw ku nipicudad nu Kan-pei-la a tademaw, wakaywakay namin ku tademaw.   

坎培拉居民人口以公務人員居冠，失業率、平均收入皆優於國家平均值，物價也相對偏高，其部分原因是由於相對受限的發展規定。聯邦政府是坎培拉最大的單一雇主，同時在領地生產總值佔了最高貢獻比例。坎培拉的高等教育水平較高，境內人口結構也較年輕。

https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%A0%AA%E5%9F%B9%E6%8B%89