Trekta

Trekta (kutoka lat./ing. tractor "mvutaji") ni gari maalumu linalotumiwa hasa katika kilimo.^[1]

Kwa kawaida huwa na kiti kimoja cha dereva pekee na kusudi lake si usafiri wa watu lakini kuvuta (au kuendesha) mitambo mbalimbali au trela yenye mzigo.

Nje ya kilimo hutumiwa katika uchumi wa msituni, kwenye kazi za ujenzi na pia kwenye uwanja wa ndege.

Trekta ziliundwa kwa kuchukua nafasi ya wanyama ambao katika tamaduni mbalimbali walifanya kazi ya kuvuta zana za kilimo nzito, hasa plau na pia kuvuta trela za kubeba mazao baada ya mavuno kutoka shamba.

Trekta za kwanza zilitokea wakati wa karne ya 19 baada ya kupatikana kwa injini ya mvuke.

Baadaye zilikuja trekta za petroli. Siku hizi trekta nyingi huendeshwa kwa injini ya diseli.

Trekta inahitaji magurudumu makubwa kwa ajili ya kazi kwenye shamba pasipo na barabara ili ipite kwenye ardhi laini na matope shambani. Trekta ndogo huwa na magurudumu makubwa ya nyuma yanayosukumwa na injini yake. Magurudumu makubwa yanatumia nguvu ya injini vizuri zaidi kuliko magurudumu madogo lakini hayaruhusu kasi ya haraka hivyo matrekta yana mwendo wa polepole kuliko magari mengine.

Trekta za kisasa mara nyingi huwa na giaboksi inayopeleka nguvu kwenye magurudumu yote manne.

Trakta huwa pia na nafasi za kuongeza mashine, vifaa na zana za kilimo mbalimbali. Kwa kusudi hii trekta pia huwa na pampu ya haidroliki. Nguvu ya haidroliki hutumiwa mara nyingi kwa kuegesha mkono wa mbele wa kuinulia mizigo juu, kwa mfano juu ya trela.

Mifano ya zanaa zinazopokea nguvu kutoka trekta ni mashine ya kukafulia au [[mashine ya kukatia majani].

Trekta zavuta miti iliyokatwa msituni hadi mahali pa kuipakiza kwenye lori. Msituni trekta inaweza kuendesha pia mashine ya msumeno.

Katika ujenzi trekta kutumiwa kwa kubeba au kuvuta vifaa vizito pasipo na barabara au njia imara.

Kwenye uwanja wa ndege trekta mara nyingi huvuta eropleni.

Wikimedia Commons ina media kuhusu:

Tractor